Lajmet

Pse vaksinat kundër COVID-19 kanë efekt të kufizuar?

Shkencëtarët thonë se nuk është e pazakontë që efikasiteti i vaksinave të bie me kalimin e kohës.

Published

on

Pas prezantimit të programit të vaksinimit masiv kundër COVID-19, u bë e qartë se efikasiteti i vaksinave nuk zgjat përgjithmonë.

Ndërkohë që diskutimet rreth dozave shtesë të vaksinave po vlojnë, ajo që dihet për kohëzgjatjen e imunitetit ndaj COVID-19, është ende duke u eksploruar.

Studimet imunologjike kanë dokumentuar një rënie të vazhdueshme të niveleve të antitrupave tek individët e vaksinuar.

Përcjellja afatgjate e pjesëmarrësve në provat e vaksinave, zbuloi një rrezik në rritje të të ashtuquajturave infeksione të përparuara dhe të dhënat shëndetësore nga vende të tilla si Izraeli, Mbretëria e Bashkuar dhe vende të tjera me një shkallë të lartë vaksinimi, tregojnë se vaksinat COVID-19 po humbasin fuqinë e tyre, të paktën kur bëhet fjalë për të luftuar përhapjen e infeksionit. Pse?

Në shembullin e vaksinës Pfizer, efektiviteti është më i fortë me 92.2 për qind, midis një jave dhe dy muaj pas marrjes së dozës së dytë. Me kalimin e kohës, efikasiteti bie për 6 për qind çdo dy muaj, sipas një studimi që përfshinte më shumë se 44,000 njerëz nga Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera. Pas katër deri në gjashtë muaj, efikasiteti vlerësohet në 84 për qind”, ka thënë shefi ekzekutiv i Pfizer, Albert Bourla ka transmetuar rrjeti televiziv amerikan CNBC.

“Kemi parë të dhënat nga Izraeli për rënien e imunitetit dhe statistikat që tregojnë rënie 100 për qind të mbrojtjes kundër shtrimeve në spital. Pas gjashtë muajsh, ajo bie në 90 deri në 80 për qind”, tha Bourla, duke shtuar se kompania është e bindur se doza e tretë do të rrisë përsëri imunitetin kundër variantit Delta.

Izraeli ka zbatuar programin më të shpejtë të vaksinimit në botë, që nga mesi i dhjetorit 2020. Gati 6 milionë nga gjithsej 9.3 milionë njerëz morën të paktën një dozë Pfizer, ndërsa gati 2.2 milionë morën një dozë të tretë në fund të gushtit. Por, në atë kohë filloi të regjistrohej një rritje e numrit të të infektuarve.

Si funksionojnë vaksinat?

Shumë shkencëtarë kanë thënë se nuk është e pazakontë që efikasiteti i vaksinave të bie me kalimin e kohës.

Në rastin e COVID-19, me kalimin e kohës është bërë e qartë që antitrupat që merren përmes vaksinimit më dobët i njohin variantet e virusit SARS-Cov-2 në krahasim me llojin fillestar që shkakton pandeminë.

Megjithatë, mbetet e paqartë se deri në çfarë mase dhe nëse mekanizmat mbrojtës të sistemit imunitar që mbrojnë njerëzit e vaksinuar nga format e rënda të sëmundjeve, shtrimi në spital dhe vdekja, bien gjithashtu.

“Gjërat po zbehen, por jo në mënyrë të barabartë”, thotë Nicole Doria-Rose, një imunologe në Institutin Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive të Shteteve të Bashkuara në Bethesda, në shtetin e Merilendit, shkruan revista Nature.

“Antitrupat ‘neutralizues’ që mund t’i hasin viruset para se të infiltrojnë qelizat, mund të mos kenë fuqi të lartë të qëndrueshmërisë. Niveli i këtyre molekulave zakonisht rritet pas vaksinimit, dhe pastaj ulet me shpejtësi gjatë muajve të mëvonshëm. Kështu funksionojnë vaksinat”, thekson Doria-Rose.
Jetëgjatësia e përgjigjes së qelizave imunitare

Por, përgjigjet e imunitetit të qelizave janë afatgjata. Jennifer Gommerman, imunologe në Universitetin e Torontos në Kanada, shpjegon: “Imuniteti qelizor do t’ju mbrojë nga sëmundjet”.

Qelizat B të kujtesës, të cilat mund të aplikojnë shpejt më shumë antitrupa në rast të ekspozimit të përsëritur ndaj virusit, kanë tendencë të mbahen, përfshirë qelizat T, të cilat mund të sulmojnë qelizat tashmë të infektuara. Qelizat B dhe T sigurojnë një masë shtesë të mbrojtjes, nëse SARS-CoV-2 kalon përmes vijës së parë të mbrojtjes së trupit, shpjegon revista Nature.

Kur kërcënimi i infeksionit në trup kalon, përgjigja imune zvogëlohet – qelizat B dhe T nuk duhet të jenë më në gjendje gatishmërie dhe ato fillojnë të vdesin. Niveli i antitrupave, i cili është më së lehti për t’u matur, bie gjatë disa muajve derisa të rrafshohet.

Këto procese që ndodhin në trup janë normale, ka thënë për gazetën The Atlantic, Deepta Bhattacharya, një imunologe nga Universiteti i Arizonës.

“Në fillim keni një ngritje të madhe dhe më pas një rënie”, ka thënë Bhattacharya.

Arsyeja për këtë është se nëse organizmi nuk e zvogëlon përgjigjen imune ndaj ndonjë patogjeni që has dhe vazhdon të grumbullojë antitrupa, ai do të kishte shpërthyer prej kohësh.

Gjithashtu, përpjekja për të mbajtur një rezervuar kaq të madh të imunitetit do të “kërkonte shumë energji – madje as që di se ku t’i mbanit të gjitha ato qeliza”, thotë Marion Pepper, një imunologe në Universitetin e Uashingtonit.

Nivelet e antitrupave do të bien në muajt pas vaksinimit ose infeksionit, por kjo nuk do të thotë se ato do të bien në zero, tha Bhattacharya. Edhe pse shumica e qelizave B vdesin, disa mbeten në palcën e eshtrave dhe lëshojnë molekula që luftojnë në nivele më modeste viruset, por ende në nivele që mund të shënohen.

Memoria e qelizave imune

Edhe pse jeta e qelizave B me jetë të gjatë mund të ndryshojë, disa studime kanë sugjeruar se këto qeliza janë të afta të mbijetojnë për dekada si fabrika antitrupash. Qelizat e tjera imune, qelizat B të kujtesës, qarkullojnë në të gjithë trupin si agjentë të fjetur që janë gati të vazhdojnë të prodhojnë antitrupa sa herë që të jetë e nevojshme.

Të gjitha këto qeliza B mund të vazhdojnë të zgjerohen dhe të rrisin aftësinë e tyre për të shkatërruar virusin, me muaj pasi vaksina ose patogjeni largohet nga trupi, në një formë të përshpejtuar të zhvillimit të antitrupave.

“Cilësia e antitrupave në trup përmirësohet me kalimin e kohës”, ka theksuar Bhattacharya për gazetën The Atlantic. “Duhen shumë më pak prej tyre për t’ju mbrojtur”, ka theksuar ai.

Në një prej studimeve afatgjata, e cila ka shqyrtuar njëkohësisht tri shtylla të sistemit të imunitetit – antitrupat, qelizat B dhe qelizat T – studiuesit zbuluan se vaksinimi stimulon imunitetin qelizor të qëndrueshëm.

Numri i qelizave B të kujtesës vazhdon të rritet për të paktën gjashtë muaj dhe me kalimin e kohës ato bëhen më të mira në luftën kundër virusit. Numri i qelizave T mbetet relativisht i qëndrueshëm.

“Pra, ju keni këtë rezervë”, thotë John Wherry, një imunolog në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Pensilvanisë Perelman në Filadelfia, i cili drejtoi studimin.

“Antitrupat qarkullues mund të jenë në rënie, por sistemi juaj i imunitetit është i aftë të bëhet gati për veprim përsëri shpejt”, ka thënë Wherry./TopChannel

Lajmet

​Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare

Published

on

By

Kosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.

Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.

Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.

Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.

Continue Reading

Lajmet

“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen

Published

on

By

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.

Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.

Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.

Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.

Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.

Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.

Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.

Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë

Published

on

By

Bashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.

Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim

Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.

BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.

Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.

Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.

Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.

KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/

Continue Reading

Lajmet

Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.

Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.

Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.

Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.

Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.

Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.

Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.

Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.

Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.

Continue Reading

Të kërkuara