SpaceX ka shënuar një tjetër moment historik në programin e saj ambicioz hapësinor, pasi raketa Starship përfundoi me sukses fluturimin e saj të 11-të provë nga Starbase në Teksas.

Ky ishte fluturimi i fundit i versionit të dytë të raketës (V2) përpara kalimit në Starship V3, një version më i avancuar dhe më i fuqishëm.

Nisja u realizua në orën 2:23 të mëngjesit,të gjitha fazat e misionit u kryen me saktësi. Ndarja me Super Heavy ishte e suksesshme, ndërsa të dyja pjesët, raketa dhe anija kozmike Starship kryen ulje të kontrolluara: Super Heavy në Gjirin e Meksikës dhe Starship në Oqeanin Indian.

Misioni përfshiu rinisjen e motorit në hapësirë, provë kritike për udhëtimet e ardhshme drejt Hënës dhe Marsit, si dhe lëshimin provë të tetë satelitëve Starlink. Përveç kësaj, SpaceX testoi një strategji të re zbritjeje për Super Heavy, duke përdorur 13 motorë për frenim dhe 5 motorë për fazën përfundimtare, duke rritur sigurinë për versionet e ardhshme të raketës.

Elon Musk ndoqi fluturimin nga Starbase dhe e përshkroi si një “përvojë të menjëhershme dhe prekëse”.

Platforma e lëshimit Pad 1 në Starbase do të përmirësohet për të mbështetur Starship V3, i cili do të jetë 400 metra i lartë dhe do të ketë 42 motorë Raptor, tre më shumë se versioni aktual.

Starship është një sistem hapësinor plotësisht i ripërdorshëm, i aftë të transportojë deri në 150 ton ngarkesë në orbitë.

NASA ka zgjedhur Starship si mjetin për programin Artemis 3, që synon të çojë njerëzit në Hënë në vitin 2027.

Suksesi i Fluturimit 11, i dyti radhazi pas Fluturimit 10, konfirmon besueshmërinë e Starship V2, arritur pas shumë sfidash dhe disa dështimeve spektakolare gjatë provave të mëparshme. /A.Z/UBT News/

Gjinia e një foshnjeje nuk përcaktohet vetëm rastësisht, por është rezultat i një sërë faktorësh biologjikë dhe gjenetikë, të cilët mund të shpjegojnë pse disa familje kanë kryesisht djem, ndërsa të tjera vetëm vajza.

Kjo u konfirmua nga një studim i ri i publikuar në revistën Science Advances.

Studiuesit nga Universiteti i Harvardit analizuan të dhëna nga më shumë se 146,000 shtatzëni, të mbledhura nga 58,000 infermiere në SHBA midis viteve 1956 dhe 2015.

Ata zbuluan se familjet që kishin tre ose më shumë fëmijë të të njëjtës gjini kanë më shumë gjasa që fëmija i ardhshëm të ishte i njëjti seks.

Sipas studiuesit kryesor, Jorge Chavarro, “Nëse tashmë keni dy ose tre vajza dhe po përpiqeni për një djalë, gjasat nuk janë 50-50. Ka më shumë mundësi të keni edhe një vajzë tjetër.”

Rezultatet specifike treguan se: Familjet me tre vajza kishin 58% gjasa që fëmija i katërt të ishte gjithashtu vajzë dhe familjet me tre djem kishin 61% gjasa që të lindte një djalë tjetër.

Faktorët që ndikojnë në gjininë e foshnjës

Një nga faktorët ishte mosha e gruas. Gratë që fillonin të kishin fëmijë pas moshës 28 vjeç kishin pak më shumë gjasa të lindnin fëmijë të së njëjtës gjini, çka mund të lidhet me ndryshime biologjike si rritja e aciditetit në mjedisin vaginal, që mund të favorizojë lindjen e djemve.

Astudimi zbuloi dy gjene të lidhura me gjininë e foshnjës, edhe pse mekanizmi i lidhjes nuk është ende i qartë. Sidoqoftë, sipas Iain Mathieson, profesor i gjenetikës në Universitetin e Pensilvanisë, rezultatet mbi faktorët gjenetikë duhet interpretuar me kujdes, pasi mostra ishte e kufizuar dhe mund të ndikoheshin nga faktorë të tjerë jo të përfshirë.

Edhe pasi u përjashtuan faktorë si abortet apo foshnjat e humbura gjatë lindjes, modeli mbeti i njëjtë, gjinia e foshnjës nuk është çështje fati.

Në të ardhmen, studiuesit synojnë të hetojnë më tej ndikimin e faktorëve të tjerë, si:

Stili i jetesës

Dieta

Ekspozimi ndaj kimikateve në mjedis

Ndërkohë, faktorë tjerë si raca, grupi i gjakut, BMI-ja apo gjatësia nuk duket të kenë ndikim të drejtpërdrejtë. Vlen të theksohet se mostra e studimit nuk përfaqëson popullsinë e përgjithshme, pasi përbëhej vetëm nga infermiere.

Ky studim sfidon idenë se gjinia e një foshnjeje është rastësore dhe sugjeron se biologjia dhe faktorët gjenetikë mund të luajnë një rol të rëndësishëm në këtë proces. /A.Z/UBT News/

Truri i njeriut funksionon në mënyra që shpesh mbeten mister.

Studimet kanë treguar se elemente të zakonshme të jetës sonë të përditshme, si muzika, kanë ndikim në funksionet dhe strukturën e trurit, ndonjëherë duke sjellë ndryshime të mëdha në mënyrën si mendojmë, ndjejmë dhe sillemi.

Ja disa fakte interesante që tregojnë se muzika është shumë më tepër se një zë i këndshëm në veshët tanë.

1. Të dridhurat nga muzika lidhen me dopaminën

A ndiheni ndonjëherë të përfshirë emocionalisht deri në dridhje kur dëgjoni një këngë të fuqishme? Kjo ndodh për shkak të dopaminës, një kimikate që truri e liron gjatë momenteve të kënaqësisë. Dopamina lidhet me motivimin, kënaqësinë dhe varësinë, dhe është arsyeja pse muzika ka qenë gjithmonë pjesë e ngjarjeve emocionale në historinë e njerëzimit.

2. Muzika aktivizon pothuajse tërë trurin

Shumë pak aktivitete aktivizojnë kaq shumë zona të trurit si muzika. Përmes skanimeve me rezonancë magnetike funksionale, studiuesit kanë vërejtur se dëgjimi i muzikës stimulon zonat emocionale, motorike e kreative, madje ndihmon në zhvillimin e qelizave nervore të reja.

3. Muzika mund të ndryshojë fizikisht strukturën e trurit

Truri ka aftësinë të përshtatet e të ndryshojë gjithë jetës, një proces që quhet plasticitet cerebral. Muzikantët profesionistë kanë korteks më të zhvilluar sesa jo-muzikantët, duke dëshmuar se dëgjimi dhe të mësuarit ndikojnë në mënyrë të matshme në strukturën e trurit.

4. Truri reagon ndaj muzikës si ndaj ushqimit

Ashtu si ushqimi apo aktivitetet e këndshme, muzika nxit lirimin e dopaminës, e cila shkakton ndjenjën e kënaqësisë. Studimet tregojnë se dëgjimi i muzikës, edhe pa tekst, aktivizon të njëjtat qendra të kënaqësisë si ngrënia apo përjetimi i emocioneve të forta pozitive.

5. Muzika përmirëson performancën gjatë ushtrimeve

Dëgjimi i muzikës gjatë aktivitetit mund të rrisë performancën dhe të ulë ndjenjën e lodhjes. Kjo ndodh për shkak të një procesi të quajtur disasociacion, i cili e shpërqendron mendjen nga përpjekja fizike dhe e fokuson tek ritmi e motivimi që sjell muzika.

6. Lidhjet emocionale ndikojnë në zgjedhjen e këngës së preferuar

Këngët tona të preferuara lidhen me kujtime apo ndjenja të forta emocionale. Edhe pse mund të ndryshojmë shijet muzikore me kalimin e kohës, lidhjet e krijuara përmes emocioneve e bëjnë një këngë të caktuar të mbetet e paharrueshme.

7. Rrahjet e zemrës ndjekin ritmin e muzikës

Muzika ndikon në rrahjet e zemrës, presionin e gjakut dhe frymëmarrjen. Sistemi kardiovaskular i pasqyron ritmet e muzikës, kur muzika është e qetë, zemra rreh më ngadalë; kur ajo është ritmike dhe e fortë, rrahjet shtohen.

8. Muzika ndikon në perceptimin e realitetit

Dëgjimi i muzikës ndryshon mënyrën si e perceptojmë botën. Truri përpunon informacionin vizual duke u bazuar në emocionet që ndiejmë, një këngë e gëzueshme mund ta bëjë botën të duket më e ndritshme, ndërsa një melodi e trishtuar mund ta errësojë perceptimin tonë.

9. “Krimbi i veshit” – kur një këngë nuk të del nga mendja

Të gjithë kemi përjetuar “krimbin e veshit”,  atë këngë që nuk ndalon së luajturi në mendje. Kjo ndodh sepse korteksi auditiv i trurit përpiqet të “plotësojë” boshllëqet muzikore, duke e riprodhuar ritmin edhe pasi kënga ka përfunduar.

10. Muzika stimulon qendrat e kënaqësisë në tru

Një pjesë e vogël e trurit, e quajtur nucleus accumbens, liron dopaminë gjatë ushqimit apo aktivitetit seksual, e njëjta ndodh kur dëgjojmë muzikë. Amygdala, e cila përpunon emocionet, aktivizohet nga muzika, duke shpjeguar pse ajo mund të na gëzojë apo të na trishtojë thellë.

11. Muzika përdoret në terapi mjekësore

Terapia me muzikë është përdorur për dekada për pacientët me Parkinson, goditje në tru dhe probleme motorike. Ajo ndihmon në koordinimin e lëvizjeve dhe përmirësimin e të folurit, pasi stimulon zonat e trurit që lidhen me këto funksione.

12. Të mësuarit e një instrumenti përmirëson aftësitë njohëse

Një studim me fëmijë tregoi se ata që kishin trajnim muzikor për tre ose më shumë vite kishin rezultate më të larta në aftësi motorike, fjalor dhe arsyetim logjik. Muzika ndikon pozitivisht jo vetëm në kreativitet, por edhe në zhvillimin intelektual. /A.Z/UBT News/