Lajmet

Rusia duhet të kishte mësuar nga Napoleoni

Nuk është çudi që analistët ushtarakë po flasin për moralin e ulët në mesin e forcave ruse.

Published

on

Nga Dell Dailey & James P.Farwell

Ushqimi, karburanti dhe kujdesi mjekësor, dhe jo plumbat apo bombat, mund të përcaktojnë se kush e fiton luftën në Ukrainë. Me vlerësimin e NATO-s se humbjet e rusëve në të vrarë dhe të plagosur mund të jenë deri në 40.000, komunikimet e përgjuara të trupave pushtuese zbulojnë se ato po vuajnë nga uria dhe i ftohti.

Nuk është çudi që analistët ushtarakë po flasin për moralin e ulët në mesin e forcave ruse. Rritja e numrit të viktimave dhe mungesa e furnizimeve, mund të sjellin një katastrofë ushtarake të rusëve kundër ushtrisë dhe popullit ukrainas më të vogël në numër, por shumë të vendosur për të mbrojtur vendin e tyre.

Situata aktuale paraqet një ironi të madhe historike. Vladimir Putin mbështetet shumë për këshilla ushtarake tek shefi i tij i Shtabit të Përgjithshëm Valeri Gerasimov. Gerasimov u bë i njohur për artikullin e tij të vitit 2013 në “Military-Industrial Kurier” dhe për fjalimin e tij të vitit 2017 në Akademinë e Shkencave Ushtarake.

Shumë analistë besonin se komentet e tij përbënin një doktrinë të re të luftës hibride. Në fakt ushtria ruse nuk e ka një doktrinë të tillë. Ajo e trajton luftën si konflikt të armatosur. Kjo qasje është në kontrast të dukshëm me atë të administratës presidenciale të Kremlinit, e cila përqafon qasje jo-kinetike, pra të luftës informative ndaj konflikteve.

Komentet e Gerasimov në vitin 2013, pasqyronin botëkuptimin e tij mbi karakterin bashkëkohor të luftës, pas analizës ruse të konflikteve të zhvilluara nga Perëndimi gjatë një periudhe 30-vjeçare. Fjalimi i tij i vitit 2017 në Akademinë e Shkencave Ushtarake, tregonte se si mund të përdoren veprimet kinetike për të arritur tek efekte jo-kinetike.

Toni i të dyve ishte mbrojtës. Thelbi është se ndërsa Gerasimov mund të ketë fituar një reputacionin e një strategu të madh, fokusi i tij ishte në mbrojtjen aktive, dhe jo në sulm. Kjo është e rëndësishme të nënvizohet, sepse kur Putin mblodhi një rreth të ngushtë bashkëpunëtorësh për të planifikuar se si ta detyronte Ukrainën të kapitullonte ndaj kërkesave të Rusisë, ai po i drejtohej një gjenerali, ekspertiza e të cilit nuk kishte rrënjë në konfliktin e armatosur sulmues.

Ne kemi argumentuar, dhe besojmë ende se grumbullimi i ushtrisë ruse përpara pushtimit që nisi më 24 shkurt, ishte një ushtrim në kuadër të luftës së informacionit. Larg skenarit që po shohim tani, Putini priste që qeveria e Ukrainës të pranonte kërkesën e tij dhe që qytetarët ukrainas të mirëprisnin rreshtimin me Rusinë dhe jo me Perëndimin.

Pikëpamja jonë është se emocionet e mposhtën gjykimin e shëndoshë të Putinit, dhe ai ndërmori pushtimin aktual, që po sjell efektet e kundërta politike, dhe ka prodhuar një situatë që mund të çojë në rrëzimin përfundimtar të Putinit nga pushteti.

Në takimin e tij të Sigurisë Kombëtare të datës 22 shkurt, Putinit sulmoi ashpër publikisht  shefin e Shërbimit të Inteligjencës së Jashtme, Sergei Naryshkin, por edhe zyrtarë të tjerë të lartë si Ministrin e Jashtëm Sergei Lavrov.

Mediat e lajmeve kanë raportuar se FSB-ja i ka informuar vazhdimisht ukrainasit mbi komplotet për të vrarë presidentin Volodimir Zelenski. Këto mund të paraqesin një kundërshtim më të thellë – ndoshta në rritje – kundër luftës dhe Putinit brenda shërbimeve të inteligjencës, dhe një rrezik real për vazhdimësinë e qëndrimit të tij në pushtet.

Të dhënat tregojnë se ky mentalitet ishte arsyeja kryesore e dështimit të bujshëm për të përcaktuar një strategji koherente ushtarake ose politike për Ukrainën, ose për të planifikuar ekzekutimin taktik të saj. Siç e konfirmojnë përgjimet radiofonike nga forcat ruse, rezultati është se automjeteve ushtarake kanë mbetur pa karburant.

Po ashtu, ushtria ruse ka pak ushqim dhe kujdes mjekësor, duke e detyruar Putinin që t’i lutet Kinës ta furnizojë me ushqime, për të ushqyer trupat e tij. Putin dhe Gerasimov do të kishin bërë mirë të studionin pushtimin fatkeq të Napoleon Bonapartit në Rusi në vitin 1812, përpara se të planifikonin aventurën e tyre të keqe në Ukrainë.

Duke e shpërfillur këshillën e Ministrit të tij të Jashtëm, Sharl–Moris dë Talejran, që ishte  kundër pushtimit të Rusisë, Napoleoni vazhdoi përpara me planin e tij. Siç e kanë vënë në dukje historianë si Frenk Meklin, mendimet e dëshiruara dhe vetë-mashtrimi e mposhtën racionalitetin.

Ai mori me vete furnizime për 400.000 burra për 50 ditë, edhe pse ushtria e tij pushtuese kishte 675.000 njerëz. Koordinimi ishte një rrëmujë e vërtetë. Rusët nuk u sollën ashtu siç priste Napoleoni, pjesërisht edhe për shkak se ai nuk arriti të çlironte bujkrobërit.

Askush nuk mendoi se si t’i dërgonte furnizimet në pjesën e përparme të frontit, dhe një e treta e furnizimeve ushqimore u konsumuan gjatë transportit. Sëmundjet vranë shumë lopë dhe kuaj, por dhe trupat franceze. Hollivudi e përshkruan tërheqjen nga Moska si çekiçin që e dërrmoi pushtimin. Megjithatë, fushata e Napoleoni ishte e humbur që para se të fillonte. Tërheqja ishte akti fatal përfundimtar.

Planifikimi ushtarak i gabuar i Gerasimov i bën jehonë fatit të Napoleonit. Dështimi i tij i ofron Ukrainës mundësinë që t’i japi rusëve një goditje të fortë, dhe me shumë gjasa që t`i imponojnë një fund të pranueshëm të armiqësive.

Shtetet e Bashkuara duhet të inkurajojnë ukrainasit që të përdorin çdo mjet për të dobësuar  më tej moralin e trupave ruse duke dërguar mesazhe se Putini po bën luftë për egon e tij personale, dhe jo për interesat e Rusisë. Po ashtu, SHBA-ja duhet gjithashtu të sigurojnë që ukrainasit të kenë çdo mjet komunikimi të nevojshëm për ta përhapur atë mesazh.

Karl Von Klauzeviç shkroi dikur se fati i luftës vendoset nga një kombinim i vullnetit moral, pra i të pasurit vullnet ose pasion për të luftuar, dhe i një kauze ose qëllimi për të cilin ia vlen të vdesësh. Ukraina i ka të gjitha këto. Pushtuesit nuk zotërojnë asnjërën prej tyre. Lufta e fortë e informacionit mund ta shfrytëzojë këtë dobësi, dhe ndoshta të ndihmojë në arritjen e një rezultati pozitiv për Ukrainën ndaj një konflikti të armatosur të karakterizuar nga krimet ruse të luftës dhe vrasjet e të pafajshmëve.

Thënë këtë, ne theksojmë se zgjidhja e këtij konflikti qëndron në fund tek diplomacia. Shtetet e Bashkuara duhet të shmangin një përshkallëzim të situatës, dhe nuk mund t’i nënshtrohen shantazhit bërthamor të Moskës.

T’i tregosh Putinit se nuk mund të dominojë në këtë luftë, do ta ndihmojë atë të angazhohet në diplomaci serioze, e cila në mënyrë të pashmangshme do të prodhojë lëshime nga të dyja palët, që të ruajnë sovranitetin e Ukrainës dhe t`i japin fund luftës.

“National Interest” – Bota.al

Lajmet

​Punëtoret teknike në Kuvend refuzojnë takimin me anëtarët e Komisionit për të drejtat e njeriut

Published

on

By

Gratë greviste, punëtore teknike në Kuvendin e Kosovës, kanë refuzuar të marrin pjesë në takimin me anëtarët e komisionit parlamentar për të drejtat e njeriut. Sipas tyre, deputetët s’kanë bërë asgjë dhe i kanë anashkaluar kërkesat e grave greviste, andaj takimi tani është i padobishëm.

Në emër të grave greviste foli kryetari i Sindikatës së Punëtorëve të Sektorit Privat, Jusuf Azemi, i cili tha se zëvendësimi i tyre në Kuvendin e Kosovës, është çështje ligjore dhe po presin raportin e Inspektoratin e Punës.

Nuk kemi bërë asgjë për neve. Na keni lënë në temperatura -5 këtu dhe tani e gjithë kjo do të përfundojë në Inspektorat të Punës. Keni thënë nga Kuvendi se kjo ka prapavijë politike dhe shumë gjëra. Ne kemi kërkuar 550 euro dhe i kemi pas 270 euro, mirëpo s’keni bërë asgjë. Marre për Kuvendin e Kosovës. Ne kemi besuar në ligj dhe sot po besojmë në ligj. Tani s’na nevojitet askush, mirëpo na nevojitet raporti i Inspektoratit të Punës. Ju jeni ata që na keni qit në holl të Kuvendit, që keni thyer ligjin e grevës dhe ne jemi gjithçka në rregull”, tha ai.

Për të diskutuar me gratë greviste doli kryetarja e komisionit, deputetja Duda Balje, e cila kërkoi nga punëtoret teknike të Kuvendit të mbajnë takim, mirëpo që edhe ajo u refuzua.

Ne kemi lënë Kuvendin dhe personat përgjegjës për me gjetë zgjidhje për këtë punë. Ne kemi menduar si komision që me gjetë zgjidhje. Nëse doni me hy brenda ne si komision mendojmë se është shkelje e drejtave dhe i kemi thirrë gratë me bisedu me neve. Keni thirrje publike që me hy brenda dhe me gjetë zgjidhje”, tha ajo.

Pas refuzimit, deputetja Balje vazhdoi mbledhjen e komisionit. Ajo tha se pas takimit me gratë greviste kanë menduar të thërrasin Sekretarin e Kuvendit dhe përgjegjësit e kompanisë së pastrimit në Kuvend.

Në momentin kur kemi konstatu si komision se është problemi i madh. Ne sot kemi vendos me thirrë dhe bisedu me gratë. Kurse javën tjetër me thirrë sekretarin dhe pronarin e firmës që është përgjegjës dhe me punu me gjetë një zgjidhje. Ato refuzuan me qenë me neve”, shtoi ajo.

Ndërkaq, anëtarja e komisionit, deputetja e LVV-së, Fatmire Kollçaku, tha se shkëputja e njëanshme e kontratës nuk i kontribuon këtij rasti.

Mirëpo ajo tha se ende si komision nuk i disponojnë të gjitha informatat për këtë rast dhe se tani po trajtojnë a janë shkel të drejtat e punëtorëve, rrjedhimisht edhe të njeriut.

Një shkëputje e njëanshme nuk i kontribuon këtij rasti, mirëpo ende ne nuk disponojmë të gjitha informatat. Ne tash kemi fillu me trajtu nga këndvështrimi a janë shkel të drejtat të punëtorëve dhe të njeriut”, theksoi ajo.

Deputetja e PDK-së, Eliza Hoxha tha se janë shkelur të drejtat e njeriut me rastin e punëtorëve teknike të Kuvendit të Kosovës.

Më vjen keq që s’kanë ardhur zonjat, mirëpo ato e kanë të drejtën e tyre mos me ardh. Kompania është çelësi dhe thelbi kryesor që duhet me u marrë. Nëse ka ndonjë klauzolë në secilën kompani që ka shërbyer në këtë kuvend pasi ka qenë shërbim i privatizuar nga jashtë, mirëpo me klauzolën që do të përdoren njerëzit që punojnë brenda. Kushdo qoftë që ka qenë kompania të njëjtat gra i ka aktivizuar në proces të punës. Çka ka ndodh tash është thelbi i problemit. E para që s’janë kontributet e tyre herë pas here dhe e treta i kanë dërgu gratë me punu zyra të tjera jashtë kuvendit dhe askush s’është merr me atë punë. Ne jemi vonu me i dëgju që kanë qëndru para derës sonë aty”, theksoi Hoxha.

Continue Reading

Lajmet

​Shqipja në Maqedoninë e Veriut, çfarë po e pengon zbatimin e ligjit të gjuhëve?!

Published

on

By

Përdorimi i gjuhës shqipe dhe aspekte të tjera, si përdorimi i simboleve kombëtare, përfaqësimi në Parlament dhe në institucione tjera, patën nxitur konflikt të armatosur më 2001, mes shqiptarëve dhe maqedonasve, i cili përfundoi me Marrëveshjen e Ohrit.

Me këtë marrëveshje, Kushtetuta u ndryshua përmes 15 amendamenteve, të cilat rregulluan edhe përdorimin e gjuhëve të tjera në vend, përveç asaj maqedonase. U vendos që gjuhë zyrtare në Maqedoninë e Veriut janë gjuha maqedonase dhe gjuhët e tjera që fliten nga mbi 20 për qind e qytetarëve të vendit.

Kështu, shqiptarëve dhe komuniteteve tjera iu dha mundësia e integrimit në shoqëri, shpjegon REL. Sipas regjistrimit të popullsisë më 2022, Maqedonia e Veriut i ka rreth 2 milionë banorë, nga të cilët 54 për qind janë maqedonas, 29 për qind shqiptarë, ndërsa pjesa tjetër janë pjesëtarë të komuniteteve më të vogla. Përdorimi i gjuhës shqipe është rregulluar ndërkohë edhe me ligje të tjera, përfshirë një të vitit 2008, ndonëse ai, sipas njohësve të drejtësisë, përfshinte një interpretim të ngushtë. Partia VMRO-DPMNE, e cila më 2018 ishte në opozitë, ndërsa sot në pushtet, e kundërshtoi ashpër miratimin e Ligjit, nuk mori pjesë në votim dhe e dërgoi këtë dokument menjëherë në Gjykatën Kushtetuese.

Përveç Ligjit për gjuhët, në Gjykatë u paraqitën edhe kundërshtime tjera dhe, tani, të gjitha ankesat e parashtruara, 13 të tilla, pritet të marrin zgidhje me një vendim që do të bëhet publik në dhjetor. Por ekspertët nuk janë shumë optimistë, e kujtojnë se rasti i shfuqizimit të Balancuesit, mekanizmi që rregullonte përfaqësimin “e drejtë ” të komuniteteve në institucionet shtetërore në këtë vend, tregon se qëllimi mund të jetë një interpretim shumë më i rreptë i të drejtave që burojnë nga marrëveshjet e së shkuarës.

Continue Reading

Lajmet

Sa importon dhe eksporton energji elektrike Kosova?

Published

on

By

Importi i energjisë elektrike në shtator 2024 ishte 166.73 GWh, kurse eksporti i energjisë elektrike në këtë periudhë ishte 114.34 GWh (këtu është e përfshirë edhe sasia e transmisionit).

Ndërsa, gjatë këtij muaji, energjia elektrike bruto në dispozicion ishte 450.55 GWh, kurse konsumi i energjisë elektrike ishte 343.61 GWh ose 4,55 për qind më i vogël krahasuar me muajin e njëjtë të vitit paraprak.

Ndërsa, pjesëmarrja e energjisë elektrike alternative në kuadër të konsumit të përgjithshëm ishte 9,79%.

Importi i energjisë elektrike në shtator 2024 ishte 166.73 GWh, kurse eksporti i energjisë elektrike në këtë periudhë ishte 114.34 GWh (këtu është e përfshirë edhe sasia e transmisionit)”, thuhet në raportin e Agjencia e Statistikave të Kosovës të publikuar “Statistikat e Energjisë” për muajin shtator 2024 me të dhëna për prodhimin dhe konsumin e thëngjillit, prodhimin dhe konsumin e energjisë, importin dhe eksportin e energjisë, si dhe importin dhe eksportin e energjentëve të tjerë..

Ndësa, sipas ASK-së, prodhimi i thëngjillit ishte rreth 599.92 mijë ton, ose 0,42 për qind më pak sesa në muajin e njëjtë të vitit paraprak.

Continue Reading

Lajmet

​Ushtria ruse humb edhe 1050 trupa të tjera në Ukrainë

Published

on

By

Humbjet luftarake të ushtrisë ruse në Ukrainë nga 24 shkurt 2022 deri më 22 nëntor 2024, arrijnë në afro 728.300 ushtarë, duke përfshirë edhe 1.050 trupa të tjerë të vrarë ose të plagosur në aksion gjatë ditës së kaluar.

Këtë e tha Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës në një postim në Facebook , sipas Ukrinform.

Mbrojtësit ukrainas kanë shkatërruar gjithashtu 9,399 tanke armike (+1 ditën e kaluar), 19,156 automjete luftarake të blinduara (+13), 20,736 sisteme artilerie (+5), 1,254 sisteme raketash të shumëfishta lëshimi (+1), 1,004 sisteme të mbrojtjes ajrore ( +1), 369 avionë, 329 helikopterë, 19,260 ajrore pa pilot automjete (+1), 2,764 raketa lundrimi (+8), 28 anije luftarake/prerëse, 1 nëndetëse, 29,777 automjete motorike (+32) dhe 3,675 njësi të pajisjeve speciale (+1).

Continue Reading

Të kërkuara