Shëndeti

​Shtatë efektet anësore të “kërpudhave magjike”

Published

on

Sipas Institutit Amerikan për Abuzimin me Alkoolin dhe Drogat, psilocibina, e njohur edhe si kërpudha magjike, gjendet natyrshëm dhe konsumohet për vetitë e saj halucinogjene.

Këto kërpudha mund të ndikojnë në të gjitha shqisat, duke ndryshuar njohjen individuale, perceptimin e kohës dhe emocionet. Ato mund të shkaktojnë halucinacione, duke i bërë njerëzit të perceptojnë gjëra që nuk janë reale ose janë të shtrembëruara.

Psilocibina është një substancë e kontrolluar dhe, pavarësisht përdorimit të saj rekreativ, ka fituar vëmendje vitet e fundit për potencialin e saj për të trajtuar kushte të tilla si depresioni, çrregullimi i përdorimit të alkoolit, varësia nga duhanpirja, çrregullimi obsesiv-kompulsiv, anoreksia, çrregullimi i stresit post-traumatik dhe ankthi.

Megjithëse rregullatorët federalë kanë nxjerrë draft-udhëzime për ilaçin që do të përdoret në mjediset kërkimore, ai nuk është miratuar për trajtim. Në SHBA, Oregon është aktualisht i vetmi shtet me programe të miratuara të terapisë me psilocibinë dhe Kolorado pritet të ofrojë programe të ngjashme në vitin 2025.

Nëse keni pyetur ndonjëherë veten se si ndikojnë “kërpudhat magjike” në trup, këtu janë disa nga efektet anësore të zakonshme:

Sa më e lartë të jetë doza, aq më shumë ndërgjegjja juaj do të ndryshojë

Ngjashëm me barnat e tjera, sa më e lartë të jetë doza, aq më shumë do të ndryshojë niveli i vetëdijes. Megjithatë, me kërpudhat magjike, sasia e psilocibinës mund të jetë e paparashikueshme.

“Edhe dy nga të njëjtit lloj kërpudhash që rriten krah për krah mund të kenë sasi shumë të ndryshme të psilocibinës”, tha Fred Barrett, drejtor i Qendrës “Johns Hopkins” për Kërkimet Psikodelike dhe Ndërgjegje.

Efektet mund të zgjasin deri në 24 orë

Kërpudhat funksionojnë shpejt nëse gëlltiten herët, me një efekt rreth 60 deri në 90 minuta pas gëlltitjes, duke zgjatur katër deri në tetë orë, thonë ekspertët. Pas 24 orësh, psilocibina zhduket plotësisht nga trupi.

“Ne nuk kemi pasur asnjë provë që dikush të ketë një reagim afatgjatë ndaj psilocibinës”, tha Barrett.

Psilocibina lidhet me receptorët specifikë të serotoninës

Psilocibina punon duke u lidhur me receptorët e serotoninës. Neuroimazhimi tregon se pasi dikush merr psilocibina, “rajonet e trurit që normalisht nuk komunikojnë me njëri-tjetrin fillojnë të komunikojnë në mënyra të reja,” tha Barrett.

Studiuesit thonë se këto lloj ndryshimesh mund të ndihmojnë në trajtimin e njerëzve me probleme psikiatrike ose mendore.

Ndihmon në thyerjen e ciklit të trurit të mbërthyer në një rreth vicioz

“Pacientët me çrregullime psikiatrike zakonisht e kanë trurin e tyre të mbërthyer në një cikël nga i cili nuk mund të dalin dhe psikedelikët e thyejnë atë cikël”, tha Charles Nemeroff, bashkëdrejtor i Qendrës për Kërkime dhe Terapi Psikodelike.

Redukton egon

Sipas hulumtimit, psilocibina redukton aktivitetin në një zonë të trurit të përfshirë në krijimin e një ndjenje të vetvetes, gjë që mund t’i bëjë disa njerëz të ndihen më të lidhur me njerëzit dhe botën përreth tyre, tha Barrett.

Mund të lehtësojë simptomat e ankthit dhe depresionit

Sipas hulumtimit, njerëzit me ankth ose depresion kanë një rrjet të paracaktuar tepër aktiv ose joaktiv, ku ata nuk mund të ndalojnë së shqetësuari ose të heqin qafe mendimet e pashëndetshme.

Mund të shkaktojë episode psikotike te disa njerëz

Njerëzit me një histori familjare të sëmundjeve të lidhura me psikozën si skizofrenia ose çrregullimi bipolar, ata me një histori abuzimi me substancat, njerëzit që janë mendërisht të paqëndrueshëm dhe kushdo me mendime vetëvrasëse janë në rrezik në rritje, tha Nemeroff.

Këto lloj episodesh mund të zgjasin më shumë se koha kur ilaçi është në të vërtetë në trup.

“Kur fillon një episod psikotik, nuk ka të bëjë me efektet e ilaçit”, tha ai.

Shëndeti

Çfarë tregon tensioni i lartë te personat nën 40-vjeç?

Published

on

Dy studime të reja të publikuara këtë vit kanë arritur në përfundimin se njerëzit që vuajnë nga tensioni i lartë i gjakut para moshës 40 vjeçare, janë ndjeshëm më të rrezikuar nga sëmundjet e zemrës dhe ishemia.

Studimi i parë, është kryer në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. bShkencëtarët analizuan të dhënat e 4,800 personave e zbuluan se tensioni i lartë trefishon rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe ishemisë në 20 vitet e ardhshme.

Studimi i dytë ekzaminoi të dhënat e 2.5 milionë njerëzve në Korenë e Jugut, ekzaminimi i të dhënave u krye përgjatë 10 viteve, shkencëtarët arritën në një konkluzion të ngjashëm.

Gratë e prekura nga tensioni para të dyzetave ishin 76% më të rrezikuara nga sëmundjet e zemrës, për burrat rreziku ishte 85% më i lartë.

Shkencëtarët thanë se rritja e tensionit para kësaj moshe nxit atakun në zemër, tensioni i lartë i gjakut aktivizon mekanizmat e dëmshëm për zemrën e krahas tensionit, sëmundjet e zemrës nxiten edhe nga disa faktorë rreziku.

Këtu përfshihet: Mbipesha, kolesteroli i lartë, niveli i lartë i sheqerit dhe duhanpirja.

Të gjitha këto ngurtësojnë enët e gjakut e nxisin bllokimin duke i çelur rrugën atakut dhe sëmundjeve tjera kardiovaskulare, rekomandohet një kujdes i vazhdueshëm në kontrollin e tensionit, ndjekjen e këshillave të mjekut dhe regjim ushqimor.

Cilat janë vlerat ideale të tensionit të gjakut?

Njësia matëse e tensionit të gjakut është mmHg, shifra e parë tregon tensionin sistolik ose pikën më të lartë të presionit ndaj zemrës.

Shifra e dytë tregon tensionin diastolik ose pikën më të ulët të presionit, kjo tregon kur zemra qetësohet mes çdo rrahjeje.

Zemra mbushet me gjak, ushqehet me oksigjen e nëse matësi i tensionit tregon vlerat 90/60 mmHg ose më pak, tensioni i gjakut konsiderohet i ulët. Nëse matësi tregon vlerat mes 90/60 dhe 120/80, tensioni i gjakut është i shëndetshëm dhe në nivel ideal, nëse tregon vlerat 120/80 dhe 140/90, tensioni i gjakut është pak më i lartë se mesatarja.

Nëse matësi tregon vlerat mbi 140/90, tensioni është i lartë e klasifikohet si hipertension. Nëse vlerat e të dy njësive arrijnë mbi 180 dhe 110 duhet duhet të shkoni te mjeku. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Mjekët ju bëjnë apel atyre që vrapojnë

Published

on

Lëvizja e qytetarëve është vetëm në dy orare, por shumë njerëz gjatë kësaj kohe mund të pyesin nëse mund të bëjnë vrap në natyrë apo ushtrime fizike jashtë shtëpisë.

Francesco Casasco, president i Federatës Evropiane të Sportit dhe Mjekësisë Italiane, thotë një ‘Jo’ të prerë. Sipas tij, të bësh vrap edhe pse i vetëm është e rrezikshme dhe nuk duhet.

“Edhe pse mund të jeni vetëm është një mënyrë për ta ekspozuar veten dhe komunitetin ndaj rrezikut të infektimit. Ata që dalin për vrap kanë tendencën që të pushojnë nëpër stola apo për të bërë ‘stretching’. Zakone që duhet të harrohen. Të vraposh në rrugë është një arratisje nga detyrat e tua si qytetar dhe një rrezik. Dhe pastaj pyes veten, mos u bënë befas të gjithë kaq sportivë tani?”, thotë ai për Corriere.

Casasco këshillon që mund të mbash trupin në formë duke bërë aktivitet në shtëpi:

“Aktiviteti brenda shtëpisë është një zëvendësues i mirë edhe në mungesë të një kopshti. Ka aplikacione ose video në internet që ofrojnë skema trajnimi për secilin nivel. Gjithçka që ju nevojitet është një tapet ushtrimesh”.

 

Continue Reading

Shëndeti

Kërpurdhat ndihmojnë me kujtesën

Published

on

Konsumimi i kërpudhave më shumë se dy herë në javë mund të parandalojë problemet me kujtesën dhe të folurit që shfaqen pas moshës 60 vjeçare, ka treguar një hulumtim nga Singapori.

Një antioksidant unik i pranishëm në kërpudha mund të ketë një efekt mbrojtës në tru, zbuloi studimi.

Në hulumtim sa më shumë njerëzit hanin kërpudha, aq më mirë kryenin testet e të menduarit dhe përpunimit.

Por, studiuesit thanë se nuk ishte e mundur të provohet një lidhje e drejtpërdrejtë midis kërpudhave dhe funksionit të trurit.

Të gjeturat e studimit të Universitetit Kombëtar të Singaporit u bazuan në 663 të rritur kinezë, të moshës mbi 60 vjeç, dieta dhe mënyra e jetesës e së të cilëve u monitorua nga 2011 në 2017.

Continue Reading

Shëndeti

Ja si t’i shëroni muskujt e lënduar

Published

on

Kur tepër shpejt tendosni muskulin, ndodh lëndimi, d.m.th. pëlcitja e fijeve muskulore.

Sa më shumë fije të jenë të shkëputura, lëndimi është më serioz. Shkoni te mjeku nëse zona e lënduar është shtangur apo përflakur, apo nëse me rastin e lëvizjeve shkakton dhimbje të madhe. Ndërkohë, ndiqni këtë tabelë kohore të trajnerit të kondicionit, Shon Grosse.

24 orët e para deri në 48 orë

Zvogëloni dhembjen dhe ënjtjen me metodën R.I.C.E (Rest=pushim, ice=akull, Compresson = kompresioni, Elevation – elevacioni).

Mbështillni fashën elastike rreth vendit të lënduar, aq fort që të bëjë kompresonin pa ngadalësimin e qarkullimit të gjakut. Ngrini vendin e lënduar mbi lartësinë e trupit dhe pushoni duke shtuar akull në çdo 2–3 orë nga 15-20 minuta derisa jenë të zgjuar.

Xhelet kundër përflakjes, që përmbajnë ibuprofen ndihmojnë, por mos i përdorini më gjatë se 4 ditë, se çrregullojnë shërimin e muskujve.

Pas 3 deri në 4 dite

Që të pengoni shtangimin dhe dobësimin e zonës së lënduar filloni me lëvizje dhe zgjidhjen. Do të ndieni dhembje të butë, mirëpo nuk bën të matet me dhembjen nga lëndimi. Një apo dy herë në ditë, lëvizja e lehtë e zonës së lënduar në seri prej 10–20 përsëritjeve, duke shtuar vëllimin e lëvizjeve në çdo seri. Lehtë shtrini zonën e lënduar. Provoni 5–10 përsëritje me shtytje nga 30 sekonda. Ndjenja nuk është e këndshme, por do të ndihmojë.

Pas 2 deri në 3 jave

Shtoni ngarkesën me pesha, përsëritje e seri të barabarta 50% të ngarkesave të aplikuara para lëndimit. Ndërprisni shtimin e ngarkesës nëse ndieni dhembje dhe mos kaloni në nivelin pasues derisa dhembja të pushojë. Nëse në këtë fazë të shërimit hetoni shtangim a ënjtje, nëse dhembja çrregullon aktivitetet e përditshme ose nëse ndiheni jo këndshëm në pjesën e lëndimit, shkoni te mjeku. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara