

Teknologji
Pse imazhi i Gazës, një nga vendet më të populluara, është i turbullt dhe i paqartë në Google Maps?
Published
4 years agoon
By
Betim GashiKjo është një çështje që është përmendur nga studiuesit duke përdorur informacion me burim të hapur, në dispozicion të publikut – përfshirë të dhënat e hartës – për të lokalizuar sulmet dhe për të dokumentuar shkatërrimin.
Në fakt, shumica e Izraelit dhe territoreve palestineze shfaqen në Google Earth si imazhe satelitore me rezolucion të ulët. Mezi është e mundur të shohësh makinat në qytetin e Gazës.
Nëse e krahasojmë atë me Pyongyang, kryeqytetin e fshehtë të Koresë së Veriut, makinat shihen qartazi, madje është e mundur edhe të vëresh njerëz.

Pse janë të rëndësishme imazhet satelitore?
Në konfrontimin e fundit në Izrael, hetuesit po kërkojnë të vërtetojnë vendet e shkatërruara ku janë hedhur raketat dhe ndërtesat e synuara në Gaza, duke përdorur satelitët.
“Fakti që nuk marrim imazhe satelitore me rezolucion të lartë nga Izraeli dhe territoret palestineze na tërheq mbrapa”, thotë Samir, një hetues në hulumtim.
“Imazhi më i fundit i Google Earth është nga 2016 dhe duket si “plehra”. Unë e afroj në një zonë të rastësishme rurale të Sirisë dhe ka pasur 20+ imazhe të marra që nga ajo kohë, me rezolucion shumë të lartë”, shkroi Aric Toler, një gazetar i Bellingcat.
Google thotë se qëllimi i saj është të “mbajë vende të populluara dendur të freskuara rregullisht”, por e njëjta nuk ka ndodhur me Gazën.
A janë në dispozicion imazhe me rezolucion të lartë?
Deri në vitin e kaluar, qeveria amerikane kufizoi cilësinë e imazheve satelitore që kompanitë amerikane lejoheshin të siguronin mbi baza tregtare.
“Ne [Izraeli] gjithmonë do të preferonim të fotografoheshim në rezolucionin më të ulët të mundshëm”, tha Amnon Harari, shefi i programeve hapësinore në Ministrinë e Mbrojtjes të Izraelit.
Pasi u vu në presion, kompanitë amerikane tani ofrojnë imazhe me cilësi më të lartë të rajonit.
Atëherë, pse Gaza është ende e paqartë?
Në përgjigjet që Apple dhe Google u kanë dhënë BBC-së, nuk shihet ndonjë përpjekje për të ndërruar situatën menjëherë.
Apple tha se po punonte për të azhurnuar hartat e saj së shpejti në një rezolucion më të lartë.
Ndërsa Google tha që imazhet e saj vijnë nga një sërë ofruesish dhe konsideron “mundësitë për të rifreskuar imazhet satelitore ndërsa imazhet me rezolucion më të lartë bëhen të disponueshme”. Por shtoi se nuk kishte “plane për të ndarë kohë për këtë”.

Kush i bën në të vërtetë imazhet?
Maxar dhe Planet Labs, dy nga më të mëdhenjtë, tani po bëjnë të disponueshme imazhe me rezolucion të lartë të Izraelit dhe Gazës.
Këto fotografi me cilësi shumë më të lartë mund të zbulojnë detaje deri në gjysmë metri ose më pak.
“Si rezultat i ndryshimeve të fundit në rregulloret e SHBA, imazhet e Izraelit dhe Gazës po sigurohen me rezolucion 40 cm”, tha Maxar në një deklaratë.
Çfarë tjetër mund të zbulojë imazhe me rezolucion të lartë?
Imazhet satelitore përdoren për shumë qëllime, duke përfshirë gjurmimin e shpyllëzimeve dhe zjarreve në pyje, si dhe hetimin e abuzimeve të të drejtave të njeriut në të gjithë botën.
Studiuesit në Human Rights Watch u bashkuan me ofruesit satelitorë Planet Labs në 2017 për të treguar shkatërrimin e fshatrave Rohingya nga ushtria në Mianmar.

Imazhet u mundësuan atyre të hartonin shkallën e dëmtimit të më shumë se 200 fshatrave në zonë, duke krahasuar imazhe satelitore me rezolucion 40cm të këtyre zonave nga para dhe pas.

Provat duket se vërtetojnë pretendimet nga Rohingya, të arratisur nga Myanmar në Bangladeshin fqinj, pasi që shtëpitë e tyre ishin shënjestruar nga ushtria. Imazhet satelitore kanë qenë gjithashtu thelbësore në ndjekjen e asaj që po ndodh në rajonin Xinjiang të Kinës, përfshirë rrjetin e qendrave të “riedukimit” të ngritura atje për Ujgurët./UBTNews
(Arjeta Ibishi, studente në Media dhe Komunikim në UBT)
Teknologji
Një nga kompjuterët më të rrallë në histori, Apple-1 shitet për 475 mijë dollarë
Published
3 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Një nga kompjuterët më të rrallë dhe më ikonik në historinë e teknologjisë, modeli Apple-1, është shitur për një shumë marramendëse prej 475 mijë dollarësh amerikanë në një ankand të mbajtur në Boston.
Ky kompjuter është pjesë e grupit të parë prej vetëm 50 njësish, të prodhuara me dorë nga bashkëthemeluesit e Apple, Steve Jobs dhe Steve Wozniak, në vitin 1976.
Sot, ekzistojnë nëntë ekzemplarë funksionalë të këtij modeli, duke e bërë të rrallë dhe të kërkuar nga koleksionistët. Modeli i shitur, i njohur si “Byte Shop Apple-1”, përfshin një kabinetë prej druri të ngurtë dhe është në gjendje të plotë pune një faktor kyç që ndikoi në çmimin përfundimtar.
Fillimisht ishte vlerësuar se do të shitej për 300 mijë dollarë, por interesi i madh dhe gjendja e shkëlqyer e pajisjes bënë që ai të shitej shumë mbi këtë pritshmëri.
Kompjuteri i njohur si “Moore Apple-1” i përkiste June Blodgett Moore, e cila është njohur si gruaja e parë që ka diplomuar në Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin Stanford.
Apple-1 erdhi në ankand me komponentët tastierën, interfejsin për kaseta dhe softuerin Apple BASIC.
Një video demonstruese e funksionimit të tij, e realizuar një ditë para ankandit, i shtoi vlerë të konsiderueshme ofertës.
Në kohën kur u lansua, Apple-1 shitej për 666.66 dollarë, ai përfaqëson pikë kthese në historinë e kompjuterëve personalë, konsiderohet si gurthemeli mbi të cilin u ndërtua perandoria e teknologjisë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Spotify surprizon përdoruesit me një risi të madhe
Published
3 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Në selinë qendrore të Spotify duket se po ndodhin ndryshime të mëdha. Brenda më pak se një jave, kompania ka sjellë një tjetër lajm të mirë për përdoruesit.
Tani, dëgjuesit mund të zgjedhin dhe të dëgjojnë çdo këngë që duan, pa pagesë.
Ky ndryshim vjen pasi Spotify prezantoi përmirësime për shërbimin Premium dhe vendosi të ofrojë një avantazh të ri për përdoruesit e planit falas, pa rrezikuar humbjen e abonentëve.
Llogaritë me planin falas kanë mundësi të zgjedhin çdo këngë dhe ta dëgjojnë, një opsion që ishte i rezervuar vetëm për abonentët Premium.
Ky funksion do të jetë i disponueshëm globalisht duke filluar që sot. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Google shkaktoi kaos, gati 77 për qind e faqeve u prekën
Published
3 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Në mes të shtatorit 2025, Google pa paralajmërim hoqi parametrin e URL-së “&num=100”, i cili lejonte që në një faqe kërkimi të shfaqeshin 100 rezultate njëherësh.
Edhe pse duket ndryshim teknik i vogël, ky veprim shkaktoi trazira të mëdha në komunitetin SEO, ndikoi në funksionimin e mjeteve të ndjekjes së renditjes dhe deformoi të dhënat statistikore. Mendohet se ka ndikuar në rreth 77% të faqeve.
Parametri “&num=100” ishte baza e softuerëve që monitoronin pozicionet në Google, lejon skanimin e 100 rezultateve me kërkesë të vetme.
Pas heqjes së tij, mbledhja e të dhënave u bë dhjetë herë më komplekse:
Para: 1 kërkesë = 100 rezultate
aPas: 10 kërkesa = 100 rezultate
Kjo sjell më shumë kërkesa për serverat e Google, rritje të kostove infrastrukturore dhe më shumë kompleksitet në mbledhjen e të dhënave. Pasojat përfshijnë panelet e kontrollit të prishura, të dhëna të humbura për renditjen dhe raporte të paplota të SERP-it. Disa mjete kanë kufizuar ndjekjen në 20 rezultatet kryesore për të zbutur kostot e rritura, pritet që kosto të transmetohen tek përdoruesit përmes rritjes së çmimeve të abonimeve.
Efektet në Google Search Console (GSC)
Ndryshimi ka ndikuar edhe në të dhënat e GSC-së. Shumë pronarë faqesh kanë vënë re ulje të shikimeve në desktop, pozicioni mesatar i faqeve ka pësuar rritje, se botët që ndjekin renditjen nuk mund të regjistrojnë më shikime për pozicionet 11-100 në të njëjtën faqe. Përpara, parametrin aktiv mundësonte që edhe faqet në pozicione të largëta të regjistronin shikime, duke kontaminuar të dhënat e mëparshme.
Arsyet e ndryshimit:
Google nuk ka dhënë shpjegim, por ekspertët e SEO sugjerojnë disa motive: Vështirësimi i scraping-ut: pengon mbledhjen automatike të të dhënave nga SERP. Mbrojtja e infrastrukturës: ul ngarkesën e serverave. Kontrolli i të dhënave: inkurajon përdorimin GSC e API zyrtare.
Mbrojtja ndaj konkurrencës së AI: redukton mundësitë që mjete ose modelet AI të përdorin indeksin e Google për krijimin automatik të përgjigjeve. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Apple konfirmon: iOS 26 mund të ndikojë në baterinë e iPhone
Published
3 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Apple ka lëshuar një njoftim të rëndësishëm lidhur me përditësimin e fundit të sistemit operativ, iOS 26.
Kompania pranon se instalimi i versionit më të ri mund të shkaktojë një rritje të përkohshme të konsumit të baterisë, diçka që përdoruesit e kanë vënë re pas çdo përditësimi të madh.
Arsyeja kryesore është se pas instalimit, shumë procese në sfond fillojnë të funksionojnë, si indeksimi i të dhënave, shkarkimi i burimeve shtesë për funksione të reja dhe përditësimi automatik i aplikacioneve.
Apple siguron përdoruesit se kjo është normale dhe se bateria do të kthehet në performancën e saj normale brenda disa ditësh, pasi këto procese përfundojnë.
Edhe pse funksionet e reja rrisin ngarkesën mbi procesorin, ndikimi në performancë dhe konsum energjie është minimal.
Kompania këshillon përdoruesit të mos shqetësohen për ngrohjen fillestare të pajisjes dhe shpejtësinë e shtuar të konsumit të baterisë.
Për ata që janë më skeptikë, Apple sugjeron të presin përditësimet e para me rregullime gabimesh para se të instalojnë versionin e ri të iOS. /A.Z/UBT News/

Gjykata spanjolle liron Dani Alves-in

Caktohet data, Pogba rikthehet në fushë

Aksident me fatalitet në Blagaj të Pejës

Legjenda e Barcelonës njofton pensionimin nga futbolli

Osmani takohet me presidentin e Senegalit

Arrestohet një i dyshuar për sulm seksual ndaj një të miture në Podujevë

Nis Superliga e Kosovës në futsall këtë fundjavë

Sean ‘Diddy’ Combs rikthehet në gjykatë për të kërkuar një gjykim të ri

18 nga librat më të mirë të vitit sipas gazetarëve të BBC
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26