

Kulturë
Pse muzika që dëgjojmë në adoleshencë qëndron me ne përgjithmonë?
Por pse muzika që na ka shoqëruar gjatë adoleshencës qëndron me ne gjatë gjithë jetës sonë?
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNga Sahar Arshad
Javën e kaluar, këngëtarja amerikane Taylor Swift publikoi versione të ripërpunuara të albumeve të saj të mëparshme muzikore, mbi një dekadë nga dalja e tyre fillestare në treg. Ky akt shkaktoi jo pak nostalgji te të gjithë fansat e saj.
Veprimi i këngëtares së njohur më nxiti të pyes veten mbi lidhjen time emocionale me muzikën, përmes ngjarjeve më të rëndësishme të jetës sime. Ajo më bëri të mendoj se si kur flasim me të rriturit në të 30-at, 40-at ose 50-at, i dëgjon shpesh ata të rekomandojnë muzikë që daton në kohën e adoleshencës së tyre.
Kur dëgjojnë një këngë nga rinia e tyre, sytë u shkëlqejnë ndërsa kthehen pas në të shkuarën. Por pse muzika që na ka shoqëruar gjatë adoleshencës qëndron me ne gjatë gjithë jetës sonë? Kjo mund të ndodhë për shkak të aftësisë së muzikës për të zgjuar kujtime nga e kaluara jonë.
Njerëzit kanë tendencën që kur janë në moshë mesatare ose më të vjetër të kenë qasje në kujtimet personale të ngjarjeve që kanë ndodhur midis moshës 10-30 vjeç. Psikologët e kanë quajtur këtë dukuri si “thirrje e kujtesës”, e cila i referohet aftësisë sonë për të kujtuar kujtime të rëndësishme nga vitet tona më formuese.
Por në lojë mund të jetë edhe amnezia e fëmijërisë. Kjo është një dukuri misterioze, që përshkruan pamundësinë për të kujtuar përvojat e jetës para një moshe të caktuar – e cila gjithashtu mund të shpjegojë pjesërisht faktin pse kujtesa rikthehen për ngjarje nga mosha 10 vjeç e lart.
Një studim i vitit 2014 mbi amnezinë e fëmijërisë, arriti në përfundimin se “harresa e përshpejtuar gjatë gjithë fëmijërisë,prodhon një grup gjithnjë e më të vogël kujtimesh nga fillimi i jetës”. Kjo do të thotë që teksa fëmijët rriten dhe piqen, kujtesa e tyre fillon të shfaqë të njëjtin nivel zhvillimi që shihet edhe tek të rriturit.
Pra thënë më thjesht, harrimi i gjërave që ndodhin është më i përhapur në trurin e të rriturve, pasi kujtimet mund mos fiksohen dot – gjë që i bën ata edhe më të prekshëm nga humbja e tyre. Kjo mund të jetë arsyeja pse muzika që kemi dëgjuar në adoleshencë, një periudhë kohore gjatë së cilës ne kemi një aftësi më të fortë për të kujtuar, ka kaq shumë domethënie për ne.
Përtej kësaj, një studim i vitit 2008 zbuloi se “dëgjimi i muzikës i lidhur me të kaluarën tonë, shpesh shkakton një “ndjenjë të fortë njohjeje”. Pra, thjesht duke dëgjuar muzikë apo edhe duke folur shpesh për të, mund të zgjojë kujtime për gjëra që na kanë ndodhur në të kaluarën.
Një eksperiment tjetër zbuloi se këngët e vjetra kishin tendencë të ngjallnin emocione të forta dhe të ndryshme – veçanërisht ato pozitive siç është nostalgjia. Lidhja midis muzikës dhe viteve tona formuese është mbase më e fortë nga sa mendojmë.
Siç e shpjegon Sara Heilbronner, neuroshkencëtare në Shkollën Mjekësore të Universitetit të Minesotës, “truri kalon nëpër disa ‘periudha të ndjeshme’, gjatë të cilave është veçanërisht elastik ose i ndryshueshëm”.
“Periudhat më të famshme të kësaj ndjeshmërie janë gjatë foshnjërisë së hershme dhe fëmijërisë. Ne po kuptojmë gjithnjë e më shumëse ka edhe periudha të ndjeshme më vonë gjatë zhvillimit, si për shembull gjatë adoleshencës. Ne shohim një numër procesesh të maturimit të trurit, që i pasojnë këto periudha të mëvonshme të ndjeshmërisë”, thekson ajo.
Heilbronner thekson se një mundësi, është ekzistenca e një periudhe të ndjeshme për kujtesën, që i mbivendoset rikthimit të kujtesës. Kjo do ta bënte trurin të përgatitur neuralisht për të kodifikuar kujtimet e reja afatgjata. Ajo shton se ka ndërkohë prova se adoleshenca është një periudhë e ndjeshme për shumë faktorë që lidhen me zhvillimin e personalitetit, si njohja shoqërore dhe motivimi./“Discover Magazine” – Bota.al
Magazinë
Zbulohet sekreti i darkës që tregoi fatin e William dhe Kate
Published
14 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Grant Harrold, ish-butler i familjes mbretërore britanike, ka ndarë një kujtim të veçantë që sipas tij tregonte qartë se Kate Middleton dhe Princi William ishin të destinuar për martesë.
Harrold shërbeu për Mbretin Charles, atëherë Princ i Uellsit, nga 2004 deri më 2011, dhe gjatë kësaj kohe pati mundësinë të shihte nga afër fillimet e lidhjes së çiftit.
Pas ndarjes së shumëpërfolur më 2007 dhe ribashkimit pak muaj më vonë, Harrold kujton një darkë intime në Highgrove House në vitin 2008, në të cilën shërbeu vetëm për William dhe Kate.
“Ishin vetëm të dy, ishte atmosferë e qetë e romantike, por edhe miqësore me mua. Pikërisht e kuptova që do të martoheshin,” tha ai për mediat britanike.
Sipas Harrold, pas ribashkimit të tyre, marrëdhënia e çiftit ndryshoi dukshëm. “Më parë dukeshin më shumë si miq, por pas kthimit bashkë, gjithçka ndryshoi. U bënë një çift i pandashëm dhe ne e dinim që martesa ishte vetëm çështje kohe,” shtoi ai.
Më 29 prill 2011, Princi William dhe Kate Middleton u kurorëzuan në një nga ceremonitë mbretërore më të ndjekura në botë. Harrold thekson se marrëdhënia i kujtonte atë të Mbretëreshës Elizabeth e Princ Philip, të cilët përveçse bashkëshortë, ishin edhe miq të mirë.
“Janë partnerë në dashuri dhe në jetë, njësoj siç ishin Elizabeth dhe Philip,” tha ish-butleri.
Magazinë
Pse Johnson shpërtheu në lot pas premierës së filmit të tij të ri në Venecia?
Published
17 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Aktori Dwayne “The Rock” Johnson u përfshi nga emocionet gjatë premierës së filmit të tij më të ri, “The Smashing Machine”, në Festivalin e Filmit në Venecia, ku publiku e priti me duartrokitje të pandërprera që zgjatën plot 15 minuta.
Në pamjet e shpërndara, ai shihet duke fshirë lotët krahas koleges në film, Emily Blunt, ndërsa salla shpërthen në ovacione të fuqishme. Gazetari i “Variety”, Ramin Setoodeh, e përshkroi skenën si një nga momentet më prekëse të këtij edicioni:
Johnson po qante gjatë 15 minutave të ovacioneve në Venecia për “The Smashing Machine”. Ky ishte momenti më emocional që kemi parë në Lido që nga koha kur Brendan Fraser nisi këtu fushatën për Oscar me “The Whale” katër vite më parë.
Ky reagim ka ngjallur spekulime se The Rock mund të jetë pretendent serioz për nominim për Oscar. Krahasimet me Brendan Fraser më 2022, kur u rikthye në Venecia e fitoi Oscar-in për aktorin më të mirë, janë tashmë të pashmangshme.
“The Smashing Machine”, me regji dhe skenar të Benny Safdie, është dramë sportive ku Johnson portretizon legjendën e MMA-së, Mark Kerr, jeta e të cilit u bë më parë subjekt i një dokumentari të suksesshëm të HBO.
Krahas tij, Emily Blunt interpreton rolin e Dawn, të dashurës së Kerr, duke shënuar bashkëpunimin e dytë pas “Jungle Cruise”.
Premiera amerikane e “The Smashing Machine” është caktuar për 3 tetor, pritshmëritë janë të larta që ky rol të jetë një nga interpretimet më të rëndësishme të karrierës së Johnson.
Magazinë
Vogue prezanton kryeredaktoren e re, pas dorëheqjes së Anna Wintour
Published
17 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Chloe Malle do të bëhet kryeredaktore e American Vogue, pasi Anna Wintour dha dorëheqjen. Lajmin e bëri të ditur vet magazina Vogue.
39-vjeçarja është ngjitur në renditjen e revistave të modës gjatë 14 viteve të fundit duke u bërë redaktore e Vogue.com dhe duke prezantuar podcast-in e revistës, The Run Through.
Emërimi i Malle shënon epokë të re për revistën, që konsiderohet si një nga botimet më me ndikim dhe më joshëse të modës. Wintour njoftoi se po largohej nga roli në qershor, pasi e mbajti këtë pozicion për 37 vjet. Ajo do të mbante pozicione të larta te botuesi i saj.
Anna tha se Malle ishte e aftë në gjetjen e ekuilibrit mes “historisë së gjatë e unike” të Vogue e të ardhmes “në vijën e parë të së resë”.
Malle, vajza e Candice Bergen dhe regjisorit francez të Louis Malle, u rrit duke e ndarë kohën midis Parisit dhe Los Angelesit, deri në vdekjen e babait të saj.
Malle filloi punën me orar të plotë në Vogue si redaktore sociale në vitin 2011, në moshën 25 vjeç, ajo u ngjit në radhët e magazines dhe më vonë u bë redaktore e Vogue.com.
Magazinë
Pse Jennifer Aniston nuk merr pjesë asnjëherë në Met Gala?
Published
18 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Arsyeja e Jennifer Aniston-it për të mos marrë pjesë në Met Gala ka kuptim.
Ylli i “Morning Show” foli hapur rreth arsyes pse nuk ka marrë pjesë kurrë në natën më të madhe të modës, gjatë një interviste për numrin e shtatorit të revistës “Glamour”.
Aniston tha se eventi i bën presion që të pranojë ftesën. Edhe pse tha se është ftuar në “Met” në të kaluarën dhe merr pjesë rregullisht në evente të tjera të tapetit të kuq, Jenniferi pranoi se e gjithë kjo përvojë e “mbingarkon”.
“Është përgatitja, veshja e fustanit”. Unë jam një vajzë e tipit ‘xhinse, shapka dhe bluzë pa mëngë”, tha ajo.
Ikona e“Friends” tha se i pëlqen “të vishet bukur”, dhe se përgatitja për Met Gala dukej sikur do të ishte “lojë mendore” shumë e vështirë.
“Hajde të vishemi bukur, të veshim një fustan të zbukuruar, të bëjmë grim, t’i rregullojmë flokët tërësisht dhe të shkojmë të ulemi në një dhomë të madhe me shoqet”, deklaroi Jen për të gjitha përgatitjet që duhet të bëhen deri në mbrëmje.

Futbollisti francez dënohet me 90 mijë euro për dhunë psikologjike ndaj bashkëshortes

Instituti Hidrometeorologjik njofton lëvizje të temperaturave

Zbulohet sekreti i darkës që tregoi fatin e William dhe Kate

Çokollata e zezë, aleate e mirë për shëndetin apo jo?

Rutte: Pres nesër një marrëveshje konkrete mbi garancitë e “koalicionit të të vullnetshmëve” për Ukrainën

Stuhi në Kroaci, përmbyten disa qytete bregdetare

Të paktën 21,000 fëmijë me aftësi të kufizuara në Gaza që nga fillimi i luftës

Këto vende kryesojnë listën për shpejtësinë e internetit

Kim Jong-un premton të bëjë gjithçka për të ndihmuar Moskën pas takimit me Putinin
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës