Shëndet

Shega simbol i shëndetit, ja pse duhet konsumuar

Përveç tjerash, ato kanë edhe vlera ushqyese që e bëjnë aq joshëse këtë pemë dhe të parezistueshme.

Published

3 years ago

November 2, 2022

Betim Gashi

Shegat përmbajnë qindra fara të vogla që kanë ngjyrë pembe të çelët. Ato konsideroheshin si pemë e parajsës në kulturat e lashta.

Jo vetëm se kanë kombinim të veçantë se është e lehtë të përtyhen dhe janë të lëngshme. Përveç tjerash, ato kanë edhe vlera ushqyese që e bëjnë aq joshëse këtë pemë dhe të parezistueshme.

Tradicionalisht, shegat njihen si simbol i shëndetit, me disa rekomandime që shega përdoret edhe si një ilaç shërues. Më poshtë i keni 10 arsye pse duhet ta përfshini shëgën në dijetën tuaj.

Parandalon sëmundjet e zemrës: Shegat janë të mbushura me polifenole që përmbajnë veti të fuqishme të antioksidantëve. Këta antioksidantë parandalojnë radikalet e lira të dëmtojnë muret e arterieve, pra edhe sëmundjet e zemrës. Ato parandalojnë poashtu oksidimin e yndyrës në gjak(kolesterolit), që shkakton formimin e pllakave në gjak dhe zhvillimin e sëmundjeve koronare të arteries.

Zvogëlon shtypjen e gjakut: Shegat ndihmojnë në uljen e shtypjes së gjakut, duke parandaluar aktivitetin e serumo-angitensin të shëndrrohet në enzim. Acidi punikik është një nga përbërësit kryesor të shegës që ndihmon në zvogëlimin e yndyrës në gjak, triglicerideve dhe zvogëlon shtypjen e gjakut. Përmbërësit e shegës poashtu zvogëlojnë rreziqet nga sëmundjet e zemrës, kurse tek njerëzit me sëmundje të diabetit, zvogëlon nivelet e larta lipoproteinen me densitet të vogël(LDL) në gjak.

Parandalon kancerin: Nga sëmundjet e kancerit në prostatë deri tek kanceri i gjinit, mushkërinjëve dhe lëkurës, shega mund të parandalojë dhe trajtojë disa forma të kancerit. Vetia e shijës së kësaj peme lidhet poashtu me prezencën e antioksidantëve polifenol në shegë. Lëngu i shtrydhur i shegës mund të parandalojë rritjen e qëlizave që shkaktojnë tumorin, dhe nxit shkatrrimin natyral të tyre. Komponime të caktuara në shegë kanë edhe aftësi anti-inflamatore që kontribojnë në vetitë e saj anti-kancerogjene.

Ndihmon tretjen: Për të mbajtur një sistem të shëndetshëm të tretjes, duhet të konsumoni edhe burime të ushqimeve që janë të pasura me fibra. Sidoqoftë, për shkak të jetës dinamike, ose vetëm pse ju pëlqen ushqimi jo i shëndetshëm, na habisin neve nga të mirat që ofrojnë fibrat në pemë dhe perime. Nëse hani nga 1 shegë në ditë, është një mundësi e mirë që ju të merrni fibra për çdo ditë. Një shegë mund të ju plotësojë rreth 45 % të fibrave që planifikoni t’i merrni në ditë, që në sasi i bie diku rreth 20 deri 35 gram.

Përmirëson imunitetin: Përshkak se përmbajnë komponime anti-inflamatore, shegat janë jashtzakonisht të shendetshme për ata që vuajnë nga çrregullimet që lidhen me imunitetin si për shembull artritis rheumatoid dhe osteroartrits. Ato janë të pasura me vitamina C, që rrisin prodhimin e antitrupave dhe zhvillimin e imunitetit. Për këtë arsye, shegat mund të ju ndihmojnë të keni imunitet dhe përballoni sëmundjet e zakonshme dhe infekcionet.

Rritë dëshirën tuaj seksuale(epshin): Që nga kohërat e lashta, shega është konsideruar si simbol i pjellorisë. Një gotë me lëng të shtrydhur të shëgës rrit nivelin e testosteronit tek femrat dhe meshqit. Kjo veti e bën shegën një afrodiziak natyral që është e mirë per jetën tuaj seksuale. Shega përmban komponime të caktuara që janë të ngjajshme me steroidet për seks që gjenden në trupin e njeriut, duke spjeguar se pse e përmirëson qëndrueshmërinë në seks dhe dëshirën për seks.

Ju bën të dukeni me të rinj: A keni menduar ndonjëherë se pse ne plakemi dhe lëkura jonë me kohë fillon të rrudhet si dhe të shfaqen shenja tjera të moshës së shtyer? Mirë pra, kjo ndodhë për shkak se radikalet e lira ndikojnë keq në qelizat tuaja. Komponimet polifenolike në shegë janë antioksidantë të fuqishëm që e vonojnë apo shtyejnë procesin e plakjes. Për këtë arsye, në hani vazhdimisht shegë, do të keni lëkurë më të shkëlqyeshme dhe vezulluese për një kohë të gjatë.

Zvogëlon nivelin e stresit: Përveç zvogëlimit të stresit përmes oksidimit të brendshëm të trupit, shega ju ndihmon në zvogëlimin e stresit psiqik që përballeni me te në jetën personale dhe profesionale. Njerëzit që pijnë lëng të shtrydhur të shegës kanë nivele më të vogla të kortizolit, nje hormon i stresit që rritet kur përballeni me ndonjë problem.

E mban sëmundjen Alzheimer larg: Paramendojeni sikur keni humbur dhe harruar se ku jetoni? Nëse nuk do të dëshironit të ju ndodh kjo, atëherë shegat duhet të jenë pjesë e dijetës tuaj. Shega luan rol të rëndësishëm në trajtimin dhe parandalimin e sëmundjeve te Alzhemerit, shkruan transformohu. Lëngu i shtrydhur i shegës zvogëlon depozimin dhe akumulimin e amiloideve në regjionin e hipokampusit në tru për 50%, që konsiderohet e rëndësishme për përmirësimin nga sëmundja e Alzhemerit.

Shëndet

Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë

Published

2 hours ago

October 2, 2025

UBT News

Shkencëtarët amerikanë kanë bërë përparime të rëndësishme drejt zhvillimit të trajtimeve të reja kundër tullacisë dhe alopecisë, duke tejkaluar opsionet aktuale që vetëm ngadalësojnë humbjen e flokëve.

Në Universitetin e Kalifornisë, Irvine (UCI), është zbuluar një molekulë e quajtur SCUBE3, e cila arrin të aktivizojë qelizat staminale të folikulave të flokëve, duke nxitur rritjen e tyre.

Testimet e para janë kryer si tek minjtë, ashtu edhe në lëkurë njerëzore të transplantuar, duke dhënë rezultate premtuese.

Një vit më vonë, studiues nga Universiteti i Kalifornisë në Los Anxhelos (UCLA) prezantuan një tjetër molekulë inovatore, të quajtur PP405.

Kjo substancë ka treguar aftësinë për të “zgjuar” folikulat e flokëve brenda vetëm një jave, përmes aplikimit topik në lëkurë njerëzore.

Sipas “News-Medical”, risia e këtyre zbulimeve qëndron në faktin se ato nuk kufizohen vetëm në ngadalësimin e rënies së flokëve, por riaktivizojnë ciklin biologjik të rritjes së tyre – një qasje krejtësisht e re në këtë fushë.

Ekspertët paralajmërojnë se trajtimet duhet të kalojnë përmes provave të gjera klinike përpara se të bëhen të disponueshme për publikun.

Nëse këto teste rezultojnë të suksesshme, mjekësia mund të jetë pranë një epoke të re në luftën kundër tullacisë. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Ja arsyet e pazakonta pse rritet rreziku për kancer të lëkurës

Published

5 hours ago

October 2, 2025

UBT News

Melanoma është forma më e rrezikshme e kancerit të lëkurës, që lind nga melanocitet, qelizat që prodhojnë pigmentin e lëkurës sonë.

Shumë njerëz nuk e dinë se disa faktorë që duken të padëmshëm mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij kanceri. Disa prej tyre janë:

Vera e bardhë

Një studim i publikuar në Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention tregon se konsumimi i një gote vere të bardhë në ditë e rrit me 13% rrezikun për zhvillimin e melanomës. Shkaku lidhet me enzimen acetaldehyde, e cila dëmton ADN-në. Kjo substancë gjendet në pijet alkoolike, por në sasi më të lartë tek vera. Autori i studimit, Eunyoung Cho, sugjeron që personat me faktorë të tjerë risku për melanomë të kufizojnë përdorimin. Një alternativë më e sigurt është ajo e kuqe, e pasur me antioksidues që ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave.

HPV (Papillomavirusi i njeriut)

Sipas një hulumtimi, infeksioni me HPV është i lidhur me përhapjen e karcinomës skuamoqelizore, një tjetër lloj kanceri i lëkurës, i ndryshëm nga melanoma.

Trashëgimia gjenetike dhe flokët e kuq

Individët me flokë të kuq mbartin një gjen që e shton rrezikun për kancer të lëkurës, sidomos të lidhur me ekspozimin ndaj diellit. Ky gjen ka efekt të krahasueshëm me 20 vite qëndrimi nën rrezet e diellit. Një studim i botuar në Nature Communications tregon se edhe nëse ju vetë nuk keni flokë të kuq, por dikush në familjen tuaj i ka, rreziku juaj për dëmtime gjenetike nga dielli rritet me 42%.

Lëngjet e qitros (citrus)

Konsumimi i më shumë se një gote (rreth 1.6 herë në ditë) me lëng portokalli ose grejpfruti lidhet me rritje prej 36% të rrezikut për melanomë. Kjo lidhet me përbërësit psoralen e furocoumarin, që e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj rrezeve të diellit. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Studim: Dieta Keto redukton depresionin te studentët deri në 70%

Published

5 hours ago

October 2, 2025

UBT News

Një studim i Universitetit të Ohios ka treguar se dieta Keto, e ndjekur për të paktën 10 javë, mund të ulë deri në 70% simptomat e depresionit te studentët universitarë.

Studimi, i botuar në Translational Psychiatry, raportoi gjithashtu përmirësime në mirëqenien e përgjithshme dhe aftësitë njohëse.

Studiuesit, të udhëhequr nga Dr. Drew D. Decker, synuan të ofronin trajtim për studentë me çrregullim depresiv të madh, duke kombinuar dietën me vlerësime javore dhe intervista klinike.

Nga 24 studentë të përfshirë, 16 përfunduan programin 10–12 javor, dhe rezultatet ishin mbresëlënëse:

69% ulje në simptomat e vetë-raportuara të depresionit

71% ulje në vlerësimin klinik të depresionit

Askush nuk plotësonte më kriteret për depresion të moderuar ose të rëndë.

Përveç shëndetit mendor, pati edhe përfitime fizike:

15 nga 16 studentë humbën mesatarisht 5 kg

Niveli i faktorit neurotrofik të trurit (BDNF) u rrit 32%

Hormoni leptin ra 52%

Përmirësim në kujtesë, shpejtësi përpunimi dhe funksione ekzekutive

Ekspertët theksojnë se nga Keto mund të ndikojë në depresion përmes mekanizmave metabolikë të lidhur me biologjinë e sëmundjes.

Studimi kishte kufizime, ishte i vogël dhe pa grup krahasues, ndaj nuk mund të thuhet se efektet vinin vetëm nga dieta.

Autorët e shohin këtë si një hap premtues dhe alternativë për të ndihmuar studentët që vuajnë nga çrregullime të shëndetit mendor. /A.Z/UBT News/

Shëndet

E vërteta e fshehur pas infarkteve tek të rinjtë

Published

1 day ago

October 1, 2025

UBT News

Një studim i ri nga Klinika Mayo ka hedhur dritë mbi sulmet në zemër tek të rriturit më të rinj, veçanërisht tek gratë, duke ofruar të dhëna që mund të ndryshojnë mënyrën se si kuptohen dhe trajtohen këto ngjarje serioze shëndetësore.

Kërkimi, i botuar në Journal of the American College of Cardiology, analizoi mbi 15 vite të dhëna nga Projekti i Epidemiologjisë së Rochester dhe zbuloi disa modele të pazakonta mbi shkaqet e infarkteve tek të rinjtë.

Rezultatet treguan se ateroskleroza, bllokimi i arterieve nga pllaka – mbetet shkaku kryesor i atakeve në zemër. Dallimi ishte i theksuar mes gjinive: tek burrat nën 65 vjeç shkaktonte 75% të rasteve, ndërsa tek gratë vetëm 47%.

Kjo tregon se më shumë se gjysma e infarkteve tek gratë vijnë nga shkaqe të tjera, më pak të njohura.

Një prej tyre është diseksioni spontan i arteries koronare, një gjendje kur krijohe çarje e papritur në një arterie koronare, duke bllokuar qarkullimin e gjakut pa praninë e pllakave. SCAD është më e shpeshtë tek gratë e reja dhe shpesh ngatërrohet me infarktet tipike.

Trajtimi me stenta ose ndërhyrje tjera sjellë më shumë rrezik sesa përfitim. Studimi theksoi se SCAD është gjashtë herë më e zakonshme tek gratë krahasuar me burrat. Një tjetër shkak janë infarktet e lidhura me stresin, të provokuara nga gjendje si anemia ose infeksionet e rënda.

Këto përbënin shkakun e dytë më të zakonshëm dhe shoqëroheshin me shkallën më të lartë të vdekshmërisë pesëvjeçare – rreth 33%.

Pra, pacientët me këto forma të infarkteve shpesh kishin prognozë më të rëndë sesa ata me sëmundje klasike të arterieve koronare.

Lajmi i mirë është se infarktet “të pashpjegueshme” rezultuan të rralla më pak se 3% e rasteve, duke nënkuptuar se në shumicën e situatave mjekët mund të identifikojnë një shkak të qartë dhe të përshtatin trajtimin.

Ky studim nënvizon rëndësinë e përcaktimit të saktë të shkakut rrënjësor të një sulmi në zemër. Vetëm duke ditur arsyen e vërtetë, mjekët mund të ofrojnë trajtime efektive dhe të shmangin ndërhyrjet që në disa raste mund të jenë të rrezikshme. /A.Z/UBT News/