

Kuriozitete
Pse disa njerëz e kanë më të lehtë lumturinë kurse të tjerët më të vështirë? Ja çfarë thotë shkenca
Hulumtimet tregojnë se më të palumturit janë ata njerëz që duan të gjejnë lumturinë e tyre me të gjitha forcat.
Published
2 years agoon
By
UBT newsA pyesni herë pas here nëse jeni vërtet, thellë brenda vetes, i lumtur? Një mënyrë jetese e zënë na pengon të ndalemi, të marrim frymë thellë dhe të bëjmë një analizë të vogël të ndjenjave tona.
Bota e sotme e psikologjisë po lulëzon me këshilla dhe trika të ndryshëm për vetëndihmë. Njerëzit lexojnë libra, shikojnë filma, meditojnë dhe pushojnë në mënyra të ndryshme për të mësuar vetëdijen, për të gjetur lumturinë dhe për të sjellë më shumë gëzim në jetën e tyre.
Interneti është plot me këshilla se si të qëndroni pozitivë dhe ato janë më të disponueshme se kurrë. Prandaj përfundimi është se njerëzit sot janë më të lumtur se më parë, sepse recetat e lumturisë janë në një vend më të dukshëm. Megjithatë, nuk ka shumë të vërteta në këtë përfundim. Normat e depresionit, ankthit dhe çrregullimeve të tjera po rriten në mbarë botën dhe lumturia duket të jetë më e vështirë për t’u gjetur sa më shumë që dimë për të.
Gjithashtu, hulumtimet tregojnë se më të palumturit janë ata njerëz që duan të gjejnë lumturinë e tyre me të gjitha forcat. Ky kërkim i dëshpëron ata, veçanërisht nëse janë të vetëdijshëm se sa përpjekje kanë investuar në këtë kërkim dhe nuk kanë marrë asnjë rezultat.
Vështirësitë me të cilat përballen njerëzit e pakënaqur mund të shpjegohen nga shkenca. Ja se si shkenca ka shpjeguar pse është më e lehtë për disa njerëz dhe më e vështirë për të tjerët të gjejnë lumturinë.
1. Fati
Ky koncept u prezantua për herë të parë në vitin 2005 në një studim të quajtur “Ndjekja e lumturisë: Arkitektura e ndryshimit të qëndrueshëm”. Vepra mori kritika të shumta pas publikimit. Disa menduan se koncepti ishte i mrekullueshëm, ndërsa të tjerë menduan se nuk ishte një shabllon që mund të përdoret nga të gjithë njerëzit.
Sipas hulumtimeve, 50 për qind e lumturisë përcaktohet nga gjenetika, 40 për qind varet nga aktivitetet dhe sjellja e një personi dhe 10 për qind bazohet në rrethanat aktuale në të cilat ndodheni. Koncepti shpjegoi se njerëzit janë përgjegjës për lumturinë e tyre, por në të njëjtën kohë ai nxori një element kritik.
Psikologët besojnë se është e gabuar të fajësosh një person të pakënaqur për fatkeqësinë e tij dhe pikërisht ky është thelbi i këtij koncepti. Nëse jemi të lumtur – e meritojmë vetë. Nëse jemi të pakënaqur – ne gjithashtu duhet të fajësojmë veten.
2. Kultivimi i lumturisë dhe natyra e saj
Gjenet ndikojnë fuqishëm në veprimet tona, thotë shkenca. Për shembull, fëmijët introvertë e kanë të vështirë të bëjnë miq, gjë që në fund i bën ata të jenë të pakënaqur. Rrethanat tona mund të ndikojnë gjithashtu në gjenet tona. Për shembull, foshnjat e lindura në pjesë të varfra të botës janë më të vegjël, pavarësisht nga gjenetika e prindërve të tyre.
Hulumtimet tregojnë se ndjeshmëria e mjedisit ku ndodhemi pothuajse mund të injorohet në studimin e kësaj teme. Njerëzit që janë të ekspozuar ndaj të njëjtave situata zakonisht i trajtojnë ato ndryshe. Disa janë më të ndjeshëm dhe disa më të ashpër, ndaj nuk mund të themi se lumturia varet nga rrethanat në të cilat ndodhemi.
Gjetja e lumturisë nuk është e njëjta sfidë për çdo person. Disa do të luftojnë më shumë se të tjerët, dhe disa do të presin që fati të bjerë nga qielli. Kjo do të thotë se lumturia ende varet më shumë nga ne sesa nga konteksti në të cilin gjendemi.
3. Kapërcimi i disa veçorive të edukimit
Ne nuk mund ta ndryshojmë gjenetikën, por mund të ndryshojmë disa aspekte të edukimit që mendojmë se mund të jenë një frenë për të gjetur lumturinë. Disa njerëz e kanë të vështirë të njohin veprimet që i pengojnë, pastaj reagojnë dhe përgatisin territorin emocional për të gjetur lumturinë.
Njohja e veprimeve që na pengojnë të jemi të lumtur dhe të punojmë për ndryshimin është një ndërmarrje jashtëzakonisht e vështirë. Ai përfshin shumë vetë-kuptim dhe një analizë të thellë të emocioneve të veta. Kjo mund të jetë shumë e dhimbshme për njerëzit që kanë përjetuar trauma të jetës.
Për të gjetur lumturinë, duhet:
Lëreni të shkuarën. E kaluara, veçanërisht fëmijëria, i jep formë jetës sonë. Ju mund ta gjeni lumturinë vetëm nëse e lini të kaluarën aty ku i takon dhe punoni në të tashmen për ta bërë të ardhmen më të mirë.
Largohuni nga frika. Gjërat që ju kanë dëmtuar në të kaluarën kanë formësuar mendimet, impulset dhe veprimet tuaja. Gjetja e lumturisë kërkon të heqësh qafe frikën në të njëjtën mënyrë që duhet të heqësh dorë nga e kaluara.
Ulni vetëkritikën. Jepini vetes më shumë dashuri. Aftësia për të pasur një vetëvlerësim të mirë është thelbësore për zhvillimin personal, i cili në fund të fundit sjell lumturi. Ne jemi kritikët tanë më të ashpër dhe për të qenë të lumtur, duhet të jemi më të sjellshëm me veten.
Zhvilloni mirënjohjen. Ata që kishin fëmijëri të vështira nuk zhvillojnë ndjenja mirënjohjeje në të njëjtën masë si ata që ishin fëmijë të lumtur, thotë studimi. Vlerësimi i rregullt për veten dhe gjithçka rreth jush ju ndihmon të gjeni lumturinë.
Gjeni frymëzim. Edhe pse çdo situatë është e veçantë dhe është e vështirë të përsërisësh lumturinë e dikujt tjetër në jetën tënde, ka shumë shembuj të njerëzve të guximshëm në botë që u ngritën nga hiri si një feniks. Dëgjoni historitë e tyre. Lumturia mund të jetë afër qoshes. Sigurisht, në varësi të asaj që ju bën të lumtur./KP
Kuriozitete
Rrezik nga hapësira: Anija kozmike e periudhës sovjetike pritet të bjerë në Tokë
Published
16 hours agoon
May 8, 2025
Një pjesë e një anijeje kozmike të epokës sovjetike pritet të rrëzohet në Tokë këtë javë, pasi ka mbetur e bllokuar në orbitë për më shumë se gjysmë shekulli.
“Kosmos 482” u lansua më 1972 si pjesë e një misioni në Venus, por nuk doli nga orbita e ulët e Tokës dhe u nda në katër pjesë, sipas njoftimit të NASA-s, transmeton BBC. Një nga këto pjesë, që besohet të jetë sonda e uljes, pritet të rifuten në atmosferë rreth datës 10 maj dhe të paktën një pjesë e saj mund t’i mbijetojë udhëtimit pa u djegur.
Ka shumë gjëra që nuk dihen rreth rifutjes në atmosferë, përfshirë vendin ku mund të bjerë, por edhe nëse ndonjë prej tyre mbijeton, 70% e planetit është e mbuluar nga deti, kështu që nuk ka gjasa të shkaktojë dëme të konsiderueshme.
“Ka shumë më tepër gjasa që të fitoni lotarinë, sesa të prekeni nga kjo copë mbeturinash hapësinore”, ka deklaruar Stijn Lemmens, zyrtar i mbeturinave hapësinore në Agjencinë Evropiane të Hapësirës.
Kapsula e uljes është një objekt i fortë, sferik, rreth një metër i gjerë dhe peshon gati gjysmë ton, ajo ishte ndërtuar për t’i mbijetuar nxehtësisë dhe presionit ekstrem të atmosferës së Venusit, që do të thotë se ka një mburojë të fortë ndaj nxehtësisë dhe një strukturë të qëndrueshme.
Kjo është arsyeja pse ekspertët mendojnë se mund t’i mbijetojë një zbritjeje të pakontrolluar nëpër atmosferën e Tokës.
Sistemi i parashutave, i menduar fillimisht për të ngadalësuar zbritjen e anijes kozmike drejt Venusit është dëmtuar prej kohësh pas më shumë se 50 vjetësh në hapësirë. Potencialisht, pjesa e anijes kozmike mund të bjerë kudo, nga veriu i Londrës deri në Amerikë të Jugut.
Incidente të pakontrolluara të mbeturinave hapësinore kanë ndodhur edhe më parë.
Kuriozitete
Studim i ri: Puna nga shtëpia dëmton shëndetin e të rinjve
Published
3 days agoon
May 6, 2025
Puna nga shtëpia mund të jetë e dëmshme për shëndetin, pasi të rinjtë që punojnë nga shtëpia mund të bëjnë 30 minuta më pak aktivitet fizik çdo ditë, zbulon një studim i ri.
Një studim i njerëzve që fillojnë punën e tyre të parë tregoi se ata që shkojnë në zyrë marrin 28 minuta shtesë aktivitet fizik të moderuar çdo ditë, si ecje ose çiklizëm. Por, ata që punojnë nga shtëpia përjetojnë një rënie mesatare prej 32 minutash aktivitet fizik të moderuar në ditë.
Për të gjykuar se si fillimi i punës ndikon te aktiviteti fizik, gjumi dhe dieta e njerëzve, studiuesit analizuan të rinjtë në Mbretërinë e Bashkuar – të moshës 16 deri në 30 vjeç – të cilët morën pjesë në një anketë kombëtare familjare.
Vullnetarët raportuan statusin e punës çdo vit, çdo tre vjet, treguan sa ushtrime bënin gjatë një jave, kjo përfshin aktivitet fizik të moderuar, çiklizmi, aktivitet fizik intensiv, ngritja e peshave ose aerobiku. Studiuesit krahasuan 128 persona që punonin nga shtëpia me 3,000 që shkonin në zyrë ose vende të tjera pune.
Bazuar në analizë, rënia e aktivitetit fizik për ata që punonin nga shtëpia ishte ekuivalente me 32 minuta aktivitet të moderuar në ditë ose 16 minuta aktivitet intensiv në ditë.
Rritja e aktivitetit fizik mes të rinjve u pa kryesisht tek ata me punë gjysmë-rutine, si shoferë autobusësh dhe parukierë, si dhe tek ata me punë rutinë si pastrues ose kamarierë. Ndërkohë, ndryshime të vogla u vunë re tek ata që fillonin punë menaxheriale ose profesionale.
Rezultatet janë publikuar në International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity.
Dr. Eleanor Winpenny, autorja kryesore e studimit nga Universiteti i Kembrixhit, tani në Imperial College London, tha:
“Nëse duam të qëndrojmë të shëndetshëm gjatë jetës, duhet të kujtojmë se të qenit aktiv është një mënyrë e rëndësishme për të arritur këtë qëllim. Ata që punojnë nga shtëpia mund të konsiderojnë përfshirjen e aktivitetit fizik në ditën e tyre, për shembull duke bërë një shëtitje para ose pas punës, ose gjatë pushimit të drekës”.
Alena Oxenham, bashkëautore e studimit nga Universiteti i Kembrixhit, shtoi: “Fillimi i punës mund të ketë një ndikim të madh në stilin tonë të jetesës dhe sjelljet që mund të bëjnë një ndryshim në shëndetin tonë, nëse jo menjëherë, atëherë më vonë në jetë.
Megjithëse zbuluam se njerëzit priren të bëjnë më shumë aktivitet fizik kur fillojnë punën, që është një lajm i mirë, këto janë mesatare dhe disa njerëz – veçanërisht ata që punojnë nga shtëpia dhe, në një masë më të vogël, ata me punë zyre – mund të bëjnë më pak”.
Kuriozitete
Njerëzit e zgjuar zgjedhin vetminë për një arsye shumë interesante
Published
3 days agoon
May 5, 2025
Shumë njerëz besojnë se vetmia shkaktohet nga paaftësia për t’u socializuar apo mungesa e miqve. Por rezulton se edhe kur jemi të rrethuar nga miq dhe në turma njerëzisht, ne ende mund të ndihemi bosh dhe të vetmuar.
Vetmia nuk duket si një gjë e këndshme, nga studimet ndër vite, vërehet se njerëzit me IQ më të lartë kanë më pak gjasa të shoqërohen dhe se vetmia është një luks gjithnjë e më popullor.
Vetëm për shkak se dikujt i pëlqen të jetë vetëm, nuk do të thotë se është i vetmuar. Pra, a janë të lidhura inteligjenca dhe vetmia? A janë njerëzit e zgjuar më të vetmuar?
Nuk është e qartë, por ajo që është e dukshme është se njerëzit inteligjentë janë më të prirur ndaj stresit dhe stresi mund të shkaktojë vetminë.
Në këtë brez, gratë kanë pritshmëri të mëdha: të jenë tërheqëse, të afta, të kenë kohë për të lexuar libra për të përmirësuar veten dhe në të njëjtën kohë të kujdesen për pamjen e tyre.
Me këtë presion mbytës, gradualisht u shfaq dëshira për të qenë vetëm. Gjithnjë e më shumë vajza e gra duan të shkojnë në një udhëtim ku janë vetëm dhe nuk duhet të kënaqen apo të mbështeten te të tjerët apo ndonjë faktor tjetër ndikues.
Për më tepër, shkalla e rritjes së kërkesës për udhëtime të vetme ka bërë që shumë kompani ta përdorin atë si metodën e tyre kryesore të promovimit në vitet e fundit.
Prej shumë kohësh, beqaret janë cilësuar si të vetmuara, teksa rrallëherë shihni një mashkull që merr këto komente.
Burrat e gratë janë njësoj. Për ata që duan të takojnë njerëz të rinj, të pushojnë a të kenë liri, vetmia nuk është e frikshme.
Sot të rinjtë përfitojnë nga fundjava për t’u çlodhur dhe për të shkuar në udhëtime të shkurtra, me njerëz që takojnë për herë të parë. Kjo periudhë mund të jetë e shkurtër, por ndihmon në reduktimin e ankthit dhe ndjenjave të izolimit.
Dhe pas udhëtimit? Të gjithë ekspertët pajtohen se nuk është e nevojshme ta ndani udhëtimin tuaj me miqtë dhe familjen. Ju mund të ndani të njëjtat peizazhe të bukura, por ndjenjat janë diçka shumë personale dhe unike. Është ndërthurja e kuriozitetit, tolerancës, të panjohurës, që vetëm ju e ndjeni që e bën udhëtimin tuaj personal magjik.
Njerëzit e zgjuar shpesh vlerësojnë pavarësinë e tyre dhe mund të preferojnë të marrin vendime dhe të ndjekin rrugën e tyre pa presion ose ndikim nga jashtë.
Pa shpërqendrime, vetmia i lejon ata të eksplorojnë mundësitë në mënyrë të pavarur, të zbulojnë ide të reja dhe të ushtrojnë vullnetin e lirë pa mbikëqyrje. Kjo u jep atyre lirinë për të planifikuar jetën dhe për të ndjekur qëllimet e tyre me një ndjenjë të fortë kontrolli. Sigurisht, kjo vetmi nuk nënkupton tjetërsim nga marrëdhëniet shoqërore. Përkundrazi, këta njerëz e bëjnë praninë e tyre në turmë një luks të dukshëm që shumë e presin me padurim.
Është e rëndësishme të mbani mend se çdo person është unik dhe tendencat e tyre shpesh përcaktojnë pse ata preferojnë të jenë vetëm. Ndërsa disa njerëz shumë inteligjentë janë më produktivë dhe kreativë kur punojnë vetëm, disa njerëz të zgjuar mund të kuptojnë se të qenit pranë njerëzve të tjerë ndihmon në rritjen e motivimit të tyre dhe u siguron atyre informacione të rëndësishme.
Të jesh vetëm nuk do të thotë vetmi, njerëzit me inteligjencë të lartë mund të mbajnë ende marrëdhënie të forta dhe të shijojnë përfitimet e vetmisë pa sakrifikuar lidhjet kuptimplota me të tjerët. Është e rëndësishme të kuptohet se të qenit vetëm i lejon ata të përqendrohen thellë në punën dhe idetë e tyre, duke i lejuar të mendojnë në mënyrë kritike, objektive dhe kreative për çdo projekt që zgjedhin.
Kuriozitete
Shfaqet një njollë e madhe në diell, çfarë do të thotë për Tokën?
Published
4 days agoon
May 5, 2025
Astronomët po monitorojnë një pikë të madhe të errët në sipërfaqen e Diellit që mund të ndikojë në Tokë në ditët në vijim.
Brenda Culbertson nga Laboratori Jet Propulsion i NASA-s ka folur për njollën masive diellore të quajtur 4079 dhe çfarë mund të thotë për banorët në Tokë.
“Energjia nga 4079 është shumë e fortë, dhe ndërsa i afrohet qendrës së fytyrës diellore, ajo përballet drejtpërdrejt me Tokën”, tha Culbertson.
“Nëse ndodh ndonjë ndezje e madhe diellore ndërsa ajo është përballë Tokës, ne do të marrim një goditje të drejtpërdrejtë të energjisë diellore dhe grimcave diellore, duke shkaktuar një stuhi gjeomagnetike.”
Qendra e Parashikimit të Motit Hapësinor (SWPC) e Administratës Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike (NOAA) i përshkruan stuhitë gjeomagnetike si shqetësime të mëdha në magnetosferën e Tokës, të cilat mund të rezultojnë në rritjen e aktivitetit të dritave veriore/aurora borealis.
Njollat diellore mund të shpërthejnë në ngjarje të referuara si nxjerrje masive koronale (CME) të cilat dërgojnë grimcat diellore në hapësirë dhe me raste drejt Tokës, shkruan Yahoo News. Periudhat e stuhive gjeomagnetike veçanërisht intensive mund të rezultojnë në ndërprerje të teknologjisë.
“Një nga zonat më të mëdha të njollave diellore në historinë e regjistruar ndodhi 1-2 shtator 1859 prodhoi atë që quhet Ngjarja Carrington”, tha Culbertson.
“Ajo ishte një stuhi gjeomagnetike aq e fortë sa aurora u pa rreth Tokës, ndërpreu rrjetet elektrike, , madje thuhet se shkaktoi edhe zjarre.”
Njerëzit në SHBA dëshmuan ndikimin e një stuhie të fuqishme gjeomagnetike më 2024, të referuar si stuhia diellore Gannon, që solli dritat veriore në pjesë të Midwest.

Ish-partnerja e Liam Payne, Cheryl, trashëgon pasurinë e tij me vlerë 32.3 milionë dollarë

Ushqimet më të mira kundër fryrjes së stomakut

Kosova me Donjeta Sadikun dhe vëllezërit Bajoku në Kupën Botërore

LDK dorëzon kallëzime penale për anëtarët e Qeverisë në detyrë

Qëndrimi ulur për periudha të gjata rrit rrezikun për sëmundje kronike

Trump habit me veprimin: Punësoi yllin e reality show-t në muzeun e Holokaustit

UEFA vendos për lojtarin më të mirë të ndeshjes

Të mirat dhe “dëmet” nga konsumimi i fasuleve

Policia jep detaje për aksionin në disa lokacione në veri ku u zbulua punishtja e armëve, u arrestuan tre të dyshuar
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet4 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim