Lajmet

Shefja e UNEP-it: Traktati për plastikën do të ishte historik për planetin!

“Ky është një moment i madh, një për librat e historisë”, tha ajo.

Published

on

Bota ka një mundësi të rrallë për të pastruar planetin për brezat e ardhshëm duke u bashkuar pas një traktati ambicioz për të trajtuar mbeturinat plastike, tha për AFP-në shefja e mjedisit e OKB-së, përcjell UBT News.

Inger Andersen tha se një traktat global që po negociohet në Nairobi “mban potencialin dhe premtimin për të qenë përparimi më i madh mjedisor shumëpalësh” që nga nënshkrimi i marrëveshjes së Parisit për klimën në 2015.

“Ky është një moment i madh, një për librat e historisë”, i tha AFP-së drejtoresha ekzekutive e Programit të Mjedisit të OKB-së (UNEP) në një intervistë.

Korniza për një marrëveshje ligjërisht të detyrueshme të plastikës është ende duke u hartuar përpara një samiti mjedisor të OKB-së që fillon të hënën në Nairobi, ku edhe ka selinë UNEP.

Ka propozime konkurruese që po shqyrtohen, por më shumë se 50 vende kanë mbështetur thirrjet për një traktat që përfshin kontrolle të reja të ashpra mbi plastikën.

Kjo mund të përfshijë kufizime në prodhimin e plastikës së re, ose heqjen graduale të produkteve me përdorim të vetëm që mbytin oqeanet dhe jetën detare dhe duhet shekuj për t’u prishur.

Delegatët që takohen në Nairobi pritet të bien dakord mbi modelin e gjerë të një traktati dhe të krijojnë një komitet negociues për të finalizuar kushtet, një proces që do të zgjasë të paktën dy vjet.

Andersen tha se ishte shumë herët për të spekuluar rreth detajeve specifike të traktatit, por theksoi se ishte “e pashpresë” të përpiqesh të frenosh mbeturinat plastike pa iu drejtuar burimit.

Rreth 400 milion ton plastikë të re prodhohen çdo vit – një shifër që pritet të dyfishohet deri në vitin 2040, transmeton UBT News.

Më pak se 10 për qind e plastikës riciklohet, pjesa tjetër digjet ose hidhet në tokë ku shpesh përfundon në lumenj dhe derdhet në det më pas lëviz nëpër botë.

Pjesët e mëdha të plastikës janë të rrezikshme për gjitarët dhe krijesat e detit – por edhe kur substanca zbërthehet nga veprimi i detit në mikro-grimca, edhe kjo përthithet nga organizmat e vegjël dhe kalon në zinxhirin ushqimor te peshqit e që më vonë hahen nga njerëzit.

“Nëse vazhdoni të ndotni këtu dhe të pastroni atje, kjo është një punë e përjetshme”, tha Andersen.

Shumë vende, duke përfshirë prodhuesit kryesorë të plastikës si Shtetet e Bashkuara dhe Kina, kanë shprehur mbështetje të përgjithshme për një traktat, por nuk kanë miratuar publikisht ndonjë masë specifike.

Dhjetra korporata të mëdha, duke përfshirë Coca Cola dhe Unilever, kanë bërë thirrje për një traktat global, siç kanë bërë disa nga prodhuesit më të mëdhenj të plastikës në botë.

Por grupet mjedisore kanë paralajmëruar se gjigantët e plastikës po i rezistonin përpjekjeve për të kufizuar prodhimin dhe do të përpiqeshin të drejtonin bisedimet në Nairobi drejt ripërdorimit dhe riciklimit të mbetjeve.

Andersen tha se ajo ishte e inkurajuar nga angazhimet e industrisë – por përpjekjet vullnetare nuk kishin arritur të trajtonin krizën.

Plastika tashmë është aq e përhapur saqë është gjetur brenda peshqve në skutat më të thella të oqeanit, nëpër akullin e detit Arktik dhe në ajrin që ne thithim.

“Ne duhet të kuptojmë se plastika është pjesë e jetës sonë – ne e përdorim atë në ndërtim, në mjekësi, në vende ku kemi nevojë. Por ne e përdorim atë edhe në vende ku nuk kemi nevojë”, tha ajo.

Protokollet e kaluara globale kishin hequr gradualisht merkurin dhe substancat që shkatërronin ozonin, dikur të zakonshme në mallrat shtëpiake, duke treguar se ishte e mundur të arrihet konsensus përtej kufijve dhe të nxiste ndryshime në mbarë ekonominë.

Tashmë sasia e plastikës që hyn në rrugët ujore të botës pritet të trefishohet deri në vitin 2040 nëse nuk ndërmerren veprime drastike.

“Ne nuk kemi dhjetë vjet për ta bërë këtë, ne duhet ta bëjmë atë, dhe shpejt”, tha Andersen.

Një propozim traktati nga Ruanda dhe Peruja ka tërhequr mbështetjen më të madhe përpara samitit të OKB-së, me 27 anëtarë të Bashkimit Evropian midis dhjetëra bashkë-sponsorizuesve.

Teksti është ende duke u negociuar, si dhe dy projekt-rezoluta të tjera të traktatit./UBTNews/

Continue Reading

Bota

E ardhmja e botës në duar të një presidenti: Zgjedhjet amerikane dhe ndikimi global!

Published

on

Ndërsa qytetarët e ekonomisë më të madhe dhe fuqisë më të madhe ushtarake në botë votojnë për presidentin e tyre të ardhshëm, bota e mbetet në pritje të pasojave që do të sjellë ky vendim. Pasojat ndërkombëtare të zgjedhjes së liderit amerikan kanë një ndikim të madh, duke e bërë të duket e padrejtë që vetëm qytetarët amerikanë kanë të drejtë vote, ndërsa pjesa tjetër e botës mbetet jashtë këtij procesi.

Shtetet e Bashkuara luajnë një rol kyç në çështjet ndërkombëtare, duke përfshirë situatën në Ukrainë, dinamika në Lindjen e Mesme, marrëdhëniet me Kinën dhe Tajvanin, si dhe angazhimet e saj brenda NATO-s dhe aleancës transatlantike. Me një buxhet të mbrojtjes prej 916 miliardë dollarësh për vitin 2023, SHBA-ja shpenzon shumë më tepër se miqtë dhe armiqtë e saj.

Politikat ndaj Ukrainës: Harris vs. Trump

Një nga temat më të nxehta në këtë zgjedhje është qasja ndaj Ukrainës, ku pikëpamjet e Kamala Harris, zëvendëspresidentes demokrate, janë në harmoni me ato të presidentit në largim Joe Biden. Harris ka angazhuar mbështetje të vazhdueshme për Ukrainën dhe ka akuzuar Rusinë për “krime kundër njerëzimit”, duke u takuar disa herë me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Ajo e sfidoi Trumpin gjatë një debati, duke sugjeruar se me të në pushtet, Putini do të kishte pushtuar Kievin.

Në kontrast, Trump, ish-presidenti republikan, ka shprehur kritika ndaj shpenzimeve të SHBA-së për Ukrainën. Ai e quajti Zelenskyn “shitësin më të madh në Tokë” dhe ka pretenduar, pa prova, se nën administratën e tij nuk do të kishte pasur luftë. Trump ka sugjeruar se mund të përfundojë lufta në Ukrainë “brenda një dite”, duke i kërkuar Rusisë të mbajë territorin e pushtuar.

Qëndrimi ndaj Izraelit dhe palestinezëve

Në politikën e jashtme, Harris dhe Trump shpesh përpiqen të përfitojnë nga mbështetje e fortë për Izraelin. Harris është shfaqur si një mbështetëse e vendit hebre, duke paralajmëruar Iranin për rrezikun e një sulmi dhe duke kërkuar përfundimin e luftës dhe lirimin e pengjeve për palestinezët. Ajo ka theksuar se populli palestinez ka të drejtë për dinjitet, siguri, liri dhe vetëvendosje.

Përkundrazi, Trump është i njohur për axhendën e tij “America First”, e cila ka përfshirë tërheqjen nga organizatat ndërkombëtare si UNESCO dhe Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut. Ai është kritikuar për qasjen e tij ndaj politikave ndërkombëtare dhe për përpjekjet për të reduktuar angazhimin e SHBA-së në NATO.

Institucionet ndërkombëtare dhe ndikimi i SHBA-së

Nëse Harris fiton, pritet që administrata e saj të vazhdojë politikat e promovuara nga Biden, duke ruajtur lidhje të forta me aleatët evropianë dhe NATO-n. Ndërsa Trump mund të ndryshojë këtë kurs, duke u përpjekur të reduktojë angazhimin amerikan në aleancën e mbrojtjes. Ai ka sugjeruar mundësinë e një “dalje të qetë” nga NATO, një proces që do të ishte i komplikuar ligjërisht, por që tregon për prioritetet e tij të politikës së jashtme.

Me gjithë këto faktorë në lojë, bota shikon me vëmendje se si do të zhvillohen zgjedhjet presidenciale në SHBA, duke e kuptuar se rezultati do të ndikojë në stabilitetin dhe marrëdhëniet ndërkombëtare për shumë vite në vazhdim./BBC/

Continue Reading

Bota

Përse Pensilvania dhe Miçigani janë kaq të rëndësishme për zgjedhjet?

Published

on

Fushatat presidenciale të Kamala Harris dhe Donald Trump përfunduan me ndalesa të rëndësishme në Pensilvani dhe Miçigan, dhe kjo për një arsye të madhe: këto dy shtete janë thelbësore për rezultatin e zgjedhjeve. Ato janë dy nga shtatë shtetet e lëkundura, dhe votat e tyre elektorale do të kenë një ndikim të rëndësishëm në shpalljen e fituesit.

Pensilvania ka 19 vota elektorale dhe është një nga shtetet më të vizituara nga të dy kandidatët. Në vitin 2020, ajo ishte shteti i fundit që publikoi rezultatin e saj, me Joe Biden, i cili ka origjinë nga ky shtet, që arriti të sigurojë fitoren me një diferencë prej 82,000 votash. Me një popullsi prej 13 milionë banorësh, Pensilvania luan një rol kyç në strategjitë e fushatave, duke qenë një shtet që tradicionalisht ka pasur një balancë midis votuesve demokratë dhe republikanë.

Miçigani, me 15 vota elektorale, gjithashtu ka një rëndësi të madhe. Ky shtet ka një popullsi prej 10 milionë banorësh dhe për dekada të tëra ishte pjesë e “murit blu,” duke votuar me besnikëri për demokratët në zgjedhjet presidenciale. Megjithatë, Donald Trump e përmbysi këtë trend në vitin 2016 me fitoren e tij, para se Biden ta rikthejë këtë shtet në duar demokratike në vitin 2020, duke e fituar atë me 150,000 vota.

Për të dy kandidatët, sigurimi i votave nga këto shtete është jetik. Harris dhe Trump kanë vendosur prioritete të larta për të bindur votuesit e Pensilvanisë dhe Miçiganit, duke shpresuar të fitojnë mbështetje në këtë përballje të rëndësishme politike. Dështimi për të siguruar këto vota mund të ketë pasoja të mëdha në rezultatet përfundimtare të zgjedhjeve./BBC/

Continue Reading

Lajmet

​Tetë vite nga rasti i Astrit Deharit, Kurti: Jemi të gatshëm si qeveri ta ndihmojmë prokurorinë

Published

on

By

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka deklaruar se janë të gatshëm si Qeveri, ta ndihmojnë Prokurorinë e shtetit për të sjellë drejtësinë pas tetë viteve, rreth zbardhjes së rastit të aktivistit të Lëvizjes Vetëvendosje, Astrit Dehari.

Gjatë homazheve në varrezat e Zllatarit në Prishtinë, kryeministri Kurti ka thënë se “kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon”.

“Kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve, në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon. Në këto tetë vite, katër prokurorë e kishin rastin e mbytjes në burgun e Prizrenit, të Astritit, por që të katër dolën në pension, pa e kryer punën. Tash është prokurori i pestë që e ka marr rastin. Dhe si LVV, si Qeveri e Republikës, jemi shumë të interesuar, fort të gatshëm, gjithnjë të vullnetshëm, që ta ndihmojmë me krejt çka mundemi e dimë Prokurorinë e shtetit, për të sjellë drejtësi për Astritin dhe familjen e tij”, ka thënë Kurti.

Ndërsa, sipas babait të Astritit, deputetit, Avni Dehari ata që kanë bërë krimin ndaj djalit të tij edhe sot e kësaj dite mundohen të fshijnë gjurmët e tyre.

Dehari, është shprehur se nëse nuk zbardhet ky rast, vërteton se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel.

“Tetë vite, një njeri që ka humbur jetën në një institucion të Kosovës të mos zbardhet e vërteta, për të flet vet, sepse ata që kanë bërë krimin ndaj Astritit dhe drejtësisë në përgjithësi edhe sot e kësaj dite, mundohen të fshehin gjurmët e tyre. Nëse nuk zbardhet ky rast dhe raste të tjera, flet shumë se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel dhe Kosova nuk e meriton të ketë një gjyqësi të tillë”, është shprehur Dehari.

Gjithashtu, avokati i familjes Dehari, Tomë Gashi ka theksuar se katër prokurorët që kanë pasur në dorë rastin e aktivistit të LVV-së, Deharit, sipas tij kanë dashur të manipulojnë të vërtetën “kinse Astriti ka vdekur në spitalin e Prizrenit”.

“Ky është skandali më i madh, rasti më i dhimbshëm pas përfundimit të luftës në Kosovë. Një mori prokurorësh, kanë dashur të manipulojnë të vërtetën, duke deklaruar rrejshëm, për manipulim të opinionit publik të qytetarëve dhe të tjerëve, kinse Astriti ka vdekur në spital, gjë që dokumenti i spitalit e tregon, që Astriti është dërguar pa shenja jete”, ka theksuar Gashi.

Të pranishëm në homazhe ishin familjar, pjesëtar të kabinetit qeveritar dhe deputetë.

Continue Reading

Bota

Tjetër masakër në Gaza, 12 palestinezë të vrarë, SHBA kritika izraelit

Published

on

Mëngjesin e sotëm, sulmet ajrore izraelite në Gaza kanë rezultuar në vrasjen e të paktën 12 palestinezëve, duke thelluar edhe më tej krizën humanitare në rajon. Banorët e zonës shprehen se frika nga sulmet e reja ajrore dhe tokësore është në rritje, ndërsa evakuimet e detyruara po realizohen me qëllim zbrazjen e zonave në veri të enklavës, për të krijuar zona tampon përball militantëve të Hamasit.

Sipas mjekëve, në sulmin e fundit në dy shtëpi në qytetin verior të Gazës, Beit Lahiya, kanë humbur jetën shtatë persona, ndërsa pesë të tjerë janë vrarë në sulme të veçanta në pjesët qendrore dhe jugore të enklavës. Izraeli ka dislokuar tanke në Jabalia, Beit Hanoun dhe Beit Lahiya që nga 5 tetori, me pretekstin se synon të parandalojë rigrupimin e luftëtarëve të Hamasit.

Situata humanitare po bëhet gjithnjë e më alarmante. Ministria palestineze e Shëndetësisë ka raportuar vazhdimin e bombardimeve nga forcat izraelite në Spitalin Kamal Adwan, duke shkaktuar plagosje të shumë stafit dhe pacientëve. Ndërkohë, Agjencia palestineze e OKB-së për refugjatët, UNRWA, ka paralajmëruar se Izraeli po zvogëlon numrin e kamionëve me ndihma të lejuara në Gaza, duke përkeqësuar mungesën e ushqimit, ilaçeve dhe furnizimeve të tjera thelbësore për jetesën.

Izraeli e ka mohuar akuzën për zvogëlimin e ndihmave, por ka njoftuar se do të përfundojë marrëdhëniet me UNRWA-në, një nga ofruesit kryesorë të ndihmës për civilët palestinezë gjatë këtij konflikti të vazhdueshëm.

Shtetet e Bashkuara, përmes zëdhënësit të Departamentit të Shtetit, Matthew Miller, kanë bërë të qartë se Izraeli duhet të ndërmarrë hapa të shpejtë për të përmirësuar situatën humanitare në Gaza, ose përballen me kufizime të mundshme në ndihmën ushtarake amerikane. Miller njoftoi se Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, pritet të bisedojë me zyrtarët izraelit këtë javë.

Letra e dërguar për Izraelin përshkruan hapat specifikë që qeveria e kryeministrit Benjamin Netanyahu duhet të ndërmarrë brenda 30 ditëve. Këto përfshijnë sigurimin e hyrjes së një minimumi prej 350 kamionësh në Gaza çdo ditë, vendosjen e pauzave në luftime për të lejuar dërgimin e ndihmave, si dhe anulimin e urdhrave të evakuimit për civilët palestinezë kur nuk ka nevojë operacionale. Kjo situatë shënon një ndryshim të dukshëm në mbështetjen e Uashingtonit për Tel Avivin që nga fillimi i konfliktit, duke e theksuar nevojën për veprime emergjente për të parandaluar një krizë të mëtejshme humanitare./Euronews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara