Lajmet

​Rafuna: Pritet ulje e inflacionit dhe normave të interesit për vitin 2024

Lufta Ukrainë-Rusi, Rafuna thotë se në mënyrë indirekte ka ndikuar në rritjen e inflacionit dhe ngritjen e normave të interesit.

Published

on

Ndryshe prej vitit të kaluar, pritet që në vitin 2024 të ketë ulje të inflacionit, duke përfshirë edhe stabilitetin apo rënien e normave të interesit. Kështu thotë në një konferencë për media kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës (OEK), Lulzim Rafuna derisa potencon trendet që i kanë përcjellë bizneset gjatë vitit 2023, për çka përmend krizat e ndryshme dhe luftërat.

Lufta Ukrainë-Rusi, Rafuna thotë se në mënyrë indirekte ka ndikuar në rritjen e inflacionit dhe ngritjen e normave të interesit. Ndërkaq lajm të mirë potencon se gjatë këtij vitet pritet që të ketë ulje të inflacionit dhe rënie të normave të interesit.

“Sa i përket trendeve që na kanë përcjellur gjatë vitit 2023 pa dyshim që ishin krizat e ndryshme dhe luftërat të cilat kanë pasur një impakt ndoshta jo edhe të drejtpërdrejt por në mënyrë indirekte po siç ishte lufta Ukrainë Rusi, ku kompanitë tona ishin të varura prej shumë kompanive evropiane. Kompanitë evropiane ishin të prekura nga kjo luftë. Si rezultat i kësaj kishim edhe një inflacion, ku në vitin 2022 arriti pikën në muajin shtator dy shifror, ndërsa vitin e kaluar kishte një stabilitet të inflacionit. Kjo ka ardhur edhe si rezultat edhe i ngritjes së normave të interesit si në tregjet evropiane po ashtu edhe në Kosovë, për ta ngadalësuar inflacionin dhe kjo ka pasur sukses. Pritjet tona janë që në vitin 2024 nuk do të ketë rritje të normave të interesit dhe inflacionit, përkundrazi do të ketë rënie të normave të normave të interesit, gradualisht me stabilitetin e inflacionit do të ketë edhe rënie për arsye nuk ka nevojë që ose kërkesë që të ketë ngritje të normave të interesit kur inflacioni është duke rënë. Ky është një lajm i mirë për bizneset edhe kosovare”, thotë Rafuna.

Rafuna derisa prezantoi punë njëvjeçare të OEK-ut, përmendi disa nga sfidat me të cilat janë përballur bizneset gjatë vitit 2023, duke përfshirë mungesën e porosive, personelit të kualifikuar, kapacitet teknike të vogla, vështirësitë në marrjen e kredive, kamatat e larta, ndërprerjen e energjisë elektrike e të tjera.

Nga një anketë të bërë nga OEK me rreth 500 biznese në Kosovë, del se 67 për qind e bizneseve janë shumë të shqetësuara për largimin e punëtorëve, për shkak të liberalizimit të vizave.

“Gjatë vitit 2023 ka pasur një mungesë të porosive, ose një mungesë ta quaj të kërkesës sepse hyn këtu edhe ndërtimtaria, s ai përket shitjes së banesave. Ka qenë 53 për qind kanë shpreh që ka një rënie të porosive ose të kërkesës për mallra…70 për qind janë deklaruar që kanë mungesë të personelit të kualifikuar, kapaciteteve teknike 32 për qind të vogla që i kanë, se një pjesë e tyre ka kërkesë për të prodhuar mallra, por nuk ka kapacitet sa ka kërkesë…Mungesa mjeteve financiare është 66 për qind. Vështirësitë në marrjen e kredive janë 31 për qind. Kamatat e larta 41 për qind, konkurrenca jo lojale 23 për qind, ndërprerje e energjisë elektrike 28 për qind…Këto kane qenë sfidat më të mëdha të bizneseve gjatë vitit 2023. Prej 1 janari kemi liberalizimin e vizave dhe kemi shfrytëzuar rastin që në këtë mostër të bizneseve të bëjmë edhe një anketë rreth shqetësimit të tyre, sa i përket largimit të punëtoreve pas liberalizmit të vizave. Prin që 67 për qind e biznese janë shumë të shqetësuara me mundësinë e largimit ose me mundësinë që të ketë më pak fuqi punëtore si rezultat i liberalizmit të vizave, të shqetësuar 27 për qind”, thekson Rafuna.

Ndërsa lidhur me vlerën e mallrave të importuara në vlerë prej 6 miliardë euro, Rafuna thotë se ka pasur impakt tek qytetarët e Republikës së Kosovës. Ai shtoi se trendet në ekonominë e gjelbërt vazhdojnë të rriten, duke përfshirë investimet në energji të rinovueshne, teknologjitë mjedisore dhe praktikat e biznesit të qëndrueshëm.

Lidhur me këto trende Rafuna kërkon nga qeveria të merren masa që do të ndihmohen bizneset. Ndër të arriturat e Odës Ekonomike të Kosovës, Rafuna përmend koordinimin e mbi dhjetë memorandumeve të bashkëpunimit, realizimin e mbi 2 mijë vizitave tek kompanitë anëtare dhe jo anëtare të OEK-ut. Ai tutje potencoi trajnimin e 2 mijë kandidatëve të rinj përmes programeve të ndryshme për t’iu përgjigjur kërkesave për tregun e punës.

Pastaj realizimin e mbi 20 takimeve me ambasadorë ndërkombëtarë të akredituar në Kosovë, për te gjetur se si mund të promovohet më shumë diplomacia ekonomike. Rafuna shtoi se gjatë vitit 2023 kanë pasur mbi 200 anëtarë të rinj.

“Aktivitetet e Odës Ekonomike gjatë vitit 2023 ishin të shumta, ka qenë një agjendë shumë e ngjeshur, ia kemi dalë me shumë sukses…Nga muaji shkurt ne kemi marRë udhëheqjen e Odave të Ballkanit Perëndimor që është një iniciativë rajonale që është themeluar si rezultat i Procesit të Berlinit mbështetur nga komisioni evropian…Gjatë vitit 2023 kishim 200 anëtarë të rinj që nuk kanë qenë asnjëherë anëtarë të odës, pra kanë ardhur anëtarë të rinj, kompani. Kemi pasur takime aktivitete, si brenda vendit ashtu edhe jashtë vendit me Odat Ekonomike Evropiane…Kemi pasur mbi 2 mijë e 100 vizita te kompanitë anëtare apo jo të Odës Ekonomike dhe iu kemi qëndruar afër, kemi jetuar me sfidat që i kanë pasur bizneset. Duke ditur që bizneset kanë shtuar aktivitetin e tyre, u shtri nevoja për trajnime dhe OEK me stafin e vet ka realizuar5mbi 2 mijë trajnime, 2 mijë kandidatë i ka trajnuar një odë ekonomike, që janë certifikuar përmes programeve të ndryshme që iu kanë përshtatur kërkesave të biznesit…Kanë qenë 16 projekte të huaja të cilat i ka implementuar Oda Ekonomike për t’i dalur në ndihmë sektorit privat”, potencon Rafuna.

Përveç këtyre, Rafuna zotohet që do t’i ndihmojë bizneset për të kaluar fazën e tranzicionit në ekonomi të gjelbër dhe dixhitalizim. Ai shton se duhet të vazhdojë përkrahja dhe financimi i eksportit, për cak thotë se duhet gjetur mënyra se si të stimulohen produktet e Kosovës.

Ndër të tjera, Rafuna derisa u përgjigj në pyetjet e gazetarëve thotë se bizneset nuk po ndihen të sigurta, ani pse kohëve të fundit ka një ngadalësim në importimin e fuqisë punëtore. Ai potencon se zgjidhja më e mirë është nëse bizneset funksionojnë me staf vendor. Rafuna rekomandon qeverinë që të përpilojë një plan në mënyrë që të ndalë trendin e largimit të të rinjve nga Kosova.

Ndërkaq, sa i përket masave të Bashkimit Evropian ndaj vendit tonë, Rafuna potencon se kemi pësuar në dy aspekte, në atë material, duke mos u implementuar shumë projekte kapitale. Këtu, Rafuna shton edhe dëmtimin e imazhit të Kosovës, për shkak të sanksioneve, për cak thotë se investitorët e huaj mund të hezitojnë për investim.

Bota

Fermerët francezë vazhdojnë protestat kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë

Published

on

Fermerët në Francë kanë vazhduar protestat e tyre të forta, duke hyrë në ditën e katërt të mobilizimit kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë midis Bashkimit Evropian dhe vendet e Mercosur (Argjentina, Brazili, Paraguaji dhe Uruguaji). Këto protesta janë shtrirë në disa qytete të Francës, ndërsa fermerët kërkojnë më shumë mbështetje dhe mbrojtje për industrinë e bujqësisë franceze, duke thënë se marrëveshja do të dëmtojë ndjeshëm të ardhurat e tyre dhe do të krijojë konkurrencë të padrejtë.

Në një akt demonstrativ, dhjetra fermerë, të organizuar nga sindikata Koordinimi Rurale du Lot-et-Garonne, montuan një kortezh me traktorë dhe bllokuan hyrjen në portin e madh të Bordos në Bassens (Gironde), një pikë kyçe për importin e drithërave. Protestuesit hodhën goma për të bllokuar rrugët që çojnë në portin, duke kërkuar që Ministri i Bujqësisë të nënshkruajë një dokument që garanton barazi të rregullave për të gjithë prodhuesit, duke i detyruar eksportuesit e vendeve të Mercosur të përmbushin standardet e BE-së për produktet bujqësore.

Një protestues nga sindikata Koordinimi Rurale shprehu shqetësimin se “na e imponojnë këtë produkt apo atë produkt dhe i ndalojnë produktet tjera, por këto produkte janë të ndaluara në vendin tonë, ndërsa në vendin e tyre janë të lejuara. Më pas këto produkte të parregulluara i blejmë nga jashtë”. Kjo është një akuza e fortë që synon të nënvizojë mangësitë e marrëveshjes për sa i përket standardeve të sigurisë dhe cilësisë së produkteve që mund të importohen pa tarifa doganore.

Sindikatat, duke përfshirë edhe Koordinimin Rurale, që është një grup bujqësor me lidhje me të djathtën ekstreme, kanë paralajmëruar një “revoltë bujqësore”, me bllokada të mallrave ushqimore që do të vazhdojnë në qytete të tjera, si në Auch dhe Agen në jugperëndim të Francës. Ata po ashtu janë të angazhuar në një fushatë të gjerë për të kundërshtuar importin e mishit të viçit, shpendëve dhe sheqerit nga vendet e Mercosur, të cilat, sipas tyre, krijojnë konkurrencë të pandershme për fermerët francezë dhe evropianë.

Përkrahësit e marrëveshjes BE-Mercosur argumentojnë se kjo marrëveshje do të përmirësojë lidhjet ekonomike midis Evropës dhe Amerikës së Jugut, duke hequr tarifat për eksportet evropiane, sidomos për makineritë, kimikatet dhe automjetet. Ata besojnë se kjo do të rrisë mundësitë e tregtisë për bizneset evropiane dhe do të kontribuojë në rritjen ekonomike të rajonit.

Megjithatë, shumë sindikata të fermerëve dhe organizata bujqësore e shohin këtë marrëveshje si një kërcënim për sektorin e bujqësisë, duke konsideruar se ajo nuk merr parasysh kostot e larta të prodhimit në Evropë dhe kushtet më të ulëta të prodhimit në disa shtete të Amerikës së Jugut. Ata e cilësojnë marrëveshjen si të paekuilibruar, pasi nuk ofron mbrojtje të mjaftueshme për prodhuesit evropianë dhe mund të çojë në një rënie të çmimeve dhe cilësisë së produkteve bujqësore franceze.

Në përgjigje të protestave, Ministrja e Bujqësisë e Francës, Annie Genevard, ka kundërshtuar publikisht marrëveshjen e tregtisë së lirë, duke përmendur rreziqet e shpyllëzimit dhe shqetësimet shëndetësore të lidhura me mishin e trajtuar me hormone, si dhe me praktikat e tjera që janë të ndaluara në Bashkimin Evropian. Po ashtu, Presidenti Emmanuel Macron ka shprehur shqetësimin e tij për mundësinë që prodhuesit e Amerikës së Jugut të mos përmbushin standardet e larta mjedisore dhe shëndetësore të BE-së.

Fermerët francezë dhe sindikatat që i përfaqësojnë shpresojnë që protestat e tyre të krijojnë një presion të mjaftueshëm mbi qeverinë dhe zyrtarët e BE-së për të rinegociuar ose për të bllokuar marrëveshjen, duke kërkuar mbështetje më të madhe për sektorin bujqësor të Francës dhe të gjithë Evropës./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Bota

Itali, mjekët në grevë, shkak buxheti i ulët i parashikuar për vitin 2025

Published

on

Në Itali, punonjësit e shëndetësisë kanë nisur një grevë njëditore në të gjithë vendin, duke protestuar kundër buxhetit të ulët të parashikuar për sektorin e shëndetësisë për vitin 2025. Sindikatat e mjekëve dhe stafit shëndetësor kanë deklaruar se shkalla e pjesëmarrjes në grevë është rreth 85 për qind, duke theksuar shqetësimet e tyre për financimin e pamjaftueshëm të këtij sektori kaq të rëndësishëm.

Një nga arsyet kryesore të grevës është buxheti i shëndetësisë për vitin 2025, i cili parashikon më pak të ardhura për këtë sektor, duke vënë në dyshim mundësitë e ofrimit të shërbimeve të nevojshme për popullatën. Mjekët dhe infermierët janë të shqetësuar për pamjaftueshmërinë e burimeve dhe për pasojat që mund të ketë kjo situatë mbi shërbimin shëndetësor në të gjithë vendin.

Përveç shqetësimeve për buxhetin, punonjësit e shëndetësisë kanë protestuar gjithashtu për sigurinë e pamjaftueshme gjatë punës në spitale. Ata kanë denoncuar kushtet e punës dhe mungesën e mbrojtjes adekuate, duke i bërë thirrje qeverisë që të ofrojë kushte më të sigurta për punonjësit shëndetësor, të cilët janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj stresit dhe rreziqeve të tjera.

Mjekët kanë shprehur shqetësime për pasojat e mundshme të buxhetit të ulët, duke parashikuar se mund të shtyhen mbi 15,000 operacione jo urgjente dhe 100,000 kontrolle mjekësore. Ky është një shqetësim serioz për pacientët që presin trajtim dhe për gjithë sistemin shëndetësor, që mund të përballet me vonesa të mëdha dhe ngarkesa të mëtejshme në shërbimet e tij.

Gjatë protestës, mjekët dhe punonjësit e tjerë të shëndetësisë mbajtën pankarta me mbishkrimin “Respekt”, duke kërkuar që të tregohen më shumë vlerësim dhe respekt ndaj personelit shëndetësor, të cilët luajnë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shëndetit publik, veçanërisht gjatë periudhave të krizave shëndetësore si pandemia e COVID-19.

Ndërkohë, kryeministrja italiane Giorgia Meloni ka reaguar ndaj kritikave të sektorit shëndetësor dhe opozitës, duke mbrojtur pozicionin e qeverisë lidhur me buxhetin e vitit 2025. Ajo ka theksuar se qeveria e saj ka ndarë “sasi të paprecedentë burimesh” për shërbimet shëndetësore kombëtare, duke u angazhuar për përmirësimin e kushteve të punës dhe mbështetje për sistemin shëndetësor.

Në këtë kuadër, përplasja midis sindikatave të sektorit shëndetësor dhe qeverisë duket se do të vazhdojë, pasi mjekët kërkojnë financim të mjaftueshëm për të garantuar shërbime të sigurta dhe cilësore për të gjithë qytetarët italianë./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Sekuestrohen artefaktet e vjedhura nga një varrezë etruske në Itali

Published

on

Autoritetet italiane kanë njoftuar sekuestrimin e një sërë artefaktesh të gërmuara ilegalisht nga një varrezë etruske në rajonin e Umbrias, ndërkohë që po hetohen dy persona të dyshuar për vjedhjen dhe tentativën për t’i shitur ato në tregun e zi. Sipas njoftimeve të policisë, artefaktet që përfshijnë urnat, sarkofagët dhe sende të tjera të çmuara, vlerësohen në rreth tetë milionë euro.

Vjedhja e këtyre objekteve historike ka ndodhur në një varrezë etruske që u zbulua nga një fermer në vitin 2015, i cili gjeti një numër sendesh antike. Disa nga artefaktet që janë sekuestruar në operacionin e fundit janë identifikuar si të njëjtat që u shfaqën më parë në tregun ilegal, duke sugjeruar se këto sende mund të ishin pjesë e një rrjeti të madh të trafikimit të objekteve historike.

Për të zbardhur këtë çështje, policia italiane ka përdorur teknologjinë moderne, duke përdorur dronë për të fotografuar vendndodhjen e gërmimit dhe duke realizuar përgjime telefonike për të lokalizuar dy personat e dyshuar. Gjatë hetimit, janë gjetur dy sarkofagë të princeshave etruske, disa urnat mortore, kontejnerë parfumi dhe një krehër të gjitha këto sende që tregojnë nivelin e lartë të kulturës dhe artit të etrusqve.

Qytetërimi etrusk ka ekzistuar për disa shekuj, duke mbuluar një periudhë të rëndësishme historike që shtrihet nga rreth vitit 900 para Krishtit deri në vitin 27 para Erës Sonë. Ky qytetërim ka pasur një ndikim të madh në kulturën e lashtë të Italisë, kryesisht në rajonet e Toskanës, Umbrias dhe Lacios, të cilat ishin vendet e banuara nga etrusqit. Artefaktet e zbuluara në këtë rast përfaqësojnë jo vetëm një thesar të pasur arkeologjik, por dhe një dëshmi të rëndësishme të trashëgimisë kulturore të këtij qytetërimi të lashtë.

Hetimet janë ende në vazhdim dhe autoritetet janë të angazhuara për të zbuluar të gjithë rrjetin e individëve të përfshirë në këtë trafikim të artefakteve të çmuara./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025

Published

on

Karlo Akutis, i njohur si “patron shenjti i internetit” dhe “influenceri i Perëndisë”, do të shpallet shenjtor nga Kisha Katolike në prill të vitit 2025, duke u bërë kështu i pari milenial që do të arrijë këtë nder të lartë.

Acutis, një djalë i lindur në Londër dhe i njohur për aftësitë e tij online, ndërroi jetë në vitin 2006 në moshën 15-vjeçare nga leukimia, pas një periudhe të gjatë sëmundjeje. Gjatë jetës së tij, ai kishte krijuar një ndikim të jashtëzakonshëm në internet, duke regjistruar mrekulli dhe duke menaxhuar faqe web për organizata katolike. Përmes aktivitetit të tij në rrjetet sociale dhe internet, Akutis bëri të mundur që besimi katolik të lidhej më shumë me brezin e ri në këtë epokë digjitale.

Pas vdekjes së tij, trupi i Akutis u transferua në Assisi, Itali, ku tani ndodhet i ekspozuar në një shenjë, së bashku me relikte të tjera që lidhen me jetën e tij. Historia e jetës së tij, mes dhimbjes dhe besimit të palëkundur, ka shërbyer si një burim frymëzimi për shumë të rinj.

Për shpalljen e tij si shenjtor, Kisha Katolike kërkon verifikimin e dy mrekullive të lidhura me ndërmjetësimin e kandidatit. Mrekullia e parë për Akutis u njoh në vitin 2020, kur një fëmijë brazilian, i cili vuante nga një sëmundje kongjenitale, u shërua në mënyrë të jashtëzakonshme pas lutjeve të bëra për nder të tij. E dyta, një mrekulli e verifikuar këtë vit, përfshin shërimin e një studenti universitar në Firence, i cili u rikuperua nga një gjakderdhje e rëndë në tru.

Acutis është parë si një shenjë shprese për Kishën Katolike, e cila po përpiqet të lidhet më afër brezave të rinj në një kohë ku teknologjia dhe digitalizimi kanë bërë një ndryshim të madh në mënyrën se si besohet dhe praktikohet feja. Papa Françesku, një admirues i flaktë i Akutis, do ta shpallë atë shenjtor në një ceremoni solemne që do të mbahet në Vatikan më 26 prill 2025.

Historia e Karlo Akutis, përmes mirësisë dhe besimit të tij të pandashëm, përfaqëson një udhërrëfyes të fuqishëm për një epokë moderne, ku besimi dhe teknologjia mund të bashkohen në një mënyrë të mrekullueshme dhe transformative./Euronews/

Continue Reading

Të kërkuara