Kuriozitete

Pse disa njerëz e kanë më të lehtë lumturinë kurse të tjerët më të vështirë? Ja çfarë thotë shkenca

Hulumtimet tregojnë se më të palumturit janë ata njerëz që duan të gjejnë lumturinë e tyre me të gjitha forcat.

Published

on

A pyesni herë pas here nëse jeni vërtet, thellë brenda vetes, i lumtur? Një mënyrë jetese e zënë na pengon të ndalemi, të marrim frymë thellë dhe të bëjmë një analizë të vogël të ndjenjave tona.

Bota e sotme e psikologjisë po lulëzon me këshilla dhe trika të ndryshëm për vetëndihmë. Njerëzit lexojnë libra, shikojnë filma, meditojnë dhe pushojnë në mënyra të ndryshme për të mësuar vetëdijen, për të gjetur lumturinë dhe për të sjellë më shumë gëzim në jetën e tyre.

Interneti është plot me këshilla se si të qëndroni pozitivë dhe ato janë më të disponueshme se kurrë. Prandaj përfundimi është se njerëzit sot janë më të lumtur se më parë, sepse recetat e lumturisë janë në një vend më të dukshëm. Megjithatë, nuk ka shumë të vërteta në këtë përfundim. Normat e depresionit, ankthit dhe çrregullimeve të tjera po rriten në mbarë botën dhe lumturia duket të jetë më e vështirë për t’u gjetur sa më shumë që dimë për të.

Gjithashtu, hulumtimet tregojnë se më të palumturit janë ata njerëz që duan të gjejnë lumturinë e tyre me të gjitha forcat. Ky kërkim i dëshpëron ata, veçanërisht nëse janë të vetëdijshëm se sa përpjekje kanë investuar në këtë kërkim dhe nuk kanë marrë asnjë rezultat.

Vështirësitë me të cilat përballen njerëzit e pakënaqur mund të shpjegohen nga shkenca. Ja se si shkenca ka shpjeguar pse është më e lehtë për disa njerëz dhe më e vështirë për të tjerët të gjejnë lumturinë.

1. Fati

Ky koncept u prezantua për herë të parë në vitin 2005 në një studim të quajtur “Ndjekja e lumturisë: Arkitektura e ndryshimit të qëndrueshëm”. Vepra mori kritika të shumta pas publikimit. Disa menduan se koncepti ishte i mrekullueshëm, ndërsa të tjerë menduan se nuk ishte një shabllon që mund të përdoret nga të gjithë njerëzit.

Sipas hulumtimeve, 50 për qind e lumturisë përcaktohet nga gjenetika, 40 për qind varet nga aktivitetet dhe sjellja e një personi dhe 10 për qind bazohet në rrethanat aktuale në të cilat ndodheni. Koncepti shpjegoi se njerëzit janë përgjegjës për lumturinë e tyre, por në të njëjtën kohë ai nxori një element kritik.

Psikologët besojnë se është e gabuar të fajësosh një person të pakënaqur për fatkeqësinë e tij dhe pikërisht ky është thelbi i këtij koncepti. Nëse jemi të lumtur – e meritojmë vetë. Nëse jemi të pakënaqur – ne gjithashtu duhet të fajësojmë veten.

2. Kultivimi i lumturisë dhe natyra e saj

Gjenet ndikojnë fuqishëm në veprimet tona, thotë shkenca. Për shembull, fëmijët introvertë e kanë të vështirë të bëjnë miq, gjë që në fund i bën ata të jenë të pakënaqur. Rrethanat tona mund të ndikojnë gjithashtu në gjenet tona. Për shembull, foshnjat e lindura në pjesë të varfra të botës janë më të vegjël, pavarësisht nga gjenetika e prindërve të tyre.

Hulumtimet tregojnë se ndjeshmëria e mjedisit ku ndodhemi pothuajse mund të injorohet në studimin e kësaj teme. Njerëzit që janë të ekspozuar ndaj të njëjtave situata zakonisht i trajtojnë ato ndryshe. Disa janë më të ndjeshëm dhe disa më të ashpër, ndaj nuk mund të themi se lumturia varet nga rrethanat në të cilat ndodhemi.

Gjetja e lumturisë nuk është e njëjta sfidë për çdo person. Disa do të luftojnë më shumë se të tjerët, dhe disa do të presin që fati të bjerë nga qielli. Kjo do të thotë se lumturia ende varet më shumë nga ne sesa nga konteksti në të cilin gjendemi.

3. Kapërcimi i disa veçorive të edukimit

Ne nuk mund ta ndryshojmë gjenetikën, por mund të ndryshojmë disa aspekte të edukimit që mendojmë se mund të jenë një frenë për të gjetur lumturinë. Disa njerëz e kanë të vështirë të njohin veprimet që i pengojnë, pastaj reagojnë dhe përgatisin territorin emocional për të gjetur lumturinë.

Njohja e veprimeve që na pengojnë të jemi të lumtur dhe të punojmë për ndryshimin është një ndërmarrje jashtëzakonisht e vështirë. Ai përfshin shumë vetë-kuptim dhe një analizë të thellë të emocioneve të veta. Kjo mund të jetë shumë e dhimbshme për njerëzit që kanë përjetuar trauma të jetës.

Për të gjetur lumturinë, duhet:

Lëreni të shkuarën. E kaluara, veçanërisht fëmijëria, i jep formë jetës sonë. Ju mund ta gjeni lumturinë vetëm nëse e lini të kaluarën aty ku i takon dhe punoni në të tashmen për ta bërë të ardhmen më të mirë.

Largohuni nga frika. Gjërat që ju kanë dëmtuar në të kaluarën kanë formësuar mendimet, impulset dhe veprimet tuaja. Gjetja e lumturisë kërkon të heqësh qafe frikën në të njëjtën mënyrë që duhet të heqësh dorë nga e kaluara.

Ulni vetëkritikën. Jepini vetes më shumë dashuri. Aftësia për të pasur një vetëvlerësim të mirë është thelbësore për zhvillimin personal, i cili në fund të fundit sjell lumturi. Ne jemi kritikët tanë më të ashpër dhe për të qenë të lumtur, duhet të jemi më të sjellshëm me veten.

Zhvilloni mirënjohjen. Ata që kishin fëmijëri të vështira nuk zhvillojnë ndjenja mirënjohjeje në të njëjtën masë si ata që ishin fëmijë të lumtur, thotë studimi. Vlerësimi i rregullt për veten dhe gjithçka rreth jush ju ndihmon të gjeni lumturinë.

Gjeni frymëzim. Edhe pse çdo situatë është e veçantë dhe është e vështirë të përsërisësh lumturinë e dikujt tjetër në jetën tënde, ka shumë shembuj të njerëzve të guximshëm në botë që u ngritën nga hiri si një feniks. Dëgjoni historitë e tyre. Lumturia mund të jetë afër qoshes. Sigurisht, në varësi të asaj që ju bën të lumtur./KP

Kuriozitete

Fakte interesante nga ballkoni i famshëm i Juliet

Published

on

Qyteti më romantik në Itali dhe padyshim një nga vendet më të bukura është Verona. Ky lokacion është një destinacion kryesor për shumë udhëtarë që e vizitojnë.

Në sajë të William Shakespeare, duke vendosur “Romeo dhe Julieta” në qytet, Verona u bë qyteti më i parapëlqyeri për të gjithë vizitorët, për këtë arsye, nuk ka vizitë në Verona pa një ndalesë nga ballkoni i famshëm i Juliet.

Para se ju vizitoni këtë vend romantik, po ju japim disa fakte interesante për këtë vend:

  • Shtëpia është blerë nga familja Cappello në vitin 1905. Falë ngjashmërisë së mbiemrit në Juliet-së në lojë, qyteti deklaroi se ajo ishte, në fakt, shtëpia e Juliet. Kështu u bë një tërheqje e famshme, por e vërteta është se ajo kurrë nuk ka jetuar atje.
  • Shtëpia është themeluar që në shek 14 dhe është shembull i bukur i arkitekturës Gotike.
  • Ballkoni i cili Julieta merrte serenata nga Romeo nuk është ballkon i vërtet, është krijuar për t`u përshatur mirë me origjinalin.
  • Aty gjendet një statujë e Julietës, gojëdhëna është se nëse vizitorët prekin gjoksin e saj, kjo ju sjelli atyre fat në gjetjen e dashurisë.
  • Një tjetër fakt është që nëse lini shënime dashurie brenda, kjo dashuri zgjat përgjithmonë, prandaj kjo shtëpi është e mbulur në çdo cep të saj me shënime dashurie.
  • Edhe në ditët e sotme egziston në këtë vend një staf të quajtur si sekretaret e Julietës ku i japin përgjigje të gjithë pyetjeve që u vinë nga gjithë bota, pra japim këshilla dashurie.
  • Dhomat në shtëpi janë të zbukuruar me copa nga koha e Romeo e Julieta, që vizitorët të kenë ndjenjën si jeta ishte në atë periudhë.

Përndryshe, çdo vit ky qytet mirëpret qindra dhe mijëra vizitorë të cilët janë të mahnitur nga bukuria dhe të interesuar për të mësuar më shumë rreth vendit të Romeos dhe Julietës. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Del në ankand kopja 237 vjeçare e Kushtetutës së SHBA-së

Published

on

Gjendet një kopje e rrallë e Kushtetutës së SHBA-së e vitit 1787, e fshehur brenda një kabineti në Karolinën e Veriut.

Kjo kopje, e vetmja e llojit të saj, do të dalë në shitje nga shtëpia e ankandeve, Brunk, më 28 shtator në Asheville, me një ofertë minimale prej 1 milionë dollarë.

Kjo kopje 237 vjeçare u shtyp pasi Konventa Kushtetuese miratoi kuadrin e propozuar të qeverisë së kombit në vitin 1787 dhe ajo u ratifikua nga Kongresi i qeverisë së parë amerikane joefektive nën Nenet e Konfederatës, duke kërkuar që ata ta dërgonin atë në shtetet për t’u ratifikuar nga populli.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Publikohet studimi që zbulon se sa të vjetra janë unazat e Saturnit

Published

on

Hulumtimet e reja sugjerojnë se unazat e Saturnit mund të jenë më të vjetra sesa duken – ndoshta po aq të vjetra sa planeti.

Në vend që të jenë 400 milionë vjeçare siç mendohet zakonisht, unazat e akullta dhe vezulluese mund të jenë rreth 4.5 miliardë vjet të vjetra ashtu si Saturni, sipas një ekipi nga Japonia.

Unazat e Saturnit mendohet të jenë midis 100 dhe 400 milionë vjet të vjetra bazuar në më shumë se një dekadë vëzhgimesh nga anija kozmike Cassini e NASA-s, shkruan AP, përcjell Telegrafi.

Imazhet nga Cassini nuk treguan asnjë provë të ndonjë errësimi të unazave nga ndikimi i mikrometeoroideve, duke i shtyrë shkencëtarët të konkludojnë se unazat u formuan shumë kohë më parë sesa mendohet.

Ryuki Hyodo i Institutit të Shkencave të Tokios dhe ekipi i tij thanë se është e mundur që unazat e Saturnit mund të jenë diku midis dy moshave ekstreme.

Rezultatet e tyre shfaqen në revistën Nature Geoscience.

Continue Reading

Kuriozitete

Fakte interesante nga Mona Liza

Published

on

Buzëqeshja misterioze dhe magjepsëse e kanë bërë “Mona Lizën” një prej femrave më të famshme në historinë botërore. Nuk është për t’u habitur që piktura ose më mirë të themi portreti më i famshëm në botë është punuar nga një autor si Leonardo da Vinçi.

Krahas zotësisë së tij si piktor njihet edhe si arkitekt, shpikës, skulptor, dijetar, matematikan, dhe inxhinier. Duke qenë se kjo është piktura më e famshme e të gjitha kohërave s’do mend që e ka edhe histori të pasur.

Në vijim mund t’i gjeni disa fakte që mbase nuk i keni ditur për këtë portret të famshëm.

Pikë së pari, Mona Liza nuk është emri i gruas në pikturë, në të është paraqitur portreti i Lisa Gherardini del Giocondo, të cilin e kishte porositur bashkëshorti Francesco del Giocondo. Që këtej rrjedh emri i saj më pak i njohur La Gioconda. Emërtimi Mona Liza (siç e quajnë italianët) e ka kuptimin e ‘Zonja Ime Liza’ (My Lady Lisa).

Napoloni ka qenë i dashuruar në Mona Lizën, e më pas një pasardhëse. Piktura e Mona Lizës kohë ka qenë e varur në dhomën e gjumit të perandorit francez, dhe thuher se ai kalonte orë të tëra duke e parë pikturën e duke shijuar bukurinë e Mona Lizës.

Për shkak të magjepsjes së tij, Napoloni u dashurua në bukuroshen italiane Teresa Guadagni, që ishte pasardhëse e Lisa Gherardini.

Piktura e Mona Lizës është e vogël. Ndikimi i Mona Lizës në kulturë është i jashtëzakonshëm, vetë piktura është më e vogël se sa shumica e njerëzve e mendojnë. Dimensionet e kësaj pikture me ngjyra vaji në dru janë 76,8 x 53 centimetra, ndërsa ajo peshon rreth tetë kilogramë.

Vetullat e Mona Lizës janë temë diskutimi, pati pohime që ajo s’ka vetulla, sepse pjesëtaret e shtresës së lartë sipas modës së kohës i fshihnin a hiqnin. Të tjerët ngulin këmbë që mos ekzistimi i vetullave është dëshmi që kemi të bëjmë me kryevepër të papërfunduar. Pas skanimeve të detajuara digjitale, më 2007 u zbulua që da Vinçi e ka pikturuar Lizën me vetulla dhe qerpikë, por me kalimin e kohës janë zbehur e kanë rënë ‘viktimë’ e restaurimeve gjatë shekujve të kaluar.

Kur portreti i Mona Lizës u ekspozua për herë të parë në Muzeun e Luvrit (Louver) më 1815, i hipnotizoi shumë meshkuj, të cilët i çuan lule pikturës, i kushtuan këngë dhe i shkruan letra dashurie. Ata shkonin në Luvër për t’i parë sytë e kthjellët e plot zjarr.

Mona Liza ka adresën elektronike në të cilën ruhen letra të shumta të dashurisë që edhe sot e kësaj dite i pranon. Meshkujt kanë vdekur nga dashuria për të. Më 1852, Luc Maspero u hodh nga kati i katërt i hotelit në Paris. Në porosinë lamtumirës shkroi: “Me vite luftova në mënyrë të pashpresë me buzëqeshjen e saj. Më mirë do të vdes.” Më 1910, adhuruesi qëndroi para pikturës, e vrau veten me armë zjarri.

Mona Liza është e paçmueshme. Më 1960 ajo u dërgua në turne dhe gjatë kësaj kohe vlera e sigurimit të saj ishte njëqind milionë dollarë amerikan. Polica e sigurimit su pajtua kurrë, pasi shpenzimet ishin më të larta se sa shpenzimet e agjencisë më të mirë në botë për mbrojtje.

Pas shpërthimit të Luftës së Dytë Botërore, kujdestarët e Luvrit e fshehën Mona Lizën, nga frika se nazistët do ta përvetësonin atë për muzeun që Herman Goring planifikonte ta hapte në Linz. Piktura u ekspozua sërish në tetor të vitit 1947. Piktura është vendosur në një dhomë të posaçme në Luvër, në të cilën temperatura kontrollohet vazhdimisht, që piktura të qëndrojë në kushtet ideale.

Piktura gjendet edhe pas xhamit të blinduar që shërben për ta mbrojtur atë nga dëmtimet apo vjedhja. Portreti i Mona Lizës është sulmuar disa herë. Nëse e shikoni bërrylin e majtë të saj e vëreni dëmtimin që e ka shkaktuar boliviani Hugo Ungaza më 1956, pasi e gjuajti me gur.

Disa muaj më parë, një tjetër sulmues gjuajti acid në pikturë por, acidi e kapi vetëm pjesën e saj të poshtme. Për shkak të këtyre sulmeve, Liza u vendos pas xhamit të blinduar. Ky veprim u tregua efikas në vitin 2009 kur një turist i zemëruar rus, të cilit i ishte refuzuar shtetësia franceze, e hodhi një filxhan të kafesë në këtë pikturë. Piktori i famshëm Pablo Pikaso ishte i dyshuar për vjedhjen e Mona Lizës.

Mona Liza u vodh nga Luvri në vitin 1911. E tërë Franca e vajtoi këtë incident, kurse me mijëra njerëz shkuan në Luvër për të parë murin bosh ku kishte qenë piktura dhe linin lule dhe porosi si dhe dhurata të tjera lamtumire. Pas vjedhjes, Pablo Pikaso u mor në pyetje, sepse asokohe e kishte një dosje të hapur për shkak të blerjes së veprave të artit të vjedhura nga Luvri. Hajduti i vërtetë u kap më 1913. Ai ishte një ish-punëtor i Luvrit, Vincenzo Peruggio, nacionalist italian, i cili e nxori pikturën duke e fshehur nën kostumin e tij të punës.

Ai besonte që Mona Liza i përkiste Italisë dhe jo Francës. Pasi e kishte mbajtur të fshehur për dy vjet, Peruggio u arrestua gjatë tentimit për t’ia shitur Mona Lizën një tregtari të veprave të artit nga Firence. Kthimi i Mona Lizës në Luvër e frymëzoi një trend të modës.

Femrat filluan të vinin në fytyrë dhe në qafë pudër të verdhë si imitim të tenit të artë të Mona Lizës si dhe i lëviznin muskujt e fytyrës për të imituar buzëqeshjen e saj. Në kabaretë e Parisit, valltaret e veshura si La Joconde (emri francez për Mona Lizën) e vallëzonin vallen provokuese can-can (kan-kan). Mona Liza u largua nga Luvri si vepër arti, por u kthye si ikona e parë masive e artit.

Studimet e reja kanë dëshmuar që s’ndryshon buzëqeshja e Lizës por mendja e njeriut. Pyetja nëse ajo buzëqesh apo jo, për një kohë të gjatë i ka preokupuar historianët. Më 2000 shkencëtarja e neurologjisë, Dr. Margaret Livingstone e shpjegoi arsyen pse na duket se buzëqeshja e Monës ndryshon, varet nga cili këndvështrim shikohet portreti dhe mënyra si truri e përjeton pikturën – portretin e Mona Lizës.

Më 2005, piktura e Mona Lizës u analizua në Universitetin e Amsterdamit përmes një programi kompjuterik për njohjen e emocioneve. Në bazë të krahasimit të vijave të fytyrës (Syve dhe buzëve) është arritur në përfundimin që Mona Liza është 83 për qind e lumtur, 9 për qind e tmerruar, 6 për qind e frikësuar, dhe 2 për qind e zemëruar. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara