Teknologji

Pse imazhi i Gazës, një nga vendet më të populluara, është i turbullt dhe i paqartë në Google Maps?

Published

on

Kjo është një çështje që është përmendur nga studiuesit duke përdorur informacion me burim të hapur, në dispozicion të publikut – përfshirë të dhënat e hartës – për të lokalizuar sulmet dhe për të dokumentuar shkatërrimin.

Në fakt, shumica e Izraelit dhe territoreve palestineze shfaqen në Google Earth si imazhe satelitore me rezolucion të ulët. Mezi është e mundur të shohësh makinat në qytetin e Gazës.

Nëse e krahasojmë atë me Pyongyang, kryeqytetin e fshehtë të Koresë së Veriut, makinat shihen qartazi, madje është e mundur edhe të vëresh njerëz.

Pse janë të rëndësishme imazhet satelitore?

Në konfrontimin e fundit në Izrael, hetuesit po kërkojnë të vërtetojnë vendet e shkatërruara ku janë hedhur raketat dhe ndërtesat e synuara në Gaza, duke përdorur satelitët.

“Fakti që nuk marrim imazhe satelitore me rezolucion të lartë nga Izraeli dhe territoret palestineze na tërheq mbrapa”, thotë Samir, një hetues në hulumtim.

“Imazhi më i fundit i Google Earth është nga 2016 dhe duket si “plehra”. Unë e afroj në një zonë të rastësishme rurale të Sirisë dhe ka pasur 20+ imazhe të marra që nga ajo kohë, me rezolucion shumë të lartë”, shkroi Aric Toler, një gazetar i Bellingcat.

Google thotë se qëllimi i saj është të “mbajë vende të populluara dendur të freskuara rregullisht”, por e njëjta nuk ka ndodhur me Gazën.

A janë në dispozicion imazhe me rezolucion të lartë?

Deri në vitin e kaluar, qeveria amerikane kufizoi cilësinë e imazheve satelitore që kompanitë amerikane lejoheshin të siguronin mbi baza tregtare.

“Ne [Izraeli] gjithmonë do të preferonim të fotografoheshim në rezolucionin më të ulët të mundshëm”, tha Amnon Harari, shefi i programeve hapësinore në Ministrinë e Mbrojtjes të Izraelit.

Pasi u vu në presion, kompanitë amerikane tani ofrojnë imazhe me cilësi më të lartë të rajonit.

Atëherë, pse Gaza është ende e paqartë?

Në përgjigjet që Apple dhe Google u kanë dhënë BBC-së, nuk shihet ndonjë përpjekje për të ndërruar situatën menjëherë.

Apple tha se po punonte për të azhurnuar hartat e saj së shpejti në një rezolucion më të lartë.

Ndërsa Google tha që imazhet e saj vijnë nga një sërë ofruesish dhe konsideron “mundësitë për të rifreskuar imazhet satelitore ndërsa imazhet me rezolucion më të lartë bëhen të disponueshme”. Por shtoi se nuk kishte “plane për të ndarë kohë për këtë”.



Kush i bën në të vërtetë imazhet?

Maxar dhe Planet Labs, dy nga më të mëdhenjtë, tani po bëjnë të disponueshme imazhe me rezolucion të lartë të Izraelit dhe Gazës.

Këto fotografi me cilësi shumë më të lartë mund të zbulojnë detaje deri në gjysmë metri ose më pak.

“Si rezultat i ndryshimeve të fundit në rregulloret e SHBA, imazhet e Izraelit dhe Gazës po sigurohen me rezolucion 40 cm”, tha Maxar në një deklaratë.

Çfarë tjetër mund të zbulojë imazhe me rezolucion të lartë?

Imazhet satelitore përdoren për shumë qëllime, duke përfshirë gjurmimin e shpyllëzimeve dhe zjarreve në pyje, si dhe hetimin e abuzimeve të të drejtave të njeriut në të gjithë botën.

Studiuesit në Human Rights Watch u bashkuan me ofruesit satelitorë Planet Labs në 2017 për të treguar shkatërrimin e fshatrave Rohingya nga ushtria në Mianmar.

Imazhet u mundësuan atyre të hartonin shkallën e dëmtimit të më shumë se 200 fshatrave në zonë, duke krahasuar imazhe satelitore me rezolucion 40cm të këtyre zonave nga para dhe pas.

Provat duket se vërtetojnë pretendimet nga Rohingya, të arratisur nga Myanmar në Bangladeshin fqinj, pasi që shtëpitë e tyre ishin shënjestruar nga ushtria. Imazhet satelitore kanë qenë gjithashtu thelbësore në ndjekjen e asaj që po ndodh në rajonin Xinjiang të Kinës, përfshirë rrjetin e qendrave të “riedukimit” të ngritura atje për Ujgurët./UBTNews

(Arjeta Ibishi, studente në Media dhe Komunikim në UBT)

Automobilizëm elektrikë

Franca tërheq 2.5 milionë vetura për shkak të një defekti

Published

on

Franca ka urdhëruar tërheqjen e 2.5 milionë veturave të pajisura me “airbag” me defekt që mund të shpërthejnë në rast përplasjeje dhe kanë shkaktuar një sërë vdekjesh.

Vjen pas një aksidenti fatal në fillim të muajit në Reims ku një 37-vjeçare që po voziste një Citroen C3 u godit në kohë nga copëza metali që fluturuan pas një përplasjeje të vogël.

Është drama e fundit në skandalin 20-vjeçar të prodhuesit japonez Takata, pajisjet e së cilit ishin instaluar në pothuaj të gjithë prodhuesit kryesorë të automjeteve.

Ministria e Transportit lëshoi urdhër që të largohen nga përdorimi veturat që kanë “airbag” Takata, deri në ndërrimin e pajisjeve.

Mendohet se 35 persona kanë vdekur në botë si pasojë e “airbag”-ut Takata dhe rreth 100 milionë automjete janë tërhequr në disa shtete.

Continue Reading

Teknologji

CEO i OpenAI thotë se nuk duhet t’i besojmë ChatGPT sepse shpik!

Published

on

Sam Altman, drejtori ekzekutiv i OpenAI, foli në episodin e parë të podcast-it të ri të kompanisë për nivelin e besimit që njerëzit kanë te ChatGPT.

“Njerëzit kanë një shkallë shumë të lartë besimi te ChatGPT, gjë që është interesante, sepse inteligjenca artificiale shpik. Në fakt, duhet të ishte një teknologji që nuk i besohet aq shumë,” tha Altman.

Kjo deklaratë vjen në një kohë kur kapacitetet e AI janë ende në fazat e para të zhvillimit. Miliarda njerëz në mbarë botën po përdorin inteligjencën artificiale, por siç thotë edhe vetë Altman, ajo “nuk është fort e besueshme”.

ChatGPT dhe modele tjera janë të njohura për aftësinë për të “shpikur”, duke gjeneruar informacion që tingëllon i besueshëm, por është i pasaktë ose i trilluar. Miliona përdorues i besojnë këtyre mjeteve për kërkime, punë, këshilla personale apo edhe për prindërim.

Altman rrëfeu se e ka përdorur ChatGPT për pyetje rreth prindërimit në muajt e parë të jetës së djalit, duke e cilësuar si mjet të dobishëm, por edhe me rreziqe, pasi mund të japë me siguri të plotë përgjigje të gabuara.

Vërejtjet e Altman nënvizojnë një paradoks thelbësor në epokën e inteligjencës artificiale: edhe pse njerëzit janë gjithnjë e më të vetëdijshëm se AI mund të gabojë, komoditeti, shpejtësia dhe rrjedhshmëria në komunikim e kanë kthyer ChatGPT në burim që trajtohet si një mik i besuar ose ekspert profesionist.

Kjo ndjesi besimi forcohet edhe më shumë nga aftësitë e AI-së për të mbajtur mend kontekstin, për të personalizuar përgjigjet dhe për të ndihmuar në një gamë të gjerë temash, veçori që Altman dhe ekipi i tij besojnë se do të përmirësohen edhe më tej me zhvillimin e teknologjisë.

Altman paralajmëron se ky besim nuk është i justifikuar. Rreziku i përdorimit të përmbajtjes që gjeneron AI është i madh në fusha të si shëndetësia, drejtësia apo arsimi. Ndërsa e vlerësoi dobinë e ChatGPT, ai theksoi rëndësinë e vetëdijes së përdoruesve dhe mendimit kritik, duke kujtuar: “AI shpik dhe nuk duhet t’i besohet verbërisht.” Ai theksoi se ruajtja e “sekreteve” të përdoruesve është thelbësore, përmes transparencës dhe mbrojtjes së të dhënave.

Continue Reading

Teknologji

Lamborghini po përgatit veturën më të fuqishme në histori – por vetëm për të zgjedhurit

Published

on

Çdo gusht, Gadishulli Monterey i Kalifornisë shndërrohet në një shesh lojërash për ultra të pasurit – një ekosistem i përkohshëm ku makina të rralla, syze dielli të shtrenjta dhe një kafe edhe më e shtrenjtë espresso bashkëjetojnë në harmoni të përsosur.

Java e Makinave në Monterey është bërë një nga vendet kryesore për premierën e modeleve ultra të kufizuara dhe ultra ekskluzive, duket se Lamborghini po vjen me diçka veçanërisht dramatike, transmeton Telegrafi. Prodhuesi italian po përgatit një model të veçantë që mund të quhet Fenomeno, nga fjala greke për “fenomen” – një spektakël unik, shkruan CarScoops.

Premiera pritet gjatë “Pebble Beach Concours d’Elegance”, dhe megjithëse Lamborghini nuk e ka konfirmuar zyrtarisht ekzistencën e kësaj makine, thashethemet u përhapën kur kompania e regjistroi emrin Fenomeno në Zyrën e Pronësisë Intelektuale të Bashkimit Evropian në fillim të kësaj pranvere.

Modeli do të bazohet në Lamborghini Revuelto aktual. Ende nuk është e qartë çfarë ndryshimesh janë bërë në sistemin hibrid V12 6.5 litra, por pretendohet se Fenomeno do të ketë më shumë fuqi se Revuelta, e cila zhvillon 1,015 kuaj-fuqi, duke e bërë atë Lamborghini-n më të fuqishëm në histori.

Një supozim është se Fenomeno mund të jetë përgjigja e Lamborghini-t për Ferrari SF90 XX, por kjo mund të mos jetë e vërtetë.

Versione të fuqishme e të lehta të Revuelta janë në zhvillim e sipër, ka të ngjarë të mbajnë emblema S, SV ose SVJ, në vend të një emri të ri. Duket më e mundshme që ky model të ndjekë shembullin e edicioneve speciale të bazuara në Aventador, si Veneno, Centenario dhe Sian FKP 37.

Disa nga klientët ekskluzivë të Lamborghini-t thuhet se kanë parë modelin e ri, me njërin prej tyre që thotë se dizajni do të frymëzohet nga modeli legjendar nga Sant’Agata – ndoshta Miura, megjithëse kjo nuk është konfirmuar ende. Thuhet se do të prodhohen vetëm 29 njësi të Lamborghini Fenomeno.

Përveç fuqisë shtesë, pritet një karroceri e ndryshme krahasuar me Revuelto-n standard, është e sigurt se çmimi do të kalojë shumë një milion dollarë.

Continue Reading

Teknologji

Apple në bisedime për të blerë startupin e fuqishëm me Al?

Published

on

Thuhet se Apple po shqyrton blerjen e startup-it Perplexity AI në një përpjekje për të nxitur mungesën e suksesit të kompanisë në Inteligjencën Artificiale.

Ekzekutivët në Apple kanë folur si për blerjen, ashtu edhe për bashkëpunimin me Perplexity AI.

Startup-i nuk ishte në dijeni të planeve të Apple për ta blerë atë, megjithëse nuk është çudi që kjo mund të ndodhë.

Bëhet e ditur se Perplexity AI ofron një nga modelet më të fuqishme e të afta me Al në dispozicion sot, të kesh në krah padyshim do ta ndihmonte Apple të bënte disa përparime në këtë fushë.

Asgjë nuk është përfundimtare ende, dhe nëse Apple do ta blejë Perplexity AI apo jo varet shumë nga fakti nëse detyrohet të ndërpresë marrëveshjen aktuale me Google. Raportohet se Google i paguan Apple 20 miliardë dollarë në vit për të mbetur motori i kërkimit në shfletuesin e internetit Safari të kësaj të fundit.

Continue Reading

Të kërkuara