Teknologji

Rikthehet Intel, gjenerata e 12-të Alder Lake vendos diktatin mbi AMD Ryzen

Më përpara bërthamat e Intel ishin të njëjta duke krijuar dizajne me konsum të lartë energjie.

Published

on

Procesorët e rinj Intel prej kohësh kanë qenë objekt spekulimesh e diskutimesh deri në atë pikë saqë morën një status mitik.

Ideja pas tyre ishte vërtetë intriguese: kishin bërthama performance dhe efikasiteti në një pllakë të vetme. E thënë thjeshtë procesori performon ndryshe në bazë të detyrave dhe informacioneve që duhet të përpunojë.

Më përpara bërthamat e Intel ishin të njëjta duke krijuar dizajne me konsum të lartë energjie.

Tani kompania është gati të lansojë këto çipe me emrin e koduar Alder Lake të gjeneratës së 12. Kompania ka pretendime të mëdha: çipet e gjeneratës së 12-të janë 19% më të shpejtë sesa gjenerata e 11-të dhe dyherë më të shpejtë në detyra specifike.

Në performancën me shumë threads, i9-12900K është 50% më i shpejtë sesa i9-11900K thotë Intel duke konsumuar më pak energji gjithashtu. Më impresionuese është se ka performancë të njëjtë me i9-11900K duke konsumuar vetëm çerekun e energjisë.

Intel mund të vendosë deri në 16 bërthama me gjeneratën e 12-të të Intel siç është modeli i9-12900K me një kombinim prej 8 bërthama P të performancës së lartë dhe 8 bërthama E të performancës së ulët dhe prodhuar 25 threads.

Së bashku me Microsoft ka punuar për të ndërtuar Thread Director, një sistem i cili cakton detyrat tek bërthama të caktuara.

Intel pretendon se bërthamat P mund të performojnë 28% më shumë sesa gjenerata e 10-të Comet Lake S ndërsa bërthamat E kanë performancë të njëjtë. Procesorët shkëlqejnë kur hidhni detyra intensive në drejtim të tyre. i9-1200K ka 84% më shumë fps në lojën Mount and Blade II. Në Adobe Lightroom Classic dhe Premiere Pro performanca është rritur me 47%.

Statistikat e Intel duke të mira kur e krahasojmë me harduerin e kompanisë por si qëndron përballë AMD? Nga testimet e para i9-12900K ka një performancë më të lartë sesa Ryzen 9 5950X në të gjitha lojërat thuajse.

Gjithsesi AMD mund të kthehet pas vitin e ardhshëm me gjeneratën e re. Çipet e gjeneratës së 12-të kanë mbështetje për PCIe 5.0 me 16 linja dhe RAM DDR5-4800.

Ndryshimet pritet të ketë edhe në çmime. Core i9-12900K kushton 589 dollarë krahasuar me 539 dollarë 11900K. Modeli KF i procesorit kushton 20 dollarë më pak. Më i përballueshëm duket çipi Core i7-12700K me çmim prej 409 dollarë ndërsa Core i5-12600K është 20 dollarë më shumë sesa paraardhësi./PCWorld Albanian

Teknologji

Google njofton planin më të madh të investimeve në Gjermani

Published

on

Google pritet të prezantojë projektin e saj më të madh të investimeve në Gjermani në një konferencë të përbashkët me Ministrin gjerman të Financave, Lars Klingbeil.

Sipas njoftimeve, plani përfshin ndërtimin e infrastrukturës dhe qendrave të reja të të dhënave, si dhe zhvillimin e projekteve inovative për përdorimin e energjive të rinovueshme.

Google synon të zgjerojë praninë e saj në qytetet Mynih, Frankfurt e Berlin, duke forcuar kapacitetet teknologjike dhe pozicionin në Evropë.

Detajet e plota pritet të bëhen publike më 11 nëntor, gjatë konferencës për shtyp ku do të marrë pjesë ministri Klingbeil. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Google Maps përforcohet me AI-në Gemini

Published

on

Google Maps do të fuqizohet nga asistenti i AI-së, Gemini, duke ofruar një “përvojë bisedore dhe drejtimi pa duar”.

Sipas kompanisë, përdoruesit do të ndihen sikur kanë një mik të ditur në ulësen e pasagjerit që i ndihmon të arrijnë destinacionin me besim.

Gemini mund të përgjigjet në pyetje komplekse, të shtojë ngjarje në kalendarin Google dhe madje të raportojë ndërprerje trafiku vetëm me zërin tuaj. Këto veçori do të lansohet gradualisht në Android dhe iOS në SHBA.

Udhëzimet në Maps gjithashtu përmirësohen me pika referimi, të cilat shfaqen edhe në hartë, duke ju udhëhequr më qartë, për shembull: “kthehuni djathtas pas restorantit Thai Siam”.

Përdoruesit mund të përdorin kamerën për të identifikuar vende rreth tyre – restorante, kafene, dyqane ose monumente – dhe të bëjnë pyetje në stil bisedor, duke marrë përgjigje falë kombinimit të aftësive Gemini dhe njohjes së Google Maps.

Kjo veçori e re e Lens do të lançohet gradualisht më vonë këtë muaj në SHBA për Android dhe iOS. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lajmet

Një kontribut shkencor për ruajtjen e trashëgimisë inxhinierike në Kosovë – Publikohet artikulli i profesorëve të UBT-së, Naser Morina dhe Hazir Çadraku

Published

on

Një studim i ri i realizuar nga profesorët Naser Morina dhe Hazir Çadraku, nga Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT, është publikuar në revistën ndërkombëtare SSRG International Journal of Civil Engineering (Volume 12, Issue 10, October 2025), duke shënuar një tjetër hap të rëndësishëm në zhvillimin profesional dhe kërkimin shkencor të këtij institucioni.

Punimi me titull: “Structural Condition Assessment and Strengthening of the Reinforced Concrete Arch Bridge”, trajton një temë të rëndësishme për sigurinë infrastrukturore – analizën strukturore, vlerësimin e gjendjes aktuale dhe metodat bashkëkohore të përforcimit të urave me hark prej betoni të armuar.

Ky studim bazohet në analiza të avancuara numerike, inspektime vizuale dhe testime joshkatërruese të një ure të rëndësishme në rrugën kombëtare N2, Prishtinë–Blacë, duke theksuar rëndësinë e mirëmbajtjes dhe rehabilitimit të urave ekzistuese për të siguruar jetëgjatësi dhe qëndrueshmëri strukturore.

Sipas rezultateve, ura e ndërtuar në vitin 1967 paraqet dëmtime të konsiderueshme në mbistrukturë dhe nënstrukturë, për shkak të faktorëve si:

  • degradimi i betonit dhe korrozioni i armaturës,
  • mbingarkesat nga trafiku,
  • mungesa e mirëmbajtjes dhe drenazhimit adekuat,
  • lëvizjet e terrenit përreth themeleve.

Autorët kanë zhvilluar strategji të detajuara për rikthimin e kapacitetit mbajtës dhe përforcimin e elementeve konstruktive, në përputhje me standardet bashkëkohore evropiane (Eurocodes), duke kontribuar në ruajtjen e trashëgimisë inxhinierike dhe përmirësimin e sigurisë publike.

Ky botim përbën një kontribut të vlefshëm shkencor e praktik, që ndihmon profesionistët e fushës në planifikimin e ndërhyrjeve në strukturat ekzistuese dhe promovon qasjen moderne të inxhinierisë rehabilituese.

Publikuar në: SSRG International Journal of Civil Engineering, Volume 12 Issue 10, 230-236, October 2025

Continue Reading

Teknologji

Më në fund! WhatsApp vjen edhe në Apple Watch

Published

on

Pas më shumë se një dekade në botën e smartphone-ve, WhatsApp ka mbërritur zyrtarisht në Apple Watch, duke u dhënë përdoruesve mundësinë të lexojnë, dërgojnë dhe të marrin mesazhe direkt nga kyçja e dorës.

Kjo përditësim i lejon përdoruesit jo vetëm të shkruajnë mesazhe, por edhe të dërgojnë mesazhe zanore thjesht duke folur në orë, një përvojë që ngjan me filmat futuristë si Star Trek apo personazhin Buzz Lightyear.

Ky hap përfaqëson një ndryshim të madh në mënyrën e komunikimit për mbi tre miliard përdorues aktivë të WhatsApp në mbarë botën, duke eliminuar nevojën për të nxjerrë telefonin nga xhepi apo çanta për të lexuar ose dërguar mesazhe.

Çfarë ofron WhatsApp në Apple Watch?

Njoftime për mesazhe dhe thirrje hyrëse

Dërgim dhe marrje të mesazheve tekst dhe zanore

Reagime me emoji në biseda

Shikim të imazheve dhe sticker-ave me cilësi të lartë

Siguri të plotë falë kriptimit fund-për-fund, që garanton privatësinë e komunikimit

Sipas një përfaqësuesi të kompanisë, aplikacioni po shpërndahet në të gjitha vendet ku mbështeten WhatsApp dhe iPhone, duke u instaluar automatikisht nëse Apple Watch dhe telefoni janë të sinkronizuar e kanë aktivizuar shkarkimet automatike. Për ata që nuk e marrin automatikisht, aplikacioni mund të instalohet manualisht përmes aplikacionit Watch në iPhone.

Ekspertët: Një lëvizje e zgjuar nga Meta

Konsulentja për mediat sociale Rhea Freeman e ka quajtur këtë integrim “një lëvizje shumë të zgjuar nga Meta”. Ajo shtoi:

“Njerëzit duan të jenë gjithmonë të lidhur. Nëse kjo është gjithmonë e mirë apo jo, është çështje tjetër – por padyshim është më praktike dhe më e sigurt për t’iu përgjigjur mesazheve nga ora, veçanërisht gjatë udhëtimeve apo në transport publik.”

Nga një aplikacion i thjeshtë te një platformë globale

WhatsApp u lansua më 2009, dhe në vitin 2014 u ble nga kompania e Mark Zuckerberg, atëherë Facebook Inc., për 21.8 miliardë dollarë.

Fillimisht, shërbimi kishte abonim modest 0.99 dollarësh në vit, por që nga viti 2016 përdorimi u bë falas, duke rritur ndjeshëm bazën e përdoruesve. Në vitet që pasuan, aplikacioni evoluoi duke lejuar përdorimin në kompjuterë pa lidhje direkte me telefonin dhe më pas përdorimin e një llogarie në disa pajisje njëkohësisht.

Që nga 27 maji i këtij viti, WhatsApp është i disponueshëm edhe në iPad, duke zgjeruar ekosistemin e komunikimit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara