Shëndeti
Roli që luan familja në promovimin e mënyrës së të ushqyerit tek fëmijët
Kjo sipas projektit “Pro Greens”.
Published
2 years agoon
By
UBT newsTë ushqyerit shëndetshëm do të thotë që përfshirja e frutave dhe perimeve në regjimin tuaj ushqimor të jetë një zakon që e praktikoni çdo ditë.
Sipas disa studimeve të fundit në të cilat AgroWeb.org mbështetet, rezulton se është pikërisht familja ajo që luan një rol të rëndësishëm në promovimin e të ushqyerit shëndetshëm. AgroWeb.org ju njeh më poshtë me detajet e studimit.
Roli që luan familja në mënyrën e të ushqyerit
Fëmijët nga familjet që inkurajohen të konsumojnë sa më shumë fruta dhe perimeve, kanë më shumë gjasa t’i konsumojnë ato çdo ditë.
Të dhënat vijnë nga projekti “Pro Greens” dhe raportohen nga një ekip studiuesish nga Finlanda, Holanda, Gjermania, Suedia dhe Norvegjia.
Vakti i drekës që fëmijët marrin apo u jepet në shkollë, kontribuon në shëndetin e tyre. Kjo ndikonte edhe në zakonet e të ushqyerit që fëmijët krijojnë që në vegjëli.
Gjetjet kanë dhënë rezultate të ndryshme në zbulimin e strategjive më të mira që prindërit mund të ndjekin për të inkurajuar fëmijët të ushqehen shëndetshëm.
Ndër faktorët që dhanë rezultate të përziera ishin dallimet në kulturë.
Pavarësisht kësaj, studiuesit vunë re se në mjediset familjare ku konsumi i frutave dhe perimeve është një zakon i përditshëm, bën që edhe fëmijët ta trashëgojnë këtë tipar.
Cilat ishin disa nga metodat më efikase të cilat inkurajonin fëmijët të ushqeheshin më shëndetshëm?
Disa prej tyre ishin:
- Inkurajimi verbal, kur babai apo nëna i inkurajonin fëmijët të konsumonin perime çdo ditë ishte një mënyrëshumë e mirë. Gjithashtu edhe kur fëmijët shihnin vetë prindërit duke konsumuar fruta dhe perime.
- Rutina e të ushqyerit në familje, pra kur në çdo vakt përfshihen ushqime të shëndetshme.
- Konsumi i mezeve të lehta gjatë ditës, ku përbërësit kryesorë janë frutat dhe perimet.
- Fëmijëve ju lejohej të konsumonin aq fruta edhe perime sa ata dëshironin.
- Edhe pse një studim unik, që tregon për lidhjen e rënësishme midis fëmijëve dhe ambientit familjar në të cilin ata rriten, puna ndryshonte tek fëmijët që ushqeheshin në shkollë apo nuk e merrnin ushqimin nga shtëpia.
Si përfundim, ky studim mbështet rolin pozitiv të prindërve dhe mjedisit familjar në përgjithësi në motivimin e konsumit të përditshëm të frutave dhe perimeve nga fëmijët.
Një studim i ri e ka konfirmuar se qumështi i çokollatës është mjaft i dobishëm dhe i preferushëm pasi t’i keni kryer ushtrimet në palestër.
Në të vërtetë, sipas hulumtimit nga Shaid Sadoughi University në Yazd të Iranit, ky produkt jo vetëm që mundëson të ushtrohet për gjashtë minuta më shumë se sa kur konsumohen pijet sportive, por po ashtu e përmirëson pulsin dhe nivelet e acidit laktik që shkaktojnë ngërçe.
Qumështi i çokollatës përmban karbohidrate, proteina dhe yndyrë, si dhe ujë dhe elektrolite, të gjitha këto qenësore kur vjen puna te rikuperimi pas ushtrimeve.
Hulumtuesit i analizuan 12 studime ekzistuese nga të cilat rreth 150 pjesëmarrës kishin pirë qumësht me çokollatë, pasi i kishin kompletuar testet e ushtrimeve si vrapimi dhe çiklizmi.
Ata më pas kishin gjetur që qumështi me çokollatë ishte barabartë efikas sa pijet tjera, ndonëse hulumtuesit kanë thënë se nevojiten edhe studime të mëtutjeshme që të ndërmerren për të ardhur në përfundime definitive.
Stresi është shkak por edhe pasojë e humbjes së shikimit. Kur njeriu humbet shikimin, ai përjeton një nivel të jashtëzakonshëm të stresit mendor.
Në disa raste, një problem i tillë shoqërohet edhe me depresion. Shkencëtarët mendojnë se stresi mund të ketë pasoja të rënda në humbjen e shikimit. Nëse vazhdon rrit sasinë e kortizolit, ndikon në sistemin nervor simpatetik dhe atë vaskular.
Stresi shkakton e përkeqëson problemet me sytë. Stresi jo vetëm që është pasojë e humbjes së shikimit por mund të përkeqësojë problemet me sytë. Nëse njeriu çlirohet nga prangat e stresit përmirëson shikimin e madje ta rikthejë atë.
Sjellja e mjekëve ndaj pacientëve ka rëndësi
Shkencëtarët rekomandojnë meditimin, teknikat e menaxhimit të stresit ose këshillimin psikologjik si hapa për rikthimin e shikimit dhe përmirësimin e shëndetit të syve. Nga ana tjetër, mjekët duhet të përpiqen që të ngjallin pozitivitet dhe optimisëm tek pacientët që vuajnë nga problemet me sytë. Paralajmërimi që pacientët duhen përgatitur se do të humbasin dritën e syve një ditë, shkakton shumë frikë dhe ankth që përkeqëson ndjeshëm situatën.
Cilat janë problemet që shkakton stresi tek sytë?
Humbje të shikimi periferik;
Ndjeshmëri të lartë ndaj dritës;
Kontraktime të syve;
Përtharje ose lagështi të tepërt tek sytë;
Shikim të mjegulluar;
Shfaqja e pikave gjatë përqendrimit ose shikimit normal;
Këto simptoma zakonisht zhduken me përfundimin e një situate stresuese.
Nëse këto probleme vazhdojnë, atëherë rekomandohet që të konsultoheni me një mjek okulist. /UBT News/
Shëndeti
Si të ndaheni me kafenë miqësisht? Ja mënyrat si ta përballoni
Published
4 days agoon
January 23, 2025Kafeja është burim energjie për shumë njerëz në botë. Ka persona që nuk e imagjinojnë ditën pa një kafe e të tjerë që pijnë mbi 4 filxhanë në ditë.
Në ditë e sotme kemi vënë re se sa e rrezikshme është varësia ndaj kafesë, ajo ka shumë të mira për organizmin, por nëse vuani nga ankthi, sëmundjet e zemrës, diabeti i tipit 2, rrahjet e shpejta të zemrës, atëherë përpiquni të shmangni ose ta pini kafenë sa më pak.
Kafeina rrit nivelet e hormonit të stresit – Rrit nivelet e hormonit të stresit, siç është kortizoli. Ky reagim rrit edhe nivelet e insulinës. Kjo e fundit rrit inflamacionin që ju bën të ndiheni keq, kafeina ul ndjeshmërinë ndaj insulinës që vështirëson reagimin qelizor ndaj sheqerit në gjak. Nivelet e larta të saj ndikojnë tek enët e gjakut e rrisin rrezikun e vdekjes së parakohshme nga sëmundjet kardiovaskulare.
Kafeina dhe kolesteroli – Ndonëse kafeja përmban sasi të lartë antioksidantësh, çliron në sistem disa substanca që kanë lidhje me nivelet e larta të triglicerideve dhe kolesterolit të keq, acidet tek kafeina vonojnë përthithjen e glukozës në zorrë e cila rrit rrezikun e sëmundjeve të zemrës, diabetit dhe mbipeshës.
Si ta përballoni varësinë dhe heqjen dorë nga kafeina?
Duhet të tregojmë kujdes dhe nuk e kemi luksin të rrezikojmë shëndetin për një filxhan kafeje, përpiquni të ulni sasinë e kafeinës por jo më shumë se 20 përqind çdo javë. Nëse deri më tani kemi pirë kafe edhe pasditeve, është koha që të reshtim pas orës 14:00.
Mund të përballemi me dhimbje koke, por nëse i trajtojmë si çdo dhimbje koke tjetër do t’i kalojmë shpejt, nëse heqim dorë nga kafeja menjëherë, gjërat përkeqësohen. Ekspertët rekomandojnë heqjen dorë gradualisht nga kafeina me hapa të ngadaltë por të qëndrueshëm. /UBT News/
Shëndeti
Kardiokirurgjia shënon numër rekord të operimeve në zemër të hapur
Published
1 week agoon
January 20, 2025By
UBTNewsShërbimi Klinik i Kardiokirurgjisë, gjatë vitit 2024 ka shënuar numër rekord të ndërhyrjeve në zemër të hapur. E falë rinovimeve që kanë ndodhur po në këtë njësi janë krijuar mundësitë që të rritet edhe numri i operacioneve më të komplikuara për pacientët.
Përmirësimet infrastrukturore që kanë ndodhur vitin e kaluar kanë rritur numrin e shtretërve në njësinë intensive, por edhe në gjithë klinikën, thotë drejtori i Shërbimit klinik të Kardiokirurgjisë, Shpejtim Shurdhiqi.
“Ka qenë një vit jashtëzakonisht i suksesshëm për shërbimin klinik të kardiokirurgjisë, gjatë vitit 2024 kemi arritur që të bëhet një rinovim i klinikës në tërësi e cila ka krijuar një hapësirë të mirë për të gjithë stafin, e posaçërisht për pacientët. Ajo që është me rëndësi është arritur që të rritet numri i shtretërve në intensiv, është rritur numri nga 4 në 10 shtretër, ndërsa në repart është rritur numri prej 14 në 17. Kështu që kjo hapësirë e rritur, rinovimet e pjesës së nënkulmit ka bërë që të kemi një aktivitet më të shtuar të ndërhyrjeve kirurgjike në repartin tonë.. kemi arritur që ky numër i operacioneve të rritet ndjeshëm, përderisa më herë janë realizuar 6-7 operacione brenda javës tash kemi arritur që ky numër të arrijë në 10, shto edhe rastet urgjente apo emergjente të cilat kryhen gjatë tërë javës. Kjo ka ndikuar në masë të madhe që të kemi gradualisht edhe zvogëlim të listës së pritjes, e cila mendoj se në të ardhmen, ky numër i listës së pritjes do të reduktohet edhe mëtutje”, thotë Shurdhiqi.
E numër rekord të operimeve kjo njësi ka shënuar vitin e kaluar.
“Vitin e kaluar është një numër rekord i operimeve gjatë historisë së kardiokirurgjisë, deri në fund të dhjetorit kemi arritur që të kryhen 372 intervenime kirurgjike në zemër të hapur. Kjo siç ka thash ka ndikuar që edhe lista e pritjes lehtësisht të arrihet dhe të zvogëlohet”, theksoi kardiokirurgu Shurdhiqi.
Në Kardiokirurgji duke nisur nga viti i kaluar është rritur edhe numri i operimeve të komplikuara në zemër të hapur.
Drejtori i kësaj njësie, Shpejtim Shurdhiqi thotë se planifikojnë që në periudhën dy deri tri vjeçare të realizohen më shumë ndërhyrje me metoda minimale invazive.
“Krahas numrit është rritur edhe numri i operacioneve më të komplikuara çka do të thotë se me një pacientë sot kryhet ndërrimi i dy ose tre valvulave apo tek i njëjti pacienti kryhet edhe ndonjë bajpas. Janë operacione komplekse përderisa më herët kanë qenë shumë më të rralla. Kështu që tash është një formë rutinë e kryerjes së operacioneve të kombinuara duke përfshirë edhe pjesën valvulare edhe pjesën rivaskularizimit të zemrës, po shto këtu edhe intervenimet që kanë të bëjnë me sëmundjet e aortës qofshin ato elektive apo emergjente të cilat kryhen gjatë javës apo viti… Gjatë vitit të kaluar në bashkëpunim me Spitalin e Zyrihut me ndihmën e profesorit, Xhemajli kemi arritur që të kryhen edhe tri raste me metoda minimale invazive e cila në të ardhmen neve na hup rrugën që në periudhë 2-3 vjeçare të fillohen edhe këto procedura të realizohen në kuadër të klinikës”, theksoi Shurdhiqi.
Duke qenë që kryerja e një intervenimi kirurgjik në zemër në institucionet private shëndetësore për pacientët kosovarë ka kosto të lartë e cila prek shifrat deri në 30 mijë euro, ofrimi i këtij shërbimi në QKUK bëhet pa pagesë.
“Operacionet në zemër të hapur tek ne bëhen pa pagesë, kurrfarë pagese nuk kryhet nga ana e pacientit apo familjarëve kështu që është një përparësi e madhe për arsye se çdo intervenim, se zakonisht intervenimet tona kushtojnë shumë mbi 10 mijë, 20 mijë, 30 mijë euro kështu të gjitha kryhen pa kurrfarë pagese apo financimi”, shprehet ai.
Shërbimi i Kardiokirurgjisë po planifikon që përgjatë këtij viti të pasurohet edhe me pajisje të reja.
“Don Kishoti”, përsëri në shqip 100 vjet pas përkthimit të Nolit
Rrjeti global i arsimit kosovar po rritet, UBT hap degë në Londër
Pini qumësht me çokollatë pas ushtrimeve
Profesorët e UBT-së Çadraku, Selimi dhe Xhafaj me kontribut shkencor për “Kornizën ligjore të ujit në Kosovë”
FSK pjesë e ushtrimit “Cyber Unity 25”
30 vajza nga komuniteti Rom, Ashkali dhe Egjiptian fitojnë aftësi profesionale në teknologji nga UBT
IPK-ja lë fajtor policin për aksidentin tragjik me 3 viktima
Irani teston raketa të pajisura me inteligjencë artificiale
Në mungesë së pajisjes me shkresa të lëndës, shtyhet seanca për vrasjen e Liridona Ademajt
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota3 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!