Kuriozitete

Pse na vjen gjumë kur bie shi?

Shkenca ka konfirmuar vazhdimisht se ekziston një lidhje midis motit dhe gjendjes sonë emocionale.

Publikuar

Kur vjen vjeshta, ditët shkurtohen, temperaturat ulen dhe pikat e shiut krijojnë ninullën më të bukur teksa godasin dritaren e dhomës së gjumit!

Nëse keni probleme me funksionimin kur bie shi dhe dëshironi të kaloni një ditë me shi nën një batanije në ëndrra të ëmbla, mos u shqetësoni, nuk jeni vetëm.

Hulumtimet kanë konfirmuar se shumica e njerëzve kanë të njëjtin problem dhe shkenca ka shpjeguar pse na ndodh.

Trupat tanë janë në harmoni me natyrën. Ritmi cirkadian është e ashtuquajtura ora natyrale e ndërtuar në trurin tonë. Ai kontrollon proceset biologjike si gjumi dhe oreksi dhe është e vështirë të luftosh me të. 

Shi dhe humor i keq

Biologjia është plot me shpjegime se pse ndihemi kaq të përgjumur kur bie shi. Për shembull, shkenca ka konfirmuar vazhdimisht se ekziston një lidhje midis motit dhe gjendjes sonë emocionale.

Një studim i vitit 2011 konfirmoi se nëntë për qind e njerëzve zemërohen më lehtë kur bie shi dhe të njëjtat situata të jetës nuk i shqetësojnë ata në atë masë gjatë ditëve me diell.

Kjo situatë ka të bëjë me rrezatimin ultravjollcë, ose mungesën e tij. Ashtu si shumica e gjallesave, njerëzit kanë nevojë për dritë për të funksionuar. Është vërtetuar se rrezet e diellit rritin nivelin e serotoninës, hormonit të lumturisë që na mungon gjatë ditëve me shi.

Drita e zbehtë gjithashtu stimulon gjëndrën pineale për të prodhuar melatonin, një hormon që rregullon ritmin e lartpërmendur cirkadian. Kur melatonina “rritet”, ne natyrshëm ndihemi të përgjumur. Kjo është arsyeja pse njerëzit që vuajnë nga pagjumësia e përdorin këtë hormon si terapi.

Fajtori për përgjumjen tonë kur bie shi është lagështia. Në ditët kur shiu e bën ajrin të rëndë dhe ngjitës, lagështia mund të jetë dobësuese për mekanizmat e trupit për t’u ftohur, thotë Michelle Drerup, MD, drejtore e mjekësisë së gjumit të sjelljes në Klinikën Cleveland.

Gjërat e vogla që ndihmojnë

Nëse vendosim të rrimë gjithë ditën para televizorit sepse bie shi dhe të mos bëjmë asgjë, do të jemi edhe më të përgjumur dhe të dëshpëruar.

Nëse detyrimet tona të përditshme na lejojnë ta kalojmë ditën kështu, duhet ta përqafojmë dhe ta shijojmë. Nëse ende nuk mund ta përballoni këtë luks, mund të lexoni më poshtë disa këshilla që do t’ju ndihmojnë të mposhtni këtë ndikim të ditëve me shi.

Edhe pse nuk tingëllon si zgjedhja numër një, veçanërisht në një ditë të zymtë dhe të ftohtë, një stërvitje e shkurtër, është mënyra më e mirë për të mposhtur përgjumjen nga shiu.

Nëse ndiheni të përgjumur në punë, largohuni nga tavolina juaj, bëni një shëtitje dhe bisedoni me kolegët tuaj. Mënyra më e mirë është të ecësh me një koleg për disa minuta, me një bisedë dhe një kafe. Në këtë mënyrë do ta çrrënjosni shpejt dhe lehtë ndjenjën e rëndë që ju ka pushtuar.

Kaloni kohë jashtë. Pavarësisht se është e vrenjtur dhe e zymtë, drita sërish do të ketë një efekt pozitiv tek ju. Dilni në tarracë dhe merrni disa minuta për të marrë frymë në ajër të pastër. Një dhomë e mbyllur dhe e errët është armiku më i keq,thotë studimi./syri.net

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Sahara – shkretëtira më e madhe dhe e nxehtë në botë

Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet.

Publikuar

nga

Sahara një shkretëtirë unike në botë, si për nga madhësia e saj ashtu edhe për ekosistemin që është krijuar në të. Ajo llogaritet të jetë 9 milionë e 200 mijë kilometra katrorë, që nënkupton përafërsisht sa sipërfaqja e Kinës.

Shtrihet në dhjetë shtete Algjeri, Çadi, Egjipt, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Nigeri, Sudan dhe Tunizi. Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet. Temperaturat shkojnë mbi 55  ̊c, madje në raste edhe më shumë.

Sahara është nje nga shkretëtirat më të thata në botë dhe ka një numër të ulët të rreshjeve vjetore. Rreshjet në këtë shkretëtirë gjithashtu janë të parregullta. Në disa pjesë të shkretëtires dhe kryesisht në pjesën e Libisë,Egjiptit dhe Sudanit ka dekada qe nuk jane parë me rreshje të shumta shiu dhe këto vende mbajnë rekord kryesor për sasinë më të ulët shiu në botë rreth 10 mm shi. Disa herë dhe për shkak të nxehtësise së madhe në shkretëtirë shiu avullon dhe para se të bjeri. Mesatarisht bie shi rreth 10 ose 15 ditë në vite por ka edhe vende në të cilat bie vetëm 5 ditë në vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara