

Lajmet
Rrëfimi i afganes që la punën pas presionit nga militantët talibanë
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNjë grua e re afgane e ka lënë punën në një qendër për gjuhë të huaja në Kabul, pasi ajo thotë se u përball me kërcënime dhe ngacmime nga luftëtarët talibanë, të cilët gjendeshin jashtë ndërtesës ku ajo kishte zyrën.
Mësuesja e gjuhës angleze, që është 24-vjeçare – identiteti i të cilës nuk është bërë publik për shkaqe sigurie – ishte rikthyer në punë javën e kaluar, pasi zyrat u rihapën për herë të parë që prej se talibanët morën kontrollin e kryeqytetit afgan më 15 gusht.
“Isha e ngazëllyer që të shkoja në punë pasi qëndrova në shtëpi për tri javë”, tregon ajo.
“Vesha rrobat islamike dhe shkova në punë, por në momentin që arrita atje u përballa me sharje nga luftëtarët talibanë që po qëndronin në hyrje”, tregon 24-vjeçarja.
Mësuesja tha se talibanët ishin të armatosur dhe po ruanin ndërtesën komerciale, ku gjenden dhjetëra kompani dhe zyre, në një nga lagjet e populluara në qendër të Kabulit.
“Kur tentova që të hyjë në zyrën time, një prej tyre më pyeti: ‘Ku po shkon?’ i tregova që unë punoj këtu. Ai më tha ‘kush të tha që të vish? Kthehu më shtëpi, shpejt’”, tregon ajo për Radion Evropa e Lirë.
Mësuesja e gjuhës angleze thotë se ajo u shqetësua veçanërisht kur militantët talibanë e quajtën atë “të pafe”.
“Njëri nga ta tha ‘shiko ajo punon në atë vend ku mësojnë gjuhën e të pafeve, prandaj ajo është e pafe’. Po, ata më quajtën të pafe edhe pse unë isha të veshur hixhabim islamik”, tregon ajo.
E tmerruar nga komentet e burrave të armatosur, ajo vendosi që të largohej menjëherë nga puna.
Ngacmime dhe sharje të tjera ajo përjetoi edhe nga luftëtarë të tjerë talibanë të cilët po qëndronin në rrugët në qendër të Kabulit. Teksa ajo kaloi pranë tyre, ajo u përball me pyetjet nga militantët se pse kishte dalë vetë në rrugë.
Në disa provinca, talibanët raportohet se ua kanë ndaluar grave që të dalin nga shtëpia, përveç nëse janë të shoqëruara nga ndonjë i burrë i familjes.
Kërkesa të tilla nuk janë bërë ende publikisht për gratë që jetojnë në Kabul. Por, mësuesja e anglishtes thotë se militantët talibanë i thanë: “çfarë dreqin je duke bërë, duke ecur vetëm jashtë?”.
Dy ditë pasi morën kontrollin e Kabulit, talibanët thanë se gratë do të lejoheshin që të ktheheshin në punë “në bazë të normave islamike”. Megjithatë, një zëdhënës i talibanëve tha se gratë, tash për tash, duhet të qëndrojnë në shtëpi pasi sipas tij, luftëtarët talibanë nuk ishin “të trajnuar” që t’i respektonin gratë.
Në Qeverinë e përkohshme të talibanëve nuk bën pjesë asnjë grua. Por, zyrtarë të lartë talibanë thanë se punonjëset gra, që kanë punuar në ministri të ndryshme, do të lejohen që të vazhdojnë punën e tyre.
Por, mësuesja e anglishtes, që u detyrua të lë punën, thotë se premtimet e talibanëve janë të rreme. Ajo nuk beson se Qeveria e talibanëve vërtetë do që gratë të kenë karriera.
“Deklaratat e talibanëve se do t’i lejojnë gratë të punojnë janë thjeshtë gënjeshtra për komunitetin ndërkombëtar, në mënyrë që të pranojnë ndihma. Kur talibanët të marrin atë që duan nga bota e jashtme, do të përfundojnë të gjitha këto”, thotë ajo.
Mësuesja tregon se edhe tri gra në shoqërinë e saj kishin përjetuar sharje dhe kërcënime të ngjashme nga talibanët, kur ato kishin tentuar që të shkonin në punë. Sipas saj, që të tri këto gra lanë lënë punën për shkak të kërcënimeve.
Duke folur nga Kabuli, mësuesja thotë për Radion Evropa e Lirë se ajo është “shumë e frikësuar” që të rikthehet në punë.
“Kam qenë punëtore, ndonjëherë kam qëndruar në zyre deri në ora 20:00 ose kam punuar edhe gjatë fundjavave”, tregon ajo. “Të gjitha përpjekjet e mia, e gjithë ajo punë e madhe, edukimi im, në fund, nuk vlejnë asgjë”.
Kjo mësuese e gjuhës angleze thotë se ka frikë se kurrë nuk do të jetë në gjendje që të punojë ose të ecë lirshëm vetëm në rrugë derisa talibanët të jenë në fuqi në Afganistan./REL
You may like
Aktualitet
Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar
Published
7 hours agoon
April 30, 2025
Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.
Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.
Lajmet
Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind
Published
7 hours agoon
April 30, 2025
Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.
Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.
Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?
Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.
Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.
Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.
Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.
Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.
Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.
Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj
Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.
“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.
Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.
Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.
Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.
Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.
“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.
Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.
Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë
Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.
Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.
“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.
Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.
“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.
Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?
Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.
Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.
Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.
“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.
Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.
“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.
ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.
Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.
Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.
Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.
“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.
Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.
Rasti vazhdon të hetohet.

“Dështim?!”, Beyonce nuk po arrin t’i mbush stadiumet

Një lugë mjaltë para gjumit mund të parandalojë gërhitjen

Pse duket gjithmonë serioz? Ben Affleck tregon anën që s’e shihni shpesh

Smoothie nga boronicat dhe farat chia

Rudiger dënohet me gjashtë ndeshje moslojë

Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar

Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind

Publikohen librat “Mekanika I dhe II” nga Prof. Naser Morina! Autori flet për veçantitë e dy vëllimeve

Vetëm pesë minuta ushtrime të shpejta mund ta përmirësojnë shëndetin e trurit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet3 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Kulturë1 month ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur