Kuriozitete

Shoqëria Mbretërore në Angli: Katër objekte që bënë historinë e shkencës

Shoqëria Mbretërore një nga organizatat kryesore shkencore në botë ka mijëra objekte të tjera të mbledhura.

Published

on

Një nga gjetjet e para shkencore që u nënshkrua nga një grua është tashmë për herë të parë e qasshme në internet për publikun.

Përshkrimet e Martha Gerrish për yjet në vitin 1734 bashkohen me zbulimet nga Isaac Newton, gjuetarët e fosileve viktoriane dhe fotografët pionierë. Dokumentet janë digjitalizuar nga institucioni shkencor Royal Society në Londër.

Në rreth 250 mijë dokumente tani mund të keni qasje në internet duke mbuluar gjithçka nga vëzhgimet e klimës, historia e ngjyrave, mënyra e përcjelljes së energjisë elektrike dhe kafshët.

Letra e parë e nënshkruar nga një grua

Në vitin 1734, një grua që jetonte në New England e quajtur Martha Gerrish i shkroi Shoqërisë Mbretërore se kishte parë një pamje të rrallë astronomike të quajtur Parhelion, një fenomen optik që shfaqet në qiell si dy aureolë pranë diellit.

Kjo ishte dhe letra e parë në arkivin e revistës së Shoqatëse quajtur Transaksionet Filozofike, që dihet se është dërguar nga një grua në emrin e saj pasiqë shumica e grave në atë kohë kishin qasje të kufizuar në arsimin formal dhe nuk konsideroheshin intelektualisht të barabarta me burrat.

Një vizatim nga Martha Gerrish e cila nënshkroi letrën drejtuar Shoqërisë Mbretërore me emrin e saj. Zonja Gerrish e pranon se ka çekuilibër në letrën të cilën e shkroi: “Nëse kjo do të vinte nga një dorë mashkullore, besoj se do të ishte një dhuratë e pranueshme për Shoqërinë Mbretërore”.

Në letër thuhet se gratë kanë kontribuar në shkencë me shekuj të tërë edhe kur puna e tyre nuk ishte publike, shpjegon historiania e Shoqërisë Mbretërore, Louisiane Ferlier.

Dinozaurët viktorianë

Gjuetari i dinosaurëve, Gideon Mantell dërgoi vizatime të detajuara nga zbulimet që ai bëri në vitin 1849 1849 nga fosilet e dinosaurëve në bregun Jurasik, në Anglinë jugore. Në fakt, disa nga vizatimet u realizuan nga gruaja e tij, shpjegon bibliotekari i Shoqërisë Mbretërore, Keith Moore, dhe ato ishin thelbësore për t’u treguar shkencëtarëve të tjerë atë që ishte zbuluar para se të shpiket fotografia.

Vizatimet e fosileve të dinosaurëve ishin thelbësore si për koleksionistët ashtu edhe për anatomistët, të cilët u përpoqën të kuptojnë se si kockat përshtaten për të formuar një kafshë.

Zbulimi i Uranit

Hidhni një sy kësaj letre origjinale që u shkrua nga shkencëtari i cili zbuloi planetin Uran. Në vitin 1782, William Herschel i shkroi një letër Shoqërisë duke i thënë se ka zbuluar një planet të ri të rëndësishëm të sistemit diellor.

Herschel përdori një teleskop të ri të fuqishëm dhe “papritmas ai gjeti diçka të re, planetin e parë të zbuluar në historinë moderne”. Por nëse Herschel do të kishte të drejtë, ne do ta quanim planeti Uran, diçka krejtësisht ndryshe. Ideja ishte ta emëronte atë “Georgium Sidus”, sipas mbretit George III.

Eksperimentet e hershme të fotografisë

Shumë kohë para se telefonët inteligjentë dhe kamerat digjitale të shfaqeshin kudo, shpikësit në vitet 1830 dhe 1840 po eksperimentonin me ide të reja. Disa nga këto përpjekje për të realizuar imazhe të reja u dërguan në Shoqërinë Mbretërore.

Një novator, William Henry Fox Talbot, shkroi në vitin 1839 se ai mendoi se kishte zbuluar diçka që mund të kishte “shumë aplikime të dobishme dhe të rëndësishme”.

Gjithashtu, kjo është dëshmi se si shpikjet ndonjëherë mund të ndodhin përmes dështimit, shpjegon biblitekari Moore.

I frustruar nga aftësitë e tij të dobëta në vizatim, Talbot u përpoq të shpikte një mënyrë të re për të kapur fotografi. Krahas këtyre katër gjetjeve, Shoqëria Mbretërore një nga organizatat kryesore shkencore në botë ka mijëra objekte të tjera të mbledhura qëkur u themelua në vitin 1660./UBTNews/

Kuriozitete

Pyetjet për trurin që mbeten ende mister

Published

on

Continue Reading

Kuriozitete

Postimi misterioz i Trumpit trazon rrjetin – një gabim, kod apo mesazh i fshehtë?

Published

on

Postimi i çuditshëm me një fjalë i presidentit të SHBA-së, Donald Trump në rrjetet sociale ka ngatërruar shumë njerëz, me përdoruesit që spekulojnë kuptimin e tij.

Në llogarinë e tij zyrtare në Truth Social, Trump shkroi “Bela”.

Do të thotë e bukur në italisht nëse shkruhet me dy L, por ajo që donte të thoshte Trump mbetet e paqartë.

Dhe postimi vjen pasi ai ndau përditësime rreth takimit të tij me Putinin, duke deklaruar se “do të ketë progres të madh me Rusinë”.

Disa përdorues besonin se fjala mund t’i referohej ligjit të Amendamentit të Ligjeve të Arsimit Bazë (BELA) në Afrikën e Jugut, i cili është një ligj i diskutueshëm për arsimin. Ndërkohë, disa menduan se fjala “Bela” simbolizon shpresën dhe ripërtëritjen.

Disa thjesht thanë se mund të jetë një gabim shtypi dhe ai duhet të jetë duke shkruar për Bjellorusinë pasi përdoruesit e lidhën “Bela” me Bjellorusinë, ndoshta duke iu referuar ndërveprimeve të mëparshme të Trumpit me presidentin Bjellorus Alexander Lukashenko.

Ndërsa disa të tjerë menduan se ishte fjalë e koduar, ndoshta e lidhur me takimin e tij me Putinin.

Termi madje u bë trend në platformat e rrjeteve sociale si X, me përdoruesit që ndajnë meme dhe shaka rreth postimit misterioz.

Deri më tani, Shtëpia e Bardhë nuk ka dhënë asnjë sqarim mbi kuptimin e postimit të Trumpit, duke e lënë internetin të vazhdojë të spekulojë.

Continue Reading

Kuriozitete

Tetë emrat e vërtetë e të të famshmëve që do t’ju befasojnë

Published

on

Të famshmit shpeshherë krijojnë emra artistikë që i shoqërojnë gjatë gjithë karrierës. Për ta, ndryshimi i emrit mund të jetë një veprim i fuqishëm edhe në mbrojtjen e privatësisë.  

Në këtë artikull do të lexoni tetë yje emrat e të cilëve janë ndryshuar pas daljes në skenë.

Marilyn Monroe

Emri i vërtetë i Marilyn Monroe është Norma Jeane Mortenson. Më vonë ajo mori mbiemrin e nënës, Baker. Në vitin 1946, 20-vjearja filloi ta përdorte emrin skenik Marilyn Monroe, i zgjedhur nga drejtori ekzekutiv i “20th Century Fox” Ben Lyon, i cili besonte se Marilyn Monroe tingëllonte më bukur për një yll. Ajo e ndërroi emrin ligjërisht në Marilyn Monroe më 1956, një dekadë pasi nisi karrierën e filmave.

John Legend

Emri i vërtetë i këngëtarit është John Roger Stephens. Emri i tij i skenës iu dha nga poeti J. Ivy, i cili tha se Stephens tingëllonte si i vjetër, si emër legjendash. Më pas “Legend” qarkulloi nëpër studio dhe në fund u mor nga John. Ai e ka përdorur këtë emër që nga viti 2000.

Nicolas Cage

Si nip i regjisorit legjendar Francis Ford Coppola, Nicolas Cage e ndryshoi mbiemrin qysh në fillim të karrierës për t’iu shmangur asaj që puna e tij të dukej se kishte lidhje me nepotizmin. Cage ka thënë se ky emër e ka ndihmuar të fokusohet në merita më shumë se në lidhjet familjare.

Bruno Mars

Emri i tij i lindjes është Peter Gene Hernandez, por ylli i muzikës pop e zgjodhi “Bruno” sipas një nofke që kishte si fëmijë. Më pas i shtoi mbiemrin Mars, për të cilin tha se ishte unik dhe neutral.

Natalie Portman

Aktorja Natalie Portman quhej Neta-Lee Hershlag. Kur nisi aktrimin ajo e mori mbiemrin Portman, sipas gjyshes së saj, për ta mbajtur jetën personale të ndarë nga ajo publike.

Whoopi Goldberg

Caryn Elaine Johnson e mori emrin skenik “Whoopi Goldberg” si reflektim ndaj personazhit komik. Ajo e shtoi “Goldberg” për t’i dhënë emër më skenik.

Lady Gaga

Emri i saj i vërtetë është Stefani Joanne Angelina Germanotta Emri skenik i Lady Gagës u inspirua nga kënga e Queen “Radio Ga Ga”. Sipas producentit Rob Fusari, emri erdhi nga një gabim që ndodhi në një mesazh ku në vend të “Radio Ga Ga” u dërgu si “Lady Gaga”.

Michael Keaton

Ai quhej Michael John Douglas. Atij iu deshtë ta ndërronte emrin pasi kur iu bashkua grupit të aktorëve, veçse ishte një Michael Douglas në industri. Ai zgjodhi “Keaton” rastësisht.

Continue Reading

Kuriozitete

Australi: Zbulohet fosili 25 milionë vjeçar i një balene

Published

on

Zbulimi i një fosili 25 milionë vjeçar në një plazh në Australi munt të shënojë një kthesë të rëndësishme për evolucionin e një prej specieve më të mëdha në planetin Tokë, pikërisht balenat.

Paleontologët kanë identifikuar një specie të rrallë, krejtësisht të re që mund të zbulojë misteret e evolucionit të balenave.

Shumë kohë para se balenat të bëheshin gjigantë madhështorë dhe të butë, disa nga paraardhësit e tyre prehistorikë ishin të vegjël, të çuditshëm dhe të egër.

Studiuesit e emëruan specien Janjucetus dullardi, një krijesë që ngjan me personazhet e filmave vizatimorë, me sy të fryrë sa madhësia e topave të tenisit.

Ndryshe nga balenat e sotme, ekzemplari i ri ishte i vogël sa për t’u futur në shtrat të vetëm, ai dhëmbë të mprehtë dhe një fytyrë si peshkaqen, kjo balenë e ccuditshme e oqeanit ishte një grabitqar i mprehtë.

Zbulimi i rrallë i kafkës së pjesshme, duke përfshirë kockat e veshit dhe dhëmbët, ndodhi vite më parë, por vetëm së fundi shkencëtarët kanë arritur të identifikojnë specien dhe t’I japin vendin e vet në historinë e evolucionit.

Grabitqarët e vegjël ishin një degë e hershme në linjën që çoi në balenat e mëdha të sotme, të tilla si balenat me gungë, balenat blu dhe balenat minke.

Por paraardhësit me dhëmbë dhe nofulla të fuqishme dukeshin rrënjësisht ndryshe nga çdo specie moderne.

 

Continue Reading

Të kërkuara