Lajmet

Pse njerëzit po heqin dorë nga doza e dytë e vaksinës kundër COVID-19?

Published

on

Deri më 5 maj, 249 milionë doza të vaksinës kundër COVID-19 u administruan në Shtetet e Bashkuara. Sipas të dhënave zyrtare, 107 milionë persona janë vaksinuar plotësisht (me dy doza të vaksinave të Pfizerit dhe Modernas ose me një dozë të vaksinës së kompanisë Johnson & Johnson), që përbën 32.3 për qind të popullsisë së përgjithshme të SHBA-së.

Megjithatë, Qendrat amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjes (CDC), kohët e fundit kanë raportuar se afërsisht 8 për qind e personave që marrin dozën e parë në SHBA, nuk e marrin dozën e dytë të vaksinës. Kjo ka ngritur shqetësimin se shmangia e marrjes së dozës së dytë do të pamundësojë që SHBA-ja të arrijë imunitetin e tufës. Përse?

Për të dy vaksinat që përdoren në SHBA, ajo e Pfizer/BioNTech dhe Moderna, është e nevojshme që të merren dy doza me qëllim që të arrihet imunizimi dhe mbrojtja maksimale kundër koronavirusit.

Brenda fabrikës ku prodhohet vaksina e Pfizer/BioNTech

Anthony Fauci, drejtor i Institutit kombëtar në SHBA për Alergji dhe Sëmundje Infektive, kohëve të fundit ka lënë të kuptohet se një dozë e vetme e vaksinës mund të mos sigurojnë imunitetin e kërkuar për mbrojtje nga COVID-19, në krahasim me vaksinimin e plotë, përmes dy dozave.

“Kur shikoni nivelin e mbrojtjes pas një doze mund të thoni se është 80 për qind, por disi një 80 përqindësh i dobët”, deklaroi Fauci në fund të prillit. “Kur merrni vetëm një dozë, ngrihet pyetja se sa do të zgjasë imuniteti?”.

Për shkak se variantet e reja të koronavirusit po dalin të jenë më problematikë edhe për personat që janë vaksinuar plotësisht, Fauci shtoi se një dozë e vetme e vaksinës, mund të ofrojë më pak mbrojtje ndaj varianteve të reja të sëmundjes COVID-19.

“Ju jeni në një situatë të dobët nëse nuk keni efekt të plotë të vaksinës”, shtoi Fauci.

Pse po shmanget doza e dytë?

Nuk është e pazakontë që njerëzit të mos e marrin dozën e dytë të vaksinës, thonë ekspertët shëndetësorë. Ata kanë dhënë disa shembuj nga vaksinimet në të kaluarën – shkalla e shmangies së dozës së dytë për infeksionin herpes zoster, ishte rreth 26 për qind në mesin e përdoruesve të Medicare (sigurimi shëndetësor në SHBA), thuhet në një analizë të kryer nga Fondacioni Kaiser Family, shkruan CNN.

“Unë shqetësohem për çdo person që nuk vjen ta marrë dozën e dytë, dhe realisht unë kam menduar se do të ketë më shumë njerëz që do ta shmangnin marrjen e dozës së dytë”, tha për CCN, doktoresha Leana Wen.

“Bazuar në atë që dimë për vaksinat, shmangia e dozës së dytë mund të bëhet për shumë arsye”, shtoi ajo.

Një nga arsyet që mund të çojë që një numër relativisht i madh i njerëzve në SHBA të mos e marrin dozën e dytë të vaksinës, mund të jetë e natyrës administrative, pasi autoritetet ende nuk i kanë përpunuar të dhënat për vaksinimet dhe nuk kanë krijuar një sistem të unifikuar për këtë çështje.

CDC-ja shprehet se numri i njerëzve që nuk e morën dozën e dytë është rreth pesë milionë (nga numri i përgjithshëm i vaksinave të administruara në SHBA deri më 5 maj, që është 249 milionë doza). Sidoqoftë, tani për tani, shifra e saktë e kësaj nuk mund të dihet sepse mund të ndodhë që një person të marrë dy dozat e vaksinës në vende të ndryshme – shembull, dozën e parë ta marrë në një klinikë shtetërore e dozën e dytë në një klinikë lokale – dhe të dhënat për marrjen e të dy dozave mund të mos regjistrohen në një bazë të të dhënave, tha një zëdhënëse e CDC-së.

Ka arsye të ndryshme se pse njerëzit anashkalojnë marrjen e dozës së dytë të vaksinës. Në një sondazh të New York Time, disa thanë se kanë frikë nga efektet anësore të vaksinës, ku mund të shkaktohen simptoma të ngjashme me gripin. Të tjerët thanë se pas marrjes së dozës së parë, ndjehen mjaftueshëm të mbrojtur kundër koronavirusit.

Po ashtu është shfaqur një pengesë e cila nuk varet direkt nga njerëzit, të cilët duhet të vaksinohen, thotë New York Times. Një numër i qendrave të vaksinimit kanë anuluar terminin e dytë për vaksinimit, për shkak të mungesës së vaksinave. Për këtë arsye, disa njerëz thjesht kanë hequr dorë nga vaksinimi.

Rezultatet e një studimi të pavarur, që u botua në New England Journal of Medicine, tregojnë se shumica e njerëzve që nuk e marrin dozën e dytë të vaksinës, mund të jenë keqinformuar për efektivitetin e vaksinimit të plotë. Më pak se gjysma e të anketuarve nga studiuesit e Universitetit Cornell dhe Fakultetit të Mjekësisë së Harvardit, thanë se ata besonin se vaksinat me dy doza sigurojnë mbrojtje kundër koronavirusit dy javë pas marrjes së dozës së parë, pavarësisht se në udhëzimet e CDC-së thuhet se vaksinat kanë përfitim të menjëhershëm.

Që nga fillimi i fushatës së vaksinimit masiv, ekspertët e shëndetit publik në SHBA, por edhe në gjithë botën, kanë ngritur shqetësime se do të jetë e vështirë që njerëzit të kthehen në qendra të vaksinimit për të marrë dozën e dytë, tre ose katër javë pas marrjes së dozës së parë.

Gjithashtu, nuk është për t’u habitur që derisa vaksinimi kundër koronavirusit po rritet gjithnjë e më tepër, po ashtu numri i atyre që po e shmangin dozën e dytë është duke u rritur.

Pse duhen dy doza?

Ka një numër arsyesh pse doza e dytë e vaksinës kundër COVID-19 është e rëndësishme. Ekzistojnë dy arsye kryesore: e para, është e rëndësishme që ta mbroni veten nga infektimi me virus, por gjithashtu është e rëndësishme që ta parandaloni përhapjen e virusit.

Studimet e kryera gjatë provave klinike për secilën vaksinë që administrohet përmes dy dozave, kanë treguar se pas një periudhe kohore, imuniteti ndaj COVID-19 pas marrjes së dozës së parë zbut kurbën e infeksionit, por doza e dytë ndihmon që mbrojtja nga COVID-19 të jetë në një nivel të lartë.

Edhe nëse një person, për arsye të ndryshme, nuk merr me kohë dozën e dytë, është e rëndësishme që ta merr atë.

“Antitrupat mund të rriten për dhjetë herë pas dozës së dytë”, shpjegon Nicholas Kman, nga Universiteti i Ohajos.

“Doza e dytë është jashtëzakonisht e rëndësishme për njerëzit që kanë sistem të kompromentuar imunitar, e të cilët konsiderohen se janë në rrezik të lartë për zhvillimin e simptomave të rënda dhe komplikimeve”, shton Kman, raporton portali GH.

Pilulat anti-COVID mund të jenë gati deri në fund të vitit


Sipas studimeve të CDC-së, të dhënat tregojnë se efektiviteti i një doze të vetme të vaksinës së kompanisë Pfizer është 60 deri në 70 për qind, thuhet në një publikim në ueb-faqen e Cleavland Clinic. Një studim i ri i CDC-së tha se marrja e një doze të vaksinës së Pfizerit ofron 80 për qind efikasitet, por nëse merren të dy dozat e vaksinës, atëherë efikasiteti arrin deri në 90 për qind.

Kompania Pfizer ka konfirmuar se vaksina ofron 91 për qind efikasitet pas marrjes së dy dozave dhe ofron nivel të lartë të parandalimit të simptomave të rënda të sëmundjes COVID-19.

Shifrat flasin vet, mbrojtja më e madhe ndaj COVID-19 krijohet pas marrjes së dy dozave të vaksinës.

Continue Reading

Aktualitet

ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse

Published

on

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë ka njoftuar se ShBA-ja ka transferuar 50 Automjete të Blinduar të Sigurisë (ASV) për Qeverinë e Kosovës, në kuadër të Programit të Artikujve të Tepërt të Mbrojtjes (Excess Defense Articles Program).

Këto automjete moderne do të përdoren nga Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK), ndërsa, sipas njoftimit zyrtar, Kosova do të shfrytëzojë burimet e saj mbrojtëse për t’i sjellë ato në kapacitet të plotë operacional. Ky hap përbën një zhvillim të rëndësishëm në forcimin e aftësive mbrojtëse të FSK-së dhe në rritjen e gatishmërisë për përballjen me sfida të sigurisë.

Ky donacion i ShBA-së shihet si një tjetër dëshmi e partneritetit të ngushtë mes dy vendeve dhe e përkushtimit të përbashkët për të garantuar sigurinë kombëtare të Kosovës dhe forcimin e stabilitetit rajonal.

“Ky është një hap tjetër në përkushtimin tonë të përbashkët për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të FSK-së dhe për forcimin e sigurisë së të dy vendeve tona”, thuhet në njoftimin e Ambasadës Amerikane.

Continue Reading

Aktualitet

UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore

Published

on

UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.

Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.

Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike

Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:

  • Parandalimi i vdekjes së njerëzve
  • Rritja e cilësisë së jetës
  • Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
  • Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
  • Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)

Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.

Misioni dhe vizioni

Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:

  • Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
  • Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë

Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.

Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim

Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:

  • Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
  • Simpoziume dhe forume shkencore
  • Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
  • Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë

Aftësitë e të diplomuarve

Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:

  • Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
  • Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
  • Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
  • Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
  • Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore

Masteri në Shkenca ParamjekësoreUBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri

Published

on

Historia familjare dhe diabeti janë faktorët më të fortë rreziku për sëmundjet kardiovaskulare. Kështu thekson kardiologu invaziv nga United Hospital, Edis Demiri në episodin e podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi, ku flet si për shkaqet kryesore ashtu edhe për një rast të pazakontë klinik që i shpëtoi jetën një pacienti.

“Faktori më i rëndësishëm është historia familjare për sëmundjet e zemrës”, thotë Demiri, duke shtuar se nëse prindërit ose vëllezërit/motrat kanë pësuar infarkt apo ndërhyrje kardiake në moshë të re, “edhe ai person është i rrezikuar”.

Sipas tij, “diabeti është pothuajse po aq i rëndësishëm sa historia familjare”, ndërsa më pas vijnë faktorë të tjerë si duhani, hipertensioni dhe yndyrnat e larta në gjak.

Mesazhi i mjekut është i qartë: kontrolloni rregullisht shëndetin e zemrës, veçanërisht nëse keni histori familjare apo diabet; ndaloni duhanin, mbani tensionin dhe lipidet nën kontroll dhe kërkoni ndihmë mjekësore urgjentisht në shenja si dhimbje gjoksi, djersitje të ftohta, marramendje ose vështirësi në frymëmarrje.

Për bisedën e plotë me këshilla praktike dhe sqarime të mëtejshme, ndiqni episodin e ri të podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi.

Continue Reading

Lajmet

Sa ka ndryshuar pas 25 vitesh lokacioni ku u xhirua seriali ikonik “Teletubbies”?

Published

on

Seti i njohur i serialit “Teletubbies” duket i panjohur 24 vjet pas përfundimit të shfaqjes, pasi pronari i tokës ka bërë ndryshim të madh.

Seriali popullor për fëmijë u transmetua fillimisht në BBC Two nga viti 1997 deri në 2001. Gjatë kësaj periudhe, xhirimet për serinë u realizuan në Wimpstone, Warwickshire.

Më shumë se dy dekada më vonë, vendi duket shumë ndryshe që nga hera e fundit kur u xhirua “Teletubbies” atje, shkruan The Sun.

Një video e shpërndarë në Instagram tregoi se deri në vitin 2007 – gjashtë vjet pas përfundimit të shfaqjes – pronari i tokës kishte krijuar një pellg gjigant për të parandaluar hyrjen e të huajve.

Deri më 2025, toka mbetet e zbrazët, edhe pse pronarët menaxhojnë një fermë dhe dyqan me produkte ujore pranë saj. Një fans shkroi: “Trishtim. Ishte shumë e rëndësishme në atë kohë. Mund të kishte qenë një destinacion turistik. Shumë fëmijë, tani të rritur, janë rritur me të”.

Një tjetër komentoi: “Fakti që gjithçka u xhirua në atë copë të vogël toke është e pabesueshme”.

Një i tretë shtoi: “Njerëzit nuk e kuptojnë që ata janë fermerë dhe nuk u intereson paratë që mund të fitonin duke shitur bileta për vizitorët nostalgjikë – ata thjesht duan paqe”.

Një i katërt: “Imagjino dikë që e donte “Teletubbies” të kishte blerë atë tokë, të shkarkonte pellgun dhe të ringjallte të gjithë setin, duke e kthyer në muze?”.

Vitin e kaluar, një nga yjet e shfaqjes u shfaq në emisionin “This Morning” me fëmijën e saj.

Jess Smith, tani 30, është e njohur për rolin si bebi në diell në shfaqjen për fëmijë. Ajo me kolegët Nikki Smedley (Laa-Laa) e John Simmit (Dispy), rikujtuan kohën e tyre në “Teletubbies”. Jess u shoqërua nga vajza, Poppy, që atëherë ishte pesë muajshe, u pyet nëse i tregon miqve për famën e saj gjatë fëmijërisë.

Jess tha: “Nuk ua them unë, por të gjithë që janë me mua e dinë, kështu që të tjerët ua tregojnë gjithkujt. Partneri im Ricky ua thotë të gjithëve, po ashtu familja e tij, edhe familja ime. Të gjithë ua tregojnë të gjithëve, kështu që nuk ka rëndësi ku shkoj, të gjithë e dinë”.

Continue Reading

Të kërkuara