Shëndeti

“Rinia e përjetshme” – A ka tashmë një përgjigje për sfidën e shkencëtarëve?

Shumë prej studiuesëve i kanë varur shpresat tak një proces biologjik i njohur si autofagjia.

Published

on

Njerëzit në Evropë sot mund të jetojnë deri në moshën 81.3 vjeçare, rreth 35 vjet më shumë se ata të shekullit të 19-të.

Megjithatë, mjekët pajtohen se cilësia e jetës në pleqëri nuk ka mbajtur të njëjtin ritëm me jetëgjatësinë.

Shumë njerëz i kalojnë vitet e pleqësisë duke jetuar me sëmundje mendore ose fizike të shkaktuara nga procesi i plakjes.

Shëndeti i dobët në pleqëri përbën një barrë të madhe dhe në rritje për sistemet sociale dhe shëndetësore.

Vetëm sëmundja e Alzheimerit prek më shumë se 4.9 milionë njerëz në Evropë. Ndërsa sëmundjet dhe çrregullimet e sistemit nervor dhe trurit sjellin një kosto vjetore prej rreth 800 miliardë euro në Evropë, sipas shifrave të vitit 2010.

Pyetja është, si mund t’i jepet zgjidhje sëmundjeve që fillojnë nga kanceri e përfundojnë tek sëmundjet e sistemit nervor.

Çfarë kanë zbuluar deri më tani kërkimet?

Shumë prej studiuesëve i kanë varur shpresat tak një proces biologjik i njohur si autofagjia.

Të gjitha qelizat përdorin këtë poces për të pastruar veten nga materialet toksike.

Ndërsa plakemi, ky proces kryhet me më pak efikasitet duke çuar në shfaqjen e sëmundjeve të ndryshme dhe në fund vdekjen e qelizave, që njihet si nekrozë.

Nekroza kontribuon në shfaqjen e tumoreve, sëmundjeve të mëlçisë, goditjes në tru, sëmundjeve të zemrës dhe sëmundjeve si Alzheimeri dhe Parkinsoni.

Studimet në këtë fushë janë në fillimet e tyre. Megjithatë shumë sugjerojnë se ndërhyrja në këto procese, mund të zgjasë mbijetesën e qelizave dhe të përmirësojë cilësinë e jetës edhe në pleqëri.

Deri më tani, disa kërkime shkencore kanë evidentuar gjenet kryesore përgjegjëse për këto procese.

Si ndikon grumbullimi i toksikinave?

Me kalimin e moshës dhe ngadalësimin e këtyre proceseve, mitokondritë e dëmtuara fillojnë të grumbullohen në qelizat nervore.

Ky grumbullim është toksik, duke shkaktuar një përgjigje inflamatore që çon në dëmtimin e qelizave dhe në vdekje.

Kjo është një humbje progresive e qelizave nervore funksionale, që shkakton shfaqjen e sëmundjeve neurodegjenerative.

Shkencëtarët përmes punës së tyre, janë munduar të deshifrojnë mekanizmat e saktë për të zëvendësuar sekuencat e gjeneve që nxisin nekrozën me ato që mbështesin autofagjinë e shëndetshme deri në pleqëri.

Hani më pak, jetoni më gjatë

Një mënyrë e njohur për të nxitur autofagjinë është përmes kufizimit të kalorive.

Në eksperimentet që përfshijnë kafshët dhe njerëzit, studiuesit kanë zbuluar se reduktimi i ushqimit ose kufizimi i orëve të konsumit, mund të ndihmojë.

Kur ushqimi u kufizua, u vu re se qelizat e organizmit filluan të konsumojnë materialin e tyre të tepërt, për të gjeneruar energji.

Parandalimi i sëmundjeve

Problemi me kufizimet e ushqimit është se në përgjithësi njerëzit nuk i pëlqejnë ato.

Dhe çdo përpjekje për të reduktuar marrjen e ushqimit ka tendencë të jetë afatshkurtër.

Pra, kur bëhet fjalë për rritjen e autofagjisë, ndërhyrjet farmaceutike janë një perspektivë shumë më realiste.

Prof. Partridge, e cila ka studiuar mekanizmat themelorë që nxisin autofagjinë tek kafshët, shpreson se kjo do ta çojë ekipin e saj më afër zhvillimit të polipilulës.

Ajo thotë se në të ardhmen ilaçi mund të jetë i disponueshëm njëlloj si ilaçet që sot merren për zemrën.

Për më tepër ato mund të parandalojnë sëmundjet shumë kohë përpara se të shfaqen./agroweb.org

Shëndeti

Sekreti i frutave të thata për trup më të fortë dhe mendje më të kthjellët

Published

on

Frutat e thata janë një burim i madh antioksidantësh që kontribuojnë në shëndetin tonë afatgjatë.

Më poshtë do të gjeni 4 frutat e thata më të mira që sjellin përfitimet më të shumta për shëndetin.

Arra – Janë të pasura me hekur, kalcium, magnez, vitaminë E, vitaminë B dhe elemente gjurmësh. Ato përmbajnë antioksidantë të fuqishëm që përfitojnë shëndetin e zemrës, trurit dhe zorrëve. Përveç kësaj, arrat përmbajnë melatonin, që ndihmon në luftimin e pagjumësisë, dhe antioksidantët e tyre forcojnë ekuilibrin e hormoneve.

Lajthitë – Të pasura me proteina e ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq. Ato kanë efekt pozitiv në shëndetin kardiovaskular, duke ulur kolesterolin LDL dhe duke forcuar shëndetin e përgjithshëm të trupit.

Bajame – Bajamet janë të shkëlqyera për shëndetin e kockave për shkak të përmbajtjes së lartë të fosforit e kalciumit, rrisin mineralizimin e kockave dhe i mbajnë të forta në afat të gjatë. Burim i shkëlqyer kalciumi për ata që janë intolerantë ndaj qumështit ose vegjetarianë.

Kikirikë – Të pasur me vitaminë B6, e cila është thelbësore për rregullimin e nivelit të sheqerit në gjak dhe krijimin e hemoglobinës. Kantë vitaminë E dhe minerale si kaliumi, magnezi dhe fosfori, të cilat nxisin shëndetin e mirë kardiovaskular. Kikirikët kanë më pak kalori se çdo frut tjetër të thatë dhe përmbajnë antioksidantë që mbrojnë qelizat nga dëmtimi oksidativ.

 

Continue Reading

Shëndeti

Shkencëtarët gjejnë arsyet pse njerëzit po konsumojnë gjithnjë e më shumë sheqer

Published

on

Akulloret, ëmbëlsirat e ngrira dhe pijet e gazuara tepër të ftohta marrin një tërheqje të re në vapën e verës. Ndërsa ndryshimet klimatike sjellin temperatura të larta, amerikanët po i konsumojnë gjithnjë e më shumë, zbulon një kërkim i ri, me pasoja shqetësuese për shëndetin.

Ka mjaft dëshmi që ndryshimet klimatike do të ndikojnë në disponueshmërinë dhe cilësinë e ushqimit, duke çuar në mungesa, rritje çmimesh dhe madje duke ndikuar në vlerën ushqyese, tha Pan He, autore e studimit dhe ligjëruese e shkencave mjedisore dhe qëndrueshmërisë në Universitetin e Cardiff. Por shumë më pak dihet për efektet e tyre në atë çfarë zgjedhim të hamë dhe pijmë, tha ajo për CNN.

Studiuesit analizuan të dhënat e blerjeve ushqimore të familjeve amerikane mes viteve 2004 deri 2019, gjë që u lejoi të ndiqnin të njëjtat familje për një kohë të gjatë. Ata krahasuan vendimet e blerjes me të dhënat rajonale të motit, përfshirë temperaturën dhe lagështinë.

Me rritjen e temperaturave, njerëzit konsumonin më shumë sheqer, në formën e pijeve të ëmbëlsuara me sheqer si pijet e gazuara dhe lëngjet, sipas studimit të botuar në revistën Nature Climate Change.

Për çdo 1.8 gradë Fahrenheit ngrohje, konsumi i sheqerit të shtuar u rrit 0.7 gram për person në ditë, me një rritje të dukshme ndërsa temperaturat arritën mes 68 dhe 86 gradë Fahrenheit.

Moti më i nxehtë bën që trupat të humbin më shumë ujë, duke bërë që njerëzit të duan hidratim dhe freskim. Efekti është i theksuar në familjet me të ardhura më të ulëta ose nivele të ulëta arsimimi.

Grupet më pak të favorizuara kanë prirje të kenë nivele më të larta të konsumit të sheqerit, pasi ky ushqim mund të jetë më i lirë dhe më i arritshëm, duke i bërë më të predispozuar të zgjedhin produkte në vapë. Ata mund të kalojnë më pak kohë në hapësira me ajër të kondicionuar, sipas kërkimit.

Studimi parashikon se konsumi i sheqerit mund të rritet me 3 gramë në ditë deri në vitin 2095, nëse ndotja që ngroh planetin vazhdon pa kontroll, me grupet vulnerabël në rrezikun më të lartë.

Shumë sheqer mund të sjellë një sërë pasojash negative, përfshirë rritje të rrezikut për obezitet, diabet dhe sëmundje kardiovaskulare.

Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon kufizimin e sheqernave të shtuara në jo më shumë se 6% të totalit të kalorive që njerëzit konsumojnë: jo më shumë se 36 gramë për burrat dhe 26 gramë për gratë.

Continue Reading

Shëndeti

Si të kontrollojmë të ngrënit emocional gjatë stresit?

Published

on

Është normale të ndjejmë frustrim, zemërim apo frikë, por është e rëndësishme të jemi të vetëdijshëm për shkaqet e këtyre emocioneve dhe të kërkojmë zgjidhje.

Stresi mund të na motivojë, por shpesh çon në ankth, depresion dhe të ngrënit emocional — kur hamë ushqim të yndyrshëm ose të ëmbël për të ngushëlluar veten.

Ekspertët dallojnë dy forma: të ngrënit nën stres (pas ngjarjeve që na tensionojnë) dhe të ngrënit emocional (për të përballuar emocione të ndryshme, edhe pozitive). Ky zakon mund të shkaktojë ndjenja faji, turpi dhe humbje kontrolli.

Këshilla për të kontrolluar ngrënien emocional:

Pini ujë – ndjenja e etjes ngatërrohet me urinë.

Shkruani problemet – identifikoni burimin e stresit.

Pini çaj relaksues – si kamomili ose me kanellë.

Bëni aktivitet fizik – shëtitje 20 minuta për të qetësuar mendjen.

Shijoni banjë relaksuese – qetëson trupin e mendjen.

Mbani mendjen të zënë – vizatoni, ngjyrosni, bëni punë shtëpie.

Zgjidhni ushqime të lehta dhe të shëndetshme – si fruta, perime ose kombinime proteine-embelsirë.

Nëse episodat e të ngrënit të tepërt janë të shpeshta dhe shoqërohen me ndjenja të rënda, këshillohet të kërkoni ndihmë profesionale.

Continue Reading

Shëndeti

Si funksionon agjërimi 24-orësh dhe çfarë përfitimesh sjell për trupin?

Published

on

Agjërimi 24-orësh përfshin faza të ndryshme të përdorimit të energjisë nga trupi. Gjatë tetë orëve të para, trupi përdor glukozën dhe glikogjenin nga vakti i fundit.

Nga ora 8 deri në 16, kalon në djegien e yndyrnave, një proces që ndihmon në humbjen e peshës dhe përmirësimin e metabolizmit.

Pas 16 orësh aktivizohet autofagjia, ku dihet se trupi përdor ketonet për energji dhe po ashtu nis rigjenerimin qelizor, duke përmirësuar përqendrimin dhe vitalitetin.

Rreth 24 orësh, rritet sekrecioni i hormonit të rritjes dhe aktiviteti i enzimave që mbështesin rigjenerimin dhe ngadalësojnë plakjen.

Agjërimi 24-orësh ka përfitime të shumta të dokumentuara shkencërisht, përmirëson ndjeshmërinë ndaj insulinës, shëndetin e zemrës dhe metabolizmin. Mbështet shëndetin e trurit, përmirëson kujtesën dhe mund të mbrojë nga sëmundjet neurodegjenerative.

Rritja e hormonit të rritjes dhe aktivizimi i autofagjisë ndihmojnë në ruajtjen e muskujve, djegien e yndyrës dhe rigjenerimin qelizor.

Megjithatë, ky lloj agjërimi nuk është i përshtatshëm për të gjithë sepse shkakton lodhje, marramendje, nervozizëm e ulje të përqendrimit.

Praktikat ekstreme mund të rrisin rrezikun kardiovaskular, ndërsa agjërimet më të gjata se 36 orë çojnë në hipoglicemi ose çrregullime elektrolitike. Nuk rekomandohet për personat me diabet, shtatzënat, fëmijët, adoleshentët ose ata me çrregullime të të ushqyerit.

Çelësi është të dëgjoni trupin tuaj dhe të konsultoheni me një specialist përpara se të praktikoni agjërimin 24-orësh.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara