Lajmet

Shoqëria civile dhe institucionet shtetërore

Published

on

Shoqëria civile dhe institucionet shtetërore shpeshherë janë cilësuar nga një dinamikë rivaliteti dhe bashkëpunimi, duke reflektuar tensione dhe marrëdhënie komplementare. Historikisht, sidomos nga perspektiva e shtetit, këto shkëmbime nuk kanë qenë gjithmonë harmonike apo paqësore, pasi që shteti shpesh nuk e ka vlerësuar pozitivisht rolin dhe funksionin e shoqërisë civile.

Ky problem është ende aktual në qeverisjen moderne, pasi që institucionet e shtetit vazhdojnë të mbajnë qëndrime tipike të institucioneve kohezive. Edhe pse institucionet e shtetit mbizotërojnë në organizimin politik të shoqërisë, ato nuk janë të vetmet struktura që kontrollojnë ndërveprimet shoqërore. Shoqëria civile ka lindur si një forcë komplementare, duke organizuar njerëzit në grupe e kategori shoqërore të lira dhe të pavarura, jashtë ndikimit të drejtpërdrejtë të shtetit. Andaj, në teorinë dhe praktikën politike, koncepti i shtetit “omnipotent” brenda një shoqërie të dhënë nuk është as realist dhe as i dëshiruar.

Çfarë reflekton shoqëria civile në shoqëritë me kulturë demokratike?

Shoqëria civile përfaqëson një forum për veprim të përbashkët ku qytetarët mund t’i bashkërendojnë veprimet e tyre në mbrojtje të të drejtave të tyre, t’i shprehin shqetësimet dhe të kërkojnë llogaridhënie nga institucionet shtetërore. Shoqëria civile vepron si ndërmjetës mes institucioneve shtetërore dhe qytetarëve, duke i kontribuuar baraspeshës së këtij ndërveprimi reciprok (pushteti kundruall qytetarëve). Megjithatë, shteti mëton ndërveprimin e drejtpërdrejtë me qytetarin, duke dashur të margjinalizoj rolin ndërmjetës të shoqërisë civile? Kjo mendësi pengon zhvillimin e shoqërisë civile brenda një konteksti të dhënë duke e apostrofuar atë si një strukturë paralele dhe rivale të institucioneve shtetërore. Në një shoqëri demokratike, ku institucionet shtetërore janë përgjegjëse ndaj qytetarëve të saj, krijimi dhe zbatimi i politikave publike dhe ofrimi i shërbimeve nuk mund të mbështetet vetëm te përfaqësuesit politikë. Kurdo që trajtohen çështje të ndërlikuara socio-ekonomike që kërkojnë zgjidhje krijuese dhe të qëndrueshme, institucionet shtetërore janë të vetëdijshme për rëndësinë e partnerëve të kualifikuar e që janë përtej kompetencave të tyre mbikëqyrëse. Me njohuritë e saj të thella, lidhjet e ngushta me qytetarët dhe aftësinë për të agreguar burime, shoqëria civile është tejet e përshtatshme për të marrë një rol thelbësor në hartimin dhe zbatimin e politikave publike, si dhe në adresimin e nevojave dhe prioriteteve të qytetarëve.

Në vendet evropiane shoqëria civile dhe shteti janë në partneritet të ngushtë!

Shumë vende evropiane kanë vendosur politika zyrtare për të rregulluar ndërveprimin midis institucioneve dhe shoqërisë civile. Këto politika zakonisht përfshijnë bashkëpunime të organizuara, duke njohur dhe garantuar të drejtën e shoqërisë civile në procesin e vendimmarrjes dhe politikëbërjes. Organizatat e shoqërisë civile mund të marrin pjesë në forume publike, të kenë pozicione këshilldhënëse apo të ngarkohen me monitorimin dhe vlerësimin e projekteve të institucioneve shtetërore. Rrjedhimisht, një qasje e tillë, ka ndikuar ndjeshëm në formësimin e reformave demokratike, promovimin e qeverisjes së mirë, transparencës dhe llogaridhënies. Kjo është karakteristike për vendet e BE-së por edhe vendet tjera që synojnë integrimin në BE, ku shoqëria civile ka udhëhequr nismat për katalizimin e pranimit të standardeve të BE-së të ndërlidhura me demokratizimin, sundimin e ligjit dhe të drejtat e njeriut.

Shoqëria civile dhe institucionet shtetërore në Kosovë drejt rrugës së konvergjencës?

Në Kosovë shoqëria civile ka evoluar duke marrë role gjithnjë e më të rëndësishme. Fillimisht, pas luftës së fundit në Kosovë, shoqëria civile ishte e përqendruar në zbatimin e projekteve të përcaktuara nga donatorët e jashtëm duke krijuar kështu një varësi të drejtpërdrejtë financiare. Me kalimin e kohës, sidomos pas shpalljes së pavarësisë dhe konsolidimit të buxhetit të Kosovës, organizatat e shoqërisë civile filluan një ndërveprim intensiv me institucionet shtetërore në zbatimin e projekteve të shumta për të adresuar nevojat dhe prioritetet e qytetarëve të Republikës së Kosovës. Në këtë fazë të zhvillimit të saj, është vërejtur tendenca e instrumentalizimit të shoqërisë civile nga ana e institucioneve shtetërore. Megjithatë, në përmasa të mjaftueshme, organizatat e shoqërisë civile kanë arritur të ruajnë pavarësinë e tyre duke ndërvepruar me institucionet shtetërore në nivelin e partneritetit. Kështu u krijuan raporte simbiotike, krahasur me ato osmotike e që ishin karakteristikë e fazës së parë dhe të dytë të zhvillimit evolutiv të shoqërisë civile në Kosovë.

Për t’iu përgjigjur sfidave të saj zhvillimore, në Kosovë është hartuar edhe Strategjia Qeveritare për Bashkëpunim me Shoqërinë Civile. Kjo strategji është përpiluar pas një debati të plotë dhe gjithëpërfshirës midis përfaqësuesve të institucioneve shtetërore dhe të shoqërisë civile, duke synuar përmirësimin e ofrimit të shërbimeve publike dhe rritjes së ndikimit të shoqërisë civile në vendimmarrje.

Rrugëtimi i shoqërisë civile kosovare në dekadat e ardhshme

Në rrugën e saj drejt integrimit evropian dhe konsolidimit të mëtejshëm demokratik, partneriteti midis shoqërisë civile dhe institucioneve shtetërore në Kosovë do të jetë thelbësor për adresimin e sfidave të vendit. Përfshirja e shoqërisë civile në hartimin e politikave, ofrimin e shërbimeve publike dhe qeverisje do të sigurojë që zëri i të gjithë qytetarëve të dëgjohet, duke kontribuar kështu në një qeveri më gjithëpërfshirëse, transparente dhe të përgjegjshme. Suksesi i ardhshëm i demokracisë kosovare do të varet, në masë të madhe, nga zotësia e shoqërisë civile për të bashkëpunuar në mënyrë konstruktive me institucionet shtetërore në adresimin e nevojave të qytetarëve, duke mbetur e imunizuar ndaj çfarëdo prirjeje të instrumentalizimit për qëllime politike.

Shkruan: Prof. Dr. Avni H. Alidemaj

(Profesor i shkencave politike dhe juridiko-administrative)

Rajoni

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, nderohet me titullin e lartë “Doctor Honoris Causa” në Tiranë

Published

on

Në një ceremoni solemne të mbajtur në Tiranë, Rektorit të UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, iu akordua titulli i lartë “Doctor Honoris Causa”, një vlerësim i rëndësishëm që nderon kontributin e tij shkencor, profesional dhe shoqëror brenda dhe jashtë vendit.

Titulli u miratua dhe u akordua nga Universiteti Kombëtar Kapodistrian, një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në Evropën Juglindore, në bashkëpunim me Misionin Diplomatik për Siguri, Paqe dhe Filantropi (U.D.M.P) me seli në Bruksel.

Gjatë fjalës së tij, Rektori Hajrizi shprehu mirënjohje të veçantë për këtë vlerësim, duke e cilësuar atë si një motiv shtesë për të vazhduar misionin akademik dhe human.

“Është një nder i veçantë për mua që ky titull i lartë më jepet, dhe e marr këtë vlerësim si një përgjegjësi të madhe për të vazhduar me përkushtim punën për arsimin, inovacionin dhe shërbimin ndaj shoqërisë. Ky çmim merr edhe më shumë kuptim duke ardhur në muajin e festave të nëntorit, muaj që lidhet me krenarinë dhe identitetin tonë kombëtar. Me këtë motivim, do të vazhdoj të promovoj prosperitet, zhvillim të qëndrueshëm dhe vlera ndërkombëtare që na lidhin me botën demokratike”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Në motivacionin zyrtar të çmimit theksohet se titulli i jepet: “Për kontributin juridik, ekonomik dhe në të drejtat e njeriut në shërbim të njerëzve në nevojë dhe të gjithë njerëzimit në mbarë botën”.

Ky vlerësim prestigjioz vjen si njohje për angazhimin e vazhdueshëm të Prof. Dr. Hajrizi në fushat e arsimit, inovacionit, sigurisë, zhvillimit ekonomik dhe fuqizimit të komuniteteve.

Continue Reading

Aktualitet

Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha

Published

on

Sonte në UBT TV, nga ora 20:00, vjen një episod i veçantë i podcastit me profesorin dhe ekspertin e teknologjisë inorganike, Prof. Ibush Luzha, një nga njohësit më të thellë të fushës së mjedisit, ndotjes dhe menaxhimit të cilësisë në Kosovë.

Në këtë podcast, Profesori Luzha sjell një qasje shkencore dhe profesionale mbi zhvillimin industrial dhe sfidat mjedisore të vendit tonë. Ai flet për rëndësinë e teknologjisë inorganike, ndikimin e saj në industri dhe në mbrojtjen e mjedisit, si dhe për arsyet që e shtynë t’i përkushtohet kërkimit shkencor në ndotjen e ujit dhe ajrit.

Diskutimi hapet me çështje thelbësore si:

  • Gjendja e ujërave sipërfaqësore në Kosovë, duke u bazuar në hulumtime dhe matje të detajuara.
  • Ndikimi i ujërave industriale në lumenjtë tanë, dhe çfarë tregojnë analizat viteve të fundit.
  • Masat që duhet të ndërmarrin komunat dhe industria për të ulur ndotjen e ujit dhe përmirësuar menaxhimin mjedisor.
  • Rëndësia e arsimit universitar për ndërgjegjësimin e studentëve mbi teknologjitë e pastra dhe ruajtjen e mjedisit.
  • Kontributi i UBT-së në formimin e kuadrove profesionale për mjedis, cilësi dhe teknologji të qëndrueshme.

Continue Reading

Lajmet

​UEFA cakton gjyqtarët e ndeshjes Slloveni – Kosovë

Published

on

UEFA ka deleguar një ekip elitar gjyqtarësh nga Franca për ndeshjen kualifikuese të Kupës së Botës mes Sllovenisë dhe Kosovës, që zhvillohet të shtunën në stadiumin “Stozice”.

Clement Turpin, një nga arbitrat më me përvojë në arenën evropiane, do të drejtojë këtë përballje tejet të rëndësishme për të dyja ekipet. Atij do t’i asistojnë Nicolas Danos dhe Benjamin Pages, ndërsa gjyqtare e katërt do të jetë Stéphanie Frappart.

Sistemi VAR do të menaxhohet nga Jerome Brisard dhe Jeremie Pignard.

Kosova udhëton në Lubjanë me objektivin për të siguruar të paktën një pikë, rezultat i cili do t’i mjaftonte për t’u kualifikuar në fazën “play-off” të Botërorit 2026.

Në anën tjetër, Sllovenia ka nevojë patjetër për fitore për të mbajtur gjallë shanset për pozitën e dytë në grup.

Ndeshja nis të shtunën në orën 20:45./S.K/KP/

Continue Reading

Vendi

OSHP konfirmon shkeljet për kontratën “Shërbime me ushqim për nevojat e Policisë së Kosovës”

Published

on

Organizata INPO ka monitoruar procedurën e tenderimit për kontratën “Shërbime me ushqim (furnizim, përgatitje dhe servim) për nevojat e Policisë së Kosovës”, me vlerë të parashikuar 2.7 milionë euro, dhe ka identifikuar një varg shkeljesh ligjore serioze dhe manovrimesh teknike që dëmtojnë konkurrencën, barazinë dhe integritetin e prokurimit publik.

Gjatë gjithë procesit, INPO ka zhvilluar komunikim të drejtpërdrejtë me Policinë e Kosovës, duke e informuar me prova dhe argumente konkrete për shkeljet në dosjen e tenderit.

“Në kopje të këtij komunikimi ka qenë edhe Ministria e Punëve të Brendshme dhe Komisioni Rregullativ i Prokurimit. Pavarësisht këtij komunikimi profesional dhe institucional, Policia e Kosovës i ka mohuar të gjitha gjetjet, nuk ka pranuar asnjë problematikë dhe nuk ka shprehur asnjë gatishmëri për korrigjim apo rishikim të procedurës. Kjo qasje përbën refuzim të hapur për të adresuar gabimet dhe për të garantuar një proces të drejtë, transparent dhe ligjor. Ndërkohë, gjatë monitorimit, një operator ekonomik ka deponuar ankesë në OSHP për dy çështje, afatin e tenderimit dhe kriteret e kapaciteteve teknike e financiare. INPO, në respekt të pavarësisë së OShP-së, ka vendosur të mos publikojë gjetjet e saj derisa lënda të shqyrtohej, për të mos ndikuar në vendimmarrje apo për të mos krijuar pritshmëri publike. Megjithatë, vendimi Nr.2025-0984 i OShP-së ka konfirmuar se Policia e Kosovës ka vepruar në kundërshtim me ligjin, duke anuluar njoftimin për kontratë dhe duke i kërkuar Policisë së Kosovës korrigjimin e procedurës dhe zgjatjen e afatit të tenderimit. Ky vendim e vërteton se së paku një pjesë e gjetjeve të INPO-s kanë qenë plotësisht të bazuara dhe të drejta, të cilat Policia e Kosovës i kishte mohuar në tërësi”, thuhet në komunikatë.

Përkundër kësaj, pas vendimit të OShP-së, Policia e Kosovës ka bërë vetëm disa korrigjime minimale dhe formale, me ç’rast ka ulur kërkesat për kapacitet teknik e financiar dhe ka zgjatur afatin e tenderimit por asnjë nga gjetjet e tjera të ngritura nga INPO nuk janë adresuar.

“Dosja e tenderit mbetet e pandryshuar në pjesët më problematike dhe thelbësore, duke përfshirë: keqklasifikimin e kontratës si “shërbime”, edhe pse mbi 70% e objektit janë furnizime ushqimore; peshimin e pikëve që krijon mundësi reale për manipulim me çmime dhe favorizim teknik; zhvendosjen artificiale të artikujve midis grupeve, që ndryshon peshët dhe vlerat financiare; intervalet e gjera në specifikimet teknike që lejojnë produkte me cilësi të ulët; uljen dramatike të vlerës së kontratës pa arsyetim të qartë dhe profesional. Këto elemente e bëjnë tenderin të pambrojtur, të pasigurt dhe të paorientuar drejt cilësisë, duke e ekspozuar Policinë e Kosovës ndaj rrezikut të furnizimeve të dobëta dhe buxhetin e shtetit ndaj kostove të fryera. Duke qenë se OShP-ja tashmë ka vërtetuar shkelje ligjore, refuzimi i Policisë së Kosovës për të pranuar ose adresuar gjetjet e INPO-s është i pajustifikueshëm dhe bie ndesh me standardet e përgjegjësisë institucionale. Kësisoj, INPO vlerëson se tenderi aktual nuk është në përputhje me Ligjin për Prokurim Publik dhe kërkon rishikimin e plotë të dosjes, jo vetëm korrigjime sipërfaqësore të disa kritereve. Vetëm një rishikim i thellë, profesional dhe i paanshëm mund të garantojë konkurrencë të ndershme, parandalim të manipulimeve dhe përdorim korrekt të parasë publike. Në këtë drejtim, INPO i bën thirrje institucioneve mbikëqyrëse, si Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik (KRPP) dhe Prokurorit të Shtetit, që të ushtrojnë mandatin e tyre ligjor dhe të mbikëqyrin me kujdes këtë proces, duke ndërmarrë masat e nevojshme në bazë të autorizimeve të tyre”, thuhet në njoftim.

Shkeljet e evidentuara nuk janë vetëm çështje administrative por ato prekin thelbin e integritetit të prokurimit publik, garantimin e konkurrencës, përdorimin e parasë publike dhe sigurinë ushqimore për një nga institucionet më të rëndësishme të vendit.

INPO pret që organet mbikëqyrëse dhe ato të zbatimit të ligjit të mos qëndrojnë indiferente dhe të veprojnë në përputhje me përgjegjësitë e tyre./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara