

Shëndet
Shtatë shenja që tregojnë se po hani shumë sheqer
Published
2 years agoon
By
UBT newsMegjithëse konsumimi i moderuar i sheqerit është i mirë, konsumimi i tepërt i sheqerit mund të çojë në disa komplikime shëndetësore. Por çfarë ndodh saktësisht kur hani shumë sheqer?
Këtu janë disa shenja që tregojnë se mund të hani shumë sheqer.
1. Keni nevojë për sheqer gjatë gjithë kohës
Nëse e gjeni veten duke kërkuar vazhdimisht ushqime ose pije me sheqer, kjo mund të jetë një shenjë se po konsumoni shumë sheqer.
Kjo për shkak se marrja e lartë e sheqerit mund të çojë në një cikël të dëshirave dhe ngrënies së tepërt për shkak të pikave dhe rënies së sheqerit në gjak, shkruan Eat This, Not That.
Sheqeri juaj në gjak do të rritet dhe do të bjerë më shpejt kur konsumoni ushqime të pasura me sheqer pa lëndë ushqyese të tjera si fibra ose proteina.
Kjo është ajo që mund të ndihmojë në shpjegimin e indeksit glicemik. Nëse një ushqim ka një vlerësim të lartë glicemik, kjo do të thotë se trupi juaj e thith atë shpejt dhe do të shkaktojë rritjen e sheqerit në gjak, duke çuar në më shumë dëshira. Këto ushqime përfshijnë karamele, lëngje, krofna, kifle, etj.
Nëse një ushqim ka një indeks të ulët glicemik, do të thotë se ai përmban fibra që e ndihmojnë trupin tuaj ta përthithë atë më ngadalë dhe për këtë arsye do të krijojë një përgjigje më të ekuilibruar të sheqerit në gjak. Këto ushqime përfshijnë perimet, drithërat, bishtajoret, etj.
Ngrënia e ushqimeve të pasura me sheqer (të njohura edhe si ushqime me një indeks të lartë glicemik) mund të rrisë nivelet e sheqerit në gjak dhe t’ju lërë më shumë dëshirë.
2. Niveli juaj i energjisë luhatet
Duke folur për rëniet e sheqerit në gjak, një tjetër simptomë që mund të përjetoni pasi keni ngrënë shumë sheqer janë luhatjet në nivelet tuaja të energjisë që mund të shkaktohen nga rritjet e papritura të niveleve të sheqerit në gjak.
Një dietë e lartë me sheqer mund të çojë në rritje të energjisë dhe rënie, dhe nëse jeni duke përjetuar luhatje të shpeshta të energjisë, duke u ndjerë hiperaktivë dhe më pas papritmas i lodhur, mund të jetë rezultat i konsumit të tepërt të sheqerit.
Nëse kjo ju ndodh shpesh, ju mund të balanconi më mirë sheqerin në gjak duke bashkuar karbohidratet me fibra të larta (drithërat ose frutat) me disa proteina. Proteina ngadalëson tretjen dhe ndihmon në stabilizimin e sheqerit në gjak pas një vakti ose meze të lehtë.
3. Nëse keni probleme me shëndetin oral, fajtori mund të jetë sheqeri
Sheqeri është shkaktari kryesor i prishjes së dhëmbëve, kështu që nëse keni probleme të shpeshta dentare, mund të jetë shenjë e konsumit të tepërt të sheqerit.
Hulumtimi “Frontiers in Oral Health” thotë se konsumimi i tepërt i sheqerit është shkaktari kryesor i prishjes së dhëmbëve.
Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se prishja e dhëmbëve shkaktohet nga sheqeri dhe se zhvillohet kur bakteret në gojë marrin sheqerin dhe e metabolizojnë atë, duke krijuar acid që dobëson smaltin e dhëmbëve.
4. Nëse hani rregullisht shumë sheqer, mund ta gjeni veten duke fituar peshë
E keni vënë re numrin më të lartë në peshore? Kjo mund të jetë për shkak se po hani shumë sheqer.
Sheqeri i lartë mund të prishë metabolizmin dhe mund të dëmtojë ekosistemin e mikrobiomës sonë të zorrëve.
Një zorrë e shëndetshme ndihmon në rregullimin e niveleve të glukozës në gjak dhe insulinës, kështu që kur hani shumë sheqer, po e shtyni atë ekosistem në mbingarkesë dhe prisni më shumë sheqer për të mbajtur ato ekuilibra në kontroll.
Mësimi i historisë është se sa më shumë sheqer të hani, trupi juaj mendon se ka nevojë për më shumë, gjë që ju bën më të uritur dhe mund të çojë në shtim në peshë.
Është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se ngrënia e ushqimeve të pasura me sheqer nuk do t’ju lërë të ndiheni të kënaqur ose nuk do t’ju japë lëndët ushqyese që i nevojiten trupit tuaj.
5. Mund të jeni duke përjetuar dhimbje kronike
Konsumimi i vazhdueshëm i shumë ushqimeve dhe pijeve me sheqer mund të çojë në dhimbje kronike.
Një raport i publikuar në “Journal of Clinical Medicine” tregon se shumë yndyrë dhe sheqer te pacientët me osteoartrit mund të çojnë në rritjen e dhimbjeve kronike, ndërsa një raport tjetër i publikuar në “Frontiers in Nutrition” thotë se sheqeri i shtuar është “pjesëmarrës në inflamacion” dhe për këtë arsye mund të kontribuojë në dhimbje kronike.
Dhimbja dhe ngurtësia juaj kronike mund të jenë rezultat i konsumimit të tepërt të sheqerit të shtuar. Kjo për shkak të inflamacionit që sheqeri shtesë shkakton në trup sepse është një përbërës shumë inflamator.
6. Mund të ndiheni të uritur dhe të pakënaqur gjatë gjithë kohës
Ushqimet e ëmbla dihet se ju lënë të ndiheni të uritur, kështu që është e rëndësishme të vini re dhimbje barku kur ndiheni të ngopur pas një vakti.
Sheqeri ka shumë kalori, kështu që kur e hani, trupi juaj mund të ndjehet i ngopur, por vetëm për një kohë të shkurtër.
Trupi djeg shpejt sheqerin sepse i mungojnë lëndët ushqyese të duhura si proteinat, fibrat dhe yndyrat e shëndetshme. Ndërsa trupi juaj djeg sheqerin, ai rrit urinë, duke shkaktuar ushqime të detyrueshme, ushqim të pamend dhe në fund më shumë sheqer.
Sasitë e larta të sheqerit mund të ndërhyjnë gjithashtu me një hormon në trupin tonë të quajtur leptin, i cili dihet se rregullon urinë. Një rënie në nivelet e leptinës zakonisht çon në uri më të madhe dhe rritje të oreksit.
Për ta luftuar këtë, zgjidhni karbohidratet me fibra të lartë për mëngjes si bollgur ose bukë të thekur me drithëra të plota dhe kombinojini ato me proteina si vezët ose kos grek. Fibrat dhe proteinat do t’ju ndihmojnë të qëndroni të ngopur më gjatë pas mëngjesit.
7. Mund të keni presion të lartë të gjakut
Ngrënia e shumë sheqerit mund të kontribuojë në rritjen e niveleve të presionit të gjakut tek disa njerëz. Për shembull, një studim i botuar në “Nutrients” zbuloi se ekzistonte një lidhje e fortë midis marrjes së shtuar të sheqerit dhe niveleve më të larta të presionit të gjakut te pjesëmarrësit midis moshës 65 dhe 80-vjeç.
Nëse keni vënë re një rritje të presionit të gjakut, mund të jeni duke konsumuar shumë sheqer të shtuar. Sheqeri i shtuar rrit acidin urik në trup, i cili nga ana tjetër pengon prodhimin e oksidit nitrik. Oksidi nitrik është i nevojshëm për të mbajtur enët e gjakut fleksibël dhe kur ka një ulje të oksidit nitrik në trup, presioni i gjakut do të rritet.
Shëndet
Çka shkakton mungesa e proteinave në trup?
Published
1 day agoon
October 10, 2025By
UBT News
Proteina është një nga ushqyesit më të rëndësishëm për organizmin. Ajo është thelbësore për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e muskujve, energjinë e qelizave dhe indet e trupit.
Pa proteinë, shëndeti dhe jetëgjatësia janë të rrezikuara. Sportistët dhe ata që kryejnë aktivitete fizike të rënda sigurojnë sasi të mjaftueshme proteinash, ndërsa shumë persona nuk e njohin rëndësinë e saj.
Çka është proteina?
Përbëhet nga aminoacide, molekula të domosdoshme që organizmi i merr nga ushqimi.
Burime të mira proteinash janë: Produkte shtazore: mishi, vezët, produktet e bulmetit, peshku dhe vezët me Omega-3.
Produkte bimore: arrorë, fara dhe bishtajore.
Ushqimet e pasura me proteinë ndihmojnë në parandalimin e mbipeshës, janë të nevojshme për funksionimin e trurit dhe të trupit.
Mungesa e proteinave çojë në luhatje të sheqerit në gjak, humbje të kujtesës dhe dobësi të përgjithshme. Thënë thjesht, pa proteinë, njeriu nuk mund të funksionojë normalisht.
Sa proteinë nevojitet?
Për një person të rritur me peshë 60 kg, rekomandohet të paktën 30 gramë proteinë në ditë.
Shenjat e pamjaftueshmërisë së proteinave
1. Nepsi i shtuar
Nëse ndjeni dëshirë për ushqime të shpejta ose ëmbëlsira, kjo mund të jetë shenjë se nuk merrni mjaftueshëm proteinë ose po konsumoni shumë karbohidrate.
2. Probleme me trurin
“Mjegullnaja e trurit”, vështirësi për t’u përqendruar e humbje e energjisë mendore lidhen me mungesën e proteinave. Karbohidratet japin energji afat-shkurtër, proteina është e nevojshme për prodhimin e neurotransmetuesve; dopamina, epinefrina, norepinefrina e serotonina.
3. Pagjumësia
Mungesa e saj mund të shkaktojë probleme me gjumin, për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak dhe serotoninës.
4. Kolesterol i lartë
Pa proteinë, ndiheni të uritur shpesh, duke çuar në konsum të tepërt dhe rritje të kolesterolit, inflamacion dhe probleme kardiovaskulare.
5. Rënie e flokëve
Proteina është baza e të gjitha qelizave, përfshirë edhe ato të flokëve, prandaj mungesa shkakton rënie të flokëve.
6. Çrregullime menstruale
Mungesa e proteinës mund të shkaktojë inflamacion, lodhje dhe çrregullime hormonale, duke ndikuar në ciklin menstrual dhe fertilitetin.
7. Imunitet i dobët
Një sistem imunitar i dobët dhe rritje e shpeshtë e sëmundjeve lidhet me mungesën e proteinave. Mund të shfaqen këputje të thonjve.
8. Kocka të dobëta
Proteina ndihmon në përthithjen e kalciumit. Pa të, kockat bëhen më të dobëta dhe më të prira ndaj frakturave.
Proteina është element thelbësor për shëndetin, energjinë e mirëqenien, sigurohuni të përfshini mjaftueshëm në dietë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Gështenjat – ushqimi i ngrohtë i vjeshtës që forcon trupin dhe shpirtin
Published
1 day agoon
October 10, 2025By
UBT News
Gështenjat kanë pushtuar tryezat tona këtë vjeshtë, duke sjellë shije, aromë dhe vlera të shumta ushqyese. Të pasura me fibra, acid folik dhe minerale.
Ky frut i stinës është i shijshëm dhe i gjithanshëm në kuzhinë, përgatitet në forma të ndryshme: të pjekura në zjarr, të ziera, në furrë apo në mikrovalë, dhe shpesh shërbejnë si shtesë perfekte për pjata me mish ose peshk.
Vlerat ushqyese
Gështenjat përmbajnë karbohidrate dhe kalori, duke ofruar energji të mjaftueshme për të përballuar lodhjen, stresin e temperaturat e ulëta.
Janë burim i mirë hekuri, i dobishëm për personat që vuajnë nga anemia, acidi folik (vitamina B9) i bën të rekomanduara gjatë shtatzënisë për zhvillimin e shëndetshëm të fetusit. Përmbajtja e fibrave ndihmon në tretje, është e dobishme për ata që vuajnë nga kapsllëku.
Gështenjat nuk përmbajnë gluten, prandaj janë zgjedhje ideale për personat me celiaki. Prej tyre përftohet edhe një miell i shkëlqyer, që përdoret në përgatitjen e ëmbëlsirave apo recetave të kripura.
Edhe pse të shëndetshme, gështenjat kanë përmbajtje të lartë kalorike, ndaj rekomandohet moderimi në konsum. Personat me diabet, kolit ose obezitet duhet të jenë të kujdesshëm. Sasia e këshilluar është deri në 100 gram nëse janë të ziera ose rreth 60 gram nëse janë të pjekura.
Duhet pasur parasysh gjithashtu që gështenjat e papërpunuara mund të jenë më të vështira për t’u tretur dhe ndonjëherë mund të shkaktojnë probleme gastriti.
Në sasi të arsyeshme, gështenjat mbeten një ushqim i çmuar i vjeshtës, që kombinon shijen me vlera të rëndësishme për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Skleroza multiple! Katër shenja që tregojnë se duhet të vizitosh mjekun
Published
1 day agoon
October 10, 2025By
UBT News
Neurologu amerikan Robert Bermel ka ndarë katër simptoma të mundshme të sklerozës multiple (MS) që, sipas tij, nuk duhet të injorohen dhe kërkojnë menjëherë këshillë mjekësore.
Ashtu si shumë sëmundje tjera, skleroza multiple shfaqet ndryshe tek çdo person, simptomat mund të jenë të lehta ose të rënda.
Kjo sëmundje autoimune ndikon në sistemin nervor qendror, duke shkaktuar probleme si dobësi muskulore, çrregullime të shikimit, mpirje, dhe vështirësi në kujtesë. Sipas Dr. Bermel, simptomat e para të sklerozës multiple zakonisht zgjasin më shumë se 24 orë, shfaqen gradualisht gjatë disa orëve ose ditëve dhe përkeqësohen përpara se të fillojnë të përmirësohen.
“Këto probleme janë ndryshe nga çdo shqetësim tjetër që keni përjetuar më parë në jetën tuaj,” – thekson ai për faqen Cleveland Clinic.
Më poshtë janë katër shenjat paralajmëruese që Dr. Bermel këshillon të mos injorohen:
1. Humbje e dhimbshme e shikimit në njërin sy
Një nga shenjat e para të zakonshme të sklerozës multiple është neuriti optik, inflamacioni i nervit që lidh syrin me trurin. Kjo shkakton humbje të dhimbshme të shikimit në një sy, e cila mund të ndihet si një dhimbje e shurdhër ose therëse që përkeqësohet kur lëvizni syrin.
“Pacientët e përshkruajnë ndjesinë si ‘të shikosh përmes syzeve të diellit të njollosura’ nga njëra anë,” – shpjegon Dr. Bermel, duke shtuar se ky është zakonisht një shqetësim që kërkon vizitë të menjëhershme mjekësore.
2. Dobësi ose mpirje e zgjatur në një gjymtyrë
Ndjesia e krahut ose këmbë “që bie në gjumë” është e zakonshme, në rastin e sklerozës multiple, mpirja ose ndjesia e shpimit të gjilpërave zgjat gjatë, për orë apo edhe ditë. Ky është tregues i mundshëm i dëmtimit të nervave nga inflamacioni në sistemin nervor qendror.
3. Paralizë ose dobësi në fytyrë
Dobësia muskulore e shkaktuar nga skleroza multiple prekë edhe njërën anë të fytyrës, duke sjellë paralizë të përkohshme ose vështirësi në lëvizjen e muskujve facialë. Edhe pse kjo mund të ndodhë edhe për arsye të tjera. Dr. Bermel rekomandon që çdo ndryshim i tillë të vlerësohet menjëherë nga një mjek.
4. Marramendje e fortë dhe e vazhdueshme
Truri i vogël dhe trungu i trurit janë përgjegjës për ekuilibrin dhe koordinimin e trupit. Kur skleroza multiple prek këto zona, mund të shfaqen periudha të gjata marramendjeje të fortë, që zgjasin të paktën dy ditë. Kjo lloj marramendjeje është zakonisht më e rëndë se ajo e zakonshme, duke shkaktuar ndjesinë se po humbni ekuilibrin ose se nuk mund të ecni pa u mbajtur.
Dr. Bermel thekson se megjithëse këto simptoma lidhen edhe me gjendje tjera, kur janë të pazakonta, të forta dhe të zgjatura, është shumë e rëndësishme të konsultoheni menjëherë me një neurolog për të shmangur komplikime afatgjata. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Pse derdhja e qumështit në lavaman është një gabim për shtëpinë tuaj?
Published
2 days agoon
October 10, 2025By
UBT News
Është diçka që shumë prej nesh e kanë bërë pa menduar dy herë, por sipas kompanive të ujësjellësit, qumështi nuk duhet kurrë të derdhet në lavaman.
Nuk ka ndjesi më të pakëndshme se kur planifikon të hash drithëra në mëngjes, hap shishen e qumështit e ndien menjëherë erën e thartë – duke kuptuar se është prishur. Shumë njerëz zgjedhin ta derdhin në lavaman, por ekspertët paralajmërojnë se kjo është një gabim.
Sipas Scottish Water, hedhja e qumështit në lavaman mund të shkaktojë probleme si për tubacionet e shtëpisë, ashtu edhe për mjedisin.
“Hedhja në lavaman është një ‘jo’ e madhe. Yndyrnat dhe proteinaT mund të ngurtësohen e të ngjiten pas mureve të tubave, duke krijuar bllokime. Këto bllokime çojnë në kthim të ujërave të ndotura, erëra të pakëndshme dhe riparime të kushtueshme hidraulike. Përveç kësaj, kur qumështi futet në sistemin e kanalizimeve, ai ul nivelin e oksigjenit në ujë, duke dëmtuar jetën ujore”, theksojnë nga kompania.
Në vend të kësaj, rekomandohet që qumështi i prishur të mos derdhet, por të përdoret ndryshe – për shembull, në kopsht. Ai mund të shtohet në kompost, ose të hollohet me ujë e të përdoret si pleh natyral për bimët.
Kompania sqaron më tej: “Nëse keni një kosh komposti, shtoni sasi të vogla qumështi të vjetër në të. Qumështi është i biodegradueshëm dhe siguron lëndë ushqyese të vlefshme për kompostin. Sigurohuni ta përzieni mirë me materiale të tjera për të shmangur erërat e këqija.”
Ndërsa për ata që kanë kopsht: “Qumështi i holluar mund të përdoret si pleh natyral. Përzieni një pjesë qumësht me katër pjesë ujë e hidhni rreth rrënjëve të bimëve. Lëndët ushqyese që përmban ndihmojnë bimët të rriten më të forta dhe më të shëndetshme.” /A.Z/UBT News/

Pse çdo vit duhet të vizitosh një vend të ri?

Çka shkakton mungesa e proteinave në trup?

Debatik Curri, trajner i ri i Gjilanit

Gështenjat – ushqimi i ngrohtë i vjeshtës që forcon trupin dhe shpirtin

Lucas Vazquez: Karriera ime vazhdon jashtë Spanjës, idetë janë të qarta

Giuseppe Gibboni mahnit Tiranën me violinën e tij Stradivari

Katër satelitë Starlink bien çdo ditë drejt Tokës, shkencëtarët paralajmërojnë për ndikim në atmosferë

Priscilla Presley përballet me akuza për fshehje pasurie dhe manipulim të trashëgimisë së Elvis

Përfundon seanca fillestare për caktimin e paraburgimit ndaj Fatmir Shehollit
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega