Kulturë

Pse “Vargjet Satanike” të Salman Rushdie mbetet kaq i debatuar, edhe pas disa dekadash?

Çfarë kishte – dhe ende ka – prapa gjithë këtij zemërimi?

Published

on

Një nga librat më të diskutueshëm në historinë e kohëve të fundit letrare, “Vargjet Satanike” të Salman Rushdie, u botua mbi tre dekada më parë dhe pothuajse menjëherë shkaktoi demonstrata e zemëratë në të gjithë botën, disa prej tyre të dhunshme.

Një vit më vonë, në vitin 1989, udhëheqësi suprem i Iranit, Ayatollah Khomeini, nxori një fetva, ose vendim fetar, duke urdhëruar muslimanët të vrisnin autorin.  

I lindur në Indi në një familje myslimane, por në atë kohë shtetas britanik që jetonte në Mbretërinë e Bashkuar, Rushdie u detyrua të fshihej për pjesën më të madhe të një dekade.

Çfarë kishte – dhe ende ka – prapa gjithë këtij zemërimi?

Polemika

Libri, “Vargjet Satanike”, shkon në zemër të besimeve fetare myslimane kur Rushdie, në sekuenca ëndrrash, sfidon dhe ndonjëherë duket se tallet me disa nga parimet e tyre më të ndjeshme.

Myslimanët besojnë se Profeti Muhamed u vizitua nga engjëlli Gibreel – Gabriel në anglisht – i cili, gjatë një periudhe 22-vjeçare, i recitoi fjalët e Zotit atij. Nga ana tjetër, Muhamedi ua përsëriti fjalët pasuesve të tij. Këto fjalë përfundimisht u shkruan dhe u bënë vargje dhe kapituj të Kuranit.

Romani i Rushdie përfshin këto besime thelbësore. Një nga personazhet kryesore, Gibreel Farishta, ka një sërë ëndrrash në të cilat bëhet adashi i tij, engjëlli Gibreel. Në këto ëndrra, ai ndeshet me një personazh tjetër qendror në mënyra që i bëjnë jehonë rrëfimit tradicional të Islamit për takimet e engjëllit me Muhamedin.

Rushdie zgjedh një emër provokues për Muhamedin. Në versionin e romanit, Profeti quhet Mahound – një emër alternativ për Muhamedin i përdorur ndonjëherë gjatë Mesjetës nga të krishterët që e konsideronin atë djall.

Për më tepër, Mahoundi i Rushdies vendos fjalët e tij në gojën e engjëllit Gibreel dhe u jep ndjekësve të tij dekrete që u shkojnë për shtat vetëm qëllimeve të tij egoiste. Edhe pse, në libër, shkruesi imagjinar i Mahound, Salman Persiani, refuzon vërtetësinë e recitimeve të Zotit të tij, ai i regjistron ato sikur të ishin të Zotit.

Në librin e Rushdie, Salman, për shembull, ia atribuon disa pasazhe aktuale në Kuran që i vendosin burrat “mbi gratë” dhe u japin burrave të drejtën të godasin gratë.

Nëpërmjet Mahound, Rushdie duket se hedh dyshime mbi natyrën hyjnore të Kuranit.

Sfidim i teksteve fetare?

Për shumë myslimanë, Rushdie, në ritregimin e tij imagjinar të lindjes së ngjarjeve kryesore të Islamit, nënkupton se, në vend të Zotit, Profeti Muhamed është vetë burimi i të vërtetave të shpallura.

Në mbrojtje të Rushdie, disa studiues kanë argumentuar se “tallja e tij e pandershme” synon të eksplorojë nëse është e mundur të ndahet fakti nga trillimi. Eksperti i letërsisë Greg Rubinson thekson se Gibreel nuk është në gjendje të vendosë se çfarë është e vërtetë dhe çfarë është një ëndërr.

Që nga botimi i “Vargjeve Satanike”, Rushdie ka argumentuar se tekstet fetare duhet të jenë të hapura për t’u sfiduar. “Pse nuk mund të debatojmë për Islamin?”, tha Rushdie në një intervistë të vitit 2015. “Është e mundur të respektosh individët, t’i mbrosh nga intoleranca, ndërkohë që të jesh skeptik për idetë e tyre, madje edhe t’i kritikosh me forcë”.

Megjithatë, kjo pikëpamje bie ndesh me mendimin e atyre për të cilët Kurani është fjala e Zotit.

Pas vdekjes së Khomeinit, qeveria e Iranit njoftoi në vitin 1998 se nuk do ta zbatonte fetvanën e tij ose nuk do të inkurajonte të tjerët ta bënin këtë. Rushdie tani jeton në Shtetet e Bashkuara dhe bën paraqitje të rregullta publike.

Megjithatë, 30 vjet më vonë, kërcënimet ndaj jetës së tij vazhdojnë. Edhe pse protestat masive kanë pushuar, temat dhe pyetjet e ngritura në romanin e tij mbeten shumë të debatuara./The Conversation – Bota.al

Magazinë

Seriali hit i Netflix “Adolescence” pritet të ketë një sezon të dytë

Published

on

“Adolescence”, i cili nga kjo javë u bë seriali i katërt më i ndjekur në anglisht në servis, së shpejti do të jetë i treti, me 114 milionë shikime.

Deadline raporton se kompania e prodhimit “Plan B” e Brad Pitt është në bisedime me regjisorin Philip Barantini për perspektivat për një sezon të dytë.

“Adolescence” është një mini-serial që ndjek djalin 13-vjeçar Jamie Miller (Owen Cooper), i cili akuzohet për vrasjen e një vajze adoleshente në klasën e tij. Historia zemërthyese tregohet në katër episode, secili i filmuar në një pamje të vetme, duke shtuar një eksperiencë të tensionuar qëllimisht për shikuesin.

Netflix do ta bëjë të disponueshëm serialin përmes shërbimit të tij të transmetimit Into Film+. Organizata bamirëse për marrëdhënie të shëndetshme, Tender, do të krijojë udhëzues dhe burime.

Që nga premiera e tij më 13 mars, seriali ka grumbulluar 24.3 milionë shikime në vetëm katër ditë, duke e bërë atë serialin më të vlerësuar të Netflix për javën 10-16 mars.

Continue Reading

Magazinë

“Kapitull i ri për markën luksoze”-Prada blen Versace për 1.25 miliardë euro

Published

on

Kompania e famshme “Prada” njofton se ka bërë një marrëveshje përfundimtare për të blerë “Vesace” nga Capri Holdings, për një shumë parash prej 1.25 miliardë euro.

“Jemi të lumtur të mirëpresim Versace në Grupin Prada dhe të fillojmë një kapitull të ri për një markë me të cilën ndajmë angazhim të palëkundur ndaj kreativitetit, kujdesit ndaj produktit dhe trashëgimi të fortë kulturore,” deklaroi në një postim Patrizio Bertelli, president dhe drejtor ekzekutiv i grupit Prada.

“Qëllimi ynë është t’i japim vazhdimësi trashëgimisë së Versace, duke festuar dhe rinterpretuar estetikën e saj të guximshme dhe të përjetshme, ne do të ofrojmë një platformë solide, të forcuar me kalimin e viteve nga investimet e vazhdueshme industriale dhe të shpërndarjes. Organizata jonë është e gatshme dhe e pozicionuar mirë për të shkruar një faqe të re në historinë e Versace, duke shfrytëzuar vlerat dhe konfidencën e grupit,” shtoi ai.

“Jam absolutisht e kënaqur që Versace po i bashkohet familjes Prada. Gianni dhe unë kemi pasur gjithmonë admirim të madh për Miuwia, Patrizio dhe familjen e tyre.

Jam i nderuar të lë shtëpinë në duart e biznesit familjar italian të besuar e jam gati të mbështes epokën e re për markën në çdo mënyrë të mundshme,” u shpreh Donatella në një postim në rrjetet sociale.

Continue Reading

Magazinë

Mbretëresha Camilla zbulon sekretet e martesës së lumtur me Mbretin Charles

Published

on

Mbretëresha e Mbretërisë së Bashkuar Camilla ka ndarë sekretet e një martese të qëndrueshme me Mbretin Charles, teksa çifti mbretëror festoi 20-vjetorin e martesës ditë më parë, gjatë një vizite shtetërore në Itali.

“20 vjet… kush do ta besonte?!” ka thënë ajo për mediat britanike, ka raportuar FemaleFirst.

E pyetur për sekretin e një martese të suksesshme, ajo u përgjigj me thjeshtësi dhe humor duke thënë se mendon që ka të bëjë me miqësinë.

“Të qeshësh për të njëjtat gjëra. Të vazhdosh përpara me jetën. Shpesh jemi si dy anije që kalojnë pranë njëra-tjetrës gjatë natës. Kalojmë me shpejtësi përkrah njëri-tjetrit”, ka thënë ajo.

Më herët gjatë ditës, Camilla kishte veshur një version të modifikuar të veshjes që kishte mbajtur në ceremoninë e martesës së tyre në vitin 2005, e rifreskuar me detaje të reja qëndisjeje.

77-vjeçarja ka treguar se ajo dhe mbreti kishin rezervuar “pak kohë për të biseduar pas pesë angazhimeve publike dhe para darkës shtetërore”. E pyetur nëse Charles do ta konsideronte një ditë pushimi si dhuratë për përvjetor, ajo tha me humor “Ëndërroj!”

E pyetur nëse arrijnë të relaksohen bashkë gjatë turneve zyrtare, Camilla ka thënë se flasin gjatë darkës.

“Po, kemi pak kohë për të biseduar gjatë darkës. Do të ishte bukur të kishim një ditë pushimi për të vizituar ndonjë vend, por nuk do të ndodhë!”, ka thënë ajo.

Çifti nuk kishte shkëmbyer dhurata për përvjetorin, por Camilla planifikonte t’i dhuronte Charlesit diçka tradicionale, një komplet porcelani, si dhuratë klasike për 20-vjetorin e martesës.

“Do ta bëjmë kur të kthehemi. Nëse e bën tani, gjithçka bëhet me ngut dhe nuk ke kohë të thuash asgjë me kuptim. Mendoj se në fund të ditës, do të nxjerrim diçka nga xhepi. Kam diçka gati.”

Camilla e ndiente veten veçanërisht të lumtur që përvjetori u festua në Itali, një vend me të cilin ajo ka lidhje personale që nga fëmijëria, pasi familja e saj kishte një shtëpi pushimi në Firence.

“E kam dashur gjithmonë Italinë. Këtu ndihesh më mirë. Janë kaq miqësorë, të dashur. Ushqimi, moti… është diçka në ajër. Gjithçka ka më shumë shije. Pse domatet e makaronat kanë më shumë shije? I merr me vete në Angli, por nuk kanë të njëjtin shije”, ka thënë ajo.

Gjatë darkës shtetërore me 150 të ftuar, mbreti Charles, në një fjalim plot humor dhe mirënjohje, ai ka thënë se kjo vizitë është e veçantë për çiftin pasi festojnë 20 vjetorin e martesës.

“Kjo vizitë është dhe më e veçantë për ne, pasi festojmë 20-vjetorin e martesës. Duhet të them se është w mirë nga ana juaj, zoti president, që na keni organizuar këtë darkë me qirinj për dy vetë”, tha Charles.

Pak orë para darkës, çifti ka bërë një vizitë të papritur te Papa Françesku, i cili u uroi përvjetorin gjatë një takimi 20-minutësh.

Pallati Buckingham më pas ndau një fotografi në rrjetet sociale, me mbishkrimin: “Mbretit dhe Mbretëresha u prekën shumë nga fjalët e Papës për përvjetorin e tyre dhe u ndien të nderuar që ndanë urimet personalisht me të”.

Continue Reading

Magazinë

Ed Sheeran mbështetës i pandashëm i Swift: Sekretet e miqësisë së tyre të fortë

Published

on

Ed Sheeran dhe Taylor Swift kanë një miqësi të gjatë që daton që nga viti 2012, kur Sheeran u bë akti mbështetës në turneun “Red” të Swift.

Pavarësisht angazhimeve të shumta profesionale, ata vazhdojnë të mbajnë një lidhje të ngushtë dhe të fortë.

Në një intervistë të fundit, Sheeran theksoi se ata takohen rreth katër herë në vit dhe kalojnë kohë të konsiderueshme së bashku, duke pasur biseda të thella që mund të zgjasin deri në gjashtë orë.

Për Taylor Swift, Ed është një nga pak njerëzit që e kupton jetën e saj si figurë publike, duke e përshkruar miqësinë e tyre si një formë terapie.

Kjo miqësi është shumë e rëndësishme për të dy, dhe takimi i fundit publik i tyre ishte gjatë turneut të Swift “Eras” në Londër, ku Sheeran u bashkua me të në skenë, duke dhënë një moment të paharrueshëm për fansat.

Pavarësisht shkrimeve dhe angazhimeve, miqësia e tyre vazhdon të qëndrojë një model i pasionit dhe mbështetjes reciproke.

 

Continue Reading

Të kërkuara