Lajmet

Pse po bie euro?

Rënia e mprehtë e ka sjellë euron afër arritjes së barazisë ndaj dollarit amerikan.

Published

on

Euro ka pësuar një mposhtje të madhe ndaj dollarit amerikan që nga pushtimi rus i Ukrainës në shkurt, duke rënë në nivelin e saj më të ulët në 20 vjet pasi rritja e çmimeve të gazit dhe pasiguria rreth furnizimit rus me energji nxitën frikën e recesionit në eurozonë, shkruan Deutsche Welle. Monedha e përbashkët evropiane po tregtohej deri në 1,0007 dollarë të martën – një rrëshqitje e shpejtë nga niveli i 1,15 dollarëve përpara se Rusia të niste luftën në Ukrainë. Rënia e mprehtë e ka sjellë euron afër arritjes së barazisë ndaj dollarit amerikan për herë të parë që nga fundi i vitit 2002.

Përkeqësimi i përgjithshëm i perspektivës së eurozonës mes rritjes së çmimeve të gazit dhe frikës se Rusia do të ndërpresë furnizimet me gaz natyror po zvarrit monedhën e përbashkët. Mbështetja e madhe e ekonomive të mëdha si Gjermania dhe Italia nga gazi rus i ka lënë investitorët të nervozuar, me ekonomistët që parashikojnë një recesion shumë më të shpejtë dhe më të dhimbshëm në zonën e euros sesa në ShBA. Kësaj i shtohet edhe diferenca në nivelet e normave të interesit në ShBA dhe eurozonë. Rezerva Federale e ShBA ka rritur në mënyrë agresive normat e interesit për të ulur inflacionin, ndërsa Banka Qendrore Evropiane (BQE) deri më tani i ka rezistuar rritjeve të pjerrëta.

“Norma e interesit në ShBA pritet të shkojë deri në 3% kundrejt 1% në Evropë. Pra, paratë do të shkojnë në vendin me një rendiment më të lartë”, tha për DW, Carsten Brzeski, krye ekonomist për Gjermaninë dhe Austrinë në ING.

Dollari amerikan po përfiton gjithashtu nga tërheqja e tij e strehës së sigurt. Mes gjithë errësirës, dënimit dhe pasigurisë rreth ekonomisë globale, investitorët po ngushëllohen me sigurinë relative që ofron dollari duke qenë më pak i ekspozuar ndaj disa prej rreziqeve të mëdha globale tani.

Barazi në thelb do të thotë që 1$ blen €1. Nuk është gjë tjetër veçse një prag psikologjik për pjesëmarrësit e tregut, të cilët janë të njohur për dashurinë e tyre për figurat e rrumbullakëta.

“Tregjet financiare gjithmonë duan të gjejnë një lloj kuptimi simbolik”, tha Brzeski.

Viraj Patel, një strateg i këmbimit valutor në Vanda Research, tha se niveli i barazisë mund të jetë një pikë në të cilën euro demit dhe ariut mbyllin brirët për të përcaktuar se në cilën drejtim shkon monedha nga atje.

“(Një “dem” sipas përkufizimit është një investitor që blen aksione sepse ata besojnë se tregu do të rritet; ndërsa një “ari” do të shesë aksione pasi ata besojnë se tregu do të kthehet negativ.) Kohët e fundit, ne kemi filluar të shohim investitorët që bastojnë euron që bie nën barazinë. Por ju mund të imagjinoni njësoj se më shumë investitorë do të fillojnë të blejnë euro ndërsa i afrohemi atij niveli”, tha ai për DW.

Një euro në rrëshqitje do t’i shtojë barrën familjeve dhe bizneseve evropiane që tashmë janë duke u lëkundur nga inflacioni rekord. Një monedhë më e dobët do t’i bënte më të shtrenjta importet, të cilat kryesisht janë të shprehura në dollarë. Kur këto artikuj janë lëndë të para ose mallra të ndërmjetme, kostot e tyre më të larta mund të rrisin më tej çmimet lokale. Në kohë normale, një monedhë e dobët shihet si një lajm i mirë për eksportuesit dhe ekonomitë e rënda nga eksportet si Gjermania, sepse rrit eksportet duke i bërë ato më të lira në terma dollarë. Por atëherë këto nuk janë kohë normale falë fërkimeve globale të zinxhirit të furnizimit, sanksioneve dhe luftës në Ukrainë.

“Në situatën aktuale me tensione gjeopolitike, mendoj se përfitimet nga një monedhë e dobët janë më të vogla se sa disavantazhet”, tha Brzeski.

Megjithatë, për udhëtarët amerikanë që shkojnë në Evropë këtë verë, një euro e dobët është një bekim. Për shembull, në nivelin e barazisë, teorikisht ata do të jenë në gjendje të shkëmbejnë $1,000 për 1,000 € në vend të më pak se 900 € në shkurt. Me fjalë të tjera, dollari i tyre do të vlente shumë më tepër. Për bizneset që importojnë mallra evropiane, gjërat do të ishin më të lira në terma dollarë.

Bastet se euro do të vazhdojë rënien e saj nën barazi janë rritur ditët e fundit ndërsa kriza energjetike në Evropë përkeqësohet.

“Euro po tregtohet sikur një krizë në Evropë është në pragun e derës. Pra, ju duhet të shihni më shumë lajme të këqija tani për sa i përket gjithë narrativës rreth furnizimeve me gaz dhe potencialisht gjeopolitikës që euro të dobësohet përtej barazisë”, tha Patel.

Strategët e Nomura International parashikojnë se euro mund të bjerë deri në 0,95 dollarë. Kreu i kërkimit të këmbimit valutor të Deutsche Bank, George Saravelos, ka një parashikim të ngjashëm.

“Një lëvizje poshtë në $0.95-$0.97 do të përputhej me ekstremet e të gjitha kohërave të parë në kurset e këmbimit që nga fundi i Bretton Woods në 1971”, shkroi ai në një shënim të 6 korrikut drejtuar klientëve.

Një euro e dobët dhe inflacioni shtesë që ajo sjell shton sfidat e BQE-së, e cila tashmë është nën vëzhgim për ngadalësimin e blloqeve në luftën kundër inflacionit. Për t’i bërë gjërat më keq për bankën qendrore që ka mandatin për të zbutur inflacionin, euro nuk është dobësuar vetëm ndaj dollarit, por edhe ndaj monedhave të tjera si franga zvicerane dhe jenit japonez.

“Kjo tani ka filluar të bëhet një dobësi më e gjerë e euros dhe për këtë arsye bëhet më shumë një problem inflacioni për BQE-në”, tha Patel.

BQE synon të rrisë normat bazë të interesit me 25 pikë bazë javën e ardhshme, rritja e saj e parë në mbi 10 vjet.

“Një euro më e dobët mbështet pikëpamjen e një rritjeje më agresive të normës”, tha Brzeski.

“Argumenti pas kësaj do të ishte se nëse ne shkojmë për një rritje prej 50 pikësh bazë javën e ardhshme dhe jo 25, kjo mund të ndalojë menjëherë rënien e euros sepse do të befasonte tregjet financiare”.

Megjithatë, disa ekspertë thonë se një rënie ekonomike do ta vendosë bankën në një shtrëngim, duke e penguar atë nga çdo shtrëngim agresiv i politikës monetare. Kjo nga ana tjetër do të siguronte që normat e interesit në eurozonë të mbeten të ndrydhura përballë ShBA-së. Një pritje e tillë tashmë po luan një rol në rënien e euros./DW/AlsatM

Lajmet

REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet

Published

on

By

Kosova dhe Serbia duhet t’i “normalizojnë” marrëdhëniet mes vete, tha kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për agjencinë e lajmeve AFP, disa ditë para mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Megjithatë, ai tha se ky proces është i vështirë.

Kurti është në pushtet që nga viti 2021 dhe dy vjet pasi mori pushtetin, arriti Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit të raporteve dhe Aneksin e zbatimit të saj, por marrëveshja ende nuk është zbatuar.

“Ne duhet t’i normalizojmë raportet me Serbinë”, tha Kurti. “Por, normalizimi i raporteve me një fqinj që ka regjim autoritar dhe që nuk të njeh, dhe po ashtu nuk i pranon krimet e kryera gjatë luftës, është shumë i vështirë”, shtoi ai.

Tensionet mes dy vendeve vazhdimisht janë të larta dhe një rikthim i trazirave do t’i ofronte Rusisë mjete për ta destabilizuar Kosovën.

“Ne kemi një marrëveshje për normalizim”, tha Kurti duke iu referuar marrëveshjes së vitit 2023, të arritur nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

“Ne duhet ta zbatojmë, që nënkupton njohje të ndërsjellë mes shteteve, të paktën njohje de facto”.

Kjo marrëveshje, me 11 nene, veç tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore, që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare, dhe kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë, po ashtu, të gjitha marrëveshjet e mëhershme të arritura gjatë dialogut.

Por, për të rinisur dialogu, Serbia “duhet ta dorëzojë Millan Radoiçiqin”, tha Kurti, duke iu referuar ish-nënkryetarit të Listës Serbe, i cili ka marrë përgjegjësinë për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë më 2023.

Kurti tha se shpreson që “BE-ja, Franca dhe Gjermania do t’i bëjnë presion” Serbisë që ta dorëzojë Radoiçiqin, ndaj të cilit dhe disa personave të tjerë Kosova ka ngritur aktakuzë për sulmin në Banjskë.

Që nga shtatori i vitit 2023, disa ditë para sulmit të armatosur në Banjskë, nuk është mbajtur asnjë rund i nivelit të lartë në Bruksel, teksa bisedimet në nivel kryenegociatorësh kanë vazhduar, por nuk kanë prodhuar ndonjë marrëveshje.

Serbia po ashtu nuk ka ndërprerë raportet me Rusinë, pavarësisht luftës në Ukrainë, dhe Beogradi varet nga energjia ruse.

“Ka shumë lidhje” mes dy shteteve, tha Kurti, dhe nëse Rusia vendos ta destabilizojë rajonin, “në marshin e saj drejt Evropës Perëndimore, mund të llogarisë në Serbinë si aleat. Dhe, kjo është shqetësuese për shtetin tonë. Por, ne po punojmë me partnerët tanë për të parandaluar një gjë të tillë”.

Kosova, që shpreson t’i bashkohet NATO-s, së voni ka hequr tarifat ndaj produkteve amerikane dhe është pajtuar që të pranojë deri në 50 migrantë nga shtetet e treta që do të dëbohen nga SHBA-ja. Deri më tani, në Kosovë ka arritur vetëm një migrant.

“Nuk po kërkojmë asnjë ndihmë financiare në këmbim”, tha Kurti. “Ne po e bëjmë këtë për të ndihmuar SHBA-në, që është partnerja, aleatja dhe mikja jonë”, shtoi Kurti, i cili nuk e përjashtoi mundësinë e arritjeve të marrëveshjeve të ngjashme edhe me vendet evropiane.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA

Published

on

Fakulteti i Psikologjisë në UBT, nën organizimin e Asst. Prof. Elona Krasniqi, organizoi me sukses një punëtori statistikore me ligjëruese të ftuar Besjana Krasniqi, kandidate doktorante në Psikologji Zhvillimore të Aplikuar në Universitetin e Maryland, Baltimore County (UMBC), ShBA, si dhe pjesë e Laboratorit për Zhvillimin e Fëmijëve, Familjes dhe Shkollës.

Punëtoria u zhvillua në kuadër të lëndës Metodologji e Avancuar Kërkimore dhe ishte i dedikuar për studentët e programit master në Psikologji. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte avancimi dhe praktikimi i njohurive statistikore, me fokus në përdorimin e modeleve parashikuese përmes analizave të regresionit.

Gjatë punëtorisë, studentët u angazhuan në mënyrë aktive përmes ndërveprimeve dinamike, shembujve konkretë nga kërkimi empirik, testimit të hipotezave kërkimore duke përdorur programin SPSS, si dhe interpretimit të rezultateve statistikore. Ky format praktik u mundësoi studentëve të lidhin teorinë me aplikimin real në kërkimin shkencor.

Ky aktivitet kontribuoi në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe profesionale të studentëve, duke promovuar njëkohësisht rrjetëzimin profesional dhe bashkëpunimin ndërkombëtar me studiues dhe profesionistë nga institucione prestigjioze. Punëtoria është në përputhje me planin strategjik të UBT-së për zhvillimin e kapaciteteve kërkimore profesionale, si në nivel institucional ashtu edhe në atë kombëtar.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Burim Bajraktari ndan përvojën ndërkombëtare me studentët e Dizajnit në UBT

Published

on

Javën e kaluar, në ambientet e Bibliotekës në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u mbajt një ligjëratë me karakter edukativ dhe profesional, e organizuar për studentët e vitit të tretë të programit Dizajn i Integruar – specializimi Enterier. Ligjërata u zhvillua në kuadër të lëndës Semiotikë dhe Estetikë, nën udhëheqjen e profesoreshës Ardita Rizvanolli.

I ftuar ishte Burim Bajraktari, Arkitekt Kryesor dhe CEO i studios arkitekturore MODIUM, i cili ndau me studentët përvojën e tij shumëvjeçare profesionale në fushën e arkitekturës dhe dizajnit. Bajraktari ka përfunduar studimet pasuniversitare në Kingston University London në vitin 2011 dhe ka ndërtuar karrierën e tij përmes angazhimeve profesionale në Londër dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Gjatë ligjëratës, ai prezantoi rrugëtimin e tij profesional, duke filluar nga projektet e hershme të vizualizimit 3D, themelimi i shërbimeve arkitekturore në vitin 2008, si dhe procesin e ribrandimit strategjik në vitin 2015, i cili çoi në krijimin e studios MODIUM. Sot, kjo studio njihet për qasjen e saj bashkëkohore, dizajnet e qëndrueshme dhe trajtimin estetik të hapësirës.

Ligjërata u karakterizua nga diskutime interaktive, ku studentët patën mundësi të bëjnë pyetje dhe të njihen më nga afër me sfidat, mundësitë dhe realitetin e profesionit të arkitektit dhe dizajnerit të enterierit. Ky takim shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike dhe praktikës profesionale, duke i motivuar studentët për zhvillimin e mëtejmë të aftësive të tyre kreative dhe profesionale.

Aktivitete të tilla dëshmojnë përkushtimin e UBT-së në ofrimin e përvojave praktike dhe frymëzuese për studentët, duke i përgatitur ata për tregun e punës dhe sfidat e industrisë së dizajnit dhe arkitekturës.

Continue Reading

Lajmet

Gjykimi ndaj Thaçit dhe të tjerëve nis më 24 shkurt

Published

on

By

Gjykata Speciale ka njoftuar se seanca “vepra kundër administrimit të drejtësisë” ndaj Thaçit dhe të tjerëve do të fillojë më 24 shkurt të vitit tjetër.

Tutje njoftohet se do të bëhet paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve dhe procedura të tjera administrative.

Më 22 dhjetor 2025, pas marrjes së parashtrimeve nga palët, Gjykatësi i Vetëm Kristofer Gosnell miratoi udhëzime mbi zhvillimin e gjykimit në çështjen gjyqësore të Hashim Thaçit, Bashkim Smakajt, Isni Kilajt, Fadil Fazliut dhe Hajredin Kuçit, që është planifikuar të fillojë më 24 shkurt 2026.Udhëzimet përcaktojnë rregulla praktike për aspekte si karakteri publik i procesit, nxjerrja e dokumenteve, paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve, si dhe aspekte të tjera procedurale që synojnë garantimin e një gjykimi të drejtë dhe efikas.”, thuhet në njoftim

Continue Reading

Të kërkuara