

Published
2 years agoon
By
Betim GashiMushkonjat janë insektet më të bezdisshme dhe më të frikshme gjatë stinës së verës. Ditën, natën, jashtë apo brenda, këto insekte të vogla janë gjithnjë e më të pranishme në zonat tona dhe paraqesin një rrezik real për shëndetin e njeriut.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), ndikimi i sëmundjeve të shkaktuara nga mushkonjat po rritet globalisht. Kjo është veçanërisht shqetësuese për Evropën, ku kombinimi i globalizimit dhe ndryshimeve klimatike çon në përhapjen e vektorëve të rinj të aftë për të transmetuar sëmundje si Dengue, Zika ose Chikungunya.
Në të vërtetë, vendet mesdhetare ndër të tjera, kanë përjetuar disa shpërthime të këtyre arboviruseve (viruse të transmetuara nga mushkonjat, rriqrat dhe artropodët e tjerë) vitet e fundit. Për më tepër, arboviruset e tjerë si Virusi i Nilit Perëndimor tani konsiderohen të rrënjosur në Evropë, me një numër të lartë të rasteve njerëzore çdo vit, veçanërisht në vendet e Evropës Jugore.
Rritja e aktivitetit të mushkonjave në Evropë është shkaktuar nga ndryshimet klimatike.
“Normalisht, gjatë muajve më të ftohtë, speciet e mushkonjave të zakonshme në vendet e Evropës Jugore shkojnë në letargji, duke adoptuar ‘një fazë rezistence’. Kjo situatë po ndryshon dhe ne tani po shohim aktivitet të mushkonjave gjatë gjithë vitit, i cili barazohet me rritjen e pickimit të mushkonjave dhe rritjen e rreziqeve për shëndetin publik”, thotë Rubén Bueno Mari, drejtor teknik i Rentokil Initial për kontrollin e vektorëve në Evropë dhe president i Shoqatës Evropiane të Kontrollit të Mushkonjave.
Megjithatë, faktorët në themel të kësaj situate janë të ndryshëm dhe kompleks.
“Vektorë të rinj kanë mbërritur në Evropë në dekadat e fundit dhe tani kanë zënë rrënjë në kontinentin tonë”, thotë Dr Ruben Bueno Mari . Mushkonja tigër aziatike (e quajtur shkencërisht Aedes albopictus) është tani e pranishme në më shumë se 20 vende evropiane dhe është një nga bartësit kryesorë të etheve Dengue në mbarë botën.
Përveç mushkonjave tigër aziatike, mushkonja të tjera pushtuese janë regjistruar kohët e fundit në Evropë dhe po shkaktojnë shqetësime të konsiderueshme në shumë zona. Në vitin 2022, Qendra Evropiane për Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC) mori gjithsej 18,526 raporte të reja të mushkonjave pushtuese në nivel administrativ rajonal, që përfaqëson një rritje prej 250% krahasuar me vitin 2021.
Kjo shifër tregon qartë ndikimin në rritje të këtyre insekteve në Evropë dhe tregon se sa është në rritje problemi i mushkonjave pushtuese.
Çfarë mund të bëhet për të reduktuar rreziqet?
Reduktimi i rreziqeve nga mushkonjat është zakonisht një përgjegjësi e përbashkët midis qeverive lokale dhe rajonale që punojnë së bashku për të zbatuar programet e kontrollit në zonat publike.
Në të njëjtën kohë, qytetarët duhet të kenë edhe një largpamësi më të madhe për të luftuar mushkonjat. Për shembull, aroma e një personi është e ndryshme dhe unike për të gjithë, kështu që ka mundësi që disa të sulmohen më shumë nga mushkonjat. Në veçanti, disa kimikate të pranishme në lëkurën dhe djersën tonë, si acidi laktik ose oktenoli, veprojnë si një tërheqës i fuqishëm për mushkonjat femra. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të shmangni disa ushqime dhe pije që mund të rrisin lirimin e tërheqësve kimikë përmes lëkurës sonë, siç është alkooli për shembull.
Është treguar se njerëzit që kanë pirë sasi të caktuara alkooli janë zakonisht më tërheqës për lloje të ndryshme mushkonjash dhe kjo për shkak se ata nxjerrin një sasi më të madhe djerse që ndryshon erën e trupit të tyre dhe gjithashtu mund të pësojnë rritje të vogla të temperaturës dhe tërheq mushkonjat. Gjithashtu një burim i rëndësishëm tërheqës për mushkonjat është CO2 që nxjerrim kur marrim frymë.
Lajmet
Arrestohet në Prishtinë, i dyshuari kapet me 7 armë dhe 290 fishekë
Published
3 hours agoon
July 5, 2025By
UBTnews
Policia ka arrestuar një person të dyshuar kosovar nën akuzën për kryerjen e veprave penale “Detyrim” dhe “Prezantim i rremë”.
Gjatë kontrollit në banesën e tij dhe objekteve përcjellëse, forcat e rendit kanë gjetur dhe sekuestruar shtatë armë zjarri, 290 fishekë, një telefon mobil dhe një kontratë që dyshohet të ketë lidhje me veprimtarinë kriminale.
Me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje dhe hetimet për këtë rast vijojnë.

Deputetët do të mblidhen sot për të 42 herë më radhë në tentimin për të konstituar Kuvendin e Kosovës.
Përveç betimit të deputetëve të zgjedhur, Kuvendi i ri ka mbetur i pa konstituar në mungesë të zgjedhjes së kryetarit të ri dhe nënkryetarëve.
Lëvizja Vetëvendosje, Guxo e Alternativa nuk kanë arritur të sigurojnë votat e mjaftueshme për Albulena Haxhiun, të cilën e kanë propozuar si kryetare të Kuvendit. Në mungesë të numrave ata kanë propozuar që votimi nga i hapur të kalojë në të fshehtë.
Komisioni që mundëson votimin e fshehtë nuk po mbështetët nga Partia Demokratike e Kosovës, Lidhja Demokratike e Kosovës, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës. Kjo çështje madje është dërguar në Gjykatën Kushtetuese, e cila ka dhënë aktgjykimin e saj, por i njëjti po interpretohen në mënyra të ndryshme nga subjektet politike.
Kushtetuesja ka sjellë aktvendim sipas të cilit legjislatura e nëntë ka një muaj afat për konstituim – zgjedhjen e kryetarit dhe nënkryetarëve.
PDK dhe AAK i kanë kërkuar LVV-së që ta ndërrojë kandidaten për kryetare të Kuvendit me arsyetimin se ka punuar në dëm të interesave të shtetit. Kurse, LDK ka deklaruar se nuk do ta votojë asnjë kandidatë.
Këto parti kanë thënë se Lëvizja Vetëvendosje, Guxo e Alternativa nuk kanë as votat për formimin e Qeverisë, për çka kanë thënë se nevojitet marrëveshje politike. Megjithatë, në LVV kanë thënë se kjo duhet provuar duke votuar fillimisht konstituimin e Kuvendit.
Ndërkohë, PDK dhe LDK iu ka drejtuar sërish Gjykatës Kushtetuese që të sqarojë nëse seancat e fundit kanë shkelur Kushtetutën. Gjithashtu, edhe presidentja Vjosa Osmani ka paralajmëruar se së shpejti do t’i dërgohet Kushtetuese se cilat janë masat që duhet të merren nëse nuk konstituohet Kuvendi deri më afatin e paraparë prej një muajsh.
Kujtojmë, zgjedhjet parlamentare janë mbajtur më nëntë (9) shkurt. Mbledhja e parë për konstituimin e Kuvendit të ri është mbajtur më pesëmbëdhjetë (15) prill. Që nga ajo datë çdo dyzetetetë (48) orë po mbahen vazhdime të seancës konstituive pa arritur ndonjë rezultat konkret.
Lajmet
LDK-ja dorëzoi lëndën në Gjykatë Kushtetuese
Published
21 hours agoon
July 4, 2025By
UBTnews
Lidhja Demokratike e Kosovës ka kërkuar nga Gjykata Kushtetuese vlerësimin e kushtetutshmërisë së seancës konstituive të datës 29 qershor dhe seancave pasuese, pas aktgjykimit të Kushtetueses më 26 qershor.
Shkëmb Manaj nga LDK, pasi dërgoi rastin në Gjykatë Kushtetuese akuzoi kryesuesin e seancës konstituive, deputetin Avni Dehari dhe LVV-në se s’po respektojnë vendimin e Kushtetueses.
Ai tha se aktgjykimin e 26 qershorit ndalohet votimi i fshehtë i kryekuvendarit, derisa kryesuesi dhe LVV-ja po insistojnë për një gjë të tillë.
Lëndë në kushtetuese për këtë çështje dërguan edhe nga Partia Demokratike e Kosovës.
PDK të enjten ka dorëzuar kërkesën zyrtare për vlerësimin e kushtetutshmërisë së veprimeve të ndërmarra gjatë seancës konstituive të Kuvendit të Kosovës të mbajtur më njëzet e nëntë qershor dhe vazhdimeve të saj më një dhe tre korrik 2025.
Kjo kërkesë, e paraqitur në emër të Grupit Parlamentar të PDK-së, konteston: Kërkesën për propozime për anëtarë të Komisionit për Votim të Fshehtë; Hedhjen në votim të këtij Komisioni; Vetë votimin e Komisionit; Ndërprerjen arbitrare të seancës pas mosmiratimit të Komisionit.
Kosova ka mbajtur zgjedhjet parlamentare më 9 shkurt por ende nuk është bërë konstituimi i Kuvendit.
Deri më tash janë bërë 41 përpjekje, të pasuksesshme, për konstituimin e Kuvendit.
Procesi ka ngecur të zgjedhja e kryetarit të Kuvendit për çka Lëvizja Vetëvendosje, në koalicion me Guxo dhe Alternativa, nuk po arrin t’i sigurojë 61 votat e nevojshme për ta zgjedhur Albulena Haxhiun.
LVV po kërkon që votimi për kryetar të Kuvendit të bëhet në mënyrë të fshehtë, por kjo po kundërshtohet nga partitë e tjera parlamentare.
Lajmet
IPK rekomandon suspendimin e tre zyrtarëve policorë në Suharekë
Published
21 hours agoon
July 4, 2025By
UBTnews
Inspektorati Policor i Kosovës bazuar në autorizimet ligjore i ka rekomanduar sot Policisë së Kosovës suspendimin për të zyrtarë policorë (një rreshter dhe dy zyrtarë policorë), të gjithë punonjës në Stacionin Policor në Suharekë, Drejtoria Rajonale e Policisë Prizren.
Sipas njoftimit, kjo kërkesë për suspendim përkohshëm dhe në interes të hetimit, mbështetet në rrethanat e krijuara nga vdekja tragjike e një të ndaluari si i dyshuar për një rast të dhunës në familje e i cili sipas të dhënave dhe hetimeve preliminare, dyshohet se është vetë-ngulfatur brenda dhomës së ndalimit në stacion policor.
“Bazuar në pozitat dhe përgjegjësitë konkrete të zyrtarëve në fjalë, dhe nga veprimet e ndërmarra hetimore, në këtë fazë ekziston dyshimi i arsyeshëm se me veprimet apo mosveprimet e tyre nga zyrtarët policorë mund të ketë pasur neglizhencë të mundshme në përmbushjen e detyrave zyrtare, veçanërisht në aspektin e garantimit të sigurisë së personit të ndaluar”, thuhet në njoftim.
Më tej thuhet se suspendimi i përkohshëm paraqet masë të përkohshme mbrojtëse, në funksion të dhe interes të garantimit të integritetit të hetimit që po zhvillohet lidhur me këtë rast, si dhe të shmangies së çdo ndikimi të mundshëm në procesin hetimor.
Po ashtu në njoftim thuhet se IPK në kuadër të autorizimeve ligjore dhe në koordinim të plotë me Prokurorinë e Shtetit, do të vazhdojnë të ndërmarrin edhe veprime të tjera hetimore drejt ndriçimit të plotë të të gjitha rrethanave që ndërlidhen me këtë rast që po trajtohet në këtë fazë si hetim i vdekjes.

6+ orë në telefon? Ekspertët thonë: përballesh me më shumë probleme financiare

Mos i’a mbuloni karrocën! Po e rrezikoni shëndetin e foshnjës

Misteri mbi veshjen e humbur të dasmës së Lauren Sanchez, zhduket një nga 27 fustanet

Çka duhet të bëni pasi të digjeni nga dielli?

Ava Max njofton shtyrjen e turneut: Vendimi më i vështirë që kam marr ndonjëherë

Dodik e shmang paraburgimin pas paraqitjes vullnetare në Prokurorinë e Bosnjës

Arrestohet në Prishtinë, i dyshuari kapet me 7 armë dhe 290 fishekë

Tentimi i 42-të për konstituimin e Kuvendit

Dieta verore, ushqimet që duhet dhe nuk duhen konsumuar gjatë verës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës