Kulturë

Pse muzika që dëgjojmë në adoleshencë qëndron me ne përgjithmonë?

Por pse muzika që na ka shoqëruar gjatë adoleshencës qëndron me ne gjatë gjithë jetës sonë?

Published

on

Nga Sahar Arshad

Javën e kaluar, këngëtarja amerikane Taylor Swift publikoi ​​versione të ripërpunuara të albumeve të saj të mëparshme muzikore, mbi një dekadë nga dalja e tyre fillestare në treg. Ky akt shkaktoi jo pak nostalgji te të gjithë fansat e saj.

Veprimi i këngëtares së njohur më nxiti të pyes veten mbi lidhjen time emocionale me muzikën, përmes ngjarjeve më të rëndësishme të jetës sime. Ajo më bëri të mendoj se si kur flasim me të rriturit në të 30-at, 40-at ose 50-at, i dëgjon shpesh ata të rekomandojnë muzikë që daton në kohën e adoleshencës së tyre.

Kur dëgjojnë një këngë nga rinia e tyre, sytë u shkëlqejnë ndërsa kthehen pas në të shkuarën. Por pse muzika që na ka shoqëruar gjatë adoleshencës qëndron me ne gjatë gjithë jetës sonë? Kjo mund të ndodhë për shkak të aftësisë së muzikës për të zgjuar kujtime nga e kaluara jonë.

Njerëzit kanë tendencën që kur janë në moshë mesatare ose më të vjetër të kenë qasje në kujtimet personale të ngjarjeve që kanë ndodhur midis moshës 10-30 vjeç. Psikologët e kanë quajtur këtë dukuri si “thirrje e kujtesës”, e cila i referohet aftësisë sonë për të kujtuar kujtime të rëndësishme nga vitet tona më formuese.

Por në lojë mund të jetë edhe amnezia e fëmijërisë. Kjo është një dukuri misterioze, që përshkruan pamundësinë për të kujtuar përvojat e jetës para një moshe të caktuar – e cila gjithashtu mund të shpjegojë pjesërisht faktin pse kujtesa rikthehen për ngjarje nga mosha 10 vjeç e lart.

Një studim i vitit 2014 mbi amnezinë e fëmijërisë, arriti në përfundimin se “harresa e përshpejtuar gjatë gjithë fëmijërisë,prodhon një grup gjithnjë e më të vogël kujtimesh nga fillimi i jetës”. Kjo do të thotë që teksa fëmijët rriten dhe piqen, kujtesa e tyre fillon të shfaqë të njëjtin nivel zhvillimi që shihet edhe tek të rriturit.

Pra thënë më thjesht, harrimi i gjërave që ndodhin është më i përhapur në trurin e të rriturve, pasi kujtimet mund mos fiksohen dot – gjë që i bën ata edhe më të prekshëm nga humbja e tyre. Kjo mund të jetë arsyeja pse muzika që kemi dëgjuar në adoleshencë, një periudhë kohore gjatë së cilës ne kemi një aftësi më të fortë për të kujtuar, ka kaq shumë domethënie për ne.

Përtej kësaj, një studim i vitit 2008 zbuloi se “dëgjimi i muzikës i lidhur me të kaluarën tonë, shpesh shkakton një “ndjenjë të fortë njohjeje”. Pra, thjesht duke dëgjuar muzikë apo edhe duke folur shpesh për të, mund të zgjojë kujtime për gjëra që na kanë ndodhur në të kaluarën.

Një eksperiment tjetër zbuloi se këngët e vjetra kishin tendencë të ngjallnin emocione të forta dhe të ndryshme – veçanërisht ato pozitive siç është nostalgjia. Lidhja midis muzikës dhe viteve tona formuese është mbase më e fortë nga sa mendojmë.

Siç e shpjegon Sara Heilbronner, neuroshkencëtare në Shkollën Mjekësore të Universitetit të Minesotës, “truri kalon nëpër disa ‘periudha të ndjeshme’, gjatë të cilave është veçanërisht elastik ose i ndryshueshëm”.

“Periudhat më të famshme të kësaj ndjeshmërie janë gjatë foshnjërisë së hershme dhe fëmijërisë. Ne po kuptojmë gjithnjë e më shumëse ka edhe periudha të ndjeshme më vonë gjatë zhvillimit, si për shembull gjatë adoleshencës. Ne shohim një numër procesesh të  maturimit të trurit, që i pasojnë këto periudha të mëvonshme të ndjeshmërisë”, thekson ajo.

Heilbronner thekson se një mundësi, është ekzistenca e një periudhe të ndjeshme për kujtesën, që i mbivendoset rikthimit të kujtesës. Kjo do ta bënte trurin të përgatitur neuralisht për të kodifikuar kujtimet e reja afatgjata. Ajo shton se ka ndërkohë prova se adoleshenca është një periudhë e ndjeshme për shumë faktorë që lidhen me zhvillimin e personalitetit, si njohja shoqërore dhe motivimi./“Discover Magazine” – Bota.al

Kulturë

“Odisea” në duar të Christopher Nolan

Published

on

Regjisori vizionar Christopher Nolan, i njohur për projektet e tij ambicioze dhe të sofistikuara, ka konfirmuar se filmi i tij i ardhshëm do të jetë një adaptim i epikës së famshme të Homerit, “Odisea”. Ky lajm ka ngjallur entuziazëm të madh në industrinë kinematografike dhe mes publikut.

Sipas njoftimit nga Universal Studios, filmi do të jetë një “epikë aksioni mitik”, i xhiruar në vende të ndryshme nëpër botë dhe duke përdorur teknologjinë më të fundit të filmit IMAX. Premiera është planifikuar për korrik 2026, duke e vendosur këtë prodhim mes më të priturve të dekadës.

Në kastën yjore të filmit do të përfshihen emra të njohur si Matt Damon, Tom Holland, Zendaya, Anne Hathaway, Lupita Nyong’o, Robert Pattinson dhe Charlize Theron. Ky ekip i jashtëzakonshëm artistësh pritet të sjellë në jetë personazhet legjendare të veprës së Homerit.

Rikthimi i Nolanit pas suksesit të “Oppenheimer”
Ky film shënon vazhdimin e Nolanit pas triumfit të tij me “Oppenheimer”, një film që jo vetëm që u vlerësua nga kritikët, por edhe siguroi çmime të shumta prestigjioze. Me “Odisenë”, Nolan duket se po kthehet në rrënjët e tregimeve të mëdha dhe të fuqishme, duke e shtyrë kinematografinë drejt një eksperience madhështore dhe gjithëpërfshirëse.

Adoptimi i “Odisesë” konsiderohet një sfidë monumentale, duke qenë një nga veprat më të rëndësishme dhe të njohura të letërsisë botërore. Historia e Uliksit dhe udhëtimit të tij të gjatë dhe të mbushur me sfida ka rezonuar për shekuj me radhë. Megjithatë, stili unik i Nolanit dhe aftësia e tij për të kombinuar të shkuarën me teknologjinë moderne kinematografike pritet të sjellë një version të papërsëritshëm të kësaj epike.

Ky projekt nuk është thjesht një përshtatje; është një mundësi për të rikrijuar dhe për të sjellë në jetë një tregim të përjetshëm, që lidhet me aventurën, zgjuarsinë dhe sfidat e njeriut.

Një trashëgimi e re në kinematografi
“Odisesë” i është bërë më parë adaptim kinematografik në vitet 1911 dhe 1954, ndërsa filmi i Coen Brothers, “O Brother, Where Art Thou?” i vitit 2000, e trajtoi epikën në një formë më moderne dhe alegorike. Versioni i Nolanit pritet të jetë një shtesë e re në këtë trashëgimi, duke e ngritur standardin për filmat epikë të së ardhmes. Me këtë projekt, Nolan jo vetëm që zgjeron kufijtë e krijimtarisë së tij, por edhe i jep kinemasë një tjetër kryevepër, të cilën audienca e pret me padurim./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Këto libra duhet të lexoni gjatë festave të fundvitit

Published

on

Në periudhën e festave të fundvitit, kur shpesh kërkojmë lexime që ofrojnë ngushëllim, reflektim ose mund të na mbushin me frymëzim, këtu janë pesë libra të shkëlqyer që mund të lexoni:

“Një Histori Dimri” – Jeanette Winterson

Ky libër i shkruar nga Jeanette Winterson është histori magjike dhe e ngrohtë për dashurinë gjatë dimrit. Një kombinim i realitetit dhe mitologjisë, ky libër është i përsosur për të krijuar atmosferë festive dhe për të reflektuar mbi marrëdhëniet njerëzore.

“Dimri i Madh” – Albert Camus

Një klasik që shpërndan atmosferë të thellë reflektimi mbi ekzistencën dhe natyrën e jetës. Dimri i këtij libri është metaforë për periudhat më të errëta të jetës, dhe ndihmon të kuptosh rëndësinë e gjetjes së dritës edhe në momentet më të vështira.

“Përgjithmonë” – Audrey Niffenegger

Ky roman ka për temë dashurinë, humbjen dhe kohën, të gjitha ato që na bëjnë të mendojmë gjatë dimrit dhe festave. Historia e një burri që udhëton në kohë është plot me emocion dhe shpresë, duke sjellë një këndvështrim të ri mbi jetën.

“Poezi të Feshtave” – Emily Dickinson

Për ata që kërkojnë diçka më të shkurtër dhe poetike, ky përmbledhje me poezi të Emily Dickinson është ideale për të shijuar gjatë natëve të dimrit. Poezitë e saj për festat dhe natyrën ofrojnë një sens të thellë të paqartësisë dhe bukurisë.

“Një Krishtlindje e Çuditshme” – Charles Dickens

Ky klasik i njohur është lexim i domosdoshëm për fundvit. Historia e Ebenezër Skrux, një njeri i ftohtë e lakmitar, që ndryshon pas takimeve me tri shpirtra të Krishtlindjeve, është thirrje për reflektim e ndryshim në periudha të veçanta të vitit.

Këto libra do të ofrojnë një atmosferë të ngrohtë, reflektive dhe frymëzuese gjatë festave të fundvitit! /UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Përditësohet Manuali i Restaurimit, dokument thelbësor për pasuritë kulturore

Published

on

Një hap i rëndësishëm drejt ruajtjes dhe restaurimit të pasurive kulturore u bë realitet me përditësimin e Manualit të Restaurimit nga Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore (IKTK). Vendimi u miratua në mbledhjen e fundit të Këshillit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore Materiale, me propozim të IKTK-së.

Manuali i përditësuar është një dokument kyç që do t’u shërbejë të gjitha subjekteve dhe specialistëve që merren me ndërhyrje restauruese e konservuese mbi pasuritë kulturore në vend. Ky manual është rikompozuar dhe pasuruar me zëra specifikë, të cilët reflektojnë proceset reale të ndërhyrjeve në terren. Përmirësimet janë realizuar duke siguruar përafrim të standardeve me çmimet aktuale të tregut dhe praktikat më të mira ndërkombëtare.

Çfarë përfshin manuali i përditësuar?

Manuali i restaurimit përmban një gamë të gjerë udhëzimesh dhe specifikash teknike: Metodologjitë e reja të restaurimit, procedura dhe teknika të reja për ndërhyrjet mbi strukturat historike dhe monumentet. Përafrimi me standardet ndërkombëtare, integrim i praktikave bashkëkohore në restaurim dhe konservim, duke ruajtur autenticitetin dhe vlerat origjinale të pasurive kulturore. Kostot e përshtatura të ndërhyrjeve, një përditësim i çmimeve për shërbimet dhe materialet që lidhen me restaurimin, duke ofruar transparencë dhe efikasitet. Zëra specifik të punës, udhëzime për ndërhyrje në pasuritë e ndryshme, si struktura të betonit, gurit, drurit dhe metaleve, si dhe teknika për trajtimin e elementeve arkitektonike delikate.

IKTK e cilësoi këtë përditësim si një arritje të rëndësishme në mbrojtjen e trashëgimisë kombëtare, duke theksuar se dokumenti i ri është rezultat i një pune të gjatë dhe të kujdesshme nga ekspertë të fushës.

Në një postim zyrtar, IKTK deklaroi: “Ky është një dokument thelbësor që do të shërbejë si bazë për ndërhyrje restauruese cilësore në pasuritë tona kulturore. Përditësimi i tij do të ndikojë pozitivisht në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë sonë kombëtare”.

Me pjesëmarrjen aktive të profesionistëve të trashëgimisë dhe institucioneve përkatëse, përditësimi i manualit përfaqëson një hap domethënës drejt ruajtjes së identitetit kulturor të vendit. Ai do të lehtësojë procesin e vendimmarrjes dhe do të përmirësojë cilësinë e ndërhyrjeve për restaurimin e monumenteve dhe pasurive të tjera me vlerë historike.

Ky zhvillim shënon një tjetër arritje për ruajtjen e pasurive kulturore, duke u bërë një gur kilometrik në përpjekjet për të mbrojtur dhe trashëguar vlerat kombëtare tek brezat e ardhshëm./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Magazinë

Parashqevi Simaku do të kthehet në Tiranë

Published

on

Që prej asaj dite, jeta e këngëtares ka marrë një kthesë të madhe. Pas ndihmës që biznesmeni Elton Ilirjani i dha, gjendja e saj duket ndryshe. Pasi pësoi një ndryshim të madh në pamje, Parashqevia arriti që të takohej edhe me djalin e saj, Luke. Tashmë duket se jeta e saj ka marrë një rrjedhë tjetër, ku planet që po përgatiten, flasin për një rikthim të sajin edhe në vendin tonë.

Parashqevia është në New York, ku aktualisht po merret me vizitat mjekësore, por dhe me konsultime me avokatë për të pajisur me dokumentacionin përkatës. Edhe shteti shqiptar është angazhuar, për t’i siguruar asaj pasaportën, por edhe për të ndjekur procesin e pajisjes me dokumentacionet përkatëse.

Burime pranë tyre, bënë me dije se në planet e tyre është dhe mundësia e rikthimit të këngëtares në Shqipëri e madje rikthimi në muzikë, është fakt i gjallë, pasi artistja është duke përgatitur një këngë, që do të jetë bashkëpunim me një nga televizionet shqiptare. Përgatitjet e radhës do të jenë për rikthim në vend, ku nuk dihet nëse vizita do të jetë vetëm familjare, apo artistja do të ketë edhe dalje televizive.

Eltoni në intervista është shprehur se Parashqevia i ka bërë me dije se në Tiranë ka armiq, por çështja ka marrë përmasa të mëdha e ndërhyrja e organeve shtetërore, ka bërë që njerëzit pranë saj, të flasin për një mundësi rikthimi. Simaku është vizituar nga nipi i saj.

Ky lajm është bërë me dije pak oë më parë nga vetë Elton Ilirjani, i cili ka treguar se djali i vëllait të Parashqevisë ka udhëtuar drejt New York-ut ku dhe është takuar me hallën e tij. Në një video të publikuar nga vetë biznesmeni i riu thotë që gjendja e Simakut është e mirë, teksa falënderon Eltonin dhe Elvirën, dy njerëzit që shpëtuan artisten nga stacioni i trenit ku dhe qëndronte prej kohësh.

Ndërkohë, një tjetër detaj që biznesmeni ka zbuluar është fakti se Parashqevi Simaku nuk dëshiron të ketë kontakte me persona tjerë dhe ky është një vendim i marrë nga vetë këngëtarja dhe vëllai i saj, Arben Simaku.

“Nuk dua të replikoj me asnjë, por vendimi që Parashqevi Simaku të mos ketë kontakte me të tjerë është marrë vetë nga ajo dhe vëllai i saj Arben Simaku. Parashqevi Simaku ndodhet në praninë e nipit të saj që ka ardhur dje në New York”, shkruan ai.

Fakti që vetë këngëtarja nuk do të ketë kontakt me asnjë person tjetër është bërë i ditur edhe nga Ilirjani. Ai është shprehur se Parashqevia i ka rrëfyer se janë 3 persona nga Tirana ata që i kanë shkatërruar karrierën dhe jetën, ndaj edhe komunikimi me kolegë dhe dashamirës, është diçka që ajo e ka ndaluar rreptësisht, duke zgjedhur që këtë periudhë ta kalojë duke u marrë me familjarët dhe veten. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara