Kulturë

Pse disa njerëz shohin fantazma, sipas shkencës

A janë fantazmat e vërteta?

Published

on

A janë fantazmat e vërteta? Varet. Shkenca aktuale nuk mund të provojë se ka shpirtra që ecin nëpër mure ose që pëshpërisin poshtë dyshemesë. Këta faktorë mendorë dhe fizikë mund të jenë përgjegjës për pothuajse çdo dukuri rrëqethëse, sipas shkencës.

Njerëzit duan të besojnë

Falë rrëfenjave, librave, filmave etj., detajet drithëruese për fantazmat mund të depërtojnë në nënndergjegjen tonë edhe pa asnjë takim të mbinatyrshëm në jetën reale. Kjo gjë e nxit mendjen tonë të mendojë për fantazmat sa herë që dëgjojmë një dërrasë dyshemeje të kërcasë ose ndiejmë një të dridhur të papritur.

Ne kemi evoluar për të marrë sinjale nga bota e jashtme për t’u shpëtuar kërcënimeve, kështu që shumë situata mund të na bëjnë të shohim gjëra që nuk janë aty.

Në vitet 1990, psikologët në Universitetin e Illinois në Springfield zhvilluan një tur me dy grupe njerëzish, duke i thënë vetëm një grupi se po hetonin fantazmat. Sigurisht, ata që ishin të informuar për specifikat e turit kishin shumë më tepër gjasa të raportonin emocione të forta dhe dukuri të çuditshme.

Më mirë të mos rrezikoni

Është e lehtë të shpërfillësh nocionin e aktivitetit paranormal në mes të ditës, por gjithçka ndryshon kur shkon në një bodrum të errët. Mjediset e panjohura dhe kërcënuese i rrisin instinktet tona të mbijetesës në një shkallë të lartë. Evolucioni ka treguar se njerëzit që mendonin “më mirë të sigurt se të përfundoj,ë keq” kishin më shumë gjasa të mbijetonin. Por kjo prirje mund të na bëjë të ndiejmë praninë e dikujt edhe kur jemi vetëm. Vetë pasiguria nxit faktorin e frikës.

Ju duhet pak shoqëri

Hulumtimet sugjerojnë se truri mund të thërrasë shpirtrat si një mjet për të përballuar traumat, veçanërisht dhimbjen e humbjes së një personi të dashur. Ekspertët mendojnë se përvoja të tilla na ndihmojnë të përballemi me ngjarje të dhimbshme ose konfuze.

Vdekja nuk është shkaktari i vetëm për një “takim miqësor” me fantazmat. Studimet sugjerojnë se fëmijët që janë bullizuar ose janë ekspozuar ndaj situatave të rrezikshme kanë më shumë gjasa të kenë fantazi paranormale, një prirje që psikologët e kanë vënë re edhe te të rriturit me një histori të traumave të fëmijërisë.

Truri nuk është mirë

Për disa, dëgjimi i zërave ose përjetimi i një vizioni mund të jetë një tregues i hershëm i çrregullimeve mendore. Disa prova madje sugjerojnë se njerëzit me çrregullime themelore të trurit priren të kenë konfrontime paranormale që janë më intensive dhe negative.

Edhe tek ata pa sëmundje mendore, ndryshimet e përkohshme në aktivitetin e trurit mund të çojnë në përvoja paranormale (për shembull marrja e drogat psikoaktive). Për më tepër, psikiatrit kanë konsideruar që shumë përvoja kanë ndodhur si rezultat i paralizës së gjumit (një gjendje ku mendohet se truri gjendet midis fazës së vetëdijes dhe pavetëdijes gjatë cikleve të gjumit).

Rreth 50% e individëve me sëmundjen e Parkinsonit raportojnë se halucinacionet janë një nga simptomat që ata përjetojnë dhe këto halucinacione ndonjëherë shfaqen në formën e fantazmave ose qenieve të tjera të mbinatyrshme.

Jeni në vendin e gabuar në kohën e gabuar

Situata të ndryshme mund të manipulojnë lehtësisht shqisat tona për të parë atë që nuk është aty.

Mendja po ju bën rreng

Vitet e fundit, neurologët kanë identifikuar bazat e mundshme për ndjenjën që dikush ose diçka po na ndjek. Hulumtimet sugjerojnë se konvulsionet në lobin temporal – zona që përpunon kujtesën vizuale dhe gjuhën e folur – mund të nxisin shikimin e fantazmave. Çrregullimet elektrike në këtë zonë të trurit mund të na bëjnë të ndihemi të lidhur me sferat e “botës tjetër”.

Pacientët që kanë një histori të problemeve të tilla kanë më shumë gjasa të raportojnë besime paranormale. Për më tepër, përvojat e mbinatyrshme priren të ndodhin midis orës 2 të mëngjesit dhe 4 të mëngjesit, gjë që disa studime sugjerojnë se është kur këto kriza ndodhin më shpesh.

Besohet se halucinacionet e raportuara shpesh nga alpinistët në lartësi të mëdha, eksploruesit polarë dhe marinarët e vetmuar mund të lidhen nga ndryshimet në kiminë e trurit të shkaktuar nga faktorë të tillë si hipotermia, nivelet e ulëta të oksigjenit dhe izolimi social.

Shtojcë

Shumica e studiuesve pajtohen se skeptikët nuk duhet të jenë shumë kritikë ndaj njerëzve që kanë këto besime. Në fund të fundit, një studim ka zbuluar se bestytnitë e ndryshme mund të rrisin performancën në një sërë aftësish. Është e lehtë të mendosh për veten si ai personi racional, por ka shumë faktorë që ndikojnë dhe njerëzit janë të ndryshëm.

Burimet:

· “Why Certain People See Ghosts While Others Don’t” – Frank McAndrew / Psycholody Today

· “Psychology: The truth about the paranormal” – David Robson / BBC Future

· “Why do we see ghosts” / Popular Science

Anabel.al

Continue Reading

Lifestyle

30 thënie që janë të mbushura me urtësi

Published

on

1. Vetë-disiplina është gjithçka – Auto-disiplina është gjithçka. Nëse mundesh të vësh nën kontroll qenien tënde mendore dhe fizike, mund të kesh nën kontroll gjithë botën.

2. Një moment durimi – Një moment durimi në një çast zemërimi, ju shpëton njëqind momente pendese.

3. Shih pas në jetën tënde dhe thuaj – Më mirë të shohësh pas në jetën tënde dhe të thuash: “Nuk më besohet që e kam bërë atë gjë”, se sa të thuash: “Ah, sa do të doja ta bëja atë”.

4. Këto dy gjëra përcaktojnë atë që ti je – Dy gjëra përcaktojnë atë që ti je: Durimi kur nuk ke asgjë, dhe sjellja kur nuk ke asgjë

5. Duhet kurajë – Duhet kurajë për t’u rritur dhe për t’u bërë ai që je në të vërtetë

6. Të mençurit nuk janë gjithmonë të heshtur – Njerëzit e mençur nuk janë gjithmonë të heshtur, por ata e dinë se kur duhet të jenë.

7. Ajo që Suzi thotë për Sallyn – Ajo që Suzi thotë për Sallin flet më shumë për Suzyn se sa për Sallyn.

8. Kur ditët tona janë më të lumtura – Ditët tona janë më të lumtura kur u japim njerëzve pakëz nga zemra jonë, se sa një copë nga mendja jonë.

9. Të jetosh, gjëja më e rrallë në botë – Të jetosh është gjëja më e rrallë në botë. Shumica e njerëzve thjeshtë ekzistojnë.

10. Të bësh dallimin – Të bësh dallimin nga të tjerët, duhet që të rehatohesh me të ndjerit i parehatshëm.

11. Mund t’i japësh një personi dije – Mund t’i japësh një njeriu dije, por nuk mund ta bësh të mendojë. Disa njerëz duan të mbeten budallenj, vetëm sepse e vërteta kërkon që të ndryshosh.

12. Atë që një i mençur e di – Një njeri i mençur e di se kudo ka nga një gjë për të mësuar.

13. Mos ndalo për të hedhur gurë – Nuk do të mbërrish asnjëherë në destinacion, nëse ndalesh dhe hedh guri drejt çdo qeni që leh.

14. Stërvite mendjen që të shohë të mirën – Stërvite mendjen që të shohë të mirën në çdo situatë.

15. Nuk ke lindur fitues – Nuk ke lindur fitues. Nuk ke lindur humbës. Ke lindur një njeri që zgjedh.

16. Mos shpreso kurrë më shumë – Mos shpreso kurrë më shumë për një gjë, nga sa punon për atë gjë.

17. Mësoju fëmijëve se si të mendojnë – Fëmijët duhet të mësohen se si të mendojnë, jo çfarë të mendojnë.

18. Kur jeta të fut në situata të vështira – Kur jeta të fut në situata të vështira, mos thuaj “Përse unë?”, por thuaj: “Provomë!”

19. Merr frymë thellë – Merr frymë thellë! Është thjeshtë një moment i keq. Jo një jetë e keqe.

20. Gota është gjysmë bosh, apo gjysmë plot? – Njerëzit që mendojnë nëse gota është gjysmë bosh a gjysmë plot, nuk kuptojnë kryesoren. Që gota mund të mbushet prapë.

21. Veprimet e një personi të thonë gjithçka – Veprimet e një personi të thonë gjithçka që ke nevojë të dish.

22. Shanset janë si lindja e Diellit – Shanset janë si lindja e Diellit. Nëse pret shumë, e humbet.

23. Vrite mendjen për të dashur veten – Vrite mendjen që të duash veten, në vend se të dashurohesh me idenë që të tjerët të të duan ty.

24. Ndonjëherë jeta ka të bëjë me rrezikimin e gjithçkaje për…- Jeta ka të bëjë me rrezikimin e gjithçkaje për një ëndërr, që askush nuk mund ta shohë përveç teje.

25. Vazhdo bëj mirë  – Vazhdo të bësh mirë. Do të të kthehet dhjetëfish, në mënyra që as nuk i pret.

26. Ja misioni im në jetë – Të jem kaq i zënë duke jetuar dhe dashur jetën time, saqë të mos kem kohë për urrejtje, pendesë, shqetësim apo frikë.

27. Ditët kur je më shumë në parehati – Ditët kur je më pak rehat janë ditët kur mëson më shumë për veten tënde

28. Si të jetosh një jetë krijuese – Që të bëjmë një jetë krijuese, duhet të humbasim frikën se mos e kemi gabim.

29. Ja një arsye pse njerëzit i rezistojnë ndryshimit – Një arsye pse njerëzit i rezistojnë ndryshimit, është se ata përqëndrohen tek ajo nga e cila duhet të heqin dorë, në vend të asaj që do të fitojnë.

30. Nuk ka problem të jesh i zemëruar – Nuk ka problem të jesh i zemëruar. Problem është të jesh mizor.

Continue Reading

Magazinë

Dua Lipa dhe i fejuari i saj shijojnë jetën e natës në Prishtinë

Published

on

Këngëtarja me famë botërore, Dua Lipa, është parë mbrëmjen e së mërkurës në një nga ambientet më të njohura të kryeqytetit, në shoqërinë e të fejuarit të saj, aktorit britanik Callum Turner.

Çifti ka zgjedhur të kalojë një mbrëmje të zjarrtë në kryeqytet, të rrethuar nga miq të afërt, kokteje freskuese dhe atmosfera e ngrohtë e verës prishtinase.

E veshur me stil dhe me buzëqeshjen karakteristike, Dua Lipa ka tërhequr vëmendjen e të pranishmëve me prezencën e saj, ndërsa shijonte çdo moment në krahët e partnerit të saj.

Sipas dëshmitarëve, dyshja është dukur e relaksuar dhe e përkushtuar ndaj njëri-tjetrit, duke reflektuar një lidhje të fortë dhe të natyrshme.

Prania e saj në Prishtinë nuk ka kaluar pa u vënë re nga fansat dhe adhuruesit e shumtë, të cilët janë ndjerë të emocionuar që ylli me origjinë shqiptare ka zgjedhur pikërisht këtë qytet për të kaluar disa çaste personale.

Kjo vjen pak para ngjitjes së saj në skenën e madhe të festivalit “Sunny Hill 2025” ku do ajo do të performojë në mbrëmjen e parë të premten. /Telegrafi/

Continue Reading

Magazinë

Trishtim në botën e kinemasë: Aktori i njohur gjendet i pajetë në plazh

Published

on

Aktori izraelit Alon Aboutboul, i njohur për rolet e tij në filma si “The Dark Knight Rises” dhe “Rambo III”, ka ndërruar jetë në moshën 60-vjeçare.

Trupi i tij u gjet në plazhin HaBonim në Izraelin verior, pasi ai u rrëzua pak pasi doli nga deti. Paramedikët mbërritën menjëherë, por nuk mundën ta shpëtonin, pavarësisht përpjekjeve për më shumë se një orë.

Shkaku i vdekjes mbetet ende i paqartë. Aktori la pas bashkëshorten dhe katër fëmijët e tij.

Në karrierën e tij ndërkombëtare, Aboutboul u shfaq edhe në serialet “Snowfall”, “FBI: International”, “NCIS: Los Angeles” dhe “Hawaii Five-0”.

Roli i tij i fundit ishte në serialin “The German”, ku luante për tetë episode.

Continue Reading

Lifestyle

Fuqia e intuitës së femrës

Published

on

Intuita e një femre është shumë më pranë së vërtetës, se sa siguria e një mashkulli” – Rudyard Kipling

Ndoshta po mendoni se tema e intuitës nuk ka asgjë shkencore, që nuk është madje as një disiplinë që duhet marrë në konsideratë. Nëse ndalemi një çast për të menduar, do të kuptojmë se shumicën e vendimeve i marrim në mënyrë të pandërgjegjshme. Jo vetëm: studimet mbështesin idenë që para se ndërgjegjja të vlerësojë objektivisht një mundësi me po-të dhe jo-të e saj, pjesa e pandërgjegjshme e trurit e ka marrë vendimin duke u bazuar tek intuita. Përse ndodh kjo?

Bazohemi më shumë te ndjenjat sesa te racionaliteti? Në të vërtetë është tamam kështu. Intuita, parandjenja, shqisa e gjashtë, janë sinonime për të përshkruar tentativën e njeriut për ta drejtuar vëmendjen drejt faktit të caktuar, një rrethane, mbi çdo gjë a person, për të kuptuar pa asnjë gabim të vërtetën.

INTUITA DHE TRURI I PANDËRGJEGJSHËM

Një familjar i juaji ndihet pa qejf nga një sëmundje me shenja të çuditshme, që e bëjnë të vështirë përcaktimin e një diagnoze. Shkoni te specialisti, që ju vë përballë dy mundësive: të vendosni të dhënat në një kompjuter të sofistikuar, i cili do t’ju tregojë hapat që duhet të ndiqni për të kuruar të afërmin ose t’i besoni mjekut me karrierë të gjatë. Cilën mundësi do të ndiqni? Sigurisht që preferoni mjekun. Ndonjëherë nuk na shërben inteligjenca e bazuar mbi analizën e logjikën: i besojmë “intuitës” për mjekun, i cili nëpërmjet vëzhgimit, përvojës dhe ndjesive rreth kësaj çështjeje do të japë një zgjidhje.

Jeni në shtrat dhe papritmas, nga hiçgjëja vjen ndjesia e paparashikuar. Jeni të çlodhur e truri ju dhuron një imazh të papritur. Nga doli kjo gjë? Nuk bëhet fjalë për arsyetim logjik e të peshuar mirë: është më shumë ndjesi, intuitë që del papritur nga pjesa e pandëgjegjshme e trurit. Por, nga se është i përbërë truri i pandërgjegjshëm? Intuitat dalin nga përvojat e magazinuara në tru, nga gjithçka që kemi përjetuar, qofshin këto suksese apo dështime.

RËNDËSIA E INTUITËS

Një përgjigje që truri na jep kur ndodhemi përballë një dileme apo pavendosmërie. Nëse do të bënim sforcim logjik, duke plotësuar analiza racionale sa herë që jemi të dyzuar, do të kemi nevojë për kohë dhe energji. Iidetë tona janë emotive, ose “i ndjejmë”, pak herë i analizojmë nëpërmjet mendimit të peshuar. Dimensionet i shtyjnë ekspertë të fushës të hetojnë studiojnë si është e mundur që agjentët që lëvizin fijet e ekonomive arrijnë të marrin vendimet në punë.

Ndoshta ata udhëhiqen nga ndjenjat dhe interesat pa vënë në punë logjikën për të marrë vendime. Mund të pyesim, nëse është pozitive apo jo ta lëmë veten të udhëhiqemi nga intuita. Jeta jonë është me momente të tilla, ku zemra na ka bërë të ndjekim një rrugë a një tjetër… Duhet të themi se vendimet e pandërgjegjshme, janë të lidhura me atë çka jemi, me personalitetin e me vlerat tona. Sipas ekspertëve, intuita më e mirë shfaqet në momentet e relaksit, kur mendja është më e kthjellët dhe e çlodhur. Frymëzimi dhe idetë shfaqen vetë gjatë natës, larg stresit dhe tensioneve. Duhet vetëm të dimë t’i dëgjojmë.

PËRMIRËSONI PERCEPTIMIN

Mund të kuptojmë e perceptojmë rrethanat dhe ngjarjet nëpërmjet perceptimit të drejtpërdrejtë, asaj çka kuptojmë nga të tjerët dhe nëpërmjet intuitës.

Perceptimi na ndihmon qartësisht me situatën, ajo çka kuptojmë na lejon të marrim informata të përgjithshme, që jo gjithmonë i përkasin së vërtetës, dhe na përballin me rrezikun e informacioneve jo të sakta. Perceptimi i drejtpërdrejtë mund të jetë i besueshëm, me kusht që mendja të jetë e lirë nga paragjykimet e të reflektojë në harmoni mbi atë që është parë e dëgjuar, ndërsa mendimet që krijojmë nga të tjerët, ato indirekte, nuk janë të çliruara nga paragjykimet.

Ndaj këshilla jonë është: mos krijoni mendime, vlerësime apo këndvështrime duke u bazuar në faktet që ju referojnë të tjerët. Ajo që perceptojmë mbi ngjarjet dhe rrethanat, provokon te ne reagime që gjenerojnë mendime dhe veprime.

Continue Reading

Të kërkuara