Lajmet

Shtohen shqetësimet për foshnjat e lindura në periudhën e përmbytjeve në Pakistan

634,000 njerëz jetojnë në kampet e personave të zhvendosur aktualisht, sipas OBSH-së.

Published

on

Ishte duke rënë shi kur vajza e Kainat Solangit lindi më 14 gusht dhe shiu nuk është ndalur që atëherë, duke bllokuar familjen e saj në një tendë të improvizuar e rrethuar nga përmbytjet më të këqija të Pakistanit, deri më tani.

Familja prej tetë anëtarësh ndërtoi strehën e saj nga mobiljet dhe çarçafët, pothuajse nga çdo gjë që mund të shpëtonin nga shtëpia e tyre e përmbytur në fshat.

Duke mbajtur në krahë foshnjën e saj që nuk ka mbushur ende as një muaj, Shumaila, Solangi tha se shqetësohet për të porsalinduren e saj, të cilin e mori nga spitali teksa binte shi, sepse nuk kishte mundësi të paguante për mjekimin e saj. Tani ajo dhe pesë fëmijët e tjerë janë të uritur, të sëmurë dhe në rrezik të lartë nga gjarpërinjtë që po kërkojnë gjithashtu ushqim dhe tokë më të lartë. Burri i saj nuk është në gjendje të punojë.

“Të gjithë ata që kishin mundësi u larguan nga ky fshat, por ne jemi ende këtu sepse nuk kemi mundësi të shkojmë askund. Gjithçka ka të bëjë me paratë”, tha ajo. “Ne jemi njerëz të pafuqishëm. Edhe unë jam e sëmurë dhe është muaji i tretë që kam temperaturë dhe infeksion të fytit. Ne nuk kemi mundësi të blejmë ilaçe”.

Gratë dhe fëmijët janë prekur në mënyrë disproporcionale nga përmbytjet katastrofike të Pakistanit për shkak të mungesës së aksesit në kujdesin shëndetësor, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Rreth 10% e institucioneve të kujdesit shëndetësor të vendit janë dëmtuar nga përmbytjet, tha të hënën përfaqësuesi i OBSH-së në Pakistan, Dr. Palitha Gunarathna Mahipala. Ai tha se është veçanërisht i shqetësuar për 1.2 milionë gra shtatzëna që janë në mesin e qindra mijëra njerëzve të zhvendosur.

Solangi mund t’i ketë mbijetuar lindjes së foshnjës së saj, por ajo e di se tenda e saj aktuale nuk është vend për një foshnjë. Megjithëse ajo tha se ndihet më e sigurt atje sesa në një kamp ndihmash aty pranë që është i arritshëm vetëm me varkë.

“Nuk ka asgjë në kampin e ndihmës”, tha ajo. “Njerëzit janë të pafuqishëm. Ata nuk u japin asgjë njerëzve. Është më mirë të jetosh këtu”, tha ajo.

Në të gjithë Pakistanin, të tjerë si Solangi po mbijetojnë me racionet e lëshuara nga punonjësit e ndihmës ndërsa presin që ujërat të tërhiqen. Rreth 10 familje janë grumbulluar së bashku me Solangin që është më pak se pesë metra i gjerë.

Tani është vështirë të shmangen mushkonjat që mbartin kërcënimin e malaries, e cila mund të shkaktojë ethe, simptoma të ngjashme me gripin dhe ndonjëherë vdekje.

Mahipala tha se OBSH po shihte “malarie me përmasa epidemike” dhe se rastet e tifos dhe infeksioneve të lëkurës, syve dhe traktit respirator po bëheshin më të zakonshme.

“Ne kemi frikë se situata do të përkeqësohet me ndikimin më të madh humanitar dhe shëndetit publik veçanërisht në provincën Sindh pasi uji lëviz drejt jugut të vendit”, tha ai.

OBSH vlerëson se rreth 634,000 njerëz jetojnë në kampet e personave të zhvendosur, por ky numër mund të jetë më i lartë sepse është shumë e vështirë për të hyrë në disa zona.

Mai Haleema, 70 vjeç, kujdeset për foshnjet, veçanërisht kur flenë. Ajo është e shqetësuar se fëmijët e vegjël do të harrojnë se ku janë dhe aksidentalisht do të bien në ujin që shtrihet vetëm disa metra larg shtratit të tyre.

“Ne i mbajmë sytë tek fëmijët tanë pas perëndimit të diellit. Ata mund të binin në ujë duke besuar se janë në shtëpinë e tyre të vjetër. Ne duhet të kujdesemi për ta”, tha Haleema.

Pakistani është në vijën e parë të krizës klimatike, duke u përballur me një sërë ngjarjesh ekstreme të motit në muajt e fundit, nga valët rekord të të nxehtit deri tek përmbytjet shkatërruese.

“Kjo zonë është goditur nga përmbytjet katër herë në jetën time, por mbaj mend tre prej tyre. Por këtë herë, reshjet e dendura e përkeqësuan situatën. Niveli i ujit nuk ishte aq i lartë në të kaluarën”, tha Haleema.

Ajo shqetësohet për të ardhmen, por nuk mendon më për shtëpinë e saj të dëmtuar. “Është e kotë të qash për të tani”, tha ajo.

Ajo dhe Solangi janë më të shqetësuar për fëmijët dhe se si do t’i mbijetojnë kësaj sprove, duke shtuar se janë detyruar të kursejnë ushqim për fëmijët./CNN/UBTNews/

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara