Published
3 years agoon
By
Betim GashiNga Augusto Minzolini
Rënia e Perëndimit, duke huazuar titullin e një libri të filozofit Osvald Shpengler, është mënyra se si mund të përcaktojmë këtë pikë kthese në histori, që i sheh talebanët të ringjallen 20 vjet më vonë mbi “hirin” e aleancës perëndimore, e cila lindi si reagim ndaj sulmit terrorist kundër Kullave Binjake në Nju Jork.
Trupat që ranë nga një avion në aeroportin e Kabulit, dhe që të kujtojnë ata që u rrëzuan nga një helikopter nga Saigon apo nga Kullat Binjake, përfaqësojnë imazhin jo vetëm të ikjes nga përgjegjësia të Shteteve të Bashkuara, por të gjithë Perëndimit.
Një disfatë, ku janë të qarta problemet që ajo paraqet për të tashmen, por më pak të qarta dhe për këtë arsye më shqetësuese janë pasojat e ardhshme. Aktualisht është e qartë se kontrolli i talebanëve mbi Afganistan, do t’i ofrojë terrorizmit islamik një referencë të re ndërkombëtare dhe një shtet pritës të mundshëm, pra arsyet e fillimit të luftës dy dekada më parë.
Shenjat që ekziston rreziku i kthimit në gjendjen e mëparshme janë që të gjitha atje: komandanti i ri i përgjithshëm i talebanëve Haibatullah Akundzada është emëruar “Emiri i besimtarëve” nga kreu i Al Kaedës Ajman Al-Zauahiri, si shenjë e njohjessë autoritetittë tij.
Një nga udhëheqësit talebanë që foli për një media saudite është Golam Ruhani, iburgosurpër 8 vjet në Guantanamo nga amerikanët. Ndërkohë janë liruar të gjithë të burgosurit nga burgjet afgane, përfshirë një grup të madh xhihadistësh; Sheriati është sërish në fuqi,dhe gratë kanë humbur brenda 10 ditësh të gjitha arritjet e 20 viteve të fundit në aspektin e barazisë gjinore.
Dhe këto janë pasojat e menjëhershme. Bilanci i politikës së këtyre 20 viteve është edhe më i rëndë: për 10 ditë shteti afgan i ndërtuar nga perëndimorët, u shemb. Tërheqja e SHBA-së është shndërruar në një arratisje të palavdishme.
Në terren kanë mbetur 87 miliardët dollarë të investuar nga Shtetet e Bashkuara në 2 vitet e fundit, kryesisht në armatime moderne, të cilat tani e tutje do të përdoren nga talebanët. Për
të mos përmendur fatin që e pret atë pjesë e popullsisë afgane që ka bashkëpunuar apo që ka mbështetur bastin për ardhjen e demokracisë edhe në këtë pjesë të harruar të botës:çfarë do të ndodhë, por mbi të gjitha kush do t’i besojë tani e tutje fjalës së Perëndimit në zonat më të rrezikuara të planetit?
Kjo është shenja dalluese e një tërheqjeje, e cila është shndërruar në një humbje, e vendosur në kuadrin e të qenit politikisht korrektë, me pakujdesinë më të keqe si në analizimin e realitetit afgan, ashtu edhe në aspektin e organizimit ushtarak të ushtrisë vendase.
Për imazhin e presidentit amerikan Xho Bajden, tërheqja kaotike nga Afganistan, mund të jetë po aq e dëmshme sa qasja që pati Niksoni ndaj luftës në Vietnam. Leksion që mëson SHBA-ja nga kjo ngjarje, është se kur përfshihesh në një ndërhyrje të armatosur ndërkombëtare, nuk mund t’i japësh asaj fund kur të leverdis ty.
Përndryshe është më mirë të hiqet dorë nga një sipërmarrje e tillë. E njëjta gjë vlen edhe për Evropën, e cila duhet të pretendojë në të ardhmen një përfshirje më të madhe në vendimet e Uashingtonit:Vietnami kishte të bënte vetëm me SHBA-në, por ajo çka do të ndodhë tani në Afganistan do të ketë pasoja serioze për të gjithë Perëndimin.
Sidomos nëse janë zgjedhje që ndikojnë në skakierën botërore:në fakt prapa disfatës së Kabulit, spikat hija e Kinës; dëshira e saj për të vënë në dyshim ekuilibrat e vjetër në kuadër të synimeve hegjemoniste të Pekinit. Në ekonomi, por jo vetëm. / “Il Giornale” – Bota.al
Bota
Shpërthim në një minierë në Poloni, plagosen 16 punëtorë
Published
2 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSNjë shpërthim ka ndodhur në një minierë në Poloni, duke plagosur 16 punëtorë. Ngjarja ka ndodhur mesditën e së mërkurës në rajonin Katowice të Polonisë jugore. Të plagosurit kanë pësuar kryesisht djegie dhe lëndime në krahë dhe këmbë. Situata është ndjekur nga autoritetet lokale, të cilat po merren me hetimin e shkakut të shpërthimit./UBTNews/
Bota
Emmanuel Macron u bën thirrje vullnetarëve të rinj për të ‘përforcuar’ ushtrinë franceze
Published
11 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSPresidenti francez Emmanuel Macron ka bërë thirrje për mobilizimin e vullnetarëve të rinj për të forcuar ushtrinë franceze, gjatë një fjalimi në Komandën e Mbështetjes Dixhitale dhe Kibernetike të Ushtrisë në Francën perëndimore. Ai kërkoi nga qeveria dhe forcat e armatosura të zhvillojnë propozime për të mobilizuar më shumë vullnetarë të rinj, duke i trajnuar dhe i integruar ata në ushtri kur është e nevojshme.
Macron theksoi se ky proces nuk ka për qëllim rikthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak, por synon të angazhojë të rinjtë që janë të gatshëm të kontribuojnë për forcimin e ushtrisë. Ky program ishte një nga premtimet e fushatës së tij presidenciale në vitin 2017 dhe pas kritikave, ai u realizua në vitin 2019 me formën e Shërbimit Kombëtar Universel (SNU), i cili synon të ofrojë mundësi rinore për të mësuar dhe kontribuar në ushtri.
Megjithatë, programi ka hasur në kritika lidhur me koston e tij dhe efikasitetin, duke çuar në një reduktim të buxhetit për SNU-në nga Senati francez. Ndërkohë, Franca ka një objektiv ambicioz për të arritur 210,000 ushtarakë aktivë dhe 80,000 rezervistë deri në vitin 2030./UBTNews/
Bota
Trump: Nëse Elon Musk do të blejë TikTok-un e mirëpres këtë vendim pozitiv
Published
21 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSPresidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka shprehur mbështetje për idenë që miliarderi i teknologjisë, Elon Musk, të blejë aplikacionin TikTok. Gjatë një deklarate në Shtëpinë e Bardhë, Trump tha se do të ishte i hapur ndaj një marrëveshje të tillë, duke theksuar se nëse Musk do të dëshironte ta blinte TikTok-un, ai e mirëpriste këtë vendim pozitiv.
Trump përmendi se gjatë mandatit të tij të mëparshëm ishte takuar me pronarët e TikTok-ut dhe kishte sugjeruar që aplikacioni të blihej dhe t’i jepej “gjysma” e SHBA-së. Ai argumentoi se Shtetet e Bashkuara duhet të kenë një partneritet të fuqishëm me TikTok-un dhe se kjo marrëveshje mund të ishte shumë e arsyeshme për të dyja palët.
Gjithashtu, Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv që shtynte ndalimin e TikTok-ut për 75 ditë, duke cituar çështje të sigurisë kombëtare dhe duke u munduar të shpëtojë aplikacionin, i cili përdoret nga rreth 170 milionë amerikanë. Ai theksoi se TikTok mund të kishte një vlerë deri në një trilion dollarë, dhe se SHBA kishte të drejtën ta shesë ose ta mbyllë aplikacionin.
Në këtë kontekst, Trump pohoi se administrata e tij po punonte për të krijuar një “sipërmarrje të përbashkët” me kompanitë që mund të ishin të interesuara për të blerë TikTok-un, me Shtetet e Bashkuara si partner. Ai theksoi se shumë investitorë dhe kompani mund të kishin interes në një marrëveshje të tillë, duke e bërë TikTok një mundësi tërheqëse për SHBA-në.
Vendimi i fundit i Gjykatës së Lartë të SHBA-së miratoi një ligj që mund të ndalonte TikTok-un nëse ByteDance, kompania kineze që e zotëron, nuk pranonte investime të tjera për aplikacionin. Pas një periudhe të shkurtër pa funksionim të shërbimeve, TikTok njoftoi se ishte duke rikthyer shërbimet për përdoruesit amerikanë pas garancive nga Trump./UBTNews/
Bota
Huamarrja në Mbretërinë e Bashkuar arrin nivelin më të lartë në katër vjet
Published
37 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSHuamarrja e qeverisë në Mbretërinë e Bashkuar ka arritur nivelin më të lartë në katër vitet e fundit, duke shkuar në afro 18 miliardë paund. Sipas Zyrës për Statistikat Kombëtare, huamarrja neto e sektorit publik ka arritur në 17.8 miliardë paund për muajin dhjetor, duke shënuar nivelin e tretë më të lartë për çdo dhjetor. Kjo shifër është 10.1 miliardë paund më e lartë se në të njëjtin muaj të vitit të kaluar dhe ka tejkaluar parashikimet e shumicës së ekonomistëve, të cilët kishin pritur një huamarrje prej 14.1 miliardë paund.
Rritja e huamarrjes është shpesh e lidhur me rritjen e pagesave të interesit të borxhit, një faktor që ka shtuar barrën për financat publike. Kjo situatë ka vënë nën presion Rachel Reeves, kancelaren, e cila po përballet me kritikë për rritjen e vazhdueshme të borxhit, pavarësisht premtimit të saj gjatë fushatës zgjedhore për të stimuluar ekonominë dhe për të rregulluar situatën ekonomike të vendit. Kjo huamarrje e lartë vjen pas një periudhe të gjatë të krizave ekonomike në Mbretërinë e Bashkuar, e cila ka përjetuar një rënie të ndjeshme të zhvillimit ekonomik dhe një situatë të pasigurt financiare./UBTNews/
Shpërthim në një minierë në Poloni, plagosen 16 punëtorë
Emmanuel Macron u bën thirrje vullnetarëve të rinj për të ‘përforcuar’ ushtrinë franceze
Trump: Nëse Elon Musk do të blejë TikTok-un e mirëpres këtë vendim pozitiv
Huamarrja në Mbretërinë e Bashkuar arrin nivelin më të lartë në katër vjet
Scholz dhe Macron takohen pas kthimit të Trump në Shtëpinë e Bardhë
Haradinaj takon Serwer: Kosova të rikthehet në partneritetin strategjik me aleatë
111 vjet nga dorëheqja e Ismail Qemalit si kryeministri i parë i Shqipërisë
Iraku miraton ligjin që mund të lejojë martesat e të miturve
Kurti në takim me ministrin e Jashtëm norvegjez
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!