

Shëndeti
Shenjat që tregojnë se vuani nga ankthi
Published
5 years agoon
By
Betim GashiPërjetimi i ndjenjave negative, stresit, mërzisë apo ankthit pa dyshim që janë prezente tek çdo njeri në pjesë të caktuara të ditës apo jetës.
Problemet e jetës së përditshme arrijnë të krijojnë luhatje dhe përmbysje të mëdha humori, ndaj përjetimi i këtyre ndjenjave është i shpeshtë.
Zakonisht stresi apo ankthi largohet në kohë të shkurtra dhe njerëzit që e përjetojnë nuk i kushtojnë shumë rëndësi. Gjithsesi sipas ekspertëve, ka një limit të caktuar të përjetimit të këtyre ndjenjave.
Krahas ankthit normal të cilin e përjeton çdo njeri, ka edhe një lloj tjetër ankthi i cili konsiderohet si një nga armiqtë më të mëdhenj të shëndetit.
Nëse episodet janë të vazhdueshme dhe shumë të përsëritura, atëherë kjo mund të kthehet në një lloj varësie.
E për rrjedhojë në një problem të vërtetë për trurin dhe të gjithë organizmin. Si në organizëm apo edhe në sjellje dhe shëndetin e trurit.
Për t’i evituar këto episode në përditshmërinë tuaj apo për të marrë masa të menjëhershme, lexoni këshillat si më poshtë.
Si të dalloni që vuani nga ankthi i tepruar
Përshkrimi i episodeve të ankthit shpeshherë nuk është i lehtë, e sidomos për personat që përjetojnë atake paniku apo ankth të vazhdueshëm.
Mund të marrë forma të ndryshme tek çdo njeri apo në varësi të situatave gjithsesi pavarësisht formës, dëmi mbetet i njëjtë.
Nëse përjetoni disa apo të gjitha simptomat e mëposhtme në shumicën e kohës, atëherë ky tregues nuk mund të gabojë.
Shqetësoheni shumë
Nëse shqetësoheni shumë dhe çdo ditë për çdo ngjarje që ju ndodh në jetën tuaj, me siguri ankthi i tepërt po jua shkakton këtë.
Kjo është një nga format më të përhapura të ankthit në botë dhe më problematikja.
Përfshin çdo lloj shqetësimi apo stresi që njerëzit kanë tendencën t’i krijojnë vetes në mënyrë të tepruar.
Shqetësimi i tepërt lidhet me përsëritjen e një ngjarje në kokë, për ditë me radhë apo deri edhe në muaj të tërë.
Dallimi mes ankthit normal dhe çrregullimeve të ankthit, është se ky i fundit ndërhyn në funksionimin normal të jetës së përditshme.
Duke shkaktuar kështu vuajtje apo edhe ndjenja të tjera depresioni dhe adrenaline të vazhdueshme.
Problemet me gjumin
Problemet me gjumin apo zgjimi i shpeshtë gjatë natës lidhen si me anën fizike ashtu edhe me atë psikologjike.
Sa më të rënduar të ndiheni psikologjikisht aq më të mëdha do të jenë problemet që do të përjetoni me gjumin.
Ky problem është shqetësues nëse ju ndodh vazhdimisht për jave apo muaj me radhë edhe nëse mund të jetë kthyer në normalitet.
Personat me çrregullime të ankthit, shpesh përjetojnë edhe simptoma të tjera të ndryshme nga njëra tjetra.
Mund të ketë ditë që zgjoheni të lodhur ose pa fuqi dhe ditë të tjera kur zgjoheni me adrenalinë, keni rrahje të shpejta zemre dhe nuk mund të qetësoni dot veten.
Muskuj të tensionuar
Nëse i ndjeni muskujt vazhdimisht të tensionuar pa ndonjë arsye, mund të jetë një shenjë e çrregullimeve të ankthit.
Zakonisht personat që vuajnë nga ankthi kronik shtrëngojnë dhëmbët, nofullën dhe muskujt e fytyrës pjesën më të madhe të kohës.
Për këta persona kjo gjendje mund të kthehet edhe në normale, pas përjetimit shumë të gjatë e të shpeshtë.
Gjithsesi nëse ndjeni gjithnjë nofulla dhe muskuj të lodhur, mundohuni të bëni sa më shumë ushtrime dhe masazh.
Probleme me tretjen
Ankthi mund të fillojë nga mendja, po shpesh efektet i jep në organe të tjera të trupit.
Këtu futet edhe stomaku bashkë me të gjithë sistemin tretës.
Nëse ndjeni probleme të vazhdueshme me sistemin tretës apo stomakun edhe kjo mund të jetë një shenjë.
Sistemi tretës është shumë i ndjeshëm ndaj stresit dhe ankthit, ndaj sa më të shpesh t’i përjetoni aq më shumë do të preket kjo pjesë e trupit tuaj.
Frika nga vendet publike
Kjo simptomë edhe ngushtë lidhur me psikologjinë e njeriut. Nuk ka lidhje me të qënurit të turpshëm apo të ndrojtur, por me një çrregullim të vërtetë ankthi.
Nëse keni kriza apo atake paniku sa herë që dilni në vende publike, për të folur apo jeni qendra e vëmendjes ankthi po jua shkakton këtë.
Në këto situata personat me çrregullime ankthi kanë tendencën të skuqen, dridhen apo të ndjejnë të përziera në stomak.
Ataket e panikut
Nëse ka diçka që e përshkruan ankthin bashkë me të gjithë ndjenjat që shkakton janë ataket e panikut.
Momentet kur ndjeni adrenalinë të lartë, rrahje zemre të shpeshta dhe shqetësim të vazhdueshëm pa asnjë arsye janë tipike.
Personat që përjetojnë shpesh atake paniku kanë shumë mundësi të diagnostikohen edhe me ankth.
Këshillat e ekspertëve në këto raste janë që gjithnjë të flisni me një specialist dhe të merreni me aktivitete që ju bëjnë të ndiheni mirë.
Shëndeti
Zbulim i ri për hipertensionin: Ilaçi inovativ që mund të mposhtë ‘vrasësin e padukshëm’
Published
8 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Ky ilaç është shpallur si përparimi më premtues në trajtimin e hipertensionit gjatë dekadave të fundit, pasi ndihmon pacientët te të cilët presioni i gjakut mbetet rrezikshëm i lartë pavarësisht terapisë standarde.
Ilaçi ul ndjeshëm tensionin te pacientët me nivele të rrezikshme, edhe pse marrin ilaçe ekzistuese. Ky është hap që ndihmon në trajtimin e rasteve dhe rezistente ndaj trajtimit. Rreth gjysma e 1,3 miliardë rasteve me hipertension në botë konsiderohen rezistente ndaj trajtimit.
Këta pacientë përballen me rrezik shumë më të madh për infarkt, goditje në tru, sëmundje të veshkave dhe vdekje të parakohshme.
Studiuesit kanë treguar se një pilulë e re e quajtur është në gjendje të ulë tensionin arterial dhe redukton rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Rezultatet e provës klinike
Në një studim klinik të fazës III, me 800 pacientë nga 214 klinika në mbarë botën, u vërtetua se pas 12 javësh, pacientët që morën baxdrostat – 1 mg ose 2 mg një herë në ditë, kishin ulje të presionit sistolik prej rreth 9-10 mmHg më shumë se grupi placebo.
Rreth 40% e pacientëve arritën vlera të shëndetshme të tensionit, krahasuar me më pak se 20% te ata që morën placebo.
“Arritja e një uljeje të presionit sistolik prej pothuajse 10 mmHg me baxdrostat në provën BaxHTN është emocionuese, sepse ky nivel uljeje lidhet me rrezik dukshëm më të vogël për infarkt, goditje në tru, insuficiencë kardiake dhe sëmundje të veshkave”, theksoi dr. Brian Williams, bashkautor i studimit nga University College London.
Ai shtoi: “Te pacientët me hipertension rezistent, shtimi i baxdrostatit 1 mg ose 2 mg një herë në ditë mbi terapinë standarde solli një ulje klinikisht të rëndësishme të presionit sistolik, e cila u ruajt deri në 32 javë, pa efekte anësore të paparashikuara.”
Roli i hormonit aldosteron
Studimi nxori në pah rolin e një hormoni kyç në raste të hipertensionit të vështirë për t’u kontrolluar. Aldosteroni ndihmon veshkat të ruajnë ekuilibrin e kripës dhe ujit, duke rregulluar presionin e gjakut.
Tek disa pacientë prodhohet tepricë aldosteroni, gjë që bën trupin të mbajë më shumë lëngje e të rritet tensioni. Për dekada, kontrolli i këtij hormoni me ilaçe ishte sfidë. Baxdrostat vepron duke bllokuar prodhimin e aldosteronit dhe kështu ndikon drejtpërdrejt në një nga shkaktarët kryesorë të tensionit të lartë rezistent.
“Rreth gjysma e pacientëve me hipertension nuk e kanë nën kontroll; kjo është vlerësim konservativ, sidomos se objektivi për presion optimal tani është më i ulët se më parë. Rezultatet tregojnë se ky ilaç potencialisht ndihmon gjysmë miliardi njerëz në botë dhe rreth 10 milionë vetëm në Mbretërinë e Bashkuar”, shtoi dr. Williams.
Ky zbulim konsiderohet një nga hapat më të rëndësishëm në dekada për trajtimin e hipertensionit, duke ofruar shpresë për miliona pacientë që nuk arrijnë ta kontrollojnë presionin e gjakut me terapinë standarde.
Shëndeti
Studimi: Ananasi ndihmon kundër plakjes
Published
10 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Për të përfituar vlerat e tij ushqyese duhet ta konsumojmë të freskët. Ananasi i takon familjes Bromeliaceae, me origjinë nga vendet e Amerikës së Jugut, Tajlandës dhe Filipineve. Sot gjendet lehtësisht në të gjitha dyqanet dhe supermarketet dhe në çdo sezon.
Ananasi ka shumë vlera ushqyese: është i njohur për efektet e dobishme në tretje, kundër mbajtjes së ujit dhe riaktivizimit të mikrocirkulacionit lokal, me efekte të rëndësishme për të luftuar celulitin.
Megjithëse ka shije të ëmbël, fruti përmban pak kalori vetëm 42 për 100 gram tul, dhe për këtë arsye është i përshtatshëm për dietat me kalori të ulët. I pasur me ujë dhe ka furnizim të caktuar të karbohidrateve në formën e sheqernave – Glukozës, saharozës dhe fruktozës.
Ndërkohë, është i varfër me fibra, ndërsa është burim i mirë i vitaminës C dhe kaliumit dhe magnezit.
Ananasi është i dobishëm për shkak të bromelain, grup enzimash që luajnë një funksion të rëndësishëm të stimulimit të tretjes dhe metabolizmit. Kjo substancë gjendet te fruti, por sidomos në kërcell.
Ananasi ka veti të mira anti-plakje e përdoret në kozmetikë, duke shfrytëzuar vetitë hidratuese dhe zbutëse, në preparatet për të zbutur lëkurën dhe për disa produkte pastrimi.
Vlera e tij më e njohur është e lidhur me vetitë anti-inflamatore të bromelainit në luftimin e mbajtjes së ujit dhe në neutralizimin e celulitit.
Shëndeti
Si ndikon aktiviteti fizik te rrudhat?
Published
11 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Aktiviteti fizik ka një ndikim të jashtëzakonshëm në shëndetin e lëkurës e mund të ndihmojë në parandalimin e rrudhave duke përmirësuar qarkullimin e gjakut e rritur furnizimin me oksigjen dhe lëndë ushqyese për qelizat e lëkurës.
Ushtrimi i rregullt stimulon prodhimin e kolagjenit, një proteinë që mban lëkurën të fortë dhe elastike, duke reduktuar shfaqjen e linjave të holla dhe rrudhave.
Po ashtu, aktiviteti fizik ndihmon në uljen e stresit, duke parandaluar rritjen e niveleve të kortizolit, një hormon që mund të dëmtojë kolagjenin dhe elastinën e lëkurës, duke kontribuar në plakjen e parakohshme.
Ushtrimet aerobike, si vrapimi e noti, rrisin qarkullimin e gjakut, duke ndihmuar në shpërndarjen e oksigjenit dhe lëndëve ushqyese në të gjithë trupin, përfshirë lëkurën, dhe mund të rrisin ndjeshëm pamjen e lëkurës.
Aktiviteti fizik ndihmon në rregullimin e nivelit të sheqerit në gjak, duke parandaluar glikacionin, proces që dëmton fibrat e kolagjenit dhe përshpejton plakjen. Ndërsa ushtrimet janë të dobishme për shëndetin e lëkurës, është e rëndësishme të kujdeseni për të pas aktivitetit, duke aplikuar produkte hidratues dhe mbrojtës nga dielli për të parandaluar dëmet nga ekspozimi i tepërt ndaj kushteve të jashtme.
Aktiviteti fizik ndihmon në kontrollin e peshës trupore e reduktimin e inflamacionit, faktorë që ndikon në shëndetin e lëkurës dhe formimin e rrudhave.
Shëndeti
Nervoza dhe zemërimi: Jo vetëm shoqërues të depresionit, por edhe shenja të dëmtimeve tjera
Published
12 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Ndryshimet e humorit nuk janë pasojë e frikës apo tekave tona. Nervoza, edhe zemërimi pa arsye, janë pjesë përbërëse e disa sëmundjeve. Mjekët thonë se këto ndryshime të humorit nuk janë gjithmonë rezultat i frikës apo tekave të pacientit, por edhe i mekanizmave të caktuar që ndonjëherë formojnë gjendjen tonë shpirtërore.
Këto simptoma nuk janë domosdoshmërisht pjesë e sëmundjeve psikiatrike. Irritimi dhe shpërthimet e zemërimit, kur personi i sëmurë është i ashpër edhe ndaj vetes, mund të jenë shenja të dëmtimeve serioze organike.
Goditja në tru
Deficit neurologjik për shkak të dëmtimit të enëve të gjakut në tru, që pengon furnizimin me oksigjen dhe ushqyes në pjesë të trurit. Ajo shfaqet papritur; personi nuk është i vetëdijshëm për atë që ndodh dhe është normale që pacienti të ndihet i shqetësuar kur kalon faza akute e fillon rehabilitimi. Përveç frikës nga një goditje e dytë, nuk është e pazakontë që pacienti të përjetojë ndryshime të papritura të humorit, sidomos nëse goditja ka dëmtuar pjesë të trurit që kontrollojnë emocionet. Pacienti mund të ndihet i shqetësuar, i frustruar, i dekurajuar, por edhe të reagojë me zemërim të madh, ndonjëherë pa një “arsye të dukshme.”
Sëmundja e Alzheimerit
Forma më e shpeshtë e demencës është e Alzheimerit, e cila shoqërohet me ndryshime të personalitetit. Një person që ka qenë i qetë dhe me shumë takt, papritmas bëhet i irrituar, i shqetësuar dhe nervoz pa një shkak të qartë. Nervoza nuk është shenja e parë e kësaj sëmundjeje, e cila dobëson aftësitë intelektuale dhe shkathtësitë sociale. Shenjat e hershme janë të fshehura në mënyrën e të folurit të pacientit.
Autizmi
Autizmi është një çrregullim kompleks i zhvillimit që zakonisht vihet re gjatë tre viteve të para të jetës. Personat me këtë çrregullim reagojnë shumë keq ndaj situatave të paparashikuara. Ata preferojnë rutinën e përditshme, dhe çdo ndryshim i befasishëm mund të shkaktojë pakënaqësi të madhe, zemërim, madje edhe vetëdëmtim.
Depresioni
Një gjendje komplekse psikike që në disa raste dobëson sistemin imunitar. Stresi i përditshëm, në punë, financiar dhe familjar, ndikon fuqishëm në organizëm. Nervoza pa arsye apo zemërimi nuk janë vetëm pasojë e stresit, por maskë për depresionin. Gjendja e shqetësimit, pagjumësia, irritimi i ndërruar me lot që pengojnë funksionimin normal mund të jenë arsye për të kërkuar ndihmën e një specialisti.
Diabeti
Një sëmundje kronike që kërkon disiplinë të lartë dhe angazhim të pacientit, që mund të jetë burim stresi dhe ankthi. Rënia e papritur e sheqerit në gjak ndikon në sjellje e manifestohet me nervozizëm dhe zemërim Një problem i veçantë është se simptomat e rënies së sheqerit si: nauzea, rrahje të shpejta të zemrës, ndjenja e uri, djersitje, dridhje, marramendje e dobësi, shfaqen papritur dhe pa paralajmërim.
Dështimi i mëlçisë
Kur mëlçia nuk është në gjendje të largojë toksinat në mënyrë efikase, grumbullohen në trup e ndikojnë në tru. Kjo shkakton ndryshime të humorit dhe nervozizëm. Simptomat më të zakonshme të dështimit akut të mëlçisë janë lodhje e madhe, humbje oreksi, nauzea, dhimbje në pjesën e sipërme të djathtë të barkut dhe urinë me ngjyrë të errët.
Menopauza
Periudhë ndryshimesh në trupin e gruas, që përjetohen në mënyra të ndryshme nga çdo femër. Shfaqen valë të nxehtësisë, pagjumësi e shtim peshe. Disa gra mund të mos kenë asnjë nga këto simptoma, ose mund të jenë të lehta dhe të padukshme. Ndryshimet hormonale në menopauzë shkaktojnë reagime emocionale të forta, nervozizëm dhe shpërthime të papritura të zemërimit.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/

E papritur! Charlie Sheen zbulon sekrete nga jeta private

Zbulim i ri për hipertensionin: Ilaçi inovativ që mund të mposhtë ‘vrasësin e padukshëm’

Këto veprime nuk duhet t’i bëni në avion

Turqi: Kufizohet qasja në rrjete sociale

Kur kamera mashtron: Reagimi i Frankie Grande bëhet viral në MTV VMA

Kushtetuesja për akuzat e VV-së: Deklarime të pamatura, të dëmshme për zhvillimin demokratik

Votëbesimi në Francë trondit obligacionet, aksionet mbeten të pandryshuara

Më 12 shtator, seanca e parë e Kuvendi të ri në Shqipëri, Begaj mesazh deputetëve

Kreu i të drejtave të njeriut të OKB-së paralajmëron situatën “katastrofale” në Sudan
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26