Kulturë

Pse “Vargjet Satanike” të Salman Rushdie mbetet kaq i debatuar, edhe pas disa dekadash?

Çfarë kishte – dhe ende ka – prapa gjithë këtij zemërimi?

Published

on

Një nga librat më të diskutueshëm në historinë e kohëve të fundit letrare, “Vargjet Satanike” të Salman Rushdie, u botua mbi tre dekada më parë dhe pothuajse menjëherë shkaktoi demonstrata e zemëratë në të gjithë botën, disa prej tyre të dhunshme.

Një vit më vonë, në vitin 1989, udhëheqësi suprem i Iranit, Ayatollah Khomeini, nxori një fetva, ose vendim fetar, duke urdhëruar muslimanët të vrisnin autorin.  

I lindur në Indi në një familje myslimane, por në atë kohë shtetas britanik që jetonte në Mbretërinë e Bashkuar, Rushdie u detyrua të fshihej për pjesën më të madhe të një dekade.

Çfarë kishte – dhe ende ka – prapa gjithë këtij zemërimi?

Polemika

Libri, “Vargjet Satanike”, shkon në zemër të besimeve fetare myslimane kur Rushdie, në sekuenca ëndrrash, sfidon dhe ndonjëherë duket se tallet me disa nga parimet e tyre më të ndjeshme.

Myslimanët besojnë se Profeti Muhamed u vizitua nga engjëlli Gibreel – Gabriel në anglisht – i cili, gjatë një periudhe 22-vjeçare, i recitoi fjalët e Zotit atij. Nga ana tjetër, Muhamedi ua përsëriti fjalët pasuesve të tij. Këto fjalë përfundimisht u shkruan dhe u bënë vargje dhe kapituj të Kuranit.

Romani i Rushdie përfshin këto besime thelbësore. Një nga personazhet kryesore, Gibreel Farishta, ka një sërë ëndrrash në të cilat bëhet adashi i tij, engjëlli Gibreel. Në këto ëndrra, ai ndeshet me një personazh tjetër qendror në mënyra që i bëjnë jehonë rrëfimit tradicional të Islamit për takimet e engjëllit me Muhamedin.

Rushdie zgjedh një emër provokues për Muhamedin. Në versionin e romanit, Profeti quhet Mahound – një emër alternativ për Muhamedin i përdorur ndonjëherë gjatë Mesjetës nga të krishterët që e konsideronin atë djall.

Për më tepër, Mahoundi i Rushdies vendos fjalët e tij në gojën e engjëllit Gibreel dhe u jep ndjekësve të tij dekrete që u shkojnë për shtat vetëm qëllimeve të tij egoiste. Edhe pse, në libër, shkruesi imagjinar i Mahound, Salman Persiani, refuzon vërtetësinë e recitimeve të Zotit të tij, ai i regjistron ato sikur të ishin të Zotit.

Në librin e Rushdie, Salman, për shembull, ia atribuon disa pasazhe aktuale në Kuran që i vendosin burrat “mbi gratë” dhe u japin burrave të drejtën të godasin gratë.

Nëpërmjet Mahound, Rushdie duket se hedh dyshime mbi natyrën hyjnore të Kuranit.

Sfidim i teksteve fetare?

Për shumë myslimanë, Rushdie, në ritregimin e tij imagjinar të lindjes së ngjarjeve kryesore të Islamit, nënkupton se, në vend të Zotit, Profeti Muhamed është vetë burimi i të vërtetave të shpallura.

Në mbrojtje të Rushdie, disa studiues kanë argumentuar se “tallja e tij e pandershme” synon të eksplorojë nëse është e mundur të ndahet fakti nga trillimi. Eksperti i letërsisë Greg Rubinson thekson se Gibreel nuk është në gjendje të vendosë se çfarë është e vërtetë dhe çfarë është një ëndërr.

Që nga botimi i “Vargjeve Satanike”, Rushdie ka argumentuar se tekstet fetare duhet të jenë të hapura për t’u sfiduar. “Pse nuk mund të debatojmë për Islamin?”, tha Rushdie në një intervistë të vitit 2015. “Është e mundur të respektosh individët, t’i mbrosh nga intoleranca, ndërkohë që të jesh skeptik për idetë e tyre, madje edhe t’i kritikosh me forcë”.

Megjithatë, kjo pikëpamje bie ndesh me mendimin e atyre për të cilët Kurani është fjala e Zotit.

Pas vdekjes së Khomeinit, qeveria e Iranit njoftoi në vitin 1998 se nuk do ta zbatonte fetvanën e tij ose nuk do të inkurajonte të tjerët ta bënin këtë. Rushdie tani jeton në Shtetet e Bashkuara dhe bën paraqitje të rregullta publike.

Megjithatë, 30 vjet më vonë, kërcënimet ndaj jetës së tij vazhdojnë. Edhe pse protestat masive kanë pushuar, temat dhe pyetjet e ngritura në romanin e tij mbeten shumë të debatuara./The Conversation – Bota.al

Magazinë

Një perandori e tërë, zbuloni pasurinë e Jennifer Lopez

Published

on

Perandoria e Lopez përfshin më shumë se 80 milionë albume të shitura globalisht.

Pasuria neto më 2025 vlerësohet në shifër marramendëse 400 milionë dollarësh, duke e vendosur midis grave më të suksesshme në industrinë e argëtimit.

Nga fillimet modeste si balerinë në videoklipe muzikore dhe një “Fly Girl” në In Living Color, Lopez e transformoi veten në një markë globale, duke përfshirë muzikën, filmin, televizionin, modën dhe më shumë.

Zbulimi i saj i madh erdhi në vitin 1997 me Selena, një rol që jo vetëm që tregoi aftësitë në aktrim, por hapi dyert për një kontratë regjistrimi me Sony Music.

Që nga ajo kohë, Lopez ishte e pandalshme, ajo kombinoi filma të suksesshëm si Anaconda dhe The Wedding Planner me një karrierë të lulëzuar muzikore, duke arritur në një moment suksesin e rrallë të të pasurit filmin dhe albumin numër një njëkohësisht.

Deri në vitin 2005, vrulli i saj u ngadalësua, por ajo e rikrijoi veten përsëri në vitin 2010, duke u bashkuar me American Idol dhe duke nisur partneritete fitimprurëse me marka.

Perandoria e Lopez përfshin më shumë se 80 milionë albume të shitura globalisht, aroma, linja mode dhe bashkëpunime me marka si L’Oréal dhe Fiat.

Vetëm midis viteve 2017 -2019, fitoi mbi 90 milionë dollarë nga sipërmarrje të ndryshme.

Ylli i muzikës pop ka fituar deri në 15 milionë dollarë për film dhe ka marrë 12 milionë dollarë çdo vit gjatë kohës së saj në American Idol.

 

Continue Reading

Magazinë

Lindsay Lohan flet për kirurgjinë: Ushqehem shëndetshëm dhe ndryshova kujdesin për lëkurën!

Published

on

Në muajt e fundit, shumë personazhe të famshëm kanë qenë objekt diskutimi për shkak të pamjes rinore.

Ylli për të cilin u fol, ndër të tjera, ishte Lindsay Lohan, për të cilën shumë shkruan se duket më e re sot se sa më parë.

Lindsay në një farë mënyre donte t’i jepte fund thashethemeve rreth kësaj teme në një intervistë të re me Elle.

Ajo thotë se pamja e saj është për shkak të një rutine për kujdesin e lëkurës e dietës, të cilat “ngadalësojnë plakjen”.

“Unë pi një lëng çdo mëngjes që ka karota, xhenxhefil, limon, vaj ulliri dhe mollë. Pi çaj jeshil dhe ujë”, tha Lindsay.

Lindsay shtoi se është në procesin e zhvillimit të linjës së kujdesit për lëkurën dhe po teston produkte të reja tek vetja.

“Duhet shumë kohë sepse jam shumë specifike, sepse jam e çmendur pas lëkurës dhe shëndetit tim”, tha ajo.

Ajo thotë se i pëlqen ta zhytë fytyrën në ujë me akull sapo zgjohet. “Pi shumë lëng limoni, hedh tufë fara chia në ujin tim. Vë një maskë për sytë çdo mëngjes. Gjithashtu më pëlqejnë lazerët”, tha ajo.

Lidhur me thashethemet se ajo ka bërë operacione plastike, Lindsay thotë: “Të gjithë bëjnë botoks”. Pastaj ndërhyri publicisti i saj, duke thënë se ka standarde të dyfishta të bukurisë në Hollywood.

Continue Reading

Magazinë

Prokurorët britanikë: Autorizohen 21 akuza kundër vëllezërve Tate

Published

on

Prokurorët në Mbretërinë e Bashkuar kanë konfirmuar për herë të parë se kanë autorizuar 21 akuza kundër Andrew dhe Tristan Tate, duke përfshirë përdhunim, dëmtim trupor dhe trafikim qeniesh njerëzore.

Shërbimi i Prokurorisë së Kurorës tha se kishte autorizuar akuzat kundër vëllezërve më 2024, para se të lëshohej urdhër ekstradimi për t’i sjellë nga Rumania.

Dy britaniko-amerikanët janë nën hetim në Rumani, duke u përballur me një numër akuzash, që i mohojnë e CPS tha se “çështjet penale të brendshme në Rumani duhet të zgjidhen së pari”. Vendimi i CPS-së për ngritjen e akuzave erdhi pasi mori dosje me prova nga Policia e Bedfordshire në lidhje me akuzat e bëra në Mbretërinë e Bashkuar.

CPS tha se Andrew Tate, një influencues 38-vjeçar dhe ish-kikbokser, përballet me 10 akuza të lidhura me tre viktima të dyshuara, duke përfshirë përdhunim, dëmtim trupor, trafikim qeniesh njerëzore dhe kontrollim të prostitucionit për qëllime fitimi. Tristan Tate, 36 vjeç, përballet me 11 akuza të lidhura me një viktimë të supozuar, duke përfshirë përdhunim, dëmtim trupor dhe trafikim qeniesh njerëzore.

Dyshja u lindën në SHBA, por u zhvendos në Luton të Mbretërisë së Bashkuar me nënën pasi prindërit e tyre u divorcuan. Vitet e fundit, Andrew Tate ka ndërtuar prani masive online, duke përfshirë 10 milionë ndjekës në X, duke ndarë stilin e tij të jetesës me makina të shpejta, avionë privatë dhe jahte.

Ai dhe vëllai u arrestuan për herë të parë në Rumani në dhjetor 2022, me Andrew-n të akuzuar për përdhunim dhe trafikim qeniesh njerëzore dhe Tristan-in të dyshuar për trafikim qeniesh njerëzore.

Continue Reading

Magazinë

Hailey Bieber shfaqet e tensionuar mes thashethemeve për krizë martesore

Published

on

Hailey Bieber është fotografuar ditën e martë në Beverly Hills, duke lënë ndërtesën e agjencisë UTA me një pamje të lodhur dhe të ftohtë.

28-vjeçarja, e cila aktualisht përfaqësohet nga IMG Models – një rival i UTA – zgjodhi të qëndrojë larg vëmendjes, ndërsa ndjekësit e saj vijojnë të komentojnë veprimet e fundit të Justin Bieber në rrjete sociale.

E veshur me një xhaketë lëkure të zezë, crop top dhe pantallona të gjera, Hailey u pa e vetme në dalje, pa bashkëshortin e saj, ndërsa spekulimet për probleme në martesë vazhdojnë.

Edhe pse u kthye në Los Angeles me avion privat, modelja duket se po fokusohet tek angazhimet profesionale në këtë periudhë të turbullt.

 

Continue Reading

Të kërkuara