Kulturë

Pse mësimet e Sun Tzu mbeten të preferuarat e udhëheqësve të sotëm politik?

“Arti i Luftës”, është një manual se si të jetohet në kohëra të trazuara, dhe nëse sot po lexohet më shumë se kurrë më parë, një nga arsyet është se epoka aktuale, është një kohë e tillë.

Published

on

Nga John Grey

Në një postim në Twitter në korrikun e vitit 2012, Donald Trump, citoi një nga aforizmat më të famshme të Sun Tzu: “Arti më suprem i luftës, është nënshtrimi i armikut pa luftuar!”. Trump nuk njihet si një lexues i thekur i librave, dhe kjo duhet të ketë qenë një nga citimet e tij të pakta nga një libër, në gjithë morinë e reagimeve të tij në rrjetet sociale.

Ish-këshilltari i tij Stiv Benon, ishte gjithashtu një admirues i Sun Tzu. Ai besonte se libri i tij i lashtë “Arti i Luftës”, jepte disa udhëzime të shkëlqyera se si duhej zhvilluar një luftë tregtare kundër Kinës. Ndërkohë, një nga ish-ndihmësit e presidentit kishte të shkruar “Art Ëar” në targën e makinës së tij.

Ish-sekretari amerikan i Mbrojtjes nën administratën Trump, James Mattis, një ish-gjeneral i Korpusit të Marinës, dhe një nga drejtuesit ushtarakë më të respektuar mbarë botën për ndershmërinë e gjykimeve të tij, zbuloi në një intervistë në vitin 2018, se ai është shumë pranë mendimeve të Sun Tzu, kur është fjala për luftën.

Në Britani “Arti i Luftës”, është një nga librat më frymëzues për këshilltarin kryesor të Boris Johnsonit, Dominik Kamings. Largimi i tij nga nga radhët e konservatorëve më rebelë shtatorin e kaluar provokoi frikë mes mbështetësve, edhe pse e mbrojti partinë nga përçarjet e mëtejshme.

Një shumicë konservatore prej 20 deputetësh pas zgjedhjeje parlamentar, do të ishte e pak e dobishme, në qoftë se mund ajo mund të sabotohej në çdo moment nga një fraksion prej 21 konservatorësh, që ishin pro qëndrimit të Britanisë në BE.

Sun Tzu shkruan: “E vetmja mënyrë për të menaxhuar trupat në një betejë, konsiston në bindjen e tyre, në mënyrë që ato të veprojnë si një trup i vetëm”.

Dhe si ta ilustronte këtë maksimë, projektligji i Johnsonit për nxjerrjen e vendit nga BE, u miratua në Dhomën e Komunëve pa asnjë votë kundër apo abstenim të konservatorëve.

Ashtu si tekstet e tjera të lashta kineze, “Arti i Luftës” është një vepër e përbërë nga shumë burime, dhe me siguri i përket fundit të epokës së Zhanguo (475-221 Para Erës Sonë), kur Kina u nda në 7 mbretëri rivale me njëra-tjetrën. Dhe ai moment ishte i rëndësishëm, pasi dominohej nga një pasiguri e vazhdueshme për pushtetarët, komandantët ushtarakë, apo edhe njerëzit e thjeshtë.

“Arti i Luftës”, është një manual se si të jetohet në kohëra të trazuara, dhe nëse sot po lexohet më shumë se kurrë më parë, një nga arsyet është se epoka aktuale, është një kohë e tillë. Do të jenë të shumtë ata që do të zhgënjehen nëse e përdorin “Artin e Luftës”, si një manual për politikën. Në fakt, aty nuk ka asgjë të re në konceptin se lufta dhe politika janë të lidhura ngushtë mes tyre. Në traktatin e tij të famshëm “Mbi luftën”, gjenerali dhe strategu prusian Karl von Klauzeviç (1780-1831), e përshkroi luftën si vazhdimësi të politikës me mjete të tjera.

Por, ata që përdorin citatet e Sun Tzu për të bërë sot politikë, kanë një pikëpamje ndryshe dhe më radikale. Ata besojnë se politika, është në vetvete një lloj lufte. Një nga maksimat më të famshme të Sun Tzu thotë: “Lufta është arti i mashtrimit”.

Një pamje e ngjashme paraqitet në librin indian “Arthashastra Indiane”, i shkruar ndoshta në shekullin IV P.E.S, që i atribuohet një filozofi të njohur si Kautilja ose Çanakja, që argumenton se fshehtësia, mashtrimi dhe strategjitë e tjera të ngjashme me luftën, janë thelbësore për mbijetesën politike në kohëra të turbullta.

Në Perëndim, kjo qasje është kundër traditës klasike të formuluar nga Aristoteli, në të cilën politika është ndjekja e një të vërtete të dakordësuar për të mirën e përbashkët. Por kundërshtarë të këtij lloj mendimi, kanë dalë prej kohësh. Më i njohuri është Makiaveli, që u rekomandoi sundimtarëve të projektojnë një imazh të virtytit, ndërsa të jenë gati për të qenë të pamëshirshëm, kur këtë e kërkojnë rrethanat.

Disa breza më vonë, Tomas Hobs besoi se interpretimi i teksteve biblike, duhet të vendosej nga sovrani. Konflikti mbi kuptimin e Biblës, kishte nxitur shumë luftëra fetare, dhe për Hobsin synimi i politikës nuk ishte e vërteta, por paqja. Makiaveli dhe Hobsi, janë konsideruar shpesh si mendimtarë amoralë.

E megjithatë, secili prej tyre besonte se një mospërfillje metodike ndaj së vërtetës, ishte mënyra e vetme për të arritur qëllime të mira. Për Firencen, kjo gjë bëri të mundur vetëqeverisjen republikane, ndërsa për racionalistin anglez, ishte një parakusht i “jetesës komode”.

Këta mendimtarë, besonin se ruajtja e të mirës së përbashkët, mund të kërkojë metoda që i dënon morali. Por ata nuk ishin imoralë. Përkundrazi, i njihnin shumë mirë rreziqet e politikës – Makavelli u burgos dhe u torturua kur u akuzua për komplot kundër Mediçvëve, dhe Hobsi u detyrua të mërgonte jashtë vendit pak para Luftës Civile Angleze – sesa Aristoteli, Kanti, Roullsi dhe predikuesit e tjerë të virtytit.

Dhe ata shkruanin më me ndershmëri, mbi konfliktet e vlerëve në politikë. Mashtrimi mund të jetë një ves, por pa të mirën, ai është i pafuqishëm. Edhe pikëpamja e Sun Tzu për luftën, nuk është e ndryshme. Askund në tekstin e librit të tij, ajo nuk paraqitet si heroike apo fisnike.

Lufta është një e keqe e madhe, por luftërat më pak të këqija fitohen pa u luftuar kurrë, me fitoren që arrihet përmes dredhive.

Sigurisht, mashtrimi ka qenë gjithmonë një element i rëndësishëm në luftë. Lufta e Dytë Botërore u fitua përmes së sërë trukesh, përfshirë edhe vjedhjen e informacionit mbi qëllimet e armikut përmes dekodimit të makinës Enigma, dhe një fushate për të mashtruar komandën e lartë gjermane mbi vendin dhe kohën e zbarkimit aleat në Evropë.

Por rëndësia e mashtrimit, ka pësuar një rëndësi edhe më të madhe tani me teknologjinë e informacionit dhe luftën kiberntike. Kufijtë midis luftës dhe paqes janë mjegulluar, ndërsa lufta është përhapur në forma të reja, dhe më të parregullta. Më shumë se në çdo kohë në të kaluarën, lufta, politika dhe mashtrimi, po ndërthurren mes tyre.

Por sërish kjo nuk është diçka e paparë më herët. Vladimir Lenin, ishte një mjeshtër i asaj që u bë e njohur si “maskirovka”. E përdorur në Bashkimin Sovjetik që nga fillimi i viteve 1920, ky termi i referohej çdo strategjie apo taktike, kur mashtrimi ishte një element thelbësor.

Kjo praktikë varionte nga përdorimi i pozicioneve të rreme ushtarake gjatë Luftës Civile në Rusi, deri tek operacionet strategjike në shkallë të gjerë, në të cilat udhëheqja sovjetike mori angazhime që nuk kishte synim t’i përmbushte.

Lenini erdhi në pushtet duke u premtuar fshatarëve tokën, të cilën ai nënkuptonte gjithmonë se do ta shpronësonte. Më vonë, Politika e Re Ekonomike (NEP) e zbatuar midis viteve 1921-1928, që u dha mundësi fshatarët të zotëronin dhe të kishin përfitime nga toka e tyre pas katastrofës së “komunizmit të luftës”, nxiti perceptimin se shteti sovjetik po e moderonte zellin e tij ideologjik. Në këtë mënyrë, ai arriti të lidhte marrëveshje tregtare me Perëndimin kapitalist, dhe të industrializonte vendin, bazuar tek një kolektivizim brutal i bujqësisë.

Rusia post-komuniste, e ka përdorur mashtrimin në luftën e saj në Ukrainën Lindore dhe Siri. “Njerëzit e vegjël” që u shfaqën në Ukrainë në vitin 2014, nuk ishin milicitë lokale të formuara spontanisht, siç pretendojnë mediat shtetërore ruse. Pak njerëz, kanë pranuar versionet e ngjarjeve që jep Kremlini.

Ato përshkruhen më së miri si shembuj të asaj që rusët e quajnë “vranyo” – përhapje e gënjeshtrave, të cilat që të gjithë e dinë se janë të rreme. Por një rrjedhë e vazhdueshme dezinformatash e bën të vështirë qasjen tek faktet. Dhe në këtë aspekt, Vladimir Putini i ka nxënë me mjeshtëri mësimet e Sun Tzu.

Edhe pse është shumë më pak aventureske në sjelljen e saj ndaj shteteve të tjera, Kina ka ndjekur një strategji të ngjashme. Ndërsa e portretizon veten si një vend në zhvillim, dhe që është e përkushtuar vetëm për t’u bërë pjesë e një rendi botëror të sunduar nga rregullat, ajo

ka depërtuar kaq shumë në ekonomitë perëndimore, saqë ka një ndikim në rritje mbi qeveritë perëndimore. Siç vinte dikur në dukje Sun Tzu, mashtrimi dhe ngatërrimi i armikut është rruga më efektive drejt fitores, sesa duke luftuar hapur përballë tyre./New Statesman – Bota.al

Continue Reading

Magazinë

Van Damme thotë se ka simpati për Putinin: Dua të shkoj në Rusi dhe të bëhem ambasador i paqes atje

Published

on

Në një video të publikuar në Telegram nga gazetarja pro-ruse me origjinë nga Ukraina, Diana Panchenko, aktori dhe ish-bodybuilderi Jean-Claude Van Damme i është drejtuar presidentit rus Vladimir Putin me një mesazh të pazakontë, duke shprehur dëshirën për të vizituar Rusinë si një “ambasador i paqes”.

Panchenko, e cila më 2023 u akuzua për tradhti nga Shërbimi i Sigurisë së Ukrainës, ndau videon ku Van Damme shprehet se është i gatshëm të shkojë në Rusi për të përçuar mesazhe paqeje.

“Ne duam të vijmë në Rusi. Do të përpiqemi ta bëjmë këtë ashtu siç dëshironi ju, si një ambasador i paqes. Do ta doja shumë këtë… Do të ishte nder për mua të mbaja një titull të tillë”, – tha aktori belg.

Më tej, ylli i filmave aksion rrëfen një histori disi të çuditshme për një takim të mëparshëm me Putinin në një ngjarje të arteve marciale në Sochi, ku, sipas tij, “këpucët e tyre u prekën”. Van Damme ka vizituar më parë Rusinë në vitet 2007 dhe 2010, duke marrë pjesë në aktivitete të ndryshme kulturore dhe sportive.

Në fund të videos, i njohur si “Muskujt nga Brukseli”, ai përmbyll mesazhin me fjalët: “Le ta bëjmë këtë. Ambasador i paqes. Nuk do të flasim për politikë – vetëm për paqe, sport dhe lumturi. Ju duam shumë”.

Van Damme mbyll mesazhin duke dërguar një puthje drejt Rusisë dhe një tjetër “të madhe për Putinin dhe familjen e tij”.

Përtej deklaratave të shprehura me adhurim, Jean-Claude Van Damme është përfshirë në një skandal që ka tërhequr vëmendjen e mediave. Fillim këtij muaji, aktori u përfol se kishte pasur një takim me disa persona të dyshuar për trafikim seksual që i ofruan “dhuratë” pesë modele rumune për marrëdhënie seksuale. Ish-kryeministri italian Silvio Berlusconi, Jean Claude Van Damme dhe Vladimir Putin në Shën Petersburg, Rusi – 14 prill 2007 (Foto: AP)

Drejtoria për Hetimin e Krimit të Organizuar dhe Terrorizmit në Rumani thuhet se ka dorëzuar një kallëzim penal ndaj Van Damme, duke pretenduar se ngjarja ka ndodhur në Kanë, ndonëse pa specifikuar një datë të saktë. Sipas avokatit Adrian Cuculis, i cili përfaqëson një prej viktimave të supozuara:

“Në një ngjarje të organizuar nga Jean-Claude Van Damme në Kanë, disa shtetas rumunë – aktualisht nën hetim për krijimin e një grupi kriminal dhe shfrytëzim prostitucioni – dyshohet se i kanë ofruar Van Damme pesë gra rumune, modele të njohura në vendin e tyre, për marrëdhënie seksuale”.

Ai shtoi se “personi që i ka marrë këto ‘shërbime’ ka qenë në dijeni të gjendjes së tyre”.

Van Damme ka mohuar çdo përfshirje të qëllimshme në këtë çështje, duke deklaruar përmes agjentit të tij, Patrick Goavec, se akuzat janë “të pabazuara”.

“Jemi informuar për disa artikuj që flasin për një lidhje të supozuar në Kanë që përfshin zotin Jean-Claude Van Damme”, thuhet në deklaratë. “Faktet e raportuara janë qesharake dhe të pavërteta. Z. Van Damme nuk dëshiron të komentojë apo të ushqejë këtë thashethem, i cili është po aq absurd sa edhe i pabazë”. 

Continue Reading

Magazinë

Jennifer Lopez pas divorcit bleu rezidencë 18 milionë dollarë?

Published

on

Pasi finalizoi divorcin e saj me aktorin Ben Affleck, Jennifer Lopez bleu një shtëpi të re prej 18 milionë dollarësh, shkruan Page Six.

Burimet raportuan  se 55-vjeçarja ka blerë një vilë në ndërtesat e reja pranë Los Anxhelosit.

Këngëtarja e “Let’s Get Loud” ka qenë duke kërkuar një shtëpi që pranverën e kaluar, pikërisht në momentin kur martesa e saj me Ben u shkatërrua.

Lopez dhe fituesi i Oscar, 52 vjeç, e finalizuan divorcin e tyre në janar, më pak se pesë muaj pasi ajo paraqiti kërkesën për t’i dhënë fund martesës së tyre dyvjeçare.

 

Continue Reading

Magazinë

“Miliona dollarë borxhe”/ Justin Bieber në krizë të thellë financiare?

Published

on

Njerëzit të afërt të Justin Bieber janë shumë të shqetësuar për këngëtarin.

“Ai po përballet me shumë demonë të ndryshëm tani”, thotë burimi, sipas medias së njohur ‘People‘. “Ai po merr disa vendime vërtet të këqija kohët e fundit, duke ndikuar më tej në miqësi, para dhe biznes.”

Ndër faktorët stresues me të cilët po merret Bieber janë gjyqi i Sean “Diddy” Combs (me të cilin ishte i lidhur në mesin e viteve 2010) dhe marrëdhëniet e tij të tensionuara me ish-menaxherin Scooter Braun, i cili njoftoi tërheqjen e tij në 2024.

Bieber gjithashtu ka ndërprerë publikisht lidhjet me markën e tij të modës Drew House.

“Unë Justin Bieber nuk jam më i përfshirë në këtë markë. Drew House nuk përfaqëson mua, familjen apo jetën time,” shkroi ai më 10 prill.”

Burimet pohuan se artisti kishte mbetur me miliona dollarë borxhe pasi anuloi turneun e tij në 2022. /UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Kjo është mënyra më e mirë e përgatitjes së kafes

Published

on

Provojeni në mënyrën e vjetër, më të mirë kurrë nuk keni pasur rastin të pini! Ka diçka të veçantë në kafen turke.

E para dhe themelorja, për kafe të mirë turke është e nevojshme përzierja cilësore e mos kurseni në të, pini për t’u kënaqur, jo vetëm sa për ta pirë.

E dyta, pakkush e di që për kafen turke për fillim uji nuk duhet të vlojë!

Në xhezve uji nxehet deri mu para vlimit, pastaj hiqet nga zjarri. Një pjesë e ujit qitet në filxhan, ndërkaq në pjesën tjetër shtohet kafja (nga një lugë të vogël të plotë për çdo filxhan apo më shumë nëse filxhanët janë të mëdhenj apo nëse dëshironi kafe shumë të fortë).

Përzieni të mos mbeten droçka, ktheni në zjarr, kur të bymehet deri në skajin e xhezves hiqeni nga zjarri e shtoni ujin të cilin e keni qitur në filxhan.

Sërish ktheni në zjarr e lëreni të vlojë. Hiqeni nga zjarri, prisni pak e shtoni një lugë ujë të ftohtë, kafja do të jetë e gatshme për t’u pirë.

Gabimet themelore te përgatitja e kafes:

– Përzierja e tepërt e shkatërron shijen;

– Lënia që disa herë të ngrihet deri në skajin e sipërm të xhezves shkatërron shkumën dhe ndryshon shijen e kafes;

– Përzierja pasi që kafja të jetë e vluar, shumë e nxehtë dhe e hequr nga zjarri gjithashtu do të ndryshojë shijen e pijes së parapëlqyer të mëngjesit;

– Nëse kafja ëmbëlsohet, sheqerin më së miri është t’ia shtoni derisa është uji i ftohtë në xhezve, para zierjes së kafes.

Provoni, edhe vetë do të bindeni që shija është ndryshe – më e mirë. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara