Kuriozitete

Pse ndodhi tragjedia e Titanikut?

Janë disa fakte që nuk i keni ditur rreth anijes legjendare.

Published

on

Falë filmit me të njëjtin titull ne dimë gjithçka mbi momentet më dramatike të fundosjes së “Titanikut”, përplasjen e ngadaltë të anijes me ajsbergun, rrëmujën me varkat e pakta të shpëtimit etj.

Në fakt ngjarja reale, ka më shumë detaje që ndoshta mund të mos i keni ditur.

Anija ishte e vogël sipas standardeve të sotme

“Titanik” mund të ketë qenë vërtet një gjigant për kohën. Por do të lihej në hije nga anijet e sotme të lundrimit, të cilat janë rreth 20 për qind më të gjata dhe gati 2 herë më të larta.

Një oxhak ishte vetëm për dukje

Të gjithë janë të njohur me imazhet e “Titanik” me filmin e vitit 1997, me 4 oxhaqet e tij të lartë. Në fakt anija e vërtetë që u fundos kishte vetëm 3 të tillë funksionalë. Por dizajneri mendoi se do të dukej me mirë me një oxhak fals që nuk kryente asnjë funksion. Tymi i vetëm që ai nxirrte ishte vetëm nga cigaret që konsumoheshin në sallën e posaçme për duhanpirësit.

U anulua stërvitja me varkat e shpëtimit

Kur anija nisi udhëtimin e saj, askush nuk u shqetësua për të kryer ndonjë stërvitje me varkat e shpëtimit. Edhe pse një e tillë ishte planifikuar pikërisht mëngjesin e ditës kur u fundos, por u anulua për arsye të panjohura nga kapiteni. Në vend të stërvitjes, ai drejtoi një meshë në kishëzën e vogël që ndodhej në bord.

Një zjarr e kishte dëmtuar disa javë më parë

Mbytja e “Titanik” nuk pati si shkak vetëm një rastësi fatkeqe (ajsbergun). Dëshmitë fotografike sugjerojnë shpërthimin e një zjarri në bord disa javë përpara nisjes së anijes. Ai e dëmtoi anijen pikërisht aty ku e goditi ajsbergu.

Ndikuan edhe baticat e forta për shkak të afërsisë së madhe të Hënës me Tokën

Katër muaj para tragjedisë, Hëna iu afrua Tokës më shumë se sa kishte ndodhur ndonjëherë në 1000 vitet e fundit, duke shkaktuar batica shumë të mëdha dhe të pazakonta, që dërguan drejt jugut shumë ajsbergë, pikërisht në kohën e udhëtimit të parë të Titanik.

Në momentin më kritik munguan çelësat e dollapit ku ndodheshin dylbitë e vëzhgimit

Çelësat e dollapit ku ndodheshin dylbitë e vëzhgimit u larguan nga anija me një anëtar të ekuipazhit, i cili u zëvendësua në minutën e fundit nga dikush me më shumë përvojë. Ai harroi t’i kthente, duke i detyruar kolegët e tij që të mbështeteshin vetëm tek shikimi me sy të lirë.

Për pak humbën jetën disa figura të famshme për kohën

Të gjithë mund t`i mbajmë mend milionerët e famshëm Gugenhajm dhe Astor që humbën jetën në atë ngjarje. Por disa figura të tjera publike si Milton Hershej, Guglielmo Markoni dhe Xh.P.Morgan, nuk ishin në atë udhëtim për disa arsye rrethanore.

Disa nga pasagjerët mbijetuan në mënyra shumë të çuditshme

Krye-bukëpjekësi i anijes, Çarls Xhauglin, piu 2 shishe uiski në ato 2 orë dramatike. Sasia e madhe e alkoolit në trupin e tij, ka të ngjarë të jetë një nga arsyet pse mbijetoi.

Një anije ishte shumë pranë vendit të ngjarjes

Anija “SS Carpathia” ishte më shumë se 2 herë më larg nga “Titaniku” sesa “SS Californian”. Por kapiteni i kësaj të fundit nuk i besoi në fillim alarmit që lëshoi “Titanik” dhe u kthye në shtratin e tij. Ekuipazhi e kishte paralajmëruar më herët “Titanikun” për ajsbergët e shumtë në zonë, por drejtuesit e kësaj të fundit i shpërfillën.

Shumica e trupave nuk u gjetën

Vetëm rreth 300 trupa u gjetën në vendin e katastrofës. Kjo do të thotë se shumica e 1500 viktimave ndodhen ende sot nën det.

Violina

Violina që përdori drejtuesi i bandës muzikore deri në momentet e fundit, u gjet në një papafingo në vitin 2006. Shtatë vjet më vonë, ajo u shit për 1.7 milionë dollarë.

Në fillim, gazetat nuk raportuan për viktima

Për shkak të nxitimit për të shkruar diçka mbi këtë ngjarje për numrin e nesërm, shumë gazeta raportuan se “fatmirësisht nuk kishte të vdekur”. Një nga shkrimet titullohej “Fundoset Titaniku, por ndoshta nuk ka asnjë jetë të humbur”.

Propaganda naziste

Në vitin 1943, nazistët e Hitlerit xhiruan një film mbi mënyrën sesi “britanikë idiotë fundosën Titanikun”, pavarësisht përpjekjeve heroike (të rreme) të gjermanëve. Me një buxhet të barabartë me 180 milionë dollarë me paratë e sotme, ai mbetet filmi propagandistik më i shtrenjtë i realizuar ndonjëherë.

Tragjedia ishte parashikuar nga një roman

14 vjet përpara mbytjes së Titanikut, një shkrimtar amerikan botoi një roman, ku fliste mbi një anije shumë të madhe që po udhëtonte nga Anglia në Nju Jork në muajin prill. Ajo përplasej me një ajsberg duke vrarë shumicën e pasagjerëve të saj, për shkak të mungesës së varkave të shpëtimit. Anija quhej “Titan”.

Kush ishin Xheku dhe Roza e vërtetë

Në bordin e “Titanik” ka pasur vërtet një histori dashurie të ndaluar. Kejt Filips po udhëtonte për në SHBA për të nisur një jetë të re me bashkëshortin e saj që i kishte shitur të gjitha bizneset e tij për t’ia dhënë paratë gruas dhe fëmijës së tij, dhe natyrisht për t’i blerë zonjës së tij një gjerdan diamanti dhe safiri. Ai nuk mbijetoi, por la si trashëgimi gjerdanin e shtrenjtë dhe fëmijën e tyre që me sa duket e ngjizën në anije. Vajza e tyre e shiti gjerdanin në ankand në vitin 1990. / Bota.al

Kuriozitete

Disa fakte që nuk i keni ditur për jetën dhe veprimtarinë e Giorgio Armani

Published

on

Stilisti italian i modës Giorgio Armani ka vdekur, ka njoftuar kompania të enjten.

Armani, i cili ishte 91 vjeç, ishte sinonim i stilit dhe elegancës moderne italiane. Ai kombinoi talentin e stilistit me zgjuarsinë e një biznesmeni, duke drejtuar një kompani që xhiroi rreth 2.3 miliardë euro (2.7 miliardë dollarë) në vit.

Ai kishte qenë i sëmurë për njëfarë kohe dhe u detyrua të hiqte dorë nga shfaqjet e grupit të tij në Javën e Modës për Burra në Milano në qershor, hera e parë në karrierën e tij që kishte humbur një nga ngjarjet e tij në pasarelë.

Sot ne do të ju sjellim disa fakte interesante nga i ndjeri.

Burri pas një xhakete

Perandoria e ngritur mbi xhaketën dhe kostumet e burrave, si evoluoi duke u kthyer në markë botërore me qindra dyqane dhe 12 etiketa, duke e renditur si stilistin më të pasur.

Mjeku që u bë stilist

Moda nuk ishte zgjedhja e parë; para dizajnimit të veshjeve, studioi mjekësinë. Giorgio Armani braktisi shkollën e modës, për të shkuar ushtar. Pasi punoi si shitës, ai startoi biznesin e tij në vitin 1975, me lekët që shiti makinën e tij V.W Kafer.

Dedikuar burrave

Koleksioni i parë ndryshoi stilin e meshkujve me gamën e ngjyrave neutrale. Ka realizuar mbi 250 kostume për filma, më i njohuri i Richard Gere në ‘American Gigolo’.

Xhaketa Bomber

Armani cilësohet babai i xhaketës Bomber, të cilën e krijoi duke i frymëzuar nga veshjet e policisë që kishte dizenjuar asokohe. Xhaketa u bë aq popullore sa kushdo ka një të tillë në gardërobën e tij.

Shtëpia Armani

Zotëron 12 etiketa: Giorgio Armani, Armani Collezioni, Emporio Armani, Armani Jeans, Armani Exchange, Armani Junior, Armani Casa, Armani Dolci, Armani Caffe, Armani Fiori, Armani Ristorante dhe Hotel Armani në Burj Khalifa në Dubai.

Shitës ëmbëlsirash

Armani ka një linjë të veçantë të quajtur Dolci ku shet çokollata të shijshme, me forma elegante, të cilat prodhohen në Firence. Ëmbëlsirat Armani Dolci, përfshijnë çokollata unike që shiten si edicion i kufizuar për raste të tilla si Shën Valentini dhe Ramazani.

Stilisti më i pasur

Thuajse çdo vit biznesi i tij regjistron shitje të hatshme. Edhe për vitin 2017 ai është renditur i pari në listën e stilistëve më të pasur me 6.6 miliard dollarë.

Kundër anoreksisë

Më 2006, Armani refuzoi modelet anoreksike nga sfilatat, duke u kthyer në mbështetës sidomos ndaj emrave të njohur që shfaqin këtë problem.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Testi treminutësh që mund ta zbulojë se cilët janë të rrezikuar nga Alzheimeri

Published

on

Testi i ri i trurit, që zgjat vetëm tre minuta, mund t’i identifikojë problemet e kujtesës të lidhura me sëmundjen e Alzheimerit para se të përcaktohet diagnoza, duke rritur shpresat se mund t’i ndihmojë mjekët të dallojnë pacientët që mund të përfitojnë më herët nga trajtimet e reja, ka raportuar The Guardian.

Provat e para kanë treguar se testi, i njohur si “Fastball”, dallon te pacientët me çrregullim të lehtë të aftësive njohëse,  gjendje që prek kujtesën, të folurin ose të menduarit, por pa e penguar jetën e përditshme – se kush ka më shumë rrezik për të zhvilluar Alzheimer.

Studime me grupe më të mëdha janë duke u zhvilluar.

“Ky test na tregon se metoda e re pasive për matjen e kujtesës, e ndërtuar për diagnozën e Alzheimerit, mund të jetë e ndjeshme për individët me rrezik të lartë, por ende nuk janë diagnostikuar”, tha doktori George Stothart, neuroshkencëtar në Universitetin Bath.

Testi funksionon si elektroencefalogram. Përmes sensorëve të vendosur në kokë, regjistrohet aktiviteti elektrik i trurit ndërsa pjesëmarrësit shikojnë një sërë imazhesh që shfaqen me shpejtësi në ekran. Para testit, vullnetarëve u tregohen tetë figura, të cilat u kërkohet t’i emërtojnë, pa u thënë t’i kujtojnë. Më pas, çdo i pesti imazh është një nga ato që ata kanë parë më herët.

Rezultatet treguan se personat me MCI amnestik, që prek kujtesën për objekte, reaguan më dobët krahasuar me të rritur të shëndetshëm dhe ata me forma të tjera të MCI. Ky grup është disa herë më i rrezikuar të zhvillojë Alzheimer sesa pacientët me MCI jo-amnestik.

Testi nuk mund të tregojë me siguri se kush do të zhvillojë Alzheimer.

nëse gjetjet konfirmohen në studime më të mëdha, mund të bëhet mjet i vlefshëm për mjekët, ndihmon në përcaktimin se cilët pacientë janë në rrezik të lartë dhe mund të përfitojnë nga ilaçet e reja.

Të gjitha testimet janë kryer në shtëpitë e pjesëmarrësve,  gjë që, sipas Stothart, “është e rëndësishme për t’i bërë ato të qasshme dhe për të ulur ankthin e njerëzve”.

Profesori Vladimir Litvak, nga UCL’s Queen Square Institute of Neurology, e quajti “hap të hershëm drejt zhvillimit të testit me vlerë klinike”. Ai shtoi se hapi duhet të jetë vlerësimi i aftësisë së testit për të parashikuar si ndryshon gjendja e  pacientit me kalimin e kohës dhe si mund të ndihmojë në vendimet për trajtim.

Edhe doktoresha Julia Dudley nga organizata Alzheimer’s Research UK e mirëpriti zhvillimin.

“Është inkurajuese të shohim studime që eksplorojnë mënyra të reja për të zbuluar problemet e kujtesës. Trajtimet për Alzheimer po tregojnë se janë më efektive kur jepen në fazat e hershme të sëmundjes, diagnoza është thelbësore që njerëzit të përfitojnë”, ka thënë ajo.

Doudley ka shtuar se nevojiten studime më afatgjata dhe me grupe më të mëdha e më të ndryshme.

“Problemet e kujtesës mund të lidhen edhe me gjendje të tjera shëndetësore, jo vetëm me demencën. Kërkimet e ardhshme duhet të shqyrtojnë se si faktorë të tjerë mund të ndikojnë në rezultatet e testit të valëve të trurit dhe si mund të përdoren këto teste krahas mjeteve të tjera të diagnozës, si vlerësimet e aftësive njohëse dhe analizat e gjakut”, përfundoi doktoresha.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Papagalli ‘Xiaogui’ thyen rekordin botëror për njohjen më të shpejtë të ngjyrave

Published

on

Një papagall ka thyer rekordin botëror për njohjen e ngjyrave në kohë të shpejtë. Ai ka arritur që për kohë rekord t’i njoh 10 ngjyra.

Xiaogui, që i përket Qing Feng, ka kapur topat me ngjyra dhe i ka futur ato në shporta të vogla me ngjyrat përkatëse për 33.5 sekonda, duke fituar rekordin  botëror për njohjen më të shpejtë të ngjyrave nga një papagall.

Ai bëri një gabim gjatë vendosjes së topave, por e korrigjoi shumë shpejt.

Feng e ka adoptuar papagallin kur ishte bebe në vitin 2020, duke thënë se ka kohë që ai kishte shprehur dashurinë për të luajtur me ngjyra, për çka e ka shtyrë atë që ta trajnojë në mënyrë.

Continue Reading

Kuriozitete

A mund të udhëtojë ndërgjegjja jonë në kohë? Shkencëtarët thonë se “ndjesitë e barkut” janë kujtime nga e ardhmja

Published

on

Në tetorin e vitit 1989, një vajzë katërvjeçare u zgjua natën nga një telefonatë dhe një britmë. Ajo doli zbathur në korridorin e ftohtë dhe dëgjoi nënën e saj të thoshte me zë të thyer: “Ai vdiq në një aksident me makinë!”.

Vajza nuk mund të thoshte asgjë, vetëm kujtonte përqafimin e fundit me babanë para se ai të nisej me avion. Në atë çast, e kishte ndjerë se nuk do ta shihte më kurrë gjallë.

Kjo është një nga historitë që njerëzit tregojnë për paranjohjen (gut feeling), aftësinë për të ndier apo “parë” diçka para se të ndodhë.

Shkencëtarja Julia Mossbridge ka mbledhur me dhjetëra rrëfime të tilla, por edhe ajo që në fëmijëri ka pasur ëndrra që janë bërë realitet, nisi të mbante një ditar ëndrrash dhe zbuloi se disa prej tyre ishin parashikime të sakta.

Mossbridge beson se këto përvoja tregojnë se koha nuk është aq lineare sa na duket.

“Nuk është e vështirë të kuptosh paranjohjen,” tha ajo. “Është vetëm e vështirë të besosh nëse nuk e ke përjetuar vetë. Shkencëtarët ende nuk e kuptojnë si funksionon koha. Ne kemi frikë nga e panjohura, nga ideja që realiteti mund të mos jetë ashtu siç e shohim.”

Psikologë e neuroshkencëtarë përpiqen ta shpjegojnë fenomenin, që në gjuhën shkencore quhet perceptim jashtëshqisor. Është ndjenjë e brendshme, e fortë, që diçka do të ndodhë. Në kultura të lashta, shamanët e mistikët e përdornin si mjet për të kuptuar motin apo për të zbuluar rreziqet që vinin. Psikologu Dean Radin shpjegon se ndërgjegjja kapë informacion edhe jashtë rrjedhës së zakonshme të kohës.

Ai ka dekada që studion këtë fushë e thotë: “Në mekanikën kuantike, koha sillet ndryshe nga sa e përjetojmë ne çdo ditë. Mund të ketë diçka në ndërgjegjen tonë që është në gjendje të marrë informacione nga e shkuara ose nga e ardhmja.”

Radin bëri eksperiment interesant. Vullnetarët lidhen me aparate që masnin aktivitetin e trurit, në ekran shfaqeshin imazhe të rastësishme, pozitive (si lindje dielli), negative (si aksidente). Rezultatet treguan se truri i njerëzve “e ndiente” imazhin negativ, para se ta shihte.

Ky eksperiment është përsëritur e ka dhënë të njëjtat rezultate. Më 1995, CIA publikoi dokumente që e mbështesnin këtë fenomen.

Shkencëtarët mendojnë se kjo lidhet me ndërlidhjen kuantike, proces misterioz ku grimcat lidhen mes tyre dhe ndajnë informacion, edhe nëse ndodhen larg në hapësirë apo në kohë.

“Ndoshta truri lidhet me versionin e vet në të ardhmen,” thotë Radin. “Prandaj ndiejmë kujtime për gjëra që nuk kanë ndodhur ende.”

Një shpjegim i tillë do të sqaronte edhe fenomenin e déjà vu, atë ndjenjën e çuditshme se një moment e kemi përjetuar më parë.

Sipas Mossbridge dhe Radin, edhe pse mekanizmi i saktë nuk dihet ende, statistikat tregojnë qartë se paranjohja është reale.

Continue Reading

Të kërkuara