Është diçka që shumë prej nesh e kanë bërë pa menduar dy herë, por sipas kompanive të ujësjellësit, qumështi nuk duhet kurrë të derdhet në lavaman.

Nuk ka ndjesi më të pakëndshme se kur planifikon të hash drithëra në mëngjes, hap shishen e qumështit e ndien menjëherë erën e thartë – duke kuptuar se është prishur. Shumë njerëz zgjedhin ta derdhin në lavaman, por ekspertët paralajmërojnë se kjo është një gabim.

Sipas Scottish Water, hedhja e qumështit në lavaman mund të shkaktojë probleme si për tubacionet e shtëpisë, ashtu edhe për mjedisin.

“Hedhja në lavaman është një ‘jo’ e madhe. Yndyrnat dhe proteinaT mund të ngurtësohen e të ngjiten pas mureve të tubave, duke krijuar bllokime. Këto bllokime çojnë në kthim të ujërave të ndotura, erëra të pakëndshme dhe riparime të kushtueshme hidraulike. Përveç kësaj, kur qumështi futet në sistemin e kanalizimeve, ai ul nivelin e oksigjenit në ujë, duke dëmtuar jetën ujore”, theksojnë nga kompania.

Në vend të kësaj, rekomandohet që qumështi i prishur të mos derdhet, por të përdoret ndryshe – për shembull, në kopsht. Ai mund të shtohet në kompost, ose të hollohet me ujë e të përdoret si pleh natyral për bimët.

Kompania sqaron më tej: “Nëse keni një kosh komposti, shtoni sasi të vogla qumështi të vjetër në të. Qumështi është i biodegradueshëm dhe siguron lëndë ushqyese të vlefshme për kompostin. Sigurohuni ta përzieni mirë me materiale të tjera për të shmangur erërat e këqija.”

Ndërsa për ata që kanë kopsht: “Qumështi i holluar mund të përdoret si pleh natyral. Përzieni një pjesë qumësht me katër pjesë ujë e hidhni rreth rrënjëve të bimëve. Lëndët ushqyese që përmban ndihmojnë bimët të rriten më të forta dhe më të shëndetshme.” /A.Z/UBT News/

Sot shënohet Dita Botërore e Shëndetit Mendor, datë kjo e shpallur nga OKB që konsiderohet e rëndësishme, veçanërisht për shoqëri ende të pa stabilizuara dhe që kanë dalë nga shoqëri të traumatizuara, siç janë vendet që kanë kaluar luftëra, apo konflikte.

Kjo datë shënohet zakonisht me aktivitete të shumta, ku institucionet shtetërore shfaqin kujdesin e tyre ndaj kësaj kategorie me rrezik, duke u bërë të qartë bartësve të sëmundjeve të shëndetit mendor, se edhe ata, si gjithë të tjerët, mund ta çojnë jetën e tyre të përditshme sa më afër normales, me solidarizime, shfaqje publike, apo edhe protesta.

Shëndeti Mendor në epokën moderne është përherë e më shumë një shqetësim për autoritetet, meqenëse vlerësohet se sot në botë, vuajnë nga shqetësime mendore më shumë se 450 milionë njerëz./S.K/KP/

Aknet, urthi, mjegulla mendore dhe lodhja e vazhdueshme mund të jenë shenja të një diete të pasur me yndyrna të ngopura.

Këto yndyrna gjenden në shumë ushqime të përditshme, si gjalpi, djathi, mishi i kuq dhe ushqimet e përpunuara. Sipas CDC-së, dy të tretat e njerëzve konsumojnë më shumë se sasia e rekomanduar.

Yndyrnat e pangopura (vaj ulliri, vaj avokado) janë të shëndetshme, ndërsa yndyrnat e ngopura (gjalpi, vaji i kokosit) mund të jenë të dëmshme në sasi të mëdha.

Simptoma të zakonshme:

Lodhje dhe letargji pas vakteve: Ushqimet e pasura me yndyrna të ngopura ngadalësojnë tretjen dhe mund t’ju bëjnë të ndiheni të rëndë dhe përgjumur. Zëvendësimi i mishit të kuq me peshk dhe drithërave të rafinuara me drithëra të plota mund të rrisë energjinë.

Vështirësi me përqendrimin dhe kujtesën: Marrja e lartë e yndyrnave të ngopura mund të ngadalësojë reagimet dhe të ndikojë tek kujtesa. Dietat me më pak yndyrna të ngopura, si dieta MIND, përmirësojnë funksionin mendor pas disa muajsh.

Fryrje, urth dhe probleme me tretjen: Yndyrnat mund të ngadalësojnë tretjen dhe të shkaktojnë refluks acidik, gazra dhe ndjesi rëndese. Zvogëlimi i ushqimeve të skuqura, mishrave me yndyrë dhe ëmbëlsirave kremoze mund të ndihmojë.

Aknet dhe inflamacioni i lëkurës: Yndyrnat e ngopura rrisin prodhimin e sebumit dhe bllokojnë poret, duke shkaktuar akne. Një dietë e pasur me perime me gjethe jeshile, arra dhe peshk mund të përmirësojë gjendjen e lëkurës.

Ankthi dhe luhatjet e humorit: Dieta ndikon tek shëndeti mendor. Reduktimi i yndyrnave të ngopura dhe konsumimi i yndyrnave të shëndetshme, si omega-3, ndihmon në uljen e ankthit dhe depresionit.

Dieta mesdhetare, e pasur me peshk, vaj ulliri dhe perime, ka efekt pozitiv tek truri dhe gjendja emocionale.

Si të balanconi dietën?

Zëvendësoni gjalpin me vaj ulliri;

Hani mish të kuq më rrallë dhe peshk më shpesh;

Shtoni më shumë perime, fruta dhe drithëra të plota në vakte. /A.Z/UBT News/

Shumë prej nesh zgjohen të lodhur edhe pas një nate të plotë gjumi. Arsyeja nuk është mungesa e orëve të pushimit – shpesh, fajin e kanë zakone të përditshme ose çrregullime të lehta shëndetësore që nuk i lidhim menjëherë me lodhjen.

Për ta zgjidhur problemin, është e rëndësishme të kuptojmë shkakun, ja pesë arsye pse ndiheni të plogësht, pa energji dhe të ngadaltë.

1. Tiroidja nuk po funksionon siç duhet

Ka ndikim të madh në mënyrën si trupi përdor energjinë. Kur nuk prodhon mjaftueshëm hormone, proceset trupore ngadalësohen e ju mund të ndiheni të lodhur, të rënduar dhe pa motivim. Simptomat shfaqen gradualisht e shpesh ngatërrohen me mungesë gjumi ose stres.

Çka mund të bëni?

Nëse ndiheni vazhdimisht të lodhur pa ndonjë arsye, konsultohuni me mjekun e kërkoni analiza të gjakut. Testet e thjeshta mund të zbulojnë nëse problemi lidhet me tiroiden ose me sistemin imunitar.

2. Po konsumoni shumë kafeinë

Kafeja është “karburanti” i mëngjesit për shumë prej nesh, por teprimi mund të ketë efekt të kundërt. Me kalimin e moshës, trupi e përpunon kafeinën më ngadalë e mund të ndikojë negativisht në cilësinë e gjumit – edhe nëse flini menjëherë pas shtratit.

Çka mund të bëni?

Kufizoni kafen në 1–2 filxhanë në ditë, të konsumuar para orës 10:00 të mëngjesit. Nëse pasdite ndjeni mungesë energjie, zëvendësojeni kafen me një frut të freskët ose një shëtitje të shkurtër.

3. Lëvizni shumë pak

Mund të duket paradoksale, por sa më pak lëvizni, aq më pak energji keni. Një mënyrë jetese sedentare ngadalëson qarkullimin e gjakut, ul kapacitetin e mushkërive dhe çon në ndjenjë të përgjithshme plogështie.

Çka mund të bëni?

Nuk keni nevojë për palestër apo vrapime të gjata – edhe 30 minuta ecje e lehtë çdo ditë mund të bëjnë diferencë. Aktiviteti i rregullt ndihmon gjumin, përmirëson humorin dhe rrit nivelin e energjisë.

4. Jeni shpesh nën stres

Shumë prej nesh janë të vetëdijshëm për pasojat, por rrallë e trajtojmë si një problem serioz. Tensioni i vazhdueshëm, mbingarkesa me detyra e streset e vogla e lodhin trupin më shumë sesa mendojmë. Stresi ndikon në cilësinë e gjumit, duke krijuar rreth vicioz lodhjeje.

Çka mund të bëni?

Përfshini në rutinën tuaj momente relaksimi, frymëmarrje të thella, shëtitje të qeta, pak minuta pa ekrane apo disa ushtrime shtrirjeje. Këto ndihmojnë trupin të qetësohet dhe përmirësojnë cilësinë e gjumit.

5. Hani shumë, por jo shëndetshëm

Edhe pse mund të konsumoni sasi të mjaftueshme ushqimi, nëse vaktet nuk janë të pasura me lëndë ushqyese, trupi nuk ka nga të marrë energji. Karbohidratet komplekse, proteinat, yndyrnat e shëndetshme dhe uji janë thelbësore për funksionimin optimal të organizmit. Dehidratimi, nga ana tjetër, është një nga shkaktarët kryesorë të lodhjes.

Çka mund të bëni?

Pini ujë, shmangni ushqimet e përpunuara, sigurohuni që vaktet të përmbajnë fibra e vitamina. Nëse ushqeheni mirë e flini mjaftueshëm, por ende ndiheni të lodhur, bëni analiza të gjakut, do zbuloni mungesë hekuri, vitaminash ose ndonjë problem tjetër shëndetësor.

Lodhja e vazhdueshme nuk është gjithmonë pasojë e një nate pa gjumë. Trupi dërgon sinjale që diçka nuk shkon, dhe për ta dëgjuar, mjafton pak vëmendje ndaj zakoneve të përditshme dhe shëndetit të përgjithshëm. /A.Z/UBT News/