

Published
4 years agoon
By
UBT newsGerontologjia, studimi i plakjes, është një shkencë relativisht e re që ka bërë përparim të jashtëzakonshëm gjatë 30 viteve të fundit.
Në të kaluarën, shkencëtarët kërkuan një teori të vetme që shpjegonte plakjen, por kanë kuptuar se plakja është një ndërveprim kompleks i gjenetikës, kimisë, fiziologjisë dhe sjelljes. Tani ka dhjetëra teori të plakjes për të shpjeguar këtë fakt të pashmangshëm të të qenit njerëzor.
Teoritë e programuara të plakjes
Teoritë e programuara pohojnë se trupi i njeriut është krijuar për t’u plakur dhe se ka një afat kohor të caktuar biologjik që trupat ndjekin. Të gjitha këto teori ndajnë idenë se plakja është e natyrshme dhe e “programuar” në trup.
Ekzistojnë disa teori të ndryshme të programuara të plakjes:
Teoria e programuar e jetëgjatësisë është ideja se plakja shkaktohet nga disa gjene që ndizen dhe fiken me kalimin e kohës.
Teoria endokrine është ideja që ndryshimet e rregullta në hormone kontrollojnë plakjen.
Teoria imunologjike thotë se sistemi imunitar është programuar të bjerë me kalimin e kohës, duke i bërë njerëzit më të ndjeshëm ndaj sëmundjeve.
Teoritë e gabimit të plakjes
Teoritë e gabimit pohojnë se plakja shkaktohet nga dëmtimi mjedisor në sistemet e trupit, i cili grumbullohet me kalimin e kohës.
Ekzistojnë disa teori gabimesh të plakjes:
-Teoria e konsumit pohon se qelizat dhe indet thjesht konsumohen.
-Teoria e shkallës së të jetuarit është ideja se sa më shpejt një organizëm të përdorë oksigjenin, aq më e shkurtër jeton.
-Teoria e ndërlidhjes thotë se proteinat e ndërlidhura grumbullohen dhe ngadalësojnë proceset e trupit.
-Teoria e radikaleve të lira pohon se radikalet e lira në mjedis shkaktojnë dëme në qeliza, të cilat përfundimisht dëmtojnë funksionin e tyre.
-Teoria e dëmtimit somatik të ADN-së është ideja që mutacionet gjenetike shkaktojnë mosfunksionim të qelizave.
Teoria gjenetike e plakjes
Studimet kanë treguar se gjenetika mund të luajë një rol të madh në plakje. Në një studim, kur studiuesit hoqën qelizat që përmbajnë gjene të caktuara nga organet e minjve, ata ishin në gjendje të zgjasnin jetëgjatësinë e kafshëve deri në 35%. Kuptimi i këtyre eksperimenteve për njerëzit nuk dihet, por studiuesit mendojnë se gjenetika është përgjegjëse për shumë ndryshime në plakjen e njerëzve.
Disa koncepte kryesore në gjenetikë dhe plakje përfshijnë:
-Gjenet e jetëgjatësisë janë gjene specifike që ndihmojnë një person të jetojë më gjatë.
-Plakja e qelizave është procesi me të cilin qelizat përkeqësohen me kalimin e kohës.
-Telomeret janë struktura në fund të ADN-së që përfundimisht janë varfëruar, duke rezultuar në qelizat që pushojnë së shumuari.
-Qelizat staminale janë qeliza që mund të bëhen çdo lloj qelize në trup dhe premtojnë të riparojnë dëmet e shkaktuara nga plakja.
Lajmet
Juventusi identifikon zëvendësuesit e Tudor
Published
7 minutes agoon
October 20, 2025By
UBT News
Igor Tudor vazhdon ende si trajner i Juventusit, por pozita e tij është në rrezik pas humbjes së parë të sezonit ndaj Comos. Dy ndeshjet e ardhshme, kundër Real Madridit në Ligën e Kampionëve dhe Lazios në kampionat, pritet të jenë vendimtare për të ardhmen e kroatit në stol.
Drejtuesit e klubit po shqyrtojnë disa emra të njohur si zëvendësues të mundshëm, ku në listë janë Roberto Mancini, Luciano Spalletti dhe Raffaele Palladino, ndërsa një opsion mbetet edhe rikthimi i Thiago Mottas thuhet sipas “Gazzetta dello Sport”.
Ndërkohë “Tuttosport” shton kandidatët gjermanë Edin Terzic dhe Marco Rose.
Raportohet se ditët e fundit Tudor është takuar me menaxherin e përgjithshëm Damien Comolli për të diskutuar mbi ecurinë e skuadrës dhe ndryshimet e mundshme taktike. Megjithatë, marrëdhëniet mes trajnerit dhe drejtuesve nuk duken të mira, pasi palët kanë pikëpamje të ndryshme mbi mënyrën e lojës dhe drejtimin e ekipit.
Tudor do të ketë shansin e fundit për të bindur klubin në përballjet e radhës, që mund të përcaktojnë fatin e tij në Torino./S.K/KP/Gazzetta dello Sport/

Pak pas mesnatës, dy lëkundje tërmeti me magnitudë 3,9 dhe 4 të shkallës Rihter, janë regjistruar në Jug të Shqipërisë, sipas të dhënave të publikuara nga Qendra Sizmologjike Evropiane-Mesdhetare (EMSC).
Lëkundjet janë ndjerë në disa qytete të vendit, përfshirë Elbasanin, Beratin dhe zonat përreth Skraparit.
Sipas EMSC-së, tërmetet kanë ndodhur në orën 00:58 dhe 00:59, me epiqendër rreth 16 kilometra në jugperëndim të Çorovodës dhe 77 kilometra në jug të Elbasanit./S.K/EO/
Lajmet
Akuzat për korrupsion: Faruk Mujka dhe Hysen Muzliukaj deklarohen të pafajshëm
Published
12 minutes agoon
October 20, 2025By
UBT News
Dy të akuzuarit, Faruk Mujka dhe Hysen Muzliukaj, janë deklaruar të pafajshëm lidhur me akuzat për korrupsion të ngritura nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës.
I akuzuari Faruk Mujka tha se nuk e pranon fajësinë, ndërsa i akuzuari Hysen Muzliukaj deklaroi se ndihet absolutisht i pa fajshëm.
Prokurorja e rastit, Iliriana Qollaku Tafa, tha se sipas aktakuzës, Mujka në cilësinë e nënkryetarit të Komunës së Mitrovicës, ndërsa Muzliukaj në cilësinë e drejtorit për Gjeodezi, Kadastër dhe Pronë në atë komunë, akuzohen për keqpërdorim të detyrës zyrtare lidhur me rastin e këmbimit të pronës së ish-Bankosit me pronë private.
Ndërkaq, Mujka akuzohet edhe për mosraportim apo raportim të rremë të pasurisë, me arsyetimin se në cilësinë e kryeshefit ekzekutiv të “Ibër-Lepencit” nuk i kishte deklaruar 60 mijë e 50 eurot që i ishin sekuestruar në shtëpi.
Sipas aktakuzës, Mujka dhe Muzliukaj, me dashje dhe duke shfrytëzuar detyrën zyrtare, kishin tejkaluar kompetencat e tyre me qëllim të përfitimit të dobisë pasurore për persona të tretë dhe në dëm të pronës publike. Më 25 prill 2021, Mujka, duke vepruar në emër të kryetarit të Komunës së Mitrovicës së Jugut, dhe Muzliukaj si drejtor për Gjeodezi, Kadastër dhe Pronë, kishin paraqitur Kuvendit Komunal propozim-vendimin për këmbim të pronës së paluajtshme në rrugën “Afrim Zhitia” (ndërtesa e ish-Bankosit) me një pronë private në rrugën “Ali Zeneli”, në pronësi të personit fizik Besarta Isufi.
Në aktakuzë thuhet se të pandehurit e dinin që prona e ish-Bankosit nuk ishte pronë komunale, pasi për të ekzistonte një proces gjyqësor i iniciuar nga Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP) dhe Ndërmarrja Shoqërore “Jugobanka” në Mitrovicë.
Po ashtu, sipas dokumenteve, Kuvendi Komunal i Mitrovicës kishte marrë dy vendime për shpalljen me interes të posaçëm publik të objektit të ish-Bankosit, më 30 gusht 2012 dhe më 23 shkurt 2017, në bazë të të cilave ishte kërkuar që Bordit të AKP-së t’i bartet e drejta e shfrytëzimit, meqë prona nuk ishte komunale.
Prokuroria pretendon se Mujka dhe Muzliukaj kishin vepruar në kundërshtim me Ligjin për dhënien në shfrytëzim dhe këmbim të pronës së paluajtshme të Komunës dhe me Rregulloren për përcaktimin e procedurave për këmbim të pronës komunale, duke i shkaktuar AKP-së dëm të konsiderueshëm financiar në vlerë prej 125 mijë e 100 euro.
Për këto veprime, të pandehurit ngarkohen me veprën penale “Keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar”, të paraparë me nenin 414 të Kodit Penal të Republikës së Kosovës.
Ndërsa për shumën prej 60 mijë e 50 euro të padeklaruar, Mujka ngarkohet edhe me veprën penale “Mosraportim ose raportim i rremë i pasurisë, i të ardhurave, i dhuratave, i dobisë materiale ose i detyrimeve financiare”, sipas nenit 430 të Kodit Penal./S.K/EO/
Lajmet
Fillon shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave në Klinikën e Onkologjisë
Published
14 minutes agoon
October 20, 2025By
UBT News
Shërbimi Spitalor, Klinik dhe Universitar i Kosovës (SHSKUK) ka njoftuar se ka filluar shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave për pacientet në Klinikën e Onkologjisë.
Ata kanë njoftuar se shpërndarja po bëhet në zyrën e fizioterapeutës së klinikës, dhe se shpërndarja do të bëhet çdo ditë pune, nga e hënë në të premte, nga ora 8:00 deri në ora 10:00
“Ka filluar shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave në Klinikën e Onkologjisë. Shpërndarja po bëhet në zyrën e fizioterapeutës së klinikës. Këto proteza dhe sytjena janë dhuruar në kuadër të aktiviteteve të Muajit Rozë, si shenjë mbështetjeje për gratë që kanë kaluar përvoja me kancerin e gjirit. Donacioni është bërë nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, në bashkëpunim me Shoqatën ‘Jeta Vita’”. Shpërndarja do të bëhet çdo ditë pune, nga e hënë në të premte, nga ora 8:00 deri në ora 10:00!”, thuhet në njoftimin e ShSKUK-së./S.K/EO/

Juventusi identifikon zëvendësuesit e Tudor

EMSC: Tërmet në Jug të Shqipërisë

Akuzat për korrupsion: Faruk Mujka dhe Hysen Muzliukaj deklarohen të pafajshëm

Fillon shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave në Klinikën e Onkologjisë

125 vite pa Naim Frashërin, figurën qendrore të Rilindjes Kombëtare

Gjendet pa shenja jete një shtetase e huaj në Shtërpcë

E qeshura e një personi ndihmon NASA-n të gjejë astronautët e mirë

Selena dhe Hailey rikthehen në qendër të vëmendjes, “paqja” mes tyre nuk zgjati shumë

Dhuna në familje në Malishevë, një person goditet me brisk, i dyshuari dërgohet në mbajtje
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën