Lajmet

Rashiti: Java e ardhshme vendimtare për dialogun Kosovë-Serbi

Naim Rashiti: Dallimet në qëndrime ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dihen.

Published

on

Para takimit Kurti-Vuçiq në Bruksel më 15 qershor, analisti politik, Naim Rashiti për DW flet mbi shanset që mund të krijohen në raundin e ri, por edhe rreziqet që paraqet për Kosovën shtyrja e vazhdueshme e dialogut.

DW. Z. Rashiti, si e shihni dinamikën e re në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi, palët aktualisht kanë qëndrime diametralisht të kundërta dhe me pozicione mjaft larg?

Naim Rashiti: Dallimet në qëndrime ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dihen. Por e reja e këtij procesi është se kemi një qeveri të re dhe një subjekt politik që tash qeveris dhe i cili në parim ka kundërshtuar proceset politike rreth dialogut me Serbinë, dhe po futet në këtë proces si qeveri e re dhe këtu janë dallimet e mëdha nga e kaluara dhe në veçanti dallimet nga pritjet e procesit. Prandaj javën e ardhshme  do të shohim se çfarë dinamike e re do të rivendoset në procesin e dialogut, me çfarë termash do të fillojnë takimet e nivelit të lartë dhe çfarë kornize, qoftë kohore apo edhe materiale në përmbajtje, do të përcaktohen e të shtyhen përpara liderët.

DW: Kryeministri Kurti ka thënë se takimin me Vuçiq nuk është vazhdim i dialogut, por takim për të ardhmen e dialogut. Si e shihni Ju këtë deklaratë të Kurtit?

Naim Rashiti: Çdo qeveri e ka ridefinuar në një farë forme kornizën, palët e ridefinojnë, por esenca është që a do të ketë pajtim. Edhe qeveria e shkuar Hoti ka rivendosur një kornizë, fillimisht me Samitin e Parisit dhe me presidentin e Serbisë dhe fazat nëpër të cilat ka kaluar procesi nga kryeministri Mustafa, sidomos nga presidenti Thaçi ka pasur një material në vetvete, pra një mirëkuptim ndërmjet palëve se në cilin aspekt po shkojmë. Pra BE-ja i ka edhe temat e kaluara, edhe temat e reja edhe agjendën e hapur për tema çfarë palët pajtohen për dialog të mëtutjeshëm. Pra do të  mund të ketë ndërhyrje në kornizë, por BE-ja do të kërkojë vazhdimësinë e asaj dhe të marrëveshjeve të kaluara që do të jenë në tavolinë.      

DW: Pala kosovare ka kërkuar përfshirjen e drejtpërdrejt amerikane në dialog. Palmer tha, se SHBA është hisedarë në dialog, por ndërmjetësimin e lë në duart e BE-së?

Naim Rashiti: Po, është një qëndrim i ri pas shumë viteve që SHBA-ja do të qëndrojë prapa proceseve të Brukselit, fuqishëm në mbështetje të dialogut dhe njëkohësisht duke punuar në mënyrë bilaterale me Kosovën dhe Serbinë dhe të ruaj marrëdhëniet e mira me Kosovën. Në fund të fundit ka një logjikë, SHBA-ja nuk është ndërmjetësuese në dialog por vetëm mbështetëse, sepse, partneri yt strategjik nuk duhet të jetë ndërmjetësues, por duhet të jetë mbështetës. E dyta, ky  proces nëse duhet të shkojë drejt mbylljes duhet të ketë legjitimitetin e BE-së, për të siguruar njohjen  e vendeve anëtare dhe për ta kthyer rezolutën në OKB për ta përmbyllur procesin. Dhe ndërkohë, administrata Biden, nuk dëshiron që të bëjë diçka ngjashëm si ka ndodhur në të kaluarën në procesin me Richard Grenell. 

DW: Instituti Juaj në një farë forme ka ndërmjetësuar apo është ndërmjetësues ndërmjet qeverisë së Kosovës dhe gjetjes së grupit të ekspertëve apo këshilltarëve në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi, çfarë është ky projekt?

Naim Rashiti: Ky është një ndër komponentët e institutit tonë Grupi për Ballkanin, i themeluar më herët dhe i materializuar vitin e kaluar, sepse natyrisht është dashur bashkëfinancim, dhe koordinim me qeverinë e Kosovës. Pra kjo gamë, këto komponentë të mbeten të gatshme për qeverinë për të angazhuar ekspertë të fushave të ndryshme në mbështetje të përgatitjes së qeverisë për dialog. 

DW: Kemi parë disa dokumente, që u publikuan në medie, disa koncept-ide apo strategji, që në gjuhën mediale u njohën si non-paper ku u fol  rreth ndryshimit të kufijve në Ballkan. Askush nuk po e merr përgjegjësinë e autorësisë. Si i keni parë Ju, propozimet në ato dokumente për ndryshim kufijsh?

Naim Rashiti

Naim Rashiti: Non-paper-at përdoren shumë nga diplomacitë e ndryshme pra janë të përdorshme nga diplomacitë, sepse ka të natyrave të ndryshme, kështu që nuk duhet të brengosemi  nga non-paper-at. Këto dokumente çfarë i kemi parë kohët e fundit që kanë të bëjnë me ndryshimin e kufijve, por kanë të bëjnë edhe me shtyrjen e agjendave të Bashkimit Evropian. Pra viteve të fundit kemi non-paper nga shumë aktorë, austriak, hungarez, francez, gjerman që duan ta shtyjnë BE-në drejt vendimmarrjes për Ballkanin Perëndimor dhe këto non-paper janë instrument i tyre për të mobilizuar mbështetjen brenda BE-së. Tash këto dokumentat e tjera që kanë dalë për ndryshime kufijsh, është vështirë ta themi saktë se nga vijnë dhe ka shumë dyshime, ka shumë versione. Ka dyshime që ka involvime përtej Ballkanit Perëndimor, sidomos përmes Bosnjës, Republikës Srpska, dhe Rusisë. Sidoqoftë, koncept-dokumente të tilla do të shohim vazhdimisht derisa çështja e dialogut Kosovë-Serbi nuk zgjidhet, deri sa çështja e Bosnjes nuk zgjidhet.

Nuk mund Ballkani Perëndimor të jetojë me këtë status-quo dhe do të ketë presione të mëdha për të kërkuar zgjidhje në favor të secilit varësisht nga ai ku buron qëllimi dhe natyrisht shembull një prej qëllimeve madhore të Rusisë është që ta pengojë zgjidhjen për Bosnjen dhe ta ruaj ndikimin në Serbi dhe ta zgjerojë ndikimin në Republikën Srpska. Pra realiteti është që çështja e Bosnjës të mbetet e hapur, dhe nëse ndodh ndryshimi i kufijve të ndodhë nga Bosnja, pastaj do të jetë çështja e hapur dhe ka zëra në Ballkanin Perëndimor  që e duan hapjen e kufijve në Ballkan dhe kjo për fajin edhe të BE-së që nuk gjen zgjidhje për Ballkanin. Jam i bindur që bllokada ndaj Maqedonisë së Veriut  do të vazhdojë, hapja e negociatave me Shqipërinë do të mbetet peng, dialogu Kosovë-Serbi do të mbajë peng çështjen e liberalizimit të vizave dhe mbështetjen e BE-së për Kosovën.   

DW: Cila është zgjidhja për Kosovën pa ndryshim kufijsh dhe pa ndryshim kushtetutash?

Naim Rashiti: Shiko problemi kryesor i Kosovës dhe Bosnjes është që kanë kaluar 20-25 vite dhe jemi në status-quon e ngjashme. Jo që Kosova si shtet është në gjendjen e para 20 viteve, por në raport me zgjidhjen e konflikteve, pra konflikti nuk është zgjidhur. Konflikti ndërkombëtarisht është një nocion i konfliktit të ngrirë, një status-quo dhe ky është rreziku, që Kosova dhe Bosnja mbeten në situata të pazgjidhura dhe nuk duhet të lejohet që të mbetet Kosova në situatë të pazgjidhur. Dhe përderisa të zgjasë kjo situatë  e pazgjidhur do të kemi ide të ndryshme dhe koncept-dokumente të ndryshme dhe kështu me radhë. Sa më shumë po shtyhet dialogu, aq më i vështirë po bëhet procesi i dialogut që çon Kosovën drejt anëtarësimit në OKB.

Sepse në këtë moment, po qe se e merr edhe njohjen e Serbisë, do të jetë e pamundur të kalojë në Këshillin e Sigurimit për shkak të Rusisë dhe Kinës. Mirë do të kishte qenë të merret njohja nga Serbia, megjithatë fakti që Rusia dhe Kina bllokojnë Kosovën, i ka dhënë Serbisë mundësi të manipulojë me këtë proces, pra të maksimizojë kërkesat e saj dhe në këtë situatë Kosova duhet o të hyjë në dialog për një kompromis, herët a vonë, o të gjej zgjidhje që çojnë drejt njohjes nga Serbia duke mos hyrë në kompromise të mëdha, qoftë kushtetuese, sepse territoriale nuk ka konsensus në Kosovë. Pra Kosova duhet të gjej një zgjidhje të hapit të parë drejt hapit final, së paku ta mobilizojë spektrin ndërkombëtar aty ku është e mundur të gjendet zgjidhja dhe zgjidhja momentale që është duke u zhvilluar është zgjidhja në kuadër të BE-së që të gjendet një zgjidhje gjithëpërfshirëse për normalizim të plotë. 

Continue Reading

Lajmet

​Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare

Published

on

By

Kosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.

Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.

Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.

Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.

Continue Reading

Lajmet

“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen

Published

on

By

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.

Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.

Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.

Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.

Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.

Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.

Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.

Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë

Published

on

By

Bashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.

Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim

Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.

BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.

Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.

Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.

Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.

KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/

Continue Reading

Lajmet

Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.

Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.

Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.

Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.

Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.

Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.

Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.

Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.

Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.

Continue Reading

Të kërkuara