Lajmet

Sekreti i fisit bolivian

Kanë zemrën dhe trurin më të shëndetshëm në botë.

Published

on

Sekreti i një shëndeti të mirë mund të gjendet i fshehur në thellësitë e Amazonës boliviane. Atje, studiuesit kanë zbuluar se njerëzit e fisit Tsimane e kanë zemrën dhe trurin jashtëzakonisht më të shëndetshme në krahasim me qytetarët e vendeve të zhvilluara perëndimore.

Shkencëtarët kishin tashmë informacione se Tsimane, një fis me rreth 16.000 banorë, gëzonin një shëndet të shkëlqyer. Një studim i vitit 2017, tregoi se ata kishin zemrën më të shëndetshme në botë. Tani, një studim i këtij viti ka konfirmuar se banorët e këtij fisi të madh, nuk kanë vetëm zemrën të shëndetshme, por edhe truri i tyre është gjithashtu shumë më i fortë se i njerëzve të tjerë.

Studimi i këtij viti shqyrtoi 746 të rritur të fisit Tsimane midis moshave 40-94 vjeç. Banorët që udhëtuan për 2 ditë në këmbë nga fshatrat e tyre të izoluar në Trinidad të Bolivisë, iu nënshtruan skanimeve CT në mënyrë që studiuesit të mund të shihnin gjendjen e trurit e tyre.

Pasi realizuan skanimet e trurit të tyre, studiuesit i krahasuan ato me skanimet e trurit të të rriturve nga Gjermania, Shtetet e Bashkuara dhe Holanda. Gjetjet e tyre konfirmuan gjetjet e  studimit të vitit 2017, sefisi Tsimané kishte një tru shumë më të shëndetshëm sesa perëndimorët. Kur studiuesit analizuan vëllimin e trurit midis dy popullatave, ata zbuluan se ndryshimi në vëllimin e trurit midis moshës së mesme dhe moshës së vjetër ishte 70 për qind më i vogël tek truri i fisit Tsimane sesa i atyre të vendeve të zhvilluara perëndimore.

Edhe pse një nivel i caktuar i atrofizimit së trurit është normal, një përshpejtim i tij mund të çojë në dëmtime të aftësive njohëse, rënie funksionale dhe demencë. “Fisi Tsimane na ka siguruar një eksperiment të mahnitshëm natyror mbi efektet potencialisht të dëmshme të stileve moderne të jetës mbi shëndetin tonë”- thotë autori i studimit Andrei Irimia, asistent profesor i gerontologjisë, neuroshkencës dhe inxhinierisë biomjekësore në USC Leonard Davis School of Gerontology.

“Këto zbulime sugjerojnë se atrofia e trurit mund të ngadalësohet ndjeshëm nga të njëjtët faktorë jetese që lidhen me një rrezik shumë të ulët të sëmundjeve të zemrës”-thekson ai.

Në disa aspekte, këto rezultate nuk janë dhe aq të habitshme.

Njerëzit e fisit Tsimane janë fizikisht aktivë dhe jetojnë me bujqësi, gjueti dhe peshkim.

Ata kanë një dietë ushqimore me shumë fibra dhe që përfshin perime, peshk dhe mish pa shumë dhjamë. Ndërkohë, perëndimorët kanë në përgjithësi një stil jetese sedentare (qëndrojnë shumë kohë ulur) dhe konsumojnë më shumë yndyrna të ngopura.

Por studiuesit nuk ishin të sigurt nëse stili i shëndetshëm i jetës së njerëzve të fisit Tsimane, do të përkthehej domosdoshmërisht në një tru më të shëndetshëm. Megjithëse banorët e këtij fisi hanë mirë dhe janë fizikisht aktivë, atyre u mungon kujdesi shëndetësor dhe ilaçet moderne.

Për këtë arsye, ata janë përgjithësisht më të prekshëm ndaj sëmundjeve infektive dhe niveleve të larta të inflamacionit. Për shkak se inflamacioni shoqërohet me një atrofizim të trurit, studiuesit dyshuan se tek këta njerëz truri mund të atrofizohet më shpejt.

Në vend të kësaj, ata zbuluan se e kundërta ishte e vërtetë. Kjo gjë sugjeron se shëndeti i mirë kardiovaskular, mund t’i tejkalojë efektet anësore të inflamacionit. Por i rëndësishëm është edhe lloji i inflamacionit. Ndërsa inflamacioni tek njerëzit e këtij fisi bolivian shkaktohet nga infeksionet e rrugëve të frymëmarrjes, gastrointestinale dhe parazitare, inflamacioni tek perëndimorët shkaktohet nga mbipesha dhe shkaqet metabolike.

“Stili ynë i jetës sedentare dhe dieta e pasur me sheqerna dhe yndyrna, mund të përshpejtojë humbjen e indeve të trurit me kalimin e moshës,duke na bërë kësisoj më të prekshëm ndaj sëmundjeve të tilla si Alzheimeri”- tha autorja tjetër e studimit Hilard Kaplan, profesore e ekonomisë shëndetësore dhe antropologjisë në Universitetin Çapman, që ka shpenzuar vite duke studiuar këtë fis.

“Fisi Tsimane mund të shërbejë si një shembull i shkëlqyer i plakjes së shëndetshme të trurit”- mendon ajo. Gjithsesi, disa shkencëtarë mendojnë se nevojiten më shumë kërkime. Rebeka Edelmajer, drejtoreshë e angazhimit shkencor në“Shoqatën e Alzheimerit”, vuri në dukje se studimi më i fundit i trurit mbi njerëzit e fisit Tsimane nuk vlerësoi kujtesën apo aftësitë e tyre të të menduarit.

Ai nuk mori parasysh faktorë si ekspozimi ndaj mjedisit ose gjenet, të cilët mund të ndikojnë në plakjen e trurit dhe demencën. Sidoqoftë, studimi duket se provon diçka shumë bazike:të ngrënit mirë dhe lëvizja e shpeshtë mund të çojë në një shëndet më të mirë.“Gjetjet e këtij studimi, sugjerojnë mundësi të shumta për ndërhyrje për të përmirësuar shëndetin e trurit. Madje edhe në popullata me nivele të larta të inflamacionit”-vuri në dukje Kaplan.

Continue Reading

Lajmet

Vdes punëtori i bllokuar nën rrënoja nga shembja e kullës në Romë

Published

on

Pas 11 orësh u nxor i gjallë nga rrënojat e kullës mesjetare që u shemb pjesërisht në Romë, por punëtori 66-vjeçar nuk i mbijetoi plagëve teksa transportohej në spital.

Siç bëri të ditur Ministria e Jashtme ai ishte shtetas rumun, ashtu si një tjetër punëtor që u shpëtua më herët nga rrënojat dhe u dërgua në spital.

Nxjerrja e gjallë e Stroicit u përshkrua fillimisht si një akt i jashtëzakonshëm nga zjarrfikësit që kishin punuar deri në orët e vona të së hënës. Ekipet e shpëtimit përdorën dronë dhe mjete për pastrimin e rrënojave për të arritur tek ai, pavarësisht rrezikut që kulla e dëmtuar rëndë të shembej më tej.

Siç pohojnë mediat, 66-vjeçari kishte qenë i vetëdijshëm dhe kishte folur me punonjësit e emergjencës gjatë gjithë operacionit por zemra ishte ndalur rrugës për në spital.

Zyra e kryeprokurorit në Romë ka nisur një hetim lidhur me ngjarjen. Një pjese e strukturës mesjetare, të Torre deri Conti u shemb në 11 e 20 minuta të së hënës teksa ndërtesa po i nënshtrohej punimeve restaruruese.

Përpjekjet për të shpëtuar punëtorin e bllokuar nën rrënoja u ndërprerën pasi një segment i dytë i kullës 29 metra të lartë, që gjendet mes Koloseut dhe Fori Romani, nisi të shembej rreth 90 minuta më vonë duke krijuar një re të madhe pluhuri.

Një zjarrfikës u shoqërua në spital për shkak të problemeve në sy, por pjesa tjetër nuk pësoi lëndime dhe kërkimet rinisën më vonë. Kulla e shekullit të 13 u ndërtua nga Papa Inoccenti i 3 si rezidencë për vëllain e tij.

Të gjitha rrugët rreth saj janë mbyllur si masë sigurie nga policia./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Kryeministri Kurti takohet me Presidenten Osmani

Published

on

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti është bërë e ditur se sot është takuar me Presidenten e vendit Vjosa Osmani.

Ky takim vjen pas disa ditësh nga një mbledhje e mëparshme e organizuar nga Presidentja, ku liderët e partive politike u takuan së bashku për të diskutuar ngërçin politik në vend.

Lëvizjes Vetëvendosje nga sot i ka mbetur edhe një ditë kohë për të vendosur nëse do të propozojë një kandidat tjetër për kryeministër apo do të lejojë që vendi të shkojë në zgjedhje të reja./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

​Liverpool – Real Madrid, formacionet e mundshme

Published

on

Liverpooli dhe Real Madridi takohen përsëri në Ligën e Kampionëve, këtë herë në “Anfield”, në ndeshjen e fazës së ligës që zhvillohet sonte nga ora 21;00.

Skuadra e Arne Slot rikthehet në formë pas fitores 2-0 ndaj Aston Villas në Premier League, ku Mohamed Salah shënoi golin e tij të 250-të për “The Reds”. Pas disa javëve nën presion, fitorja ndaj Aston Villas dhe ajo e mëparshme 5-1 kundër Eintracht Frankfurtit në Evropë kanë rikthyer besimin te Liverpooli.

Në “Anfield”, Liverpool ka fituar 15 ndeshje radhazi në fazat evropiane dhe kërkon të vazhdojë këtë ecuri ndaj Real Madridit, kundër të cilit ka pasur shumë vështirësi në vitet e fundit. Sidoqoftë, në takimin e fundit në këtë stadium, “The Reds” fituan 2-0 dhe ndërprenë një seri prej tetë humbjesh ndaj spanjollëve.

Në anën tjetër, Real Madridi i drejtuar nga ish-lojtari i Liverpoolit, Xabi Alonso, është në formë të shkëlqyer. “Los Blancos” kanë fituar 13 nga 14 ndeshjet e fundit në të gjitha garat dhe kryesojnë La Ligën pas fitores 4-0 ndaj Valencias. Në Evropë, ata kanë tre fitore nga tre ndeshje, ndaj Marsejës, Kairatit dhe Juventusit.

Megjithëse kanë pasur disa humbje ndaj skuadrave angleze në vitet e fundit, Real Madridi mbetet një nga ekipet më të forta dhe më të rrezikshme në këtë garë.

Ndeshja e së martës pritet të jetë një tjetër përballje klasike mes dy gjigantëve të futbollit evropian.

Këto janë formacionet e mundshme:

Liverpol: Mamardashvili; Bradley, Konate, Van Dijk, Robertson; Gravenberch, Mac Allister; Salah, Szoboszlai, Gakpo; Ekitike

Real Madrid: Courtois; Alexander-Arnold, Militao, Huijsen, Carreras; Valverde, Tchouameni; Guler, Bellingham, Vinicius Jr; Mbappe./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Sindikata e policisë nënshkruan marrëveshje me sindikatën e Lituanisë

Published

on

By

Si rezultat i përkushtimit të përbashkët për avancimin e të drejtave, dinjitetit dhe profesionalizmit të punonjësve të policisë, u nënshkrua Marrëveshja e Bashkëpunimit Ndërkombëtar ndërmjet Sindikatës së Policisë së Kosovës (SPK) dhe Sindikatës së Policisë së Sllovenisë – OPS Podravje.

Sipas njoftimit, kjo marrëveshje shënon një moment të rëndësishëm historik për fortësimin e lidhjeve sindikale dhe zhvillimin e kapaciteteve profesionale në nivel ndërkombëtar.

Marrëveshjen e nënshkruan Kryetari i Sindikatës së Policisë së Kosovës, Avdi Hoti, dhe Presidentja e Sindikatës së Policisë së Sllovenisë – OPS Podravje, Anita Arzenshek, duke vendosur themelet e një bashkëpunimi të qëndrueshëm dhe të barabartë midis dy organizatave.

Ky bashkëpunim ka për qëllim: Forcimin e solidaritetit sindikal ndërkombëtar dhe shkëmbimin e përvojave profesionale; Organizimin e aktiviteteve profesionale, trajnimeve dhe seminareve të përbashkëta për përfaqësuesit sindikalë dhe punonjësit e policisë; Zhvillimin e projekteve sociale, kulturore, sportive dhe edukative që kontribuojnë në mirëqenien e punonjësve dhe Forcimin e bashkëpunimit institucional dhe sindikal në nivel evropian.

Ky nënshkrim vendos Sindikatën e Policisë së Kosovës në një rol të fuqishëm në rrjetin evropian të sindikatave policore, duke u bërë partner strategjik për bashkëpunime të ardhshme ndërkombëtare”, thuhet në njoftim.

Gjatë vizitës zyrtare në Pejë, përfaqësuesit e të dy sindikatave zhvilluan takime profesionale, vizituan institucione kulturore dhe diskutuan planet e aktiviteteve të përbashkëta për vitin e ardhshëm, të cilat do të forcojnë marrëdhëniet dhe bashkëpunimin ndërkombëtar midis Kosovës dhe Sllovenisë.

Në fund thuhet se kjo marrëveshje është dëshmi e qartë se bashkëpunimi dhe solidariteti ndërkombëtar janë shtylla themelore të zhvillimit sindikal dhe mbrojtjes së të drejtave të punonjësve të policisë./KP

Continue Reading

Të kërkuara