Shëndet
Sa ujë duhet të pini në ditë? Dietologët kanë një përgjigje të qartë
Published
7 months agoon
By
UBT NewsPirja e mjaftueshme e ujit është një nga zakonet më të thjeshta, por edhe më të rëndësishme për ruajtjen e shëndetit.
Sasia e saktë që duhet marrë shkakton konfuzion, disa rekomandojnë tetë gota në ditë, të tjerë këshillojnë të pini aq sa kërkon trupi e ka edhe formula që përfshijnë peshën e trupit.
Pse hidratimi i duhur është i rëndësishëm për funksionimin e trupit dhe shpjeguan se sa ujë duhet të pimë në të vërtetë çdo ditë?
Sa ujë duhet të pini çdo ditë?
Kur bëhet fjalë për sasinë e saktë, ajo varet nga disa faktorë: gjinia, mosha, niveli i aktivitetit fizik, gjendja shëndetësore dhe kushtet mjedisore.
Sipas udhëzimeve të Akademisë Kombëtare të Shkencave të SHBA-së, gratë duhet të konsumojnë 2.7 litra lëngje, ose rreth 11.5 gota, ndërsa për burrat është 3.7 litra lëngje, ose 15.5 gota, raporton Eating Well. Këto vlera përfshijnë të gjitha lëngjet, jo vetëm ujin, por edhe pijet e tjera dhe ujin nga ushqimet, veçanërisht frutat dhe perimet, të cilat përbëjnë afërsisht 20 përqind të marrjes ditore të lëngjeve.
Siç shpjegojnë dietologët: “Për shumicën e njerëzve, një qëllim i mirë është tetë deri në dhjetë gota ujë në ditë, por nevojat mund të ndryshojnë, veçanërisht për njerëzit fizikisht aktivë ose ata që jetojnë në klima të nxehta.” Gjatë ushtrimeve intensive, trupi mund të humbasë një deri në tre litra lëngje në orë, kështu që atletët dhe njerëzit shumë aktivë duhet t’i kushtojnë vëmendje shtesë marrjes së tyre.
Nëse nuk jeni të sigurt nëse po merrni lëngje të mjaftueshme, treguesit më të mirë janë etja dhe ngjyra e urinës. Urina e verdhë e errët mund të tregojë dehidratim. Në këtë rast, mund të përdorni aplikacione të ndryshme që gjurmojnë marrjen e ujit, gjëja më e rëndësishme është të dëgjoni nevojat tuaja.
Pse është i rëndësishëm hidratimi i përditshëm?
Uji është thelbësor për pothuajse të gjitha funksionet e trupit, nga truri deri te tretja. Marrja e rregullt e ujit mund të ndikojë ndjeshëm në energji, humor dhe shëndetin e lëkurës, dhe marrja e rregullt e lëngjeve shoqërohet me përfitimet e mëposhtme:
Përmirëson performancën fizike: Gjatë aktivitetit, humbasim lëngje përmes djersitjes. Edhe dehidratimi i lehtë shkakton lodhje, ulje të qëndrueshmërisë dhe vështirësi në rregullimin e temperaturës së trupit.
Mbështet funksionin e trurit: Truri është i ndjeshëm ndaj niveleve të hidratimit. Hulumtimet tregojnë se edhe dehidratimi i lehtë ndikon në përqendrim.
Ndihmon tretjen: Uji ndihmon në zbërthimin e ushqimit, thithjen e lëndëve ushqyese dhe parandalimin e kapsllëkut.
Përmirëson pamjen e lëkurës: Përveç përfitimeve të brendshme, uji ka efekt pozitiv dhe në pamjen e jashtme. Lëkura e hidratuar është më elastike, më e freskët dhe më pak e prirur ndaj thatësisë dhe acarimit.
Shëndet
Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve
Published
3 days agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.
Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.
Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.
“Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.
Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.
Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.
Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.
Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.
Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.
Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.
Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.
“Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
6 days agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
7 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
7 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
Kosova pranon armatimin kundërtank nga Gjermania
Sonte finalja e Superkupës së Italisë, Rrahmani pranë një tjetër trofeu të madh
Një gazetar i BBC-së i bëri Putinit një pyetje. Mikrofoni iu hoq menjëherë.
Reuters: Kosova shkon në zgjedhje ndërsa bllokimi politik kërcënon fondet jetike
Malisheva dhe Drita mbesin barazim në ndeshjen e fortë të Liman Gegaj
Sportisti kosovar diskualifikohet në Mal të Zi pasi festoi me shqiponjë
SHBA dhe Ukraina i quajnë bisedimet në Miami produktive
Drita dominoi në mbrëmjen “Laureatët 2025” nga FFK
Përditësohen të dhënat në pikat kufitare të Kosovës
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
