Lajmet

Sekretet e fshehura të Versajës

Ky pallat mbresëlënës ishte dikur rezidenca e mbretërve dhe mbretëreshave franceze.

Published

on

Pallati i Versajës është një nga ndërtesat më madhështore dhe më të rëndësishme historike në botë. Ky pallat mbresëlënës ishte dikur rezidenca e mbretërve dhe mbretëreshave franceze dhe ka një histori të pasur dhe magjepsëse, e cila i ka mahnitur vizitorët për shekuj me radhë.

Por e dini se ai bart ende shumë sekrete dhe thesare të fshehura, të cilat nuk janë të hapura për publikun? Ja cilat janë disa prej tyre:

  1. Një kalim sekret

I njohur si “Kalimi i Fshehtë” ose “Shkallët e Fshehta”, kalimi ndodhet në apartamentet e mëdha të Pallatit dhe është përdorur nga mbreti dhe zonjat e tij për t’u arratisur nga pallati pa u vënë re. Ai u ndërtua gjatë mbretërimit të Luigjit XIV dhe u përdor për të shmangur oborrtarët dhe rojet e pallatit.

Ai ishte shumë i vlefshëm gjatë Revolucionit Francez dhe u përdor për të larguar njerëzit në fshehtësi nga pallati. Vendkalimi është i fshehur pas një dere të maskuar si një raft librash. Kjo derë të çon në një shkallë të ngushtë, e cila të udhëheq në një dalje të fshehtë në kopshtet e pallatit. Kalimi është shumë i ngushtë dhe mund të përdoret vetëm nga një grup i vogël e njerëzve në të njëjtën kohë. Sot qasja tek ky vendkalim është e kufizuar, dhe vizitorët duhet të bëjnë një rezervim paraprak.

  1. Dhoma Sekrete

Mbreti Luigji XV ndërtoi enkas një dhomë sekrete në Pallatin e Versajës, të cilën e përdorte për të organizuar takime dhe diskutime “të fshehta”. E njohur si Secret du Roi, dhoma ndodhet në krahun verior të pallatit, pranë Apartamenteve Private të Mbretit. Mbreti e përdorte si zyrën e tij private dhe si një dhomë takimesh me këshilltarët e tij më të afërt.

Dizajni i dhomës është i veçantë. Për shkak të natyrës së saj sekrete, dhoma ishte projektuar për të qenë plotësisht e papërshkueshme nga zëri. Tek ajo arrihet përmes një dere të maskuar si një raft librash. Dera e saj mund të hapej vetëm nga një mekanizëm sekret i njohur vetëm për mbretin dhe një grup të vogël njerëzisht të besuar. Secret du Roi u përdor për një sërë takimesh konfidenciale, si për shembull diskutimet e çështjeve shtetërore dhe negociatat diplomatike sekrete.

  1. Maria Antoneta dhe “Petit Trianon”

Në vitin 1774, mbretëreshës Maria Antoneta iu dhurua “Petit Trianon”, një pallat më i vogël i vendosur brenda kompleksit më të madh të pallateve nga Luigji XVI si një vendstrehim privat. Antonetës i pëlqente privatësia e saj, ndaj “Petit Trianon” ishte projektuar për të qenë hapësira e saj private, ku mbretëresha mund të shpëtonte nga vështirësitë e jetës së oborrit dhe të shijonte pak pushim me miqtë e saj të ngushtë (dhe nëse duhen besuar thashethemet, edhe të dashurit e saj).

Thuhet se edhe “Petit Trianon” kishte vendkalimin e tij sekret, që supozohet se e bashkon atë me  pallatin kryesor dhe i jepte mundësinë Antonetës të shkonte dhe vinte pa u vënë re. Vendndodhja e saktë e vendkalimit është sot një mister dhe nuk dihet nëse ekziston ende.

  1. Luigji XIV dhe Kabineti i Kurioziteteve

Një nga gjërat më të mira të të qënit mbret, është padyshim të pasurit para por edhe fuqi për të kënaqur vërtet pasione dhe interesat e tua. Në rastin e Luigjit XIV, kjo çoi në krijimin e Kabinetit të Kurioziteteve. Ai përmbante një koleksion të madh ekzemplarësh natyrorë, instrumentesh shkencorë, vepra arti dhe gjëra të tjera të çuditshme dhe të rralla, të cilat mbreti i kishte mbledhur gjatë viteve.

Fillimisht u vendos në një dhomë të vogël, ngjitur me apartamentet private të mbretit dhe mbikëqyrej nga Zhan-Baptist Kolber, një mbrojtës i arteve dhe shkencave dhe Ministri i Financave. Edhe pse nuk ishte një sekret shtetëror, vetëm disa njerëz të përzgjedhur, lejoheshin që të hynin brenda për ta parë. Disa nga objektet përfshinin një bri rinoceronti, një guaskë të madhe deti, një krokodil të balsamosur dhe një pjesë të Kryqit të Vërtetë.

Kabineti u rrit në përmasa dhe kompleksitet, duke u bërë një nga koleksionet më të mëdha dhe më gjithëpërfshirëse të ekzemplarëve të historisë natyrore në botë. Fatkeqësisht, ai u shkatërrua në vitin 1753 dhe u zëvendësua nga Salloni i Lojërave shumë më pak spektakolar.

  1. Maria Antoneta kishte teatrin e saj privat

Mbretëresha e përdori atë për të vënë në skenë drama, komedi dhe shfaqje muzikore për miqtë dhe familjen e saj më të ngushtë. Teatri, i njohur si Théâtre de la Reine, ose Teatri i Mbretëreshës, ndodhej brenda “Petit Trianon”. Ai është projektuar në stilin neoklasik me një skenë të vogël dhe ndenjëse për rreth 200 persona. Ishte zbukuruar me afreske të përpunuara, mbulesa të praruara dhe perde me shumë qëndisma. Zakonisht shfaqjet muzikore zgjidheshin nga vetë Antoneta dhe prireshin të ishin komedi dhe opereta të lehta. Thuhej se ajo ishte një muzikante dhe aktore e talentuar dhe shpesh merrte pjesë vetë në shfaqje.

  1. Salla e Pasqyrave

Është një nga dhomat më ikonike në Pallatin e Versajës. Fillimisht u projektua për të nderuar fitoret ushtarake të Luigjit XIV, por përdorimi i saj ndryshoi me kalimin e kohës. Ndodhet në katin e parë të pallatit dhe shtrihet në të gjithë gjatësinë e ndërtesës, duke ofruar një panoramë mahnitëse të kopshteve të pallatit.

Salla u projektua nga arkitekti Zhyl Harduin-Mansar dhe u përfundua në vitin 1684. E ka marrë këtë emër nga 357 pasqyrat që veshin të gjitha muret e dhomës. Këto pasqyra janë edhe sot mbresëlënëse. Prodhimi i tyre me cilësi të lartë ishte një sekret.

Kur u ndërtua kjo sallë, Venecia kishte monopolin e prodhimit të pasqyrave më të bukura në botë, dhe thuhej se Franca duhej të rrëmbente prodhuesit venecianë të pasqyrave për të përfunduar sallën. Sipas legjendës, qeveria veneciane ishte aq e vendosur që të ruante  monopolin e saj, saqë i ndaloi krijuesit e pasqyrave të saj të largoheshin nga qyteti. Kush e bënte këtë dënohej me vdekje. Kjo do të thotë se ndërtimi i sallës do të ishte tepër i shtrenjtë dhe po ashtu një proces shumë i fshehtë.

  1. Ka një kishë të vogël sekrete

E vendosur në katin e parë të pallatit, tek ajo mund të hyhet vetëm përmes një dere tjetër të fshehur në Dhomën e Mbretit. Kisha e vogël u përdor nga familja mbretërore për ceremoni fetare më private dhe intime. Ajo u ndërtua në fillim të shekullit XVIII-të gjatë mbretërimit të Luigjit XV dhe ishte projektuar për të qenë një vend ku mund ta faleshin të qetë familja mbretërore dhe miqtë dhe këshilltarët e tyre më të ngushtë.

  1. Ka një tunel sekret që e lidh me pjesën e jashtme

Ai u ndërtua në shekullin XVII-të gjatë mbretërimit të Luigjit XIV dhe u përdor për të transportuar në fshehtësi ushqime dhe njerëz midis pallatit dhe qytetit. Tuneli ishte rreth 1 km i gjatë dhe u gërmua thellë nën tokë për të shmangur zbulimin.

Ishte mjaftueshëm i gjerë për të lëvizur edhe me karroca dhe kuaj dhe ishte i veshur me mure tullash dhe tavane të harkuar. Ai u përdor kryesisht për praktikat e përditshme. Pati një rol edhe më të rëndësishëm gjatë Revolucionit Francez, gjatë të cilit u përdor për të nxjerrë jashtë anëtarët e familjes mbretërore dhe mbështetësit e tyre. / Ancient Origins – Bota.al

Continue Reading

Rajoni

Rektori Hajrizi mori pjesë në Konferencën CIGRE Kosova mbi “Formësimin e fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës”

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, mori pjesë në konferencën e organizuar nga CIGRE Kosova, me temën “Formësimi i fuqisë punëtore të së ardhmes: Perspektiva e universitetit mbi tregun e punës në sektorin e energjisë”. Në këtë ngjarje u bashkuan ekspertë të energjisë, akademikë dhe përfaqësues të industrisë, për të diskutuar ndikimin e transformimeve teknologjike në zhvillimin e kapaciteteve profesionale dhe krijimin e vendeve të reja të punës.

Në fjalën e tij, Rektori Hajrizi theksoi se universitetet duhet të kenë një rol udhëheqës në përgatitjen e fuqisë punëtore të digjitalizuar, duke ndërtuar ura bashkëpunimi midis arsimit, inovacionit dhe industrisë. Ai nënvizoi rëndësinë e edukimit ndërdisiplinar dhe zhvillimin e programeve studimore që përfshijnë fusha si energjia e zgjuar, inteligjenca artificiale, teknologjia 5G dhe menaxhimi i qëndrueshëm i burimeve.

Rektori Hajrizi po ashtu theksoi rëndësinë e studimeve të doktoratës dhe akreditimit të programeve në këtë nivel, si domosdoshmëri për zhvillimin e kërkimit shkencor të avancuar dhe përgatitjen e ekspertëve të nivelit të lartë që i nevojiten tregut të punës. Ai potencoi se akreditimi i doktoraturave në fushat e energjisë, teknologjisë dhe inovacionit është një hap i rëndësishëm për të forcuar lidhjen mes universiteteve dhe industrisë, si dhe për të krijuar një bazë të qëndrueshme të zhvillimit akademik dhe profesional.

Gjithashtu, Rektori prezantoi arritjet e UBT Smart City, e cila ka integruar teknologjinë 5G dhe sistemet e mençura të energjisë, duke e bërë UBT-në një ndër institucionet e para në rajon që po e zbatojnë në praktikë konceptin e qytetit të mençur (Smart City). Këto zhvillime lidhin drejtpërdrejt kërkimin shkencor me nevojat e ekonomisë moderne dhe krijojnë terren të përshtatshëm për përfshirjen e studentëve dhe stafit akademik në projekte të avancuara.

Rektori theksoi se sektori i energjisë është ndër më dinamikët në procesin e digjitalizimit dhe zhvillimit të qyteteve të mençura, duke hapur mundësi të reja për bashkëpunim ndërmjet universiteteve dhe industrisë, si dhe për krijimin e vendeve të punës të orientuara drejt inovacionit, qëndrueshmërisë dhe kërkimit shkencor të avancuar.

Konferenca CIGRE Kosova shërbeu si një platformë e rëndësishme për shkëmbimin e ideve, nxitjen e kërkimit shkencor dhe forcimin e partneriteteve ndërmjet akademisë dhe sektorit energjetik, në funksion të përgatitjes së brezave të rinj për tregun dinamik të punës së së ardhmes.

Continue Reading

Aktualitet

Studim i përbashkët UBT – Universiteti i Mynhenit publikohet në revistë ndërkombëtare shkencore

Published

on

Një bashkëpunim i rëndësishëm ndërmjet UBT-së dhe Universitetit Teknik të Mynhenit (Technical University of Munich) ka rezultuar me publikimin e një punimi shkencor në një revistë prestigjioze ndërkombëtare të indeksuar në Scopus dhe Web of Science, me faktor impakti 2.2.

Punimi me titull “Microbiological Analysis of Traditional Sausage in Prishtina, Republic of Kosovo, During Production and Storage”, është publikuar në revistën Microbiological Research (MDPI) dhe përfaqëson një nga studimet e para të këtij lloji në Kosovë, duke analizuar aspektet mikrobiologjike dhe të sigurisë ushqimore të suxhukut tradicionalë kosovarë gjatë prodhimit dhe ruajtjes.

Studimi është realizuar nga një ekip ndërdisiplinar studiuesish, përfshirë:

Prof. Dr. Flutura C. Ajazi – UBT, autore e parë dhe correspondent e punimit

Prof. ass. Veton Haziri-UBT, autorë correspondent

Bashkëautorët: Rreze M. Gecaj, Sarah Shaqiri, Idriz Vehapi, Namik Durmishi, Xhavit Bytyçi dhe Violeta Lajqi-Makolli, në bashkëpunim me Prof. Dr. Matthias A. Ehrmann nga Universiteti Teknik i Mynhenit, Gjermani.

Qëllimi i studimit ka qenë vlerësimi i ndryshimeve mikrobiologjike gjatë fazave të fermentimit dhe ruajtjes së suxhukut tradicional të prodhuar në Prishtinë, me fokus në bakteret e acidit laktik (LAB) dhe familjen Micrococcaceae, të cilat kanë rol kyç në sigurinë dhe cilësinë e produktit.

Rezultatet treguan se gjatë procesit të ruajtjes ndodh një ulje e ndjeshme e baktereve patogjene si Enterobacteriaceae, ndërsa bakteret e dobishme (LAB) dhe Micrococcaceae mbeten stabile, duke dëshmuar se produktet tradicionale të prodhuara sipas metodave lokale ruajnë cilësi dhe siguri të lartë mikrobiologjike.

Gjetjet e këtij studimi ofrojnë dokumentacion të vlefshëm të praktikave lokale që mund të ndikojnë në cilësinë e produktit dhe afatin e ruajtjes. Në kontekstin e këtij studimi, autoret bejne thirrje tek autoritetet e sigurisë ushqimore të Kosovës qe të zbatojnë programe ndërgjegjësimi për prodhuesit e produkteve tradicionale të mishit, për të promovuar praktikat më të mira dhe për të siguruar prodhimin e produkteve të sigurta dhe me cilësi të lartë. Kjo është e nevojshme për të rritur cilësinë e suxhukut dhe produkteve të tjera të mishit të prodhuara me metoda tradicionale, përmes përmirësimit të parametrave të tyre higjienikë, etiketimit dhe paketimit, të cilat mund të ndikojnë në rritjen e eksportit dhe të vlerës së produktit.

Punimi është pranuar më 26 gusht 2025 dhe publikuar më 3 shtator 2025, nën redaktimin akademik të Prof. Dr. Beniamino T. Cenci-Goga.

Continue Reading

Rajoni

UBT organizon ligjëratë ndërkombëtare dhe hap Panairin e Materialeve në Arkitekturë dhe Konstruksione

Published

on

UBT njofton se të premten, më 24 tetor 2025, duke filluar nga ora 09:00, në Kampusin Inovativ të UBT-së në Lipjan (Objekti I), do të mbahet një ligjëratë tematike ndërkombëtare me titull: “Environmental Sustainability of Concrete Structures”, që do të udhëhiqet nga Prof. Bruno Dal Lago nga Universiteti i Insubrias dhe Politekniku i Milanos, Itali.

Ligjërata do të trajtojë praktikat bashkëkohore të qëndrueshmërisë mjedisore në ndërtimet prej betoni, duke sjellë njohuri shkencore dhe përvoja profesionale nga universitetet më prestigjioze evropiane.

Pas ligjëratës, nga ora 10:00, do të zhvillohet Ceremonia e Hapjes së “Panairit të Materialeve”, që do të mbahet në hollin e Objektit I, dhe do të vazhdojë deri në ora 14:00.

Ky panair do të prezantojë materiale dhe teknologji inovative në fushën e arkitekturës, inxhinierisë dhe ndërtimtarisë, si dhe do të shërbejë si platformë për ndërveprim ndërmjet studentëve, profesorëve dhe kompanive bashkëpunëtore.

Gjithashtu, në të njëjtën ditë, nga ora 12:40, do të mbahet prezantimi i kompanisë ndërkombëtare “PENETRON”, e cila do të paraqesë materiale inovative që lidhen me ndërtimet prej betoni, arkitekturën dhe qëndrueshmërinë strukturore.

Ky prezantim do të zhvillohet po ashtu në Objektin I të Kampusit të UBT-së në Lipjan.

Ligjërata është obligative për studentët e programeve “Materialet në Arkitekturë” dhe “Konstruksionet e Betonit” (niveli Bachelor), ndërsa janë të ftuar të marrin pjesë edhe studentët e lëndës “Bazat e Konstruksioneve të Betonit” në Arkitekturë dhe të gjithë studentët e interesuar nga vitet tjera të studimeve.

Kjo ngjarje përfaqëson një mundësi unike për studentët dhe profesionistët e rinj që të njihen nga afër me risitë bashkëkohore të qëndrueshmërisë në ndërtim, materialet inteligjente dhe zhvillimet më të fundit teknologjike në këtë fushë.

Continue Reading

Lajmet

Përfundon rinumërimi i 16 kutive të votimit nga 12 vendvotime

Published

on

By

Në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve është përmbyllur procesi i rinumërimit të kutive të votimit, për rinumërimin e të cilave mori vendim Komisioni Qendror Zgjedhor (KQZ) në mbledhjen e ditës së mërkurë, raporton KosovaPress.

Nga pasditja e ditës së mërkurë dhe deri në orën 15:30 të ditës së enjte, janë rinumëruar 16 kuti të votimit.

Rezultatet nga rinumërimi pasqyrohen platformën https://resultslocal2025.kqz-ks.org/, në rubrikën “Rezultatet QNR – Rinumëruara”.

Gara e balotazhit në Kosovë për kryetar të komunave ku në raundin e parë nuk kishte fitues mbahen më 9 nëntor./KP

Continue Reading

Të kërkuara