

Published
4 years agoon
By
Betim GashiNga Augusto Minzolini
Rënia e Perëndimit, duke huazuar titullin e një libri të filozofit Osvald Shpengler, është mënyra se si mund të përcaktojmë këtë pikë kthese në histori, që i sheh talebanët të ringjallen 20 vjet më vonë mbi “hirin” e aleancës perëndimore, e cila lindi si reagim ndaj sulmit terrorist kundër Kullave Binjake në Nju Jork.
Trupat që ranë nga një avion në aeroportin e Kabulit, dhe që të kujtojnë ata që u rrëzuan nga një helikopter nga Saigon apo nga Kullat Binjake, përfaqësojnë imazhin jo vetëm të ikjes nga përgjegjësia të Shteteve të Bashkuara, por të gjithë Perëndimit.
Një disfatë, ku janë të qarta problemet që ajo paraqet për të tashmen, por më pak të qarta dhe për këtë arsye më shqetësuese janë pasojat e ardhshme. Aktualisht është e qartë se kontrolli i talebanëve mbi Afganistan, do t’i ofrojë terrorizmit islamik një referencë të re ndërkombëtare dhe një shtet pritës të mundshëm, pra arsyet e fillimit të luftës dy dekada më parë.
Shenjat që ekziston rreziku i kthimit në gjendjen e mëparshme janë që të gjitha atje: komandanti i ri i përgjithshëm i talebanëve Haibatullah Akundzada është emëruar “Emiri i besimtarëve” nga kreu i Al Kaedës Ajman Al-Zauahiri, si shenjë e njohjessë autoritetittë tij.
Një nga udhëheqësit talebanë që foli për një media saudite është Golam Ruhani, iburgosurpër 8 vjet në Guantanamo nga amerikanët. Ndërkohë janë liruar të gjithë të burgosurit nga burgjet afgane, përfshirë një grup të madh xhihadistësh; Sheriati është sërish në fuqi,dhe gratë kanë humbur brenda 10 ditësh të gjitha arritjet e 20 viteve të fundit në aspektin e barazisë gjinore.
Dhe këto janë pasojat e menjëhershme. Bilanci i politikës së këtyre 20 viteve është edhe më i rëndë: për 10 ditë shteti afgan i ndërtuar nga perëndimorët, u shemb. Tërheqja e SHBA-së është shndërruar në një arratisje të palavdishme.
Në terren kanë mbetur 87 miliardët dollarë të investuar nga Shtetet e Bashkuara në 2 vitet e fundit, kryesisht në armatime moderne, të cilat tani e tutje do të përdoren nga talebanët. Për
të mos përmendur fatin që e pret atë pjesë e popullsisë afgane që ka bashkëpunuar apo që ka mbështetur bastin për ardhjen e demokracisë edhe në këtë pjesë të harruar të botës:çfarë do të ndodhë, por mbi të gjitha kush do t’i besojë tani e tutje fjalës së Perëndimit në zonat më të rrezikuara të planetit?
Kjo është shenja dalluese e një tërheqjeje, e cila është shndërruar në një humbje, e vendosur në kuadrin e të qenit politikisht korrektë, me pakujdesinë më të keqe si në analizimin e realitetit afgan, ashtu edhe në aspektin e organizimit ushtarak të ushtrisë vendase.
Për imazhin e presidentit amerikan Xho Bajden, tërheqja kaotike nga Afganistan, mund të jetë po aq e dëmshme sa qasja që pati Niksoni ndaj luftës në Vietnam. Leksion që mëson SHBA-ja nga kjo ngjarje, është se kur përfshihesh në një ndërhyrje të armatosur ndërkombëtare, nuk mund t’i japësh asaj fund kur të leverdis ty.
Përndryshe është më mirë të hiqet dorë nga një sipërmarrje e tillë. E njëjta gjë vlen edhe për Evropën, e cila duhet të pretendojë në të ardhmen një përfshirje më të madhe në vendimet e Uashingtonit:Vietnami kishte të bënte vetëm me SHBA-në, por ajo çka do të ndodhë tani në Afganistan do të ketë pasoja serioze për të gjithë Perëndimin.
Sidomos nëse janë zgjedhje që ndikojnë në skakierën botërore:në fakt prapa disfatës së Kabulit, spikat hija e Kinës; dëshira e saj për të vënë në dyshim ekuilibrat e vjetër në kuadër të synimeve hegjemoniste të Pekinit. Në ekonomi, por jo vetëm. / “Il Giornale” – Bota.al
Aktualitet
Shifrat tronditëse: Mbi 295 milionë njerëz në botë vuajnë nga uria
Published
1 day agoon
May 16, 2025
Pasiguria akute ushqimore vazhdon të rritet me një ritëm alarmues, me mbi 295 milionë njerëz në rrezik vdekjeje nga uria, zbulon një analizë e re e Raportit Global për Krizat Ushqimore (GRFC).
Përshkallëzimi i konflikteve dhe shkurtimet në ndihmën humanitare, së bashku me ndryshimet e shumta klimatike dhe ekonomike, detyruan vitin e kaluar edhe 13.7 milionë njerëz të tjerë që të përjetojnë pasiguri kronike ushqimore.
Ky është viti i gjashtë radhazi që numri i njerëzve që përballen me “niveli të larta të pasigurisë ushqimore akute” ka ardhur në rritje, duke arritur në 295.3 milionë, sipas raportit. Kjo shifër përfaqëson një të katërtën – 22.6% – e popullsisë së 53 vendeve të analizuara nga ekspertët e GRFC.
“Përshkallëzimi i konflikteve, rritja e tensioneve gjeopolitike, pasiguria ekonomike globale dhe shkurtimet e financimeve po thellojnë pasigurinë ushqimore akute,” thuhet në raport.
Numri i njerëzve që përballen me mungesën më kronike të ushqimit, sipas Klasifikimit të Fazës së Pasigurisë Ushqimore të Integruar (IPC), i mbështetur nga OKB – është dyfishuar në krahasim me vitin e kaluar. Më shumë se 95% e tyre jetonin në Rripin e Gazës dhe Sudan. Haiti, Mali dhe Sudani i Jugut kanë popullata të konsiderueshme që përjetojnë sfida të ngjashme.
Kjo kategori e përshkruar si “katastrofë” nga IPC, karakterizohet nga uria, vdekja, varfëria ekstreme dhe nivele të larta të kequshqyerjes akute. Në Sudan, lufta civile në përkeqësim çoi në shpalljen zyrtare të urisë, me më shumë se 24 milionë njerëz që përballen me pasiguri akute ushqimore. Gjendja u përkeqësua në Rripin e Gazës. Ekspertët, vitin e kaluar deklaruan se gjysma e popullsisë ishte parashikuar të përjetonte skenarin e “katastrofës”.
“Pas mbylljes së të gjitha kalimeve në Rripin e Gazës në fillim të marsit e prishjes së armëpushimit dymujor, qasja në ushqim është kufizuar,” thotë raporti.
Këto paralajmërime u konfirmuan kur raporti më i fundit i IPC tha se popullsia e Gazës, rreth 2.1 milionë palestinezë, ishte në “rrezik kritik” nga uria, ndërsa bllokada izraelite ndaj ndihmës humanitare vazhdon. Ekspertët e GRFC identifikuan përkeqësimin e sigurisë ushqimore në 19 vende, kryesisht të nxitur nga konfliktet si në Mianmar, Nigeri dhe Republika Demokratike e Kongos.
Kjo pasiguri, sipas tyre, u shtua nga kriza klimatike, ku përmendet thatësira e pritshme në disa pjesë të Etiopisë, Kenias dhe Somalisë, si dhe problemet e shumta dhe varfëria ekstreme në Afganistan dhe Pakistan.
Ndërprerja e papritur e financimit këtë vit, veçanërisht nga USAID, gjithashtu ka tkurrur shërbimet e ushqyerjes për më shumë se 14 milionë fëmijë në shtete si Sudani, Jemeni dhe Haiti, duke i lënë ata të pambrojtur ndaj kequshqyerjes dhe të ekspozuar ndaj vdekjes.
Burimi: The Guardian
Lajmet
Osmani takon Kaja Kallas në Tiranë: BE-së i kërkohet vendosmëri ndaj Kosovës
Published
1 day agoon
May 16, 2025By
UBTnews
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, është takuar në Tiranë me Përfaqësuesen e Lartë të BE-së, Kaja Kallas, përpara vizitës së saj në Kosovë javën e ardhshme.
Osmani theksoi se Kosova është e gatshme për hapat e ardhshëm drejt integrimit në BE.
Ajo i bëri thirrje Bashkimit Evropian që t’i qaset këtij procesi me guxim, qartësi dhe vendosmëri, duke vlerësuar lidershipin e Kallas si shembull për këto cilësi.
Lajmet
Rama mbyll seancën e parë të KPE: Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut
Published
1 day agoon
May 16, 2025By
UBTnews
Kryeministri Edi Rama mbylli punimet e seancës së parë të samitit të Komunitetit Politik Evropian në Tiranë, duke ftuar të pranishmit në drekën zyrtare.
Në komentet e fundit, Rama u ndal te mikpritja shqiptare, ndërsa citoi Kanunin e Lekë Dukagjinit.
“Dëshiroj të ndaj me ju faktin që në Kanunin tonë që është shkruar kohë më parë ka një kapitull që ka të bëjë me mikpritjen dhe ai fillon me një citim që thotë që ‘shtëpia e shqiptarit i përket Zotit dhe mikut‘”, tha Rama.
Rama tha se “kjo fjali është vërtet shumë e thellë dhe është edhe origjinë e faktit që ne arritëm në fund të Luftës së Dytë Botërore si vendi që kishte më shumë hebrenj se sa kishte pasur në fillim të tij, sepse ata erdhën si miq të cilët shqiptarët i mbrojtën me jetën e tyre”.
“Por ndër të gjitha këto gjëra që ne bëjmë për miqtë, gjë shumë të rëndësishme kemi që t’u japim atyre ushqim shumë të mirë. Për këtë arsye, pavarësisht se thuhet se dreka asnjëherë nuk është falas, sot do ta shikoni se është e kundërta, se sa herë që të vini në Shqipëri do të jeni gjithmonë të mikpritur”, tha Rama./atsh
Lajmet
“Duam paqe”, Von der Leyen: Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht
Published
1 day agoon
May 16, 2025By
UBTnews
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula Von der Leyen ka mbajtur fjalën në Samitin e Komitetit Evropian duke i dhënë rëndësi, paqes në Ukrainë kundër agresionit rus.
Presidentja e Komisionit Evropian, u shpreh se janë të gatshëm të dërgojnë në tryezë presidentin rus, Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
“E dimë se ndryshimet që po kalojmë janë historike. Ajo që përceptuam si rend botëror po kthehet në çrregullim botëror i nxitur nga ambiciet imperialiste të Putinit. Kjo është një thirrje për Europën për tu zgjuar. Është artikuluar një sërë herësh, e dimë që duhet të hecim përpara, të ndërtojmë vetë këtë qëndresë tonën. Të zgjerojmë dhe thellojmë rrjetin e partneritetit që kemi në mbarë botën. Kemi mësuar që kur ka kriza të mëdha. Europa është ajo që i jep përgjigjiet.
Të gjitha janë kriza të rënda që na kanë sfiduar por Europa ka dalë prej tyre më e madhe. Europa është bashkuar më shumë në këtë pikë kthese të historisë. Ka qëndruar e bashkuar në mbështetjen e saj për Ukrainën. Kjo është arsyeja pse KPE është krijuar, për tu mbledhur krah Ukrainës përballë agresionit rus, për të sjellë paqen në kontinent ndërkohë që Rusia e ka lënë Europën.
Fakti që jemi këtu është provë e bashkimit tonë të palëkundur dhe kjo tregon bashkimin dhe vendosmërinë tonë për të ruajtur sovranitetin e Ukrainës.
Gjatë rrugës shumica e anëtarëve të BE-së kanë mbështetur sanksionet ndaj Rusisë dhe ato po japin efekt. Jemi gati për të bërë më shumë për të sjellë Putinin në tryezën e negociatave. Zelensky ka përshkruar gjithë ortekët e ditëve të fundit. Ne duam paqe, po punojmë për grupin tjetër të sanksioneve. Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht për një gjë të tillë”, tha Von der Leyen.

18 vite mik me topin e basketbollit! Drilon Hajrizi vjen me një rrëfim krejtësisht ndryshe

Ja dhjetë filmat që mund t’i (ri)shohësh në këtë ditë me shi

Vranësira dhe shi gjatë fundjavës, ja parashikimi i motit për sot

Shifrat tronditëse: Mbi 295 milionë njerëz në botë vuajnë nga uria

Google heq opsionin e famshëm pas 27 vitesh?

Studimi zbulon se çaji, manaferrat dhe ushqimet e pasura me flavonoide luajnë rol në “mosplakje”

Osmani takon Kaja Kallas në Tiranë: BE-së i kërkohet vendosmëri ndaj Kosovës

Rama mbyll seancën e parë të KPE: Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut

“Duam paqe”, Von der Leyen: Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim