

Shëndeti
Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut
Published
5 months agoon
Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.
Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.
Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.
Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.
Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?
Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.
Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve. Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.
Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.
Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/
Shëndeti
Mos e zieni ujin disa herë, është më rrezik se sa mendoni!
Published
33 minutes agoon
May 6, 2025
Zierja e ujit është një praktikë e zakonshme në shumicën e shtëpive për ta bërë atë të sigurt për konsum, por ekspertët paralajmërojnë se vlimi i përsëritur i tij shkakton probleme serioze shëndetësore.
Edhe pse nuk është i rrezikshëm në mënyrë dramatike në çdo rast, ky veprim i përsëritur nuk rekomandohet, sidomos kur uji përdoret për pije apo gatim.
Çfarë ndodh kur e zieni disa herë ujin?
Fillimisht, vlimi i parë ndihmon në largimin e mikroorganizmave, por me zierjen e përsëritur ndodhin ndryshime në përbërjen kimike të ujit.
Mineralet e dobishme shndërrohen në substanca të dëmshme, ndërkohë që krijohen gurëz në enë, lidhet direkt me rrezikun e formimit të gurëve në veshka.
Në zona ku uji është i pasigurt ose i ndotur, vlimi i shpeshtë përqendron ndotës si nitratet, fluoridet dhe arseniku duke i bërë më të rrezikshëm për trupin.
Rreziqet shëndetësore të identifikuara nga mjekët:
– Nitratet mund të shndërrohen në nitrozamina kancerogjene, të lidhura me kancerin e vezoreve, zorrës së trashë dhe lukthit.
– Fluoridet janë të rrezikshme për zhvillimin neurologjik të fëmijëve dhe mund të ndikojnë negativisht në fertilitet.
– Arseniku, një ndotës natyral, është identifikuar si shkaktar i helmimeve, sëmundjeve të tretjes, diabetit dhe sëmundjeve të zemrës.
Zierja e përsëritur ndikon edhe në shijen e ujit, duke e bërë metalik ose të ngurtë, veçanërisht në zona me ujë të fortë gjë që ndikon negativisht edhe në shijen e çajit, kafesë apo ushqimeve që gatuani.
Kur është e sigurt të vloni ujin disa herë?
– Kur përdorni ujë të filtruar mirë ose distiluar, rreziku është minimal.
– Nëse uji zien vetëm për qëllime sterilizimi, dhe jo për konsum të drejtpërdrejtë, nuk përbën shqetësim.
Ekspertët këshillojnë që për konsum të përditshëm të përdoret ujë i freskët dhe i filtruar, duke shmangur vlimin e përsëritur nëse nuk është i domosdoshëm.
Shëndeti juaj fillon me një gotë ujë – sigurohuni që ajo të jetë e pastër dhe e sigurt!

Uji me limon është një mënyrë shumë e mirë për të nisur ditën – i freskët, pastrues dhe stimulues për sistemin tretës.
Përgatitja e ujit me limon në mëngjes:
1 gotë ujë të vakët (rreth 250 ml) – jo shumë i nxehtë që të mos shkatërrojë vitaminën C.
Gjysmë limoni i freskët – shtrydhe direkt në ujë.
Opsionale:
Pak mjaltë nëse dëshiron një shije më të ëmbël (veçanërisht nëse ke fytin e ndjeshëm), xhenxhefil të freskët të grirë për një efekt më të fortë detoksifikues.
Një majë kripe himalaje ose piper të zi për ta aktivizuar edhe më shumë sistemin tretës dhe qarkullimin.
Pse është mirë të pish ujë me limon në mëngjes?
Ndihmon në aktivizimin e tretjes dhe përgatit stomakun për ushqimin, ka efekt detoksifikues për mëlçinë dhe sistemin e tretjes, jep një dozë të mirë vitamine C, që forcon sistemin imunitar. Ndihmon në hidratim, sidomos pas një nate gjumi ku trupi ka qëndruar pa ujë për orë të tëra.
E pi para mëngjesit, të paktën 15-20 minuta para ushqimit për ta ndier efektin më mirë.

Nëse vuani nga migrena, ka ardhur koha që të heqni dorë nga pirja e kafesë. Studiuesit kanë zbuluar se pirja e tre ose më shumë kafeve në ditë rrit ndjeshëm rrezikun e një sulmi.
Studimi mori si model 98 njerëz që vuanin nga migrena, e thanë se kanë dhimbje koke deri 14 ditë në muaj, pirja deri në dy filxhanë kafeje ose pije tjera me kafeinë nuk kanë asnjë ndryshim në mundësinë e tyre për një migrenë.
Por kur pinin tre filxhanë kafe, rreziku për të patur një sulm në të njëjtën ditë u rrit me 40 përqind. Nëse do të pinin 5 kafe, ajo u rrit me 161 përqind.
Udhëheqësi i studimit, Elizabeth Mostofsky, tha: ‘Pirja e një ose dy pijeve me kafeinë në ditë nuk duket të jetë e lidhur me zhvillimin e një migrene, por tre ose më shumë mund të shoqërohen me shanse më të larta për të zhvilluar një dhimbje koke. ‘
Më shumë se tetë milion britanikë, tre të katërtat e tyre gra – vuajnë nga sulmet e migrenës, që përfshijnë marramendje, nauze dhe dhimbje koke.
Dhimbjet mund të zgjasin nga katër deri në 72 orë.Migrena prek më shumë njerëz sesa diabeti, astma dhe epilepsia të kombinuara .
Studiuesit, rezultatet e të cilëve janë botuar në American Journal of Medicine, thanë që ndikimi i kafeinës te migrena është komplekse se varet nga doza dhe frekuenca. Edhe pse mund të shkaktojë një sulm, ajo gjithashtu mund të ketë një efekt qetësues.
Pjesëmarrësit plotësuan disa ‘’ditarë’’ dy herë në ditë për gjashtë javë duke raportuar për shpeshtësinë e ashpërsinë e migrenës e konsumimin e pijeve me kafeinë. Shkaku i migrenës nuk është kuptuar plotësisht.
Ajo mendohet se ndodh kur aktiviteti jonormal i trurit ndikon në sinjalet nervore, kimikatet dhe enët e gjakut në tru. Shkaktarë tjerë përfshijnë stresin, ankthin, depresionin, gjumin me cilësi të dobët ose ndryshimet hormonale gjatë ciklit menstrual.
Dehidratimi, pirja e tepërt e alkoolit dhe ushqimi i paktë e shkakton atë, qetësuesit janë trajtim efektiv, fjetja ose shtrati në dhomë të errët janë teknika të rekomanduara.

Pneumonia është infeksion respirator që kërcënon jetën dhe është një nga shkaqet kryesore të vdekjes në mbarë botën.
Nuk i kushtojmë vëmendjen që meriton, ndoshta besojmë se nuk do të na trokasë në derë dhe nuk është sëmundje serioze.
Çfarë e shkakton atë?
Shkaqet kryesore të pneumonisë janë bakteret, viruset dhe kërpudhat.
Si transmetohet?
Njerëzit që mbajnë viruse që shkaktojnë pneumoni ose baktere streptokok në zgavrën e hundës dhe faringun infektojnë të tjerët përmes ajrit duke teshtitur ose kollitur.
Kush është më në rrezik?
Mosha është faktori më i rëndësishëm i rrezikut. Sidomos 50 vjeç e tutje, sistemi imunitar bëhet më pak i aftë të na mbrojë nga sëmundjet e mundshme. Faktorë tjerë që rrisin rrezikun e sëmundjes janë diabeti, astma, sëmundja pulmonare obstruktive kronike, pirja e duhanit, alkoolizmi, një sistem imunitar i shtypur dhe faktorë të ndryshëm mjedisorë.
SOS
Duhanpirësit kronikë bëjnë pjesë në grupet më të prekshme nga rreziku, prandaj nuk duhet ta neglizhojnë vaksinimin.
Si ta kuptoni se keni pneumoni?
Simptomat e pneumonisë variojnë nga të lehta në të rënda dhe mund të ndryshojnë në varësi të faktit nëse pneumonia është me origjinë bakteriale apo virale. Simptomat që zakonisht shoqërohen me pneumoni bakteriale janë:
* Djersitje e tepërt.
* Temperaturë e lartë, dridhje dhe të dridhura.
* Dhimbje në gjoks kur merrni frymë ose kolliteni.
* Kollë me gëlbazë që vazhdon ose përkeqësohet.
* Buzët dhe thonjtë që duken cianotikë për shkak të mungesës së oksigjenit në gjak.
Simptoma të tjera të pneumonisë janë: Ethe, kollë e thatë, dhimbje koke, mialgji, dobësi.

Milani fiton me përmbysje ndaj Genoas

Merz dështon të zgjidhet kancelar i Gjermanisë

E ardhmja e muzikës fillon në UBT

Mos e zieni ujin disa herë, është më rrezik se sa mendoni!

Apple ndryshon ciklin e lansimit të iPhone: Lansime në dy periudha gjatë vitit

Shkëlqeu në Met Gala, Rihanna konfirmon shtatzëninë e saj të tretë?

Përmbyset varka “Lamborghini” në Miami, shpëtojnë mbi 30 persona

Nënshkruhet marrëveshja e koalicionit qeverisës në Gjermani

Franca e dënon ashpër planin e Izraelit për pushtimin e Gazës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet4 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim