Kulturë

Pse disa njerëz shohin fantazma, sipas shkencës

A janë fantazmat e vërteta?

Published

on

A janë fantazmat e vërteta? Varet. Shkenca aktuale nuk mund të provojë se ka shpirtra që ecin nëpër mure ose që pëshpërisin poshtë dyshemesë. Këta faktorë mendorë dhe fizikë mund të jenë përgjegjës për pothuajse çdo dukuri rrëqethëse, sipas shkencës.

Njerëzit duan të besojnë

Falë rrëfenjave, librave, filmave etj., detajet drithëruese për fantazmat mund të depërtojnë në nënndergjegjen tonë edhe pa asnjë takim të mbinatyrshëm në jetën reale. Kjo gjë e nxit mendjen tonë të mendojë për fantazmat sa herë që dëgjojmë një dërrasë dyshemeje të kërcasë ose ndiejmë një të dridhur të papritur.

Ne kemi evoluar për të marrë sinjale nga bota e jashtme për t’u shpëtuar kërcënimeve, kështu që shumë situata mund të na bëjnë të shohim gjëra që nuk janë aty.

Në vitet 1990, psikologët në Universitetin e Illinois në Springfield zhvilluan një tur me dy grupe njerëzish, duke i thënë vetëm një grupi se po hetonin fantazmat. Sigurisht, ata që ishin të informuar për specifikat e turit kishin shumë më tepër gjasa të raportonin emocione të forta dhe dukuri të çuditshme.

Më mirë të mos rrezikoni

Është e lehtë të shpërfillësh nocionin e aktivitetit paranormal në mes të ditës, por gjithçka ndryshon kur shkon në një bodrum të errët. Mjediset e panjohura dhe kërcënuese i rrisin instinktet tona të mbijetesës në një shkallë të lartë. Evolucioni ka treguar se njerëzit që mendonin “më mirë të sigurt se të përfundoj,ë keq” kishin më shumë gjasa të mbijetonin. Por kjo prirje mund të na bëjë të ndiejmë praninë e dikujt edhe kur jemi vetëm. Vetë pasiguria nxit faktorin e frikës.

Ju duhet pak shoqëri

Hulumtimet sugjerojnë se truri mund të thërrasë shpirtrat si një mjet për të përballuar traumat, veçanërisht dhimbjen e humbjes së një personi të dashur. Ekspertët mendojnë se përvoja të tilla na ndihmojnë të përballemi me ngjarje të dhimbshme ose konfuze.

Vdekja nuk është shkaktari i vetëm për një “takim miqësor” me fantazmat. Studimet sugjerojnë se fëmijët që janë bullizuar ose janë ekspozuar ndaj situatave të rrezikshme kanë më shumë gjasa të kenë fantazi paranormale, një prirje që psikologët e kanë vënë re edhe te të rriturit me një histori të traumave të fëmijërisë.

Truri nuk është mirë

Për disa, dëgjimi i zërave ose përjetimi i një vizioni mund të jetë një tregues i hershëm i çrregullimeve mendore. Disa prova madje sugjerojnë se njerëzit me çrregullime themelore të trurit priren të kenë konfrontime paranormale që janë më intensive dhe negative.

Edhe tek ata pa sëmundje mendore, ndryshimet e përkohshme në aktivitetin e trurit mund të çojnë në përvoja paranormale (për shembull marrja e drogat psikoaktive). Për më tepër, psikiatrit kanë konsideruar që shumë përvoja kanë ndodhur si rezultat i paralizës së gjumit (një gjendje ku mendohet se truri gjendet midis fazës së vetëdijes dhe pavetëdijes gjatë cikleve të gjumit).

Rreth 50% e individëve me sëmundjen e Parkinsonit raportojnë se halucinacionet janë një nga simptomat që ata përjetojnë dhe këto halucinacione ndonjëherë shfaqen në formën e fantazmave ose qenieve të tjera të mbinatyrshme.

Jeni në vendin e gabuar në kohën e gabuar

Situata të ndryshme mund të manipulojnë lehtësisht shqisat tona për të parë atë që nuk është aty.

Mendja po ju bën rreng

Vitet e fundit, neurologët kanë identifikuar bazat e mundshme për ndjenjën që dikush ose diçka po na ndjek. Hulumtimet sugjerojnë se konvulsionet në lobin temporal – zona që përpunon kujtesën vizuale dhe gjuhën e folur – mund të nxisin shikimin e fantazmave. Çrregullimet elektrike në këtë zonë të trurit mund të na bëjnë të ndihemi të lidhur me sferat e “botës tjetër”.

Pacientët që kanë një histori të problemeve të tilla kanë më shumë gjasa të raportojnë besime paranormale. Për më tepër, përvojat e mbinatyrshme priren të ndodhin midis orës 2 të mëngjesit dhe 4 të mëngjesit, gjë që disa studime sugjerojnë se është kur këto kriza ndodhin më shpesh.

Besohet se halucinacionet e raportuara shpesh nga alpinistët në lartësi të mëdha, eksploruesit polarë dhe marinarët e vetmuar mund të lidhen nga ndryshimet në kiminë e trurit të shkaktuar nga faktorë të tillë si hipotermia, nivelet e ulëta të oksigjenit dhe izolimi social.

Shtojcë

Shumica e studiuesve pajtohen se skeptikët nuk duhet të jenë shumë kritikë ndaj njerëzve që kanë këto besime. Në fund të fundit, një studim ka zbuluar se bestytnitë e ndryshme mund të rrisin performancën në një sërë aftësish. Është e lehtë të mendosh për veten si ai personi racional, por ka shumë faktorë që ndikojnë dhe njerëzit janë të ndryshëm.

Burimet:

· “Why Certain People See Ghosts While Others Don’t” – Frank McAndrew / Psycholody Today

· “Psychology: The truth about the paranormal” – David Robson / BBC Future

· “Why do we see ghosts” / Popular Science

Anabel.al

Continue Reading

Kulturë

Kongresi i Lushnjës, mbrojtësi i integritetit territorial të Shqipërisë

Published

on

Më 31 janar 1920, përfunduan punimet e Kongresit të Lushnjës, një ngjarje historike që luajti një rol të rëndësishëm në ruajtjen e integritetit territorial të Shqipërisë pas mbarimit të Luftës së Parë Botërore. Kongresi u mbajt në një kohë kur shteti shqiptar ishte në rrezik nga copëtimi territorial, për shkak të vendimeve të marrë nga Konferenca e Paqes në Paris, dhe kërcënimeve të mundshme nga fuqitë e huaja.

Më 21 janar 1920, në Lushnjë u mblodhën dhjetëra përfaqësues nga të gjitha trojet shqiptare për të diskutuar për fatin e kombit dhe për të siguruar sovranitetin e Shqipërisë. Kongresi ishte një mundësi për të ripohuar pavarësinë e shtetit shqiptar dhe për të kundërshtuar kufizimet që mund të vendoseshin nga jashtë. Ai kishte për qëllim mbrojtjen e integritetit territorial dhe të ardhmen e shtetit shqiptar në një periudhë pasigurie dhe tensionesh ndërkombëtare.

Në krye të Kongresit të Lushnjës u zgjodh Aqif Biçakçiu, me nënkryetar Sotir Peci dhe sekretarë Kostaq Kota e Ferid Vokopola. Gjatë punimeve të kongresit, një nga diskutimet kryesore ishte përgatitja e një note proteste ndaj qëndrimeve të Konferencës së Paqes mbi kufijtë e Shqipërisë, një hap i rëndësishëm për të demonstruar kundërshtimin ndaj vendimeve të mundshme që cenonin integritetin e vendit.

Kongresi miratoi një akt kushtetues që ripohon sovranitetin e Shqipërisë dhe emëroi një qeveri të re, me Sulejman Delvinën si kryeministër. Ai gjithashtu zgjodhi organet më të larta të shtetit, si Këshillin e Lartë dhe Këshillin Kombëtar, që do të ushtronin funksionet e shtetit derisa të vendoseshin strukturat përfundimtare të regjimit.

Kongresi i Lushnjës është konsideruar një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë e kombit shqiptar, pasi shënoi një moment të rëndësishëm në mbrojtjen e pavarësisë dhe sovranitetit të Shqipërisë në një periudhë të pasluftës, kur vendi ishte në një gjendje të brishtë politike dhe territoriale. Ai e forcoi shtetin shqiptar dhe kontribuoi në konsolidimin e pavarësisë së tij./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

Sezoni i tretë i “Squid Game”: Ja data kur do të publikohet

Published

on

“Squid Game” rikthehet për një raund të fundit lojërash! Netflix njoftoi se pjesa e tretë dhe e fundit e shumëpritur e thrillerit korean do të kthehet në ekran më 27 qershor 2025.

“Squid Game”, i cili mbetet seriali më i njohur së fundmi, do të vazhdojë aty ku u la në sezonin 2, me Gi-hun ( Lee Jung-jae ) duke vajtuar për humbjen e mikut të tij më të mirë, Jung-bae (Lee Seo-hwan) dhe “I shtyrë në dëshpërim të plotë nga The Front Man (Lee Byung-hun), i cili po fshihte identitetin e tij të vërtetë për të depërtuar në lojë,” lexon përmbledhja zyrtare.

“Gi-hun këmbëngul me qëllimin e tij për t’i dhënë fund lojës, ndërsa Front Man vazhdon lëvizjen e tij të radhës dhe zgjedhjet e lojtarëve të mbijetuar do të çojnë në pasoja më të rënda me çdo raund,” vazhdon ai. “A mund të shpresojmë për njerëzimin në realitetet më mizore? Fansat në të gjithë botën po numërojnë ditët derisa të zbulohet përgjigja përfundimtare.”

Megjithëse një trailer për sezonin 3 ende nuk është publikuar, Netflix ndau një teaser 15 sekondësh me fansat në X në janar 2025.

Klipi i shkurtër zbuloi një personazh të ri: Chul-su – një homolog mashkull i kukullës së tmerrshme vrasëse Young-hee.

Dy sezonet e para të Squid Game janë të disponueshme për t’u transmetuar në Netflix.

Burimi: People

Continue Reading

Kulturë

”Sekreti i sekreteve” romani i ri i Dan Brown

Published

on

Në 9 shtator 2025, botuesit do të nxjerrin në qarkullim një nga romanet më të pritura të vitit, Sekreti i sekreteve (“The Secret of Secrets”), vepra e re e autorit të njohur Dan Brown. Ky roman, që do të publikohet njëkohësisht në 17 vende të botës, e ndjek sërish protagonistin më të famshëm të Brown-it, profesori i historisë së artit dhe simbolistit të Harvardit, Robert Langdon, i njohur nga bestselleri i tij i jashtëzakonshëm Kodi i Da Vinçit. Ky rikthim i Langdon-it premton të jetë më i thellë, më emocionues dhe më intrigues se kurrë, duke e mbajtur lexuesin në tension deri në faqen e fundit.

Në këtë vepër të re, Langdoni niset për në Pragë, ku do të marrë pjesë në një konferencë organizuar nga Katherine Solomon, një eksperte e shquar në fushën e shkencës noetike – një disiplinë që shqyrton natyrën e ndërgjegjes dhe fuqinë e mendjes njerëzore. Katherine është gati të publikoje një libër që përmban zbulime revolucionare rreth ndërgjegjes, që pritet të sfidojnë dhe ndryshojnë tërësisht besimet dhe kuptimet tradicionale të botës. Por, ashtu si çdo histori e vërtetë e Dan Brown-it, ndodhin ngjarje të papritura dhe tronditëse. Një vrasje brutale dhe misterioze shpërthen papritmas në jetën e protagonistëve, duke hapur dyert për një kaos të paimagjinueshëm. Katherine Solomon zhduket papritur, dhe dorëshkrimi i saj i vlerësuar shumë përmban të vërteta që mund të ndryshojnë gjithçka që dimë për njeriun dhe universin.

Kjo ngjarje e çuditshme e nxjerr Langdon-in në një udhëtim të rrezikshëm, ku ai përballet me një organizatë të fuqishme dhe sekrete, të mbështetur në mistere të lashta, por gjithashtu me teknologjinë dhe neuroshkencën më të fundit. Në një kërkim për të shpëtuar Katherine dhe për të zbuluar të vërtetën që fshihet pas projektit të saj, Langdon udhëton nëpër qytete të ndryshme, si Londra dhe Nju Jork, ku misteret dhe ngjarjet mbeten të fshehura në hijet e historisë dhe shkencës.

Në një përplasje mes botëve të shkencës futuriste dhe atyre të legjendave të lashta mistike, Sekreti i sekreteve sjell një komplot të papritur, i cili shkon përtej çdo pritjeje dhe mbështetet në një kompleksitet të thellë psikologjik dhe intelektual. Çdo faqe e romanit është një labirint ku çdo hap mund të hapë një të vërtetë të re, dhe çdo zgjedhje mund të ketë pasoja të pandërprera.

Misteri që rrethon projektin e sekret të Solomon është i lidhur ngushtë me qytetin e Pragës, që siç e ka përshkruar Brown-i, është një qytet magjik dhe mbushur me histori, dhe një mjedis perfekt për të mbajtur një histori të tillë plot të papritura. Ndërsa Langdon futet më thellë në këtë botë të errët dhe të ndërlikuar, ai zbulon një të vërtetë tronditëse që mund të ndihmojë në ndryshimin e mënyrës se si shohim dhe kuptojmë mendjen njerëzore.

Sekreti i sekreteve është një roman që mbush mendjen dhe shpirtin me pasiguri, duke shtruar pyetje mbi natyrën e ndërgjegjes dhe mundësitë e pafundme të njohurive që ende mbeten të fshehura nga njeriu. Me një përzierje të artë mes së kaluarës dhe së ardhmes, mes mitologjisë dhe shkencës moderne, ky roman është një udhëtim i pashmangshëm për çdo adhurues të mendimit të thellë dhe mistereve që sfidojnë çdo kufi të njohur./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

Justin Timberalke feston ditëlindjen, mbush 44 vite jetë

Published

on

Justin Timberlake është një artist i njohur i shumë hiteve që dëgjohen akoma si ditën e parë.

Këngëtar, producent, tekstshkrues dhe aktor i disa roleve ku dallohen: Branch in Trolls Holiday in Harmony (2021) dhe Trolls Band Together.

Ai sot me 31 janar paska një datë më të veçantë të shënuar në kalendar, Justin feston ditëlindjen.

Krijuesi i ‘Mirrors’, mbush 44 vite jetë.

Përndryshe, Justin ishte i martuar me Jessica Biel, pas disa vitesh romancë por që lidhja nuk zgjati shumë e në dhjetor të vitit 2024 çifti i dikurshëm pati bërë kërkesë për ndarje. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara