Shëndet
Pse keni më shumë ankth në mëngjes dhe si ta shmangni?
Pse ankthi është më i lartë në mëngjes?
Published
3 years agoon
By
Betim GashiA është dita jote më ankthioze në mëngjes?
Është normale të kesh ankth mëngjesi njëherë në kaq kohë. Prezantimet në punë, intervistat e reja për punë, testet në shkollë, apo një takim në çift për të ngrënë mëngjes, janë të gjithë faktorë që mund të ndikojnë në rritjen e stresit në mëngjes. Por nëse kjo gjendje ankthi ndodh më shumë sesa një herë në kaq kohë, atëherë lind nevoja të studiohet mirë e t`i kushtohet rëndësi.
Pse ankthi është më i lartë në mëngjes?
Kortizoli rritet në mëngjes.
Ankthi në mëngjes mund t’i atribuohen kortizolit, i cili është më i lartë kur zgjoheni nga gjumi.
Zakonet tuaja të gjumit gjithashtu mund të jenë një faktor.
Është tepër e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje orarit tuaj të gjumit.
Sistemi cirkadian mund të luajë një rol të madh në ankthin dhe simptomat e panikut. Njerëzit kanë më shumë simptoma paniku në mëngjes dhe pasdite. Një pjesë e rritjes së ankthit mund të jetë për shkak të rritjes së kortizolit të nxitur nga cirkadia.
Përgjigja e stresit ‘lufto ose ik’ pushon natën teksa flini, por mund të mos pushojë aq shumë tek individët me nivele më të larta ankthi. Kjo mund të sjellë një inerci të shtuar të stresit që përjetohet edhe gjatë natës.
Stresi i vazhdueshëm (pa pushim) është ai që mund të çojë në atë ndjenjë paniku kur bie alarmi i fillimjavës. Mëngjeset, veçanërisht mëngjeset e së hënës, janë ato kur ndodhin më shumë goditje në zemër.
Rifillimi i punës, vonesa të mundshme nga një model i ndryshuar i gjumit në fundjavë çon në një mundësi më të madhe të situatave të padëshiruara kardiovaskulare.
Shëndeti mendor luan një rol bazë
Si ta menaxhosh?
Nëse jeni zgjuar me ndjenja ankthi, një boshllëk në stomakun tuaj apo edhe një atak paniku, është koha për të lënë një takim për t`u kujdesur për shëndetin mendor. Ky fenomen mund të ketë një ndikim serioz në mirëqenien tuaj dhe aftësinë tuaj për të menduar me qetësi dhe për të pasur një plan realist për ditën.
Filloni të mbani një ditar për të regjistruar përvojën tuaj. Kjo mund t`ju ndihmojë edhe në takimet me terapistin tuaj.
Një mjet tjetër i shpejtë që rekomandohet për ankthin është frymëmarrja diafragmatike. Praktikojeni këtë duke marrë frymë për katër sekonda me hundë, duke e mbajtur atë për katër sekonda dhe duke nxjerrë frymën nga goja për gjashtë sekonda.
Joga pak minuta në mëngjes mund të jetë ndihmuese.
Gjithashtu:
Shkoni në shtrat në të njëjtën orë çdo ditë
Dilni nga ekranet (TV, kompjuter, telefon) 30 minuta para gjumit
Hidhni mendimet negative në ditar
Meditoni
Përdorni një batanije të rëndë për të fjetur
Shëndet
Arrat – Një praktikë e thjeshtë me përfitime të mëdha për shëndetin
Published
2 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
A e dinit se një ritual kaq i thjeshtë si zhytja e arrave në ujë mund të përmirësojë ndjeshëm shëndetin tuaj?
Ky proces i thjeshtë i bën arrat më të lehta për t’u tretur dhe rrit shfrytëzimin e lëndëve ushqyese nga trupi.
Më pak acid fitik: Arrat e zhytura përmbajnë më pak acid fitik, gjë që lejon trupin të thithë mineralet si magnezi, zinku dhe hekurin më efikas. Çdo grusht arrash ofron përfitimet maksimale për organizmin.
Ngopje më e gjatë: Për shkak të çlirimit të ngadaltë të energjisë, arrat e zhytura ju mbajnë të ngopur për më gjatë, duke zvogëluar nevojën për ushqime të lehta midis vakteve dhe ndihmuar në mbajtjen e një peshe të shëndetshme.
Energjia e qëndrueshme: Ato ngadalësojnë tretjen e karbohidrateve, parandalojnë rritjet e papritura të sheqerit në gjak dhe ofrojnë energji të qëndrueshme gjatë gjithë ditës.
Shëndeti i zemrës: Acidet yndyrore Omega-3 ndihmojnë në ruajtjen e raportit optimal të kolesterolit të mirë dhe të keq, duke kontribuar në shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut.
Funksioni i trurit: Vitamina E dhe vitaminat e grupit B mbështesin funksionet e trurit, përmirësojnë kujtesën dhe përqendrimin, duke i bërë arrat një zgjedhje të shkëlqyer për mëngjes ose si meze të lehtë.
Antioksidantët: Neutralizojnë radikalet e lira, zvogëlojnë stresin oksidativ dhe ndihmojnë në ngadalësimin e procesit të plakjes.
Ky ritual i thjeshtë nuk është vetëm një mënyrë për të shijuar arrat, por një mënyrë praktike për të mbështetur shëndetin e përgjithshëm dhe mirëqenien në jetën tuaj të përditshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të humbni dhjamin e barkut pa dieta ekstreme dhe pa palestra?
Published
4 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Në rrjetet sociale mund të keni parë sfidën “Plank Challenge”, por arsyeja për të ulur dhjamin e barkut nuk lidhet vetëm me pamjen fizike.
Dhjami visceral, ai që grumbullohet thellë rreth organeve si mëlçia dhe zorrët, mund të rrisë rrezikun për sëmundje kronike, përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin, sëmundjet e mëlçisë dhjamore jo-alkoolike dhe disa lloje kanceri.
Zakone të thjeshta të përditshme ndikojnë ndjeshëm në reduktimin e këtij dhjami, sipas eksperteve të ushqyerjes.
1. Qëndrimi ulur për shumë orë është zakoni më i keq
Dietologia Erin Palinski-Wade thotë: “Qëndrimi ulur për periudha të gjata është zakoni numër një që duhet ndalur për ta reduktuar dhjamin e barkut.”
Shumica e njerëzve nuk lëvizin mjaftueshëm. Udhëzimet shëndetësore rekomandojnë të paktën 150 minuta aktivitet fizik në javë, por më pak se gjysma i arrijnë këto nivele.
Sipas Palinski-Wade, lëvizja ndihmon në ndërtimin e masës muskulore, rrit metabolizmin edhe në pushim dhe përmirëson përbërjen trupore. Përveç kësaj, ndihmon në rregullimin e nivelit të insulinës dhe djegien më efikase të dhjamit të depozituar.
2. Strategji të thjeshta për të lëvizur më shumë
Filloni me hapa të vegjël: Mjaftojnë 10-15 minuta aktivitet, një shëtitje, vallëzim apo joga. Përdorni shkallët në vend të ashensorit ose parkoni më larg. (Patricia Bannan)
Bëjeni zakon: Përsëritja e aktivitetit çdo ditë, si larja e dhëmbëve, krijon rutinë të qëndrueshme.
Ushtroni me shoqëri: Një mik mund të mbajë motivimin. Festoni arritjet e vogla, si numrin e hapave të përditshëm.
Vendosni kujtesa: Çdo 30–60 minuta ngrihuni, shtrihuni ose ecni pak për të aktivizuar qarkullimin e gjakut dhe muskujt.
Lëvizni gjatë bisedave telefonike: Ecni në vend që të rrini ulur.
Ushtrime me pesha: 1–2 herë në javë, duke përfshirë grupet kryesore të muskujve, ndihmon ndjeshëm në djegien e dhjamit.
Ndryshoni rutinën: Ushtrimet aerobike ose intervalet intensive janë efikase; 3 seanca në javë mund të japin rezultate të dukshme.
3. Këshilla shtesë për të reduktuar dhjamin e barkut
Flini mjaftueshëm: Një natë e keqe gjumi mund të rrisë oreksin dhe rezistencën ndaj insulinës, duke favorizuar depozitimin e dhjamit.
Ulni stresin: Meditimi, frymëmarrja e thellë dhe ushtrimet e ndërgjegjësimit ndihmojnë në uljen e kortizolit, hormonit që lidhet me grumbullimin e dhjamit.
Shtoni fibra në dietë: Fibrat balancojnë sheqerin në gjak, ulin rezistencën ndaj insulinës dhe reduktojnë oreksin.
Mos shmangni yndyrat e shëndetshme: Peshqit si salmoni, skumbria, sardelet dhe trofta janë të pasur me omega-3, që ulin inflamacionin dhe përmirësojnë metabolizmin e dhjamit.
Sekreti i suksesit: Vazhdimësia, jo perfeksioni
Palinski-Wade përfundon: “Sekreti nuk është të jesh perfekt. Lëviz trupin çdo ditë, dhe shëndeti do të të ndjekë vetë.”
Me këto ndryshime të vogla dhe strategji të përditshme, humbja e dhjamit të barkut dhe përmirësimi i shëndetit bëhen të arritshme pa dieta ekstreme ose palestra intensive. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Shijoni vjeshtën me 5 ushqime kryesore për energji dhe shëndet
Published
7 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Vjeshta është stina ideale për fruta, perime dhe ushqime nëntokësore që ndihmojnë në humbjen e kilogramëve, mbrojtjen e zemrës dhe forcimin e imunitetit.
Kungulli i artë – i njohur si mbreti i vjeshtës, mund të përdoret në byrek, supa apo ëmbëlsira. Mund të piqet në furrë dhe të shoqërohet me kajmak dhe arra, duke shijuar vlerat e tij të pasura ushqyese.
Kërpudhat – të pasura me vitaminë B, selenium, zink dhe kalium, ofrojnë energji, pak kalori dhe mbrojnë zemrën falë vlerave antioksiduese.
Lulelakra – një perime super e shëndetshme me vitamina B, C, K, Omega-3 dhe fibër. Përmban sulforafan, substancë që ndihmon në luftimin e qelizave të dëmshme dhe përmirëson tretjen.
Molla – fruti i shëndetshëm që mbron zemrën dhe ul rrezikun e diabetit tip 2. Konsumi i dy mollëve në ditë përmirëson kolesterolin dhe ul sheqerin në gjak.
Dardha – e pasur me fibër, vitamina B2, C, E, bakër, kalium dhe antioksidantë. Konsumimi i saj, veçanërisht me lëkurë, ndihmon në rregullimin e sheqerit dhe mirëmbajtjen e peshës trupore.
Vjeshta sjell bollëk të ushqimeve që janë të shijshme dhe njëkohësisht të dobishme për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çaji i zi: Pija e dytë më e konsumuar në botë
Published
8 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Çaji është pija e dytë më e konsumuar në botë, pas ujit, dhe të gjithë llojet e tij vijnë nga bima Camellia sinensis.
Diferencat mes çajit të zi, të gjelbër dhe të bardhë burojnë nga mënyra e korrjes dhe përpunimit. Për të prodhuar çaj të zi, gjethet kalojnë procesin e zbehjes, plasaritjes, mbështjelljes dhe oksidimit të plotë. Çaji i zi përbën rreth 75% të konsumit global të çajit.
Përfitimet shëndetësore
Çaji i zi përmban antioksidantë dhe ka disa përfitime të mundshme shëndetësore:
Ul rrezikun e disa llojeve të kancerit.
Ndihmon në kontrollin e tensionit të lartë të gjakut.
Mbështet funksionimin e duhur të zemrës.
Vepron si antioksidant natyral që mbron qelizat nga dëmtimet.
Rreziqet e mundshme
Përmban kafeinë, e cila mund të shkaktojë probleme tek personat e ndjeshëm ndaj saj.
Disa lëndë minerale të pranishme mund të jenë toksike në sasi të larta.
Në raste të rralla, konsumimi i tepërt mund të shkaktojë anemi.
Ekspertët rekomandojnë konsum të moderuar për të përfituar avantazhet e tij pa rrezikuar shëndetin. /A.Z/UBT News/
Zyrtare: Daniele De Rossi merr drejtimin e skuadrës italiane
Siguria e fëmijëve, tre produkte që nuk blihen kurrë të përdorura
Google Maps përforcohet me AI-në Gemini
Ekipet e forenzikës policore në vendin e ngjarjes ku ndodhi vrasja e dyfishtë në Malishevë
Operacion i madh sigurie për ndeshjen e Ligës së Evropës
Kanada drejt Eurovisionit? Debati mbi pjesëmarrjen e mundshme
Ushtria amerikane harton plane ndërhyrjeje në Nigeri pas urdhrit të Trump
Arrat – Një praktikë e thjeshtë me përfitime të mëdha për shëndetin
KB Bora emëron trajnerin e ri
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
