

Shëndeti
“Rinia e përjetshme” – A ka tashmë një përgjigje për sfidën e shkencëtarëve?
Shumë prej studiuesëve i kanë varur shpresat tak një proces biologjik i njohur si autofagjia.
Published
3 years agoon
By
UBT newsNjerëzit në Evropë sot mund të jetojnë deri në moshën 81.3 vjeçare, rreth 35 vjet më shumë se ata të shekullit të 19-të.
Megjithatë, mjekët pajtohen se cilësia e jetës në pleqëri nuk ka mbajtur të njëjtin ritëm me jetëgjatësinë.
Shumë njerëz i kalojnë vitet e pleqësisë duke jetuar me sëmundje mendore ose fizike të shkaktuara nga procesi i plakjes.
Shëndeti i dobët në pleqëri përbën një barrë të madhe dhe në rritje për sistemet sociale dhe shëndetësore.
Vetëm sëmundja e Alzheimerit prek më shumë se 4.9 milionë njerëz në Evropë. Ndërsa sëmundjet dhe çrregullimet e sistemit nervor dhe trurit sjellin një kosto vjetore prej rreth 800 miliardë euro në Evropë, sipas shifrave të vitit 2010.
Pyetja është, si mund t’i jepet zgjidhje sëmundjeve që fillojnë nga kanceri e përfundojnë tek sëmundjet e sistemit nervor.
Çfarë kanë zbuluar deri më tani kërkimet?
Shumë prej studiuesëve i kanë varur shpresat tak një proces biologjik i njohur si autofagjia.
Të gjitha qelizat përdorin këtë poces për të pastruar veten nga materialet toksike.
Ndërsa plakemi, ky proces kryhet me më pak efikasitet duke çuar në shfaqjen e sëmundjeve të ndryshme dhe në fund vdekjen e qelizave, që njihet si nekrozë.
Nekroza kontribuon në shfaqjen e tumoreve, sëmundjeve të mëlçisë, goditjes në tru, sëmundjeve të zemrës dhe sëmundjeve si Alzheimeri dhe Parkinsoni.
Studimet në këtë fushë janë në fillimet e tyre. Megjithatë shumë sugjerojnë se ndërhyrja në këto procese, mund të zgjasë mbijetesën e qelizave dhe të përmirësojë cilësinë e jetës edhe në pleqëri.
Deri më tani, disa kërkime shkencore kanë evidentuar gjenet kryesore përgjegjëse për këto procese.
Si ndikon grumbullimi i toksikinave?
Me kalimin e moshës dhe ngadalësimin e këtyre proceseve, mitokondritë e dëmtuara fillojnë të grumbullohen në qelizat nervore.
Ky grumbullim është toksik, duke shkaktuar një përgjigje inflamatore që çon në dëmtimin e qelizave dhe në vdekje.
Kjo është një humbje progresive e qelizave nervore funksionale, që shkakton shfaqjen e sëmundjeve neurodegjenerative.
Shkencëtarët përmes punës së tyre, janë munduar të deshifrojnë mekanizmat e saktë për të zëvendësuar sekuencat e gjeneve që nxisin nekrozën me ato që mbështesin autofagjinë e shëndetshme deri në pleqëri.
Hani më pak, jetoni më gjatë
Një mënyrë e njohur për të nxitur autofagjinë është përmes kufizimit të kalorive.
Në eksperimentet që përfshijnë kafshët dhe njerëzit, studiuesit kanë zbuluar se reduktimi i ushqimit ose kufizimi i orëve të konsumit, mund të ndihmojë.
Kur ushqimi u kufizua, u vu re se qelizat e organizmit filluan të konsumojnë materialin e tyre të tepërt, për të gjeneruar energji.
Parandalimi i sëmundjeve
Problemi me kufizimet e ushqimit është se në përgjithësi njerëzit nuk i pëlqejnë ato.
Dhe çdo përpjekje për të reduktuar marrjen e ushqimit ka tendencë të jetë afatshkurtër.
Pra, kur bëhet fjalë për rritjen e autofagjisë, ndërhyrjet farmaceutike janë një perspektivë shumë më realiste.
Prof. Partridge, e cila ka studiuar mekanizmat themelorë që nxisin autofagjinë tek kafshët, shpreson se kjo do ta çojë ekipin e saj më afër zhvillimit të polipilulës.
Ajo thotë se në të ardhmen ilaçi mund të jetë i disponueshëm njëlloj si ilaçet që sot merren për zemrën.
Për më tepër ato mund të parandalojnë sëmundjet shumë kohë përpara se të shfaqen./agroweb.org
You may like
Shëndeti
Ushqimet më të mira për rigjenerimin e qelizave
Published
16 hours agoon
August 20, 2025By
UBT News
Trupi i njeriut është në gjendje të rigjenerohet në mënyrë natyrale dhe në intervale të caktuara. Lëkura rigjenerohet në 30 ditë, ndërsa rruazat e kuqe të gjakut në katër muaj.
Trupi shkarkon 50 miliardë qeliza, kjo aftësi rigjeneruese e trupit ka frymëzuar shkencëtarët në gjetjen e kurave për sëmundje të ndryshme dhe lëndime të gjymtyrëve. Superfuqia e organizmit i ka dhënë jetë Mjekësisë Rigjeneruese që synon të luftojë inflamacionin që ndodh në trup duke garantuar shëndetin.
Mjekësia Rigjeneruese bazohet tek një regjim i shëndetshëm ushqimor falë të cilit qelizat rigjenerohen më lehtë dhe inflamacioni zhduket shpejt.
Lidhja mes inflamacionit dhe rigjenerimit të qelizave
Inflamacioni shfaqet kur trupi pëson lëndim të caktuar, ai shkatërron qelizat dhe këto të fundit nuk e përfundojnë procesin e rigjenerimit. Për t’u ardhur në ndihmë qelizave, njeriu duhet të hajë ushqimet e duhura, siç janë frutat dhe perimet.
Njeriu mund ta dallojë lehtë nëse një ushqim lufton inflamacionin bazuar në ngjyrën që ka. Rregulli është që pjata e një vakti duhet të jetë e ylbertë. Ushqimet me ngjyrë portokalli si karrotat, janë të pasura me vitaminë A. Kjo vitaminë i vjen në ndihmë rigjenerimit të mushkërive e lëkurës. Ushqimet e gjelbra nga ana tjetër janë të pasura me kompleksin e vitaminave B, ndërsa ato të kuqet përmbajnë vitaminën C dhe antioksidantë.
Frutat e pyllit
Të pasura me antioksidantë e vitamina që zhdukin inflamacionin, mbështesin procesin e riparimit të qelizave. Ato përmirësojnë funksionin e mëlçisë dhe zbusin dhimbjet e kyçeve.
Produktet e detit
Janë thelbësore për shëndetin se përmbajnë acide yndyrore që luftojnë inflamacionin. Ushqimet që na ofron deti i bëjnë mirë shëndetit të trurit dhe zemrës.
Brokoli
Kjo perime është e pasur me substanca që luftojnë inflamacionin, mbështesin mëlçinë dhe gjithë procesin rigjenerues të trupit, është një perime e mirë për pastrimin e organizmit nga toksinat.
Xhenxhefili
Ky zhardhok pikant është një mik i mirë për shëndetin. Ai e lufton inflamacionin që në fillim dhe i jep krahë procesit natyral të rigjenerimit.
Arrorët dhe farat
Janë të pasur me acide yndyrore dhe proteina. Përveç mbështetjes për procesin e rigjenerimit të ndihmojnë për humbjen e kileve. Arrat, bajamet, farat e linit janë të shkëlqyera kundër inflamacionit.
Kërpudhat
Substancat e kërpudhave janë të mira për të mbrojtur qelizat e mëlçisë nga inflamacioni e pastruar organizmin në mënyrë natyrale. Kini parasysh që natyra e ka pajisur njeriun me instrumentat e duhur për të luftuar sëmundjet dhe për të jetuar shëndetshëm.
Shëndeti
Studimi: Një stërvitje e vetme mund të ndihmojë trupin të luftojë qelizat kancerogjene
Published
17 hours agoon
August 20, 2025By
UBT News
Një studim i ri nga Edith Cowan University tregon se edhe një seancë stërvitjeje, qoftë me pesha apo HIIT, mund të ndihmojë trupin të mbrohet nga kanceri.
Studiuesit zbuluan se një stërvitje e vetme rriti nivelin e myokine-ve, proteina të lëshuara nga muskujt gjatë ushtrimeve, të cilat mund të frenojnë rritjen e qelizave kancerogjene. Tek të mbijetuarat e kancerit të gjirit, kjo ndikoi në uljen e rritjes së qelizave deri në 30%.
Myokine-t u matën para, menjëherë pas dhe 30 minuta pas stërvitjes, duke treguar rritje të qëndrueshme pavarësisht llojit të ushtrimit. Studiuesit theksuan se aktiviteti fizik mund të veprojë si ilaç, duke përmirësuar jo vetëm kondicionin, por edhe duke ofruar mbrojtje biologjike kundër kancerit.
Ndërtimi i muskujve dhe ulja e yndyrës përmes stërvitjes së vazhdueshme mund të ulë inflamacionin, një faktor kryesor në përparimin dhe rikthimin e kancerit. Ndërsa dieta vetëm nuk prodhon proteina mbrojtëse apo nuk ul shenjat inflamatore, ushtrimi fizik është një pjesë kyçe e kujdesit kundër kancerit.
Shëndeti
Uji i oksigjenuar dhe zbardhja e dhëmbëve: Çfarë thonë ekspertët?
Published
21 hours agoon
August 20, 2025By
UBT News
Dhëmbë më të bardhë në shtëpi, pa rreziqe. Peroksidi i hidrogjenit, i njohur si ujë i oksigjenuar, është agjent natyral me veti dezinfektuese dhe antibakteriale. Ai përdoret për pastrimin e plagëve dhe parandalimin e infeksioneve. Por, a është efektiv kur bëhet fjalë për zbardhjen e dhëmbëve?
Platforma si YouTube e TikTok promovojnë përdorimin e ujit të oksigjenuar në kushte shtëpie për zbardhjen e dhëmbëve. Burimet mjekësore të besueshme, si Healthline, theksojnë se shumica e produkteve komerciale të zbardhjes së dhëmbëve përmbajnë peroksid hidrogjeni në përqendrim më të lartë se sa solucionet e thjeshta të blera në farmaci.
Sipas Journal of Clinical Dentistry, nuk ekziston një studim që të vlerësojë efektin e shpëlarjes së gojës me peroksid hidrogjeni në mënyrë direkte.
Megjithatë, disa studime mbi pasta dhëmbësh që përmbajnë peroksid tregojnë rezultate pozitive. P.sh një studim zbuloi se pasta me sodë buke dhe 1% peroksid hidrogjeni i bëri dhëmbët më të bardhë krahasuar me pastat tjera standarde.
Rregulla të sigurisë për përdorimin e ujit të oksigjenuar:
▪ Zgjidhni solucion të holluar 1.5% ose 3% për të shmangur irritimin e mishit të dhëmbëve dhe ndjeshmërinë dentare.
▪ Një mënyrë e sigurt është të shpëlani gojën me ujë të oksigjenuar për disa sekonda para se të lani dhëmbët.
▪ Për një efekt më të thellë, përzieni 2 lugë çaji peroksid hidrogjeni me 1 lugë çaji sodë buke për të krijuar një pastë të butë. Pastroni dhëmbët me kujdes dhe kufizoni përdorimin në një herë ose dy herë në javë.
Kujdes!
Përdorimi i tepërt ose me përqendrim të lartë mund të dëmtojë smaltin dhe të shkaktojë irritim të mishit të dhëmbëve.
Konsultimi me dentistin para përdorimit të rregullt të ujit të oksigjenuar është gjithmonë i rekomanduar.

Një studim i publikuar në revistën Microbial Cell tregon se kafeina aktivizon një mekanizëm të lashtë biologjik të quajtur AMPK, që studiuesit e njohin si “butoni i jetëgjatësisë”.
Ky mekanizëm funksionon si një roje energjie: kur qelizat ndihen të lodhura, të dëmtuara apo nën stres, AMPK ndizet për t’i rikthyer në ekuilibër, për të riparuar ADN-në dhe për t’i ndihmuar të mbijetojnë më gjatë.
Është e mrekullueshme të mendosh se ky proces nuk është diçka e rastësishme. I njëjti mekanizëm aktivizohet kur ushtrohemi, kur agjërojmë apo kur ndjekim një mënyrë jetese të shëndetshme.
Ja ku futet kafeja, si një rrugë e ëmbël dhe e këndshme për të ndezur këtë çelës biologjik që lidhet me jetëgjatësinë. Nuk është për t’u habitur që media ndërkombëtare e ka cilësuar këtë zbulim si një nga historitë më intriguese të vitit:
“Filxhani yt i kafesë ndez një mekanizëm të lashtë jetëgjatësie”, shkruan ScienceDaily, ndërsa New York Post paralajmëron me një ton provokues: “Kafeja mund t’ju ndihmojë të qëndroni të rinj – por ka një kusht”.
Ky kusht është ekuilibri, ashtu si çdo gjë tjetër, edhe kafeina ka dy anët e saj. Nga njëra anë, i bën qelizat më rezistente ndaj plakjes, nga ana tjetër, mund t’i shtyjë të ndahen më shpejt edhe kur nuk janë gati, duke rritur rrezikun e dëmtimeve. Është një lojë e hollë mes mbrojtjes dhe rrezikut, që e bën kafenë edhe më interesante: një pije që flet me gjuhën e qelizave tona dhe luan me kohën në mënyra të padukshme.
Ky është shpjegimi pse kafeja nuk është thjesht një pije, por metaforë e gjallërisë, rinisë dhe përjetësisë. Një filxhan që e ndajmë me veten ose me të tjerët, por që në thelb është një përqafim i vogël i jetës. Dhe ndoshta tani, pasi e dimë sekretin e saj shkencor, çdo mëngjes me kafe bëhet edhe më i çmuar.

Aksident me fatalitet në Dollc të Klinës

8 vjet nga vdekja e ish-kryeministrit të parë të Kosovës, Bajram Rexhepit

Lituania shprehet e gatshme të kontribuojë me ushtarë në Ukrainë

Palestinezët largohen nga qyteti i Gazës pas fazave të një ofensive tokësore

Deri një orë pritje në pikat kufitare për të dalë nga Kosova

Holanda do të dërgojë 300 ushtarë dhe dy sisteme Patriot në Poloni

Arrestohen dy persona për fajde, i treti në kërkim

Përurohet Unaza e Vogël në Shtime, kurse nisin punimet në rrugën Vojnoc-Tërrn

SHBA sanksionon ish-gjyqtarin e Speciales në rastin Thaçi
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit