

Lajmet
Pse janë në rritje sëmundjet që mund të transmetohen nga kafshët tek njeriu?
Disa sëmundje përfundojnë duke u bërë veçanërisht njerëzore, si Covid-19.
Published
2 years agoon
By
UBT newsNga Covid-19 tek lija e majmunëve, Mersi, Ebola, gripi i shpendëve, Zika dhe HIV, sëmundjet e transmetuara nga kafshët tek njerëzit janë shumëfishuar vitet e fundit, duke rritur frikën për pandemi të reja.
Çfarë është një zoo-nozë?
Kjo është një sëmundje ose infeksion që transmetohet nga kafshët vertebrore te njerëzit dhe anasjelltas. Patogjenët e përfshirë mund të jenë baktere, viruse ose parazitë.
Këto sëmundje transmetohen ose drejtpërdrejt gjatë kontaktit midis një kafshe dhe një njeriu, ose indirekt nëpërmjet ushqimit ose nëpërmjet një vektori të tillë si një insekt, merimangë ose marimangat.
Disa sëmundje përfundojnë duke u bërë veçanërisht njerëzore, si Covid-19.
Sipas Organizatës Botërore për Shëndetin e Kafshëve, 60 për qind e sëmundjeve infektive njerëzore janë të tilla.
Cilat lloje të sëmundjeve përfshijnë?
Termi “zoonoza” përfshin një shumëllojshmëri të gjerë sëmundjesh.
Disa ndikojnë në sistemin tretës, si salmoneloza, të tjera në sistemin e frymëmarrjes, si gripi i shpendëve dhe i derrit, si dhe Covid, ose sistemin nervor në rastin e tërbimit.
Ashpërsia e këtyre sëmundjeve ndryshon shumë në varësi të sëmundjes dhe virulencës së patogjenit, por edhe të personit të infektuar, i cili mund të ketë një ndjeshmëri të veçantë ndaj patogjenit.
Cilat kafshë janë të përfshira?
Lakuriqët e natës veprojnë si një rezervuar për shumë viruse që prekin njerëzit.
Disa janë njohur për një kohë të gjatë, siç është virusi i tërbimit, por shumë janë shfaqur në dekadat e fundit, si Ebola, koronavirusi SARS, Sars-CoV-2 (i cili shkakton Covid-19) ose virusi Nipah, i cili u shfaq në Azi në 1998.
Gjitarët e tjerë, si bagëtia, derrat, qentë, dhelprat, devetë dhe brejtësit, gjithashtu luajnë shpesh rolin e pritësit të ndërmjetëm.
Të gjithë viruset përgjegjës për pandemitë e mëdha të gripit kishin origjinë shpendësh, direkt ose indirekt.
Së fundi, insektet si rriqrat janë vektorë të shumë sëmundjeve virale që prekin njerëzit.
Pse është rritur frekuenca e këtyre sëmundjeve?
Duke u shfaqur mijëra vjet më parë, këto sëmundje janë shumëzuar gjatë 20 ose 30 viteve të fundit.
Rritja e udhëtimeve ndërkombëtare i ka lejuar ato të përhapen më shpejt.
Duke zënë zona gjithnjë e më të mëdha të planetit, njerëzit kontribuojnë gjithashtu në prishjen e ekosistemit dhe promovimin e transmetimit të viruseve.
Bujqësia industriale rrit rrezikun e përhapjes së patogjenëve midis kafshëve.
Tregtia e kafshëve të egra gjithashtu rrit ekspozimin e njeriut ndaj mikrobeve që mund të bartin.
Shpyllëzimi rrit rrezikun e kontaktit midis kafshëve të egra, kafshëve shtëpiake dhe popullatave njerëzore.
A duhet të kemi frikë nga një pandemi tjetër?
Ndryshimet klimatike do të shtyjnë shumë kafshë të largohen nga ekosistemet e tyre për toka më të jetueshme, paralajmëroi një studim i publikuar nga revista shkencore Nature në vitin 2022.
Duke u përzier më shumë, speciet do të transmetojnë më shumë viruset e tyre, gjë që do të nxisë shfaqjen e sëmundjeve të reja potencialisht të transmetueshme te njerëzit.
“Pa strategji parandaluese, pandemitë do të shfaqen më shpesh, do të përhapen më shpejt, do të vrasin më shumë njerëz dhe do të ndikojnë në ekonominë globale me ndikim më shkatërrues se kurrë më parë”, paralajmëroi Grupi i Ekspertëve të OKB-së për Biodiversitetin në tetor 2020.
Sipas vlerësimeve të publikuara në revistën Science në vitin 2018, ka 1.7 milionë viruse të panjohura te gjitarët dhe zogjtë, 540,000 deri në 850,000 prej tyre me kapacitet për të infektuar njerëzit./UBTNews/
Lajmet
KQZ dhe Komisioni i Venecias mbajnë punëtori për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit
Published
41 minutes agoon
June 26, 2025By
UBTnews
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në bashkëpunim me Komisionin e Venecias të Këshillit të Evropës organizoi punëtorinë për mësimet nga zgjedhjet e fundit për Kuvendin e Kosovës, të cilat u mbajtën më 9 shkurt 2025.
Gjatë kësaj punëtorie, ku morën pjesë anëtarë dhe zyrtarë të KQZ-së, përfaqësues të institucioneve të ndryshme (Avokati i Popullit, Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa dhe Agjencioni për Parandalimin e Korrupsionit) u trajtuan çështje të ndryshme nga zgjedhjet e 9 shkurtit, me theks të veçantë zgjidhjen e kontesteve zgjedhore dhe monitorimin, dokumentimin dhe sanksionimin e keqpërdorimit të burimeve shtetërore.
Në hapje të punëtorisë, kryesuesi i KQZ-së, Kreshnik Radoniqi shprehu mirënjohje për Komisionin e Venecias për prezencën e tyre në vendin tonë, si një dëshmi e qartë e përkushtimit të përbashkët për të mbështetur standardet demokratike, transparencën dhe sundimin e ligjit në proceset zgjedhore në Kosovë dhe më gjerë.
Po ashtu, kryesuesi Radoniqi shpalosi ecurinë e procesit të fundit zgjedhor dhe sfidat me të cilat është përballur KQZ dhe për mësimet që të bëhen përmirësimet e nevojshme për proceset e ardhshme zgjedhore.
Ndërkaq, nga Sekretariati i Komisionit të Venecias, Michael Janssen falënderoi KQZ-në për këtë organizim të përbashkët dhe shprehu rëndësinë e trajtimit të rekomandimeve.
Punëtoria e organizuar është në përputhje me praktikën standarde të Komisionit të Venecias, i cili zakonisht ofron asistencë para ose pas zgjedhjeve gjatë të cilave merr pjesë në misione vëzhgimi të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE). Qëllimi i takimit është të ndihmojë në analizën paszgjedhore dhe të kontribuojë në forcimin e integritetit dhe funksionalitetit të proceseve zgjedhore në Kosovë.
Në zgjedhjet e fundit për Kuvendin e Kosovës, një delegacion i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës (PACE) ka qëndruar në Kosovë me qëllim që të vlerësojë fushatën zgjedhore dhe klimën politike para zgjedhjeve parlamentare të cilat u mbajtën më 9 shkurt 2025.
Lajmet
KQZ: Fillon periudha për aplikim të partive për zgjedhjet lokale
Published
7 hours agoon
June 26, 2025By
UBTNews
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka hapur zyrtarisht periudhën për aplikim të subjekteve politike që synojnë të marrin pjesë në zgjedhjet lokale të 12 tetorit 2025. Afati për aplikim do të zgjasë 49 ditë, deri më 13 gusht.
Zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, ka bërë të ditur se për të lehtësuar këtë proces, aplikimi do të mund të bëhet online përmes platformës elektronike të KQZ-së.
“Duke filluar nga sot, subjektet politike mund të aplikojnë për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhje. Gjatë kësaj periudhe, ato duhet të dorëzojnë edhe listën me emrat e kandidatëve për kryetarë të komunave dhe për kuvendet komunale”, tha Elezi.
Ai shtoi se vendimi për llojin e pjesëmarrjes dhe për komunat ku do të garojnë i mbetet në dorë secilit subjekt politik. “Subjektet politike mund të vendosin nëse duan të garojnë vetëm për kryetar komune, për kuvend komunal ose për të dyja”, deklaroi Elezi.
Lajmet
Falsifikim parash në Prishtinë, arrestohet një person
Published
7 hours agoon
June 26, 2025By
UBTNews
Njësia për Hetimin e Krimeve Ekonomike në Prishtinë ka ndaluar një person nën dyshimin për prodhim të parasë së falsifikuar. Sipas raportit 24-orësh të Policisë së Kosovës, i dyshuari është arrestuar pas një pune operative hetimore.
Me urdhër të prokurorit, është kryer bastisje në banesën e të dyshuarit, ku janë sekuestruar materiale të ndryshme që shërbenin për prodhimin e kartëmonedhave false. Në mesin e provave të konfiskuara janë: 135 fletë formati A4 me fotokopje të kartëmonedhave të ndryshme, një xham me holograme të prera, një skalper dhe vizore, katër ngjitës, shirit izolues, një printer, një telefon dhe një shumë parash në vlerë prej rreth 4,796 euro.
Pas intervistimit, me vendim të prokurorit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.
Lajmet
Gjashtë raste dhune në familje brenda një dite, tre të dyshuar në mbajtje
Published
7 hours agoon
June 26, 2025By
UBTNews
Në raportin 24-orësh të Policisë së Kosovës janë evidentuar gjithsej gjashtë raste të dhunës në familje në qytete të ndryshme të vendit. Rastet përfshijnë dhunë fizike dhe psikike, ndërsa në disa prej tyre janë ndërmarrë masa ligjore ndaj të dyshuarve.
Në Prishtinë janë regjistruar dy raste. Në një rast, një grua ka raportuar se bashkëshorti i saj ka ushtruar dhunë psikike ndaj saj pas një mosmarrëveshjeje. Palët janë shoqëruar në stacionin policor dhe rasti është proceduar në procedurë të rregullt. Në një rast tjetër, një burrë është arrestuar pasi dyshohet se ka sulmuar fizikisht partneren me të cilën bashkëjeton. I njëjti është dërguar në mbajtje me vendim të prokurorit.
Në Ferizaj, është arrestuar një person pasi nëna e tij ka raportuar se i dyshuari, nën ndikim të alkoolit, kishte fyer dhe shtyrë atë. Pas intervistimit, i dyshuari është dërguar në mbajtje.
Në Pejë, është raportuar se një grua ka qenë viktimë e keqtrajtimit fizik nga i dashuri i saj. I dyshuari nuk është gjetur në vendbanimin e tij dhe rasti është duke u hetuar.
Në Vitomiricë, është arrestuar një person nën dyshimin se kishte ushtruar dhunë psikike ndaj babait të tij. I njëjti është dërguar në trajtim psikiatrik dhe më pas i është caktuar masa e ndalimit për 48 orë me vendim të prokurorit.
Në Mitrovicën e Jugut, është raportuar se një grua ka qenë viktimë e dhunës nga bashkëshorti i saj. Është bërë bastisje në shtëpinë e të dyshuarit, por nuk është gjetur ndonjë provë dhe nuk është raportuar për ndonjë arrestim.

Si ndikon qumështi i gjirit në kohët e nxehta?

KQZ dhe Komisioni i Venecias mbajnë punëtori për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit

Hegseth mbron sulmet amerikane ndaj Iranit, paraqet 2 objektiva të qarta

Keni shumë mesazhe të palexuara? WhatsApp tani ka një zgjidhje

Influencuesja e famshme vdes pas një operacioni plastik në Turqi

UBT International Smart Schools tani edhe në Gjilan me dy programe në mjekësi

Tani edhe në Prizren: UBT International Smart Schools me dy drejtime të mjekësisë

Dielli plak lëkurën/ Dermatologët: Kremi mbrojtës ul rrisqet për disa sëmundje

Sllovakia nuk mbështet sanksionet e reja ndaj Rusisë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore