Bota

Shtetet Baltike shkëputen nga varësia ruse e energjisë

Published

on

Lituania, Letonia dhe Estonia shënuan një moment historik duke u shkëputur nga rrjeti elektrik rus, duke u lidhur përfundimisht me rrjetin e energjisë elektrike të Bashkimit Europian. Ky kalim ndodhi më 9 shkurt 2025, duke i dhënë fund varësisë 10-mujore më herët se sa ishte planifikuar. Edhe pse ky ndryshim është më shumë simbolik, pasi këto shtete nuk kanë blerë energji ruse apo bjelloruse që nga maji i vitit 2022, ai tregon një largim të qartë nga e kaluara sovjetike.

Shkëputja nga rrjeti elektrik rus ishte një hap i rëndësishëm për shtetet Baltike, të cilat për më shumë se pesë dekada ishin të lidhura me sistemin e energjisë elektrike të Bashkimit Sovjetik, i njohur si “BRELL”, që lidhte energjinë elektrike të Rusisë, Kaliningradit, Bjellorusisë dhe shteteve të Baltikut. Pas shpalljes së pavarësisë në vitin 1991, shtetet Baltike filluan të drejtohen drejt integrimit në Europë dhe Bashkimin Europian, por shkëputja nga ky rrjet kërkoi kohë.

Shtetet Baltike janë të fundit të BE-së që u bashkuan me sistemin energjetik të përbashkët të Europës, të njohur si “Continental Europe”, që është rrjeti i dytë më i madh në botë. Ky hap është përshëndetur si një masë për të përforcuar sigurinë energjetike dhe pavarësinë e shteteve baltike, duke minimizuar ndikimin e mundshëm të Rusisë.

Kaspars Melnis, ministri letonez për klimën dhe energjinë, theksoi se shkëputja është një masë për mbrojtjen dhe sigurinë energjetike, si dhe për të forcuar ekonominë e rajonit. Ai shtoi se ky vendim është bërë i domosdoshëm pas agresionit rus në Ukrainë dhe sabotimeve të mundshme të infrastrukturës energjitike në rajon.

Shtetet Baltike gjithashtu kanë lidhje të drejtpërdrejta me Poloninë dhe Skandinavinë përmes linjave të transmetimit të energjisë elektrike, si “LitPol Link” mes Lituanisë dhe Polonisë, dhe lidhje nënujore mes Lituanisë dhe Suedisë, Estonisë dhe Finlandës. Dëmtimi i një linje kryesore, Estlink 2, gjatë dhjetorit 2024, ka rritur shqetësimet për sigurinë e këtyre lidhjeve./UBTNews/

Bota

​Rutte në Kiev: NATO mbështet Ukrainën

Published

on

Sekretari i përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte ka siguruar presidentin Volodomyr Zelensky se Aleanca Veri-Atlantike do të vazhdojë të mbështesë Kievin zyrtar në përballje me agresionin ushtarak rus.

Ai në një konferencë për media në Kiev me presidentin e Ukrainës theksoi se ndihma e NATO-së do të vazhdojë të rritet.

“Tri vjet e gjysmë pas pushtimit në shkallë të plotë të Rusisë, Ukraina vazhdon të qëndrojë e fortë. Dhe miqtë dhe partnerët tuaj në NATO vazhdojnë të qëndrojnë me ju. Mbështetja jonë është e palëkundur dhe vazhdon të rritet. Përfshirë, siç thatë edhe ju, përmes Listës së re të Kërkesave me Prioritet për Ukrainën- PURL- që mbështet një rrjedhë të rëndësishme të armëve vdekjeprurëse amerikane në Ukrainë përmes financimit të ofruar nga Aleatët e NATO-s. Në më pak se një muaj, kjo tashmë ka nënkuptuar 1.5 miliardë dollarë shtesë në pajisje thelbësore, mbrojtje ajrore. Municione. Dhe më shumë. Paketa të mëtejshme do të pasojnë”, tha Rutte.

Ai shtoi se po punojnë së bashku në NSATU, komandën e NATO-s në Gjermani – për të siguruar që forcat ukrainase të kenë atë që u nevojitet.

Rutte ka folur edhe mbi takimin e së hënës në Uashington, së bashku me presidentin e SHBA-së dhe shumë udhëheqës evropianë, për të shfrytëzuar mundësinë për t’i dhënë fund kësaj lufte të tmerrshme dhe për të sjellë paqe dhe siguri pas kaq shumë vuajtjesh.

“Presidenti Trump e ka bërë këtë një përparësi – jo vetëm duke thyer bllokimin me Putin, por duke e bërë të qartë se Shtetet e Bashkuara do të përfshihen në ofrimin e garancive të sigurisë për Ukrainën. Garancitë e forta të sigurisë do të jenë thelbësore – dhe kjo është ajo që po punojmë tani për ta përcaktuar. Në mënyrë që kur të vijë koha që ju të hyni në atë takim dypalësh – të keni forcën e padyshimtë të miqve të Ukrainës pas jush. Duke siguruar që Rusia do të mbështesë çdo marrëveshje. Dhe kurrë, kurrë më nuk do të përpiqet të marrë një kilometër katror të Ukrainës”, tha Rutte.

Continue Reading

Bota

Pekini kundërshton tarifat e SHBA-së për tarifat 50% ndaj Indisë

Published

on

Ambasadori kinez në Indi, Xu Feihong, tha se Pekini kundërshton fuqimisht tarifat e larta të Uashingtonit ndaj Delhit dhe bëri thirrje për bashkëpunim më të madh midis Indisë dhe Kinës.

Xu e krahasoi SHBA-në me një ngacmues, duke thënë se ajo kishte përfituar prej kohësh nga tregtia e lirë, por tani po përdor tarifat si një “kartolinë negociuese” për të kërkuar çmime të tepruara nga vendet e tjera.

“SHBA-të kanë vendosur tarifa deri në 50% ndaj Indisë dhe madje kanë kërcënuar për më shumë. Kina e kundërshton fuqimisht këtë. Heshtja vetëm sa e trimëron ngacmuesin”, tha Xu të enjten, shkruan BBC.

Më parë këtë muaj, Trump vendosi një gjobë prej 25% ndaj Indisë, përveç tarifave prej 25% për blerjen e naftës dhe armëve nga Rusia. Shkalla e re do të hyjë në fuqi më 27 gusht.

Importet e shtuara të naftës së papërpunuar ruse të lirë nga Delhi që nga lufta në Ukrainë kanë shkaktuar një tendosje në lidhjet e saj me SHBA-në dhe kanë ndikuar në negociatat për një marrëveshje tregtare.

India ka mbrojtur blerjet e saj të naftës ruse, duke argumentuar se si një importuese e madhe e energjisë, duhet të blejë naftën më të lirë të disponueshme për të mbrojtur miliona indianë të varfër nga rritja e kostove. Ajo gjithashtu ka theksuar se administrata Biden i kishte thënë Indisë të blinte naftë ruse për të krijuar tregje botërore të energjisë.

Continue Reading

Bota

​Kallas paralajmëron për ‘kurthin’ rus për shtyrjen e Kievit për lëshime tokash

Published

on

Kryediplomatja evropiane paralajmëroi kundër detyrimit të Ukrainës për të hequr dorë nga territori, duke thënë se ky është në fakt një “kurth” në të cilin Rusia dëshiron që ne të hyjmë.

“Dua të them, diskutimi është rreth asaj që duhet të heqë dorë Ukraina, cilat janë lëshimet që Ukraina është e gatshme të bëjë”, tha Kaja Kallas për BBC-në.

Kallas tha se Rusia është ajo që filloi luftën dhe nuk ka bërë ende asnjë lëshim, transmeton KosovaPress.

“Nëse biem në këtë kurth që po i bëjmë presion Ukrainës, çfarë janë të gatshme të heqin dorë, atëherë do ta shohim përsëri këtë, sepse agresioni do të jep fryte,” shtoi ajo.

Duke iu referuar samitit të javës së kaluar në Alaskë midis presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe atij rus Vladimir Putin, Kallas tha se Putin mori “gjithçka që donte”.

“Putin thjesht po qesh, jo duke i ndaluar vrasjet, por duke i rritur ato”, shtoi ajo.

Duke folur për nevojën për garanci sigurie të besueshme dhe të forta për Ukrainën, Kallas, megjithatë, pranoi se nuk kishte shumë hapa konkretë për një forcë penguese në këtë fazë të negociatave.

Kallas tha se i takon shteteve anëtare të Koalicionit të Gatshëm të përcaktojnë saktësisht se çfarë mund të ofrojnë.

Trump tha të enjten se perspektivat për paqe midis Ukrainës dhe Rusisë do të bëhen të qarta brenda dy javësh.

Rusia aneksoi rajonet Donetsk, Luhansk, Kherson dhe Zaporizhzhia të Ukrainës në shtator 2022.

 

Continue Reading

Bota

​Kolera në Sudan vret gati 1100 njerëz, ndërsa sëmundja përhapet në të gjithë vendin

Published

on

Shpërthimi i kolerës në Sudan po përkeqësohet këtë vit, duke vrarë gati 1100 njerëz që nga janari dhe duke i tendosur sistemet tashmë të brishta të kujdesit shëndetësor, njoftoi sot Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).

Të gjitha 18 shtetet e Sudanit kanë raportuar raste të kolerës, u tha gazetarëve në Gjenevë zëdhënësi i OBSH-së, Christian Lindmeier.

“Mbi 100,000 raste dhe më shumë se 2,741 vdekje janë raportuar që nga korriku 2024,” tha ai.

Sipas zëdhënësit, janë raportuar 6491 raste dhe 130 vdekje, dhe 52% e të gjitha vdekjeve u raportuan nga Darfurit Jugor.

Ai tha se po bëhen përpjekje për të nisur urgjentisht një fushatë vaksinimi kundër kolerës në lokalitetet prioritare të Darfurit Jugor. El Fasher në Darfurin e Veriut po vuan nga një krizë e rëndë humanitare dhe e shëndetit publik e shkaktuar nga rrethimi, zhvendosja dhe mungesa e ushqimit, me kolera që shton presion mbi shërbimet e kufizuara, vuri në dukje Lindmeier.

Në të gjithë vendin, 38% e objekteve shëndetësore janë jofunksionale dhe 62% funksionojnë vetëm pjesërisht, shtoi ai.

Ai tha se shkalla e vaksinimit të fëmijëve ka rënë nga më shumë se 90% në vitin 2022 në vetëm 48%. Ndërkohë, gati 20 mijë fëmijë janë shtruar në qendrat e stabilizimit këtë vit për kequshqyerje të rëndë akute me ndërlikime.

OBSH-ja ka verifikuar 177 sulme ndaj institucioneve të kujdesit shëndetësor që nga prilli i vitit 2023, duke çuar në 1176 vdekje dhe 362 lëndime.

Lindmeier tha se OBSH-ja vazhdon të ofrojë furnizime dhe të mbështesë qendrat shëndetësore, por qasja mbetet shumë e kufizuar.

Continue Reading

Të kërkuara