Kulturë

Shtëpia e Kulturës në Preshevë tashmë e ka edhe Teatrin e Qytetit

Published

on

Aktorët preshevarë me shfaqje të ndryshme në teatrot e rajonit po e prezantojnë Shtëpinë e Kulturës si Teatër i Qytetit. Të përkushtuar në punën e tyre, ata po e gjallëzojnë edhe më shumë kulturën e shqiptarëve të Preshevës.

Lirigzona Nuredini

Preshevë, 11 maj – Teatri në Preshevë filloi punë në Shtëpinë e Kulturës ‘’Abdulla Krashnica’’ më 14 nëntor të vitit 2017, përkatësisht në 14 vjetorin e organizimit të aktivitetit kulturor të festivalit ‘’Ditët e Komedisë Shqiptare’’.

Në natën e parë të mbajtjes së aktivitetit kulturor të festivalit “Ditët e Komedisë Shqiptare’’, aktorët preshevarë Artan Ibishi, Valon Nuhiu e Gjelbrim Emini, të punësuar në Shtëpinë e Kulturës, prezantuan shfaqjen “Maratonisti’’, me regji të Kastriot Saqipit.

Shtëpia e Kulturës ka filluar punë në vitin 1981. Në fillim janë mbajtur shfaqje teatrale pa zë, të cilave u parapriu përgatitja e pjesës teatrale vetëm me mimikë.

“Vjedulla para gjyqit”, ishte shfaqja e parë teatrale me nismëtarët e artit dramatik në Preshevë, Hilmi Qerimi dhe Shenasi Hallaçi. Me iniciativë të intelektualëve të asaj kohe, në vitin 1960 ishte inskenuar drama “Halit Gashi” e Xhemil Dodës në regji të Adem Ahmetit.

Ndonëse themelimi i Teatrit ishte kërkesë e vazhdueshme e aktorëve preshevarë, ajo u hap me mbështetjen e organit të përkohshëm të Kuvendit Komunal të Preshevës, që ishte aprovuar me votat e këshilltarëve të Kuvendit Komunal, e kjo kishte ndodhur një vit pasi ishin mbajtur zgjedhjet për qeverisje Komunale. Në Shtëpinë e Kulturës për teatër janë të punësuar 4 aktorë.

Valon Nuhiu me profesion aktor, në Shtëpinë e Kulturës në Preshevë punon si drejtor. Ai për UBTNews mes të tjerash paraqet qëndrimet e tij për teatrin e qytetit, i cili funksionon në kuadër të Shtëpisë së Kulturës.

“Tani janë 4 aktorë rezident dhe 1 regjisore që momentalisht punojnë dhe veprojnë në Shtëpinë e Kulturës. Për qytetin e Preshevës ka qenë i domosdoshëm një Teatër, bile është vonuar themelimi i tij. Për shumë vite nuk kemi hezituar që të kërkojmë një Teatër me kolegët që kemi studiuar në Akademinë e Arteve në degën e Aktrimit”, tha ai.

Edhe pse Shtëpia e Kulturës në Preshevë, në statusin e saj të nxjerrë më 12 maj të vitit 1993, përcaktohet si institucion për plotësimin e nevojave kulturore të qytetarëve, bën sigurimin dhe realizimin e të drejtave të garantuara me ligj në lëmin e kulturës, themelimi i Teatrit ka qenë pengesë për shkak të buxhetit të pamjaftueshëm ndarë për Shtëpinë e Kulturës nga qeveria e Serbisë.

Mbështetja e aktorëve për themelimin e teatrit ishte edhe një nga premtimet parazgjedhore në vitit 2016 nga partia Alternativa për Ndryshim, e cila garonte për herë të parë në ato zgjedhje.

Gjelbrim Emini aktor i punësuar në Shtëpinë e Kulturës për Teatër, themelimin e Teatrit e sheh si mundësi e mirë për të rinjtë e qytetit të Preshevës, pasi thotë se teatri i largon nga punët jo të mira, por edhe emancipon e kulturon një vend.

“Nga kafeteritë, nga rruga e nga çdo e keqe shoqërore. Çdo shikues i një shfaqjeje e sheh veten në një rol të caktuar, qoftë i mirë apo i keq roli, dhe pastaj reflekton që ta ndreq gabimin që e ka bërë gjatë jetës’’, tha ai për UBTNews.

Veprimtaria teatrore skenike, veprimtaria muzikore dhe folklorike, veprimtaria për filmike, veprimtaria letrare, veprimtaria recituese, veprimtaria e grupeve të arteve figurative dhe Festivali “Ditët e komedisë shqiptare”, Festivali i Shoqërive Kulturore Artistike “ Presheva Jehonë”, si dhe Festivali i Recituesve nga mbarë trojet shqiptare, janë disa prej aktiviteteve kulturore që janë mbajtur e disa edhe vazhdojnë të mbahen që nga viti 1981 kur është themeluar Shtëpia e Kulturës.

Në aktivitetin e festivalit “Ditët e komedisë shqiptare”, të organizuar çdo vit, marrin pjesë teatrot nga Kosova, Shqipëria e Maqedonia Veriperëndimore. Organizimi garues zgjatë 5 netë e teatrot prezantojnë shfaqjet e tyre. Në natën finale vlerësohen nga juria e cila përcaktohet nga stafi punues në Shtëpinë e Kulturës.

Çmimet në natën finale të festivalit “Ditët e komedisë shqiptare’’, ndahen për shfaqjen më të mirë, regjinë më të mirë, aktorin më të mirë, aktorja më e mirë, aktori më i mirë joprotagonist, aktorja më e mirë joprotagoniste dhe çmimi special.

Afeida Boriçi – Mehmeti regjisore në Teatrin e Shtëpisë së Kulturës, e ka mirëpritur hapjen e Teatrit, që sipas saj “teatri është skena e të gjithëve”.

‘’Jeta kulturore në Preshevë ka filluar pas luftës së Dytë Botërore, gjegjësisht në vitin 1945. Ndoshta kanë kaluar shumë vite që kur edhe janë mbajtur edhe shfaqjet e para, mirëpo ka qenë një punë që ka dashur përkushtim për të forcuar kulturën e këtij vendi. Është më ndryshe tash edhe kur marrim pjesë nëpër festivale mbarëkombëtare, marrim pjesë si teatër profesionist”, thotë Boriçi – Mehmeti.

Ajo vlerëson se që nga hapja e Teatrit, gjërat, ndonëse me vështirësitë e veta, po ecin mbarë.

“Po marrim pjesë nëpër festivale dhe kemi shumë çmime të fituara. Shpresoj që të kemi edhe shumë aktorë, dramaturg, regjisor dhe familja jonë e vogël artistësh, të rritet edhe më shumë sepse teatri ka nevojë për shumë punëtorë profesionist, që e duan artin dhe që japin shumë për të, sepse ajo është skenë për ne e për të gjithë’’, u shpreh ajo për UBTNews.

Hapja e teatrit në Shtëpinë e Kulturës, aktorëve preshevarë u ka mundësuar që të përfaqësojnë Shtëpinë e Kulturës si teatër i qytetit të Preshevës, në vendet e rajonit me shfaqje të ndryshme e duke fituar çmime të shumta.

Xhemaledin Salihu kryetar për Trashëgimi dhe Krijimtari Kulturore në Preshevë për UBTNews thotë se teatrin e sheh si gjallesë të kulturës në këtë vend.

“Lugina e Preshevës ka nevojë për institucione kulturore. Në këtë rast po flas edhe për komunën e Bujanocit dhe të Medvegjës. Këto komuna janë me shumicë shqiptare, që gjendet në Republikën e Serbisë. Ajo që i bënë më të veçanta dhe specifike këto komuna është gjuha, simbolet dhe kultura e shqiptarëve. Hapja e teatrit si institucion kulturor, u ka mundësuar aktorëve dhe regjisorëve të vendit të zhvillojnë veprimtarinë teatrale e cila krijohet në Luginë të Preshevës’’, tha ai.

Ndërkaq pas më shumë se 3 vite punë që nga hapja e Teatrit të qytetit, Ministria e Kulturës së Serbisë ka aprovuar kërkesën nga drejtoria e Shtëpisë së Kulturës, për renovimin e skenës teatrale me vlerë 5 milion dinarë (43 mijë euro), kërkesë kjo e cila ishte parashtruar para 2 viteve, meqenëse skena që aktorët do të përformojnë para publikut është e vjetër, pasi ka shërbyer 40 vjet që nga koha kur ka filluar punën Shtëpia e Kulturës./UBTNews

Magazinë

Divorci i prindërve, flet vajza e “Mr. Bean”: Ditët më të errëta

Published

on

Vajza e Rowan Atkinson ka folur për herë të parë rreth divorcit të prindërve. Lily Sastry është fëmija i vogël i aktorit të njohur kryesisht si Mr. Bean dhe ish-gruas së tij, Sunetra Sastry.

“Kalova shumë kaos dhe vetmi në të njëzetat e mia. Tani që jam 30 vjeçe, mund ta shoh qartë se ku isha dhe çfarë po ndodhte brenda meje gjatë ditëve më të errëta. Isha e humbur dhe nisa të ndihesha disi normale në të njëzetat e vona. Kam qenë gjithnjë e ngecur mes dy botësh, nuk e kam vendin këtu, por as atje.

Është e vështirë të zbulosh kush je kur nuk ke miq, një familje të përçarë dhe nuk di si t’ia dalësh të krijosh muzikë dhe të përpiqesh ta kuptosh botën. Më janë dashur vite të zgjidh problemet e mia dhe të kuptoj kush jam, si dhe të bëhem personi më i mirë që mund të jem. Kam bërë gabime të panumërta, jam lënduar, kam qenë e humbur dhe vetëm shumë herë. Arti ishte drita ime udhërrëfyese. Gjëja që e bëri vuajtjen të kishte vlerë, teksa unë punoja drejt një qëllimi, një ëndrre”.

Rowan Atkinson dhe Sunetra Sastry janë prindër edhe të një djali, Benjamin Atkinson, 31 vjeç.

Continue Reading

Magazinë

Dani Alves shpallet i pafajshëm

Published

on

Dani Alves është shpallur i pafajshëm, teksa akuzohej për sulm seksual.

Seksioni i Apelit i Gjykatës së Lartë të Drejtësisë së Katalonjës ka pranuar me shumicë të plotë apelimin e futbollistit Dani Alves, i cili ishte dënuar nga Seksioni 21 i Gjykatës Provinciale të Barcelonës me 4 vite e gjysmë burg për rastin në fjalë në një diskotekë të Barcelonës më 31 dhjetor 2022.

Gjyqtarët e çështjes kanë hasur disa gjëra që nuk përputhen, çka ka sjellë edhe vendimin që Dani Alves të lihet i lirë.

Për t’u theksuar se Gjykata vuri në dukje edhe kontradikta mes dëshmisë së viktimës dhe provave materiale të çështjes, si raportet e ADN-së dhe ekzaminimin me gjurmë gishtash.

Alves duhej të paguante garancinë prej 1 milion euro (850 mijë dhe ra dakord të dorëzonte pasaportën e tij, pasi i ndalohet largimi nga Spanja.

Continue Reading

Magazinë

Krijuesit e “Adolescence” duan vëmendjen e të rriturve: Djemtë adoleshentë në krizë

Published

on

Bota për fëmijët sot duket shumë ndryshe nga ajo që ishte për prindërit e tyre. Ky ndryshim theksohet në një skenë të serialit të njohur të platformës transmetuese Netflix, “Adolescence”, ka shkruar CNN.

Në episodin II, Inspektori i Krimeve, Luke Bascombe (rolin e të cilit e luan Ashley Walters) shkon në shkollë të mesme për të hetuar pse 13-vjeçari Jamie Miller (rolin e të cilit e luan Owen Cooper), personazhi kryesor i serialit, dyshohet se ka vrarë shoqen e tij të klasës, Katie.

Bazuar në ndërveprimet në Instagram, mendon se ishin miq dhe të lidhur romantikisht. Djali i tij, nxënës në shkollë, i tregon se ka gabuar.

Emojit që Katie kishte përdorur nuk ishin “të pafajshme”. Ato ishin formë koduese e ngacmimit: emoji i dinamitit përfaqëson një pilulë të kuqe që shpërthen, një referencë për “manosferën” (grupet online të djemve që kanë ide ekstremiste për marrëdhëniet me gratë).

Emoji apo simboli “100” është një aludim për këtë grup, që sugjeron një teori që thotë se 80% e grave tërhiqen nga 20% e djemve.

Ky zbulim është tronditës për Bascombe dhe të tjerët të rritur, që nuk e dinë cilat ide të dëmshme e të rrezikshme ndikojnë te të rinjtë dhe si depërtojnë në jetën e tyre. Kjo ngjarje me papërputhshmëri është në qendër të “Adolescence”, serial britanik që ka ngjallur diskutime për qëndrimet e djemve të rinj ndaj grave, kulturën “incel” (djemtë që ndihen të margjinalizuar dhe kanë urrejtje ndaj grave), përdorimin e telefonave të mençur dhe shumë çështje të tjera.

Seriali fillon si dramë krimi, por gjatë katër episodeve, eksploron çfarë mund të ketë shtyrë një djalë që duket i pafajshëm të bëjë diçka kaq të tmerrshme. Dhe përgjigjet që ofron nuk janë aspak të thjeshta. Në një intervistë Jack Thorne, një nga krijuesit e serialit, flet për hulumtimet e tij në qoshet më të errëta të internetit, zemërimin e djemve të rinj dhe shpresat që ka për prindërit.

Pse e krijoi këtë histori?

“Filloi me mikun tim Stephen Graham. Ai më telefonoi e tha se duhet të shkruajmë një serial për djemtë që urrejnë vajzat dhe për krimin me thika, që është problem i madh këtu në Britani”, ka thënë Thorne.

Ata u nisën nga diskutimi për zemërimin e djemve, për mizorinë e tyre dhe për ndërtimin e një portreti të ndërlikuar të maskulinitetit.

“Si u bëmë ne e si po bëhen adoleshentët tani, në mënyra të ngjashme, por edhe të ndryshme?”, ka thënë tutje Thorne.

A ishin këto tema që i ka menduar gjatë kohës?

“Ka kohë që i mendoj, por diçka që kam tendencë ta kisha injoruar. Kur u futa më thellë, pashë shumë ide që më befasuan dhe që, nëse do t’i kisha dëgjuar në momentin e gabuar, do të më kishin çuar në rrugë që jam shumë i lumtur që nuk i kam ndjekur”, ka thënë skenaristi.

Tutje ai ka shpjeguar se si funksion kultura “incel”.

“Idetë e kulturës ‘incel’ janë tërheqëse se u japin kuptim shumë ndjenjave: izolimit, vetëvlerësimit të ulët, ndjenjës së padëshirueshmërisë. Ata të thonë se ka një arsye pse bota është kundër teje: sepse bota është ndërtuar nga një këndvështrim femëror, dhe gratë kanë gjithë fuqinë. Ata të japin udhëzime për t’u përmirësuar: të bëhesh më i fortë, të mësosh të manipulosh dhe të dëmtohesh”, ka thënë ai.

Cili iishte procesi i kërkimit për të shkruar karakterin e Jamie?

“Për të kuptuar këto ide, hulumtova në vende të errëta si platforma “Reddit” dhe “4chan”, duke ndryshuar algoritmin. Krijova llogari anonime e fillova të ndiqja njerëzit e dukshëm. Ata më çuan tek ata që ishin më pak të dukshëm, dhe këta ishin ata që më interesuan më shumë”, ka treguar Thorne.

Ka thënë se 13-vjeçari s’është duke e ndjekur personazhin e rrjeteve sociale, ish-kik-boksierin profesional, Andrew Tate, në mënyrë direkte.

“Ndoshta është duke ndjekur dikë që është i pasionuar pas lojërave ose muzikës, dhe që ka ndjekur Andrew Taten më parë dhe tani e përhap atë ide në një formë tjetër”, ka shpjeguar Thorne.

Cilat janë pyetjet që përpiqet t’u japë përgjigje seriali?

“Po pyesnim veten: Pse e bëri Jamie atë që bëri? Kjo nuk është pyetje se ‘kush e bëri?’ por ‘pse e bëri?’. Kjo është arsyeja pse shkojmë në shkollë në episodin e dytë, për të kuptuar sistemin arsimor dhe si funksionon ai. Në episodin e tretë, përpiqemi të kuptojmë se si mendon ai, çfarë ka përpunuar. Dhe në episodin e katërt, arrijmë në një vend shumë të ndërlikuar. Nuk do të thotë që mund të fajësojmë vetëm prindërit, por ata janë pjesërisht përgjegjës”, ka thënë Thorn.

Si mund të adresohet radikalizimi i djemve të rinj?

Regjisori ka thënë se duhet gjetur mënyra e duhur për përdorimin e rrjeteve duke cekur se problemet nuk vijnë direkt nga platformat.

“Duhet të gjejmë një mënyrë për të trajtuar përdorimin e mediave sociale. Ky është një problem i vështirë, sepse nuk do të vijë nga vetë platformat. Në Britani, po flasim për moshën kur duhet lejuar qasje në përdorim të rrjeteve sociale, ndërsa në Australi, ata që janë nën 16 vjeç ndalohen t’i përdorin rrjetet sociale. Kjo është përgjegjësia e kompanive që menaxhojnë këto platforma”, ka thënë tutje Thorne.

Çfarë mësimesh mund të nxjerrin prindërit nga ky serial?

Thorne ka thënë se është e nevojshme vëmendja e të rriturve ndaj adoleshentëve, pasi ata janë në krizë.

“Duhet të dëgjojmë fëmijët, janë të cenueshëm e kanë nevojë për ne. Kjo është për të gjithë, jo vetëm për prindërit. Dëgjoni fëmijët. Kjo është për mësuesit, dëgjoni nxënësit e studentët tuaj. Kjo është për politikanët, dëgjoni të rinjtë. Ata janë të përjashtuar tani dhe po kalojnë një dhimbje të madhe. Duhet t’i ndihmojmë”, ka thënë Thorne.

Ai ka thënë se ajo që duhet të bëjnë të rriturit është t’i dëgjojnë, të gjejnë mënyra për t’i bërë ata të flasin e të kuptojnë çfarë po i shqetëson.

“Përndryshe mund të jemi duke humbur mundësinë për t’i ndihmuar ata”, ka përfunduar skenaristi.

Continue Reading

Kulturë

Shuk Gurakuqi, ish ministri i Financave i dënuar nga regjimi komunist në burgun e Burrelit

Published

on

Muzeu Kombëtar i Përgjimeve “Shtëpia me gjethe” organizoi sot një ceremoni përkujtimore për intelektualin dhe ish-ministrin e shtetit shqiptar, Shuk Gurakuqi, në ditën e 137-vjetorit të lindjes së tij.

Shuk Gurakuqi, një figurë e shquar e historisë shqiptare, lindi në Shkodër më 28 mars 1888 dhe studioi në Kolegjin Saverian të Jezuitëve në vendlindje. Ai filloi karrierën e tij si arkëtar në Doganën e Shkodrës dhe më pas si administrator në disa firma private, para se të emërohej shef i Seksionit të Financave në Bashkinë e Shkodrës gjatë pushtimit austro-hungarez.

Gurakuqi u bë një aktor i rëndësishëm në jetën politike të Shqipërisë gjatë periudhës 1920-1924, kur u zgjodh dy herë deputet i qarkut Shkodër. Po ashtu, ai ishte drejtues i organit të shtypit “Ora e Maleve” së bashku me Patër Anton Harapin dhe Dom Lazër Shantonë. Megjithatë, edhe pse nuk mori pjesë në Lëvizjen e Qershorit të vitit 1924, Gurakuqi mbeti një mbështetës i grupeve antizogiste dhe për këtë arsye kaloi pjesën më të madhe të periudhës së regjimit të Mbretit Zog në ekzil.

Në vitin 1938, Gurakuqi u kthye në Shqipëri dhe filloi të drejtonte firmën tregtare “Vllazën Prennushi”. Më vonë, ai u emërua Ministër i Financave në qeverinë e Mustafa Krujës, ku mbajti këtë post për dy vjet. Pas ardhjes së komunistëve në pushtet, Shuk Gurakuqi u arrestua dhe u dënua me burgim të përjetshëm nga Gjyqi Special i vitit 1946.

Dënimi i tij më vonë u ul në 20 vjet burgim, por ai vuajti gjithsej 17 vjet, ku një pjesë të madhe të këtij kohë e kaloi në burgun e Burrelit, një nga burgjet më të famshme dhe më të tmerrshme të regjimit komunist. Pas lirimit, Gurakuqi kaloi vitet e mbetura të jetës në varfëri, duke u marrë me studime dhe lexime shkencore, përderisa vendi i tij dhe i shoqërisë kishte kaluar nën dritën e një regjimi tjetër.

Shuk Gurakuqi ndërroi jetë më 13 prill 1966 në Shkodër, duke lënë pas një trashëgimi të pasur intelektuale dhe një historik të mbushur me përpjekje për të mirën e atdheut, por edhe me sakrifica të mëdha nën regjimin komunist.

Përkujtohet sot si një figurë e rëndësishme në historinë e Shqipërisë, me një jetën e tij të ndarë mes përpjekjeve për të ndihmuar në ndërtimin e shtetit shqiptar dhe vuajtjesh të pafundme nga padrejtësitë që i shkaktoi regjimi komunist./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara