Lajmet

Shefja e UNEP-it: Traktati për plastikën do të ishte historik për planetin!

“Ky është një moment i madh, një për librat e historisë”, tha ajo.

Published

on

Bota ka një mundësi të rrallë për të pastruar planetin për brezat e ardhshëm duke u bashkuar pas një traktati ambicioz për të trajtuar mbeturinat plastike, tha për AFP-në shefja e mjedisit e OKB-së, përcjell UBT News.

Inger Andersen tha se një traktat global që po negociohet në Nairobi “mban potencialin dhe premtimin për të qenë përparimi më i madh mjedisor shumëpalësh” që nga nënshkrimi i marrëveshjes së Parisit për klimën në 2015.

“Ky është një moment i madh, një për librat e historisë”, i tha AFP-së drejtoresha ekzekutive e Programit të Mjedisit të OKB-së (UNEP) në një intervistë.

Korniza për një marrëveshje ligjërisht të detyrueshme të plastikës është ende duke u hartuar përpara një samiti mjedisor të OKB-së që fillon të hënën në Nairobi, ku edhe ka selinë UNEP.

Ka propozime konkurruese që po shqyrtohen, por më shumë se 50 vende kanë mbështetur thirrjet për një traktat që përfshin kontrolle të reja të ashpra mbi plastikën.

Kjo mund të përfshijë kufizime në prodhimin e plastikës së re, ose heqjen graduale të produkteve me përdorim të vetëm që mbytin oqeanet dhe jetën detare dhe duhet shekuj për t’u prishur.

Delegatët që takohen në Nairobi pritet të bien dakord mbi modelin e gjerë të një traktati dhe të krijojnë një komitet negociues për të finalizuar kushtet, një proces që do të zgjasë të paktën dy vjet.

Andersen tha se ishte shumë herët për të spekuluar rreth detajeve specifike të traktatit, por theksoi se ishte “e pashpresë” të përpiqesh të frenosh mbeturinat plastike pa iu drejtuar burimit.

Rreth 400 milion ton plastikë të re prodhohen çdo vit – një shifër që pritet të dyfishohet deri në vitin 2040, transmeton UBT News.

Më pak se 10 për qind e plastikës riciklohet, pjesa tjetër digjet ose hidhet në tokë ku shpesh përfundon në lumenj dhe derdhet në det më pas lëviz nëpër botë.

Pjesët e mëdha të plastikës janë të rrezikshme për gjitarët dhe krijesat e detit – por edhe kur substanca zbërthehet nga veprimi i detit në mikro-grimca, edhe kjo përthithet nga organizmat e vegjël dhe kalon në zinxhirin ushqimor te peshqit e që më vonë hahen nga njerëzit.

“Nëse vazhdoni të ndotni këtu dhe të pastroni atje, kjo është një punë e përjetshme”, tha Andersen.

Shumë vende, duke përfshirë prodhuesit kryesorë të plastikës si Shtetet e Bashkuara dhe Kina, kanë shprehur mbështetje të përgjithshme për një traktat, por nuk kanë miratuar publikisht ndonjë masë specifike.

Dhjetra korporata të mëdha, duke përfshirë Coca Cola dhe Unilever, kanë bërë thirrje për një traktat global, siç kanë bërë disa nga prodhuesit më të mëdhenj të plastikës në botë.

Por grupet mjedisore kanë paralajmëruar se gjigantët e plastikës po i rezistonin përpjekjeve për të kufizuar prodhimin dhe do të përpiqeshin të drejtonin bisedimet në Nairobi drejt ripërdorimit dhe riciklimit të mbetjeve.

Andersen tha se ajo ishte e inkurajuar nga angazhimet e industrisë – por përpjekjet vullnetare nuk kishin arritur të trajtonin krizën.

Plastika tashmë është aq e përhapur saqë është gjetur brenda peshqve në skutat më të thella të oqeanit, nëpër akullin e detit Arktik dhe në ajrin që ne thithim.

“Ne duhet të kuptojmë se plastika është pjesë e jetës sonë – ne e përdorim atë në ndërtim, në mjekësi, në vende ku kemi nevojë. Por ne e përdorim atë edhe në vende ku nuk kemi nevojë”, tha ajo.

Protokollet e kaluara globale kishin hequr gradualisht merkurin dhe substancat që shkatërronin ozonin, dikur të zakonshme në mallrat shtëpiake, duke treguar se ishte e mundur të arrihet konsensus përtej kufijve dhe të nxiste ndryshime në mbarë ekonominë.

Tashmë sasia e plastikës që hyn në rrugët ujore të botës pritet të trefishohet deri në vitin 2040 nëse nuk ndërmerren veprime drastike.

“Ne nuk kemi dhjetë vjet për ta bërë këtë, ne duhet ta bëjmë atë, dhe shpejt”, tha Andersen.

Një propozim traktati nga Ruanda dhe Peruja ka tërhequr mbështetjen më të madhe përpara samitit të OKB-së, me 27 anëtarë të Bashkimit Evropian midis dhjetëra bashkë-sponsorizuesve.

Teksti është ende duke u negociuar, si dhe dy projekt-rezoluta të tjera të traktatit./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Përfundon seanca fillestare për caktimin e paraburgimit ndaj Fatmir Shehollit

Published

on

By

Përfundon seanca fillestare për caktimin e paraburgimit ndaj Fatmir Shehollit

Sot u mbajt seanca fillestare në Gjykatën Themelore në Prishtinë ndaj Fatmir Shehollit, ku pritet të caktohet masa e paraburgimit.

Sheholli u arrestua më 9 tetor 2025 nga Policia e Kosovës në bashkëpunim të ngushtë me AKI-në dhe prokurorinë nën dyshimet se ishte i përfshirë në spiunazh.

Gjykata Themelore në Prishtinë do të lëshojë vendimin.

Sheholli është arrestuar në rajonin e Prishtinës nga hetuesit policorë të Drejtorisë për hetimin e krimit të organizuar dhe krimeve të rënda në Policinë e Kosovës. Ai fillimisht u ndalua për 48 orë dhe autoritetet kryen bastisje në vendbanimin e tij “me qëllim të sigurimit të provave të tjera materiale”.

Për arrestimin e Shehollit shkroi të enjten ministri në detyrë i Brendshëm, Xhelal Sveçla.

“Pres trajtim institucional me seriozitet të lartë të këtij rasti, i cili përbën një nga aktet më të rënda ndaj sigurisë dhe rendit kushtetues të Republikës së Kosovës”, tha ai.

Fatmir Sheholli, zyrtarisht përfaqësues i shoqërisë civile nga Instituti për Avancimin e Marrëdhënieve Ndëretnike, është përfolur në media për lidhje me Serbinë. Në vitet ’90, gjatë regjimit të Sllobodan Millosheviqit, ai ka punuar në Sigurimin Shtetëror të Serbisë (UDB)./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Pas konstituimit të Kuvendit, pritet formimi i Qeverisë së re

Published

on

By

Pas tetë muajsh bllokadë institucionale, Kuvendi i Kosovës u konstituua më 10 tetor, duke i hapur rrugë fazës së radhës, formimit të Qeverisë së re.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani pritet të mandatojë koalicionin fitues të udhëhequr nga Lëvizja Vetëvendosje, bashkë me Lëvizjen Guxo dhe Alternativën, për krijimin e kabinetit qeveritar. Sipas Kushtetutës, kandidati për kryeministër ka 15 ditë kohë për të paraqitur përbërjen e Qeverisë dhe për të kërkuar miratimin në Kuvend.

Megjithatë, Vetëvendosje, me 48 ulëse në Kuvendin prej 120 deputetësh, nuk e ka shumicën e nevojshme për të qeverisur pa partner koalicioni. Nënkryetarja e Kuvendit të Kosovës, Albulena Haxhiu tha se partia është e hapur për bashkëpunim me subjektet e tjera, përveç Listës Serbe.

Nëse brenda afateve ligjore nuk arrihet të formohet Qeveria, Presidentja Osmani ka detyrimin të ftojë partitë për konsultime. Në rast se dështon edhe përpjekja e dytë, vendi shkon në zgjedhje të reja brenda 40 ditësh.

Konstituimi i Kuvendit ndodh vetëm dy ditë para zgjedhjeve lokale të 12 tetorit./D.B/UBTNews

Continue Reading

Lajmet

Begaj: Valës së ndryshimit demografik duhet t’i paraprijmë me strategji afatgjata

Published

on

By

“Valës së ndryshimit demografik duhet t’i paraprijmë me strategji afatgjata dhe politika të mirëmenduara e të koordinuara”, deklaroi sot presidenti Bajram Begaj para akademikëve nga Shqipëria dhe Kosova, të mbledhur në Tiranë për një nga sfidat më të mëdha të zhvillimit: ndryshimet demografike dhe dinamikën e tregut të punës.

Begaj u shpreh se zhvillimet e tanishme dhe ato të pritshme demografike prekin themelet e shoqërisë sonë: sigurinë, familjen, punësimin, mirëqenien dhe perspektivën zhvillimore, shkruan ATSH.

Kreu i Shtetit bëri thirrje për zbatimin me përpikëri e pa vonesa të këtyre strategjive dhe politikave për të shmangur pasojat.

“Parashikimet pesimiste dhe aktualiteti shqetësues demografik tregojnë se nëse vonohemi apo gabojmë sot, nuk do të kemi një mundësi të dytë nesër”, tha ai.

Duke analizuar pasojat në tregun e punës, Presidenti Begaj theksoi se nga njëra anë mungon fuqia punëtore aktive, nga ana tjetër papunësia e të rinjve mbetet e lartë.

“Kjo kontradiktë, mungesë punëtorësh dhe papunësi, njëkohësisht, është një paradoks që kërkon politika të reja, vizionare e afatgjata. Ndërkohë, ka kërkesa të mëdha për punonjës me aftësi të reja në teknologji, informacion, në shërbime të specializuara dhe inovacion. Ky është një ndryshim strukturor që kërkon përgjegjësi në menaxhim, që zhvillimi të ruajë karakterin social dhe kohezionin kombëtar”, u shpreh Begaj.

Veç pasojave të drejtpërdrejta në tregun e punës, Presidenti i Republikës nënvizoi dhe sfidat të tjera serioze që lidhen me ekonominë në tërësi dhe sigurinë kombëtare.

“Ato sjellin uljen e bazës ekonomike dhe tatimore të shtetit, uljen e aftësisë prodhuese të fuqisë punëtore dhe mbingarkojnë sistemet e pensioneve e shëndetësisë. Shpopullimi i zonave rurale dhe kufitare dëmton kohezionin social dhe kontrollin territorial, ndërsa emigracioni i të rinjve zvogëlon kapitalin njerëzor dhe kapacitetin mbrojtës të vendit”, deklaroi Presidenti i Republikës.

Duke vlerësuar faktin se në Shqipëri e Kosovë ka strategji dhe politika të efektshme për rritjen e lindshmërisë, përmirësimin e cilësisë së jetës, kujdesin ndaj të moshuarve, si dhe integrimin e faktorëve demografikë në planifikimin ekonomik kombëtar, Presidenti Begaj theksoi se vëmendje i kushtohet edhe aftësimit të fuqisë punëtore, riintegrimit të qytetarëve të rikthyer nga emigracioni, frenimit të braktisjes së zonave rurale dhe përdorimit të Diasporës për investime dhe zhvillim të qëndrueshëm në vend.

Presidenti Begaj e cilësoi prioritet bashkëpunimin në të gjitha fushat mes Shqipërisë e Kosovës dhe shqiptarëve në rajon, pasi vlerësoi se vetëm në këtë mënyrë mund të krijohen më shumë mundësi, më shumë qëndrueshmëri dhe më shumë shpresë për të rinjtë tanë.

“Ne kemi nevojë për një treg më të bashkuar dhe më të koordinuar, që i gjithë rajoni të bëhet më tërheqës për investime dhe projekte të përbashkëta zhvillimi. Në këtë kontekst, procesi i integrimit evropian mbetet rruga më e qëndrueshme për zhvillim afatgjatë dhe zbut disa nga shkaqet e emigracionit”, deklaroi Presidenti i Republikës./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Gjuajtje me armë në Vranjefc, i dyshuari i ikë sërish policisë

Published

on

By

Policia e Kosovës sot ka shtënë me armë drejt një personi të kërkuar, i cili sot në lagjen e “Kodra e Trimave” ka tentuar dhe ka ikur nga policia dhe ka shkaktuar një aksident.

Rastin e ka konfirmuar zëdhënësi i policisë, Enis Pllana.

Sot, rreth orës 12:00, në rrugën “Fahri Fazliu”, zyrtarët e Njësisë për Realizimin e Urdhëresave kanë tentuar të ndalojnë personin e kërkuar L.K. (1996) derisa ishte në një veturë në rrugën e sipërshënuar. I dyshuari ka refuzuar urdhrat policorë dhe ka arritë të largohet duke rrezikuar zyrtarët, njëri nga të cilët në përpjekje për ta ndaluar të dyshuarin ka përdorë edhe armën zyrtare. Personi i dyshuar ka arritë të largohet duke  shkaktuar një aksident trafiku me të lënduar dhe dëme materiale. Lidhur me rastin janë njoftuar institucionet kompetente”, tha ai./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara