Kulturë

Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!

Published

on

Në ditën e dytë të Kuvendit Kombëtar për Gjuhën Shqipe, kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi, prezantoi me krenari Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe, një vepër monumentale që i kushtohet pasurimit dhe dokumentimit të pasurisë gjuhësore të shqipes. Ky fjalor, i cili është rezultat i një pune kërkimore dhe shkencore të shtrirë mbi katër vite, është hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me institucionet më të rëndësishme të gjuhësisë dhe albanologjisë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.

Nevoja për një fjalor të madh

Gjinushi theksoi se nevoja për një fjalor të madh të shqipes kishte lindur prej kohësh, pasi shqipja ishte një nga gjuhët e pakta që nuk dispononte një fjalor të tillë, përkundrejt gjuhëve të tjera evropiane. Ai e konsideroi këtë projekt si një hap të rëndësishëm në zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, që synon të përmbledhë në mënyrë të plotë dhe shkencore gjithë pasurinë leksikore të shqipes, duke pasqyruar zhvillimin e saj historik, kulturor dhe shoqëror.

Një bashkëpunim mbarëkombëtar

Kryetari i Akademisë së Shkencave u shpreh se ky projekt ishte një frymëzim i bashkëpunimit mbarëkombëtar, duke përfshirë ekspertë dhe akademikë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, dhe shqiptarët në diasporë, si dhe institucione shkencore nga Italia. Fjalori është një rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës, duke përfshirë gjithashtu një numër të madh institutesh dhe universititesh nga rajoni dhe më gjerë.

Për realizimin e këtij projekti, u ngrit një grup i përbërë nga 55 bashkautorë dhe 25 hartues, të udhëhequr nga një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë, që siguroi cilësinë shkencore të kësaj vepre. Po ashtu, për të mundësuar një punë të saktë dhe të shpejtë, u krijua një qendër e veçantë botimesh enciklopedike dhe albanologjike, e cila do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e mëtejshëm të fjalorit dhe të fushës së leksikografisë.

Përmbajtja dhe shtrirja e fjalorit

Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe është një vepër e përmasave të mëdha, e cila përfshin më shumë se 103.000 fjalë si fjalë-tituj, që janë më shumë se dy herë më shumë se në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe të vitit 1980. Pjesë e këtij fjalori janë rreth 5.000 emërtime të pathjeshta për realie, rreth 3.000 njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11.500 njësi frazeologjike, 1.400 shprehje të huaja të paasimiluara dhe 1.200 shkurtesa dhe akronime. Fjalori gjithashtu përmban më shumë se 40.000 vargje sinonimike dhe është një mjet i rëndësishëm për të kuptuar tërësinë e fjalëve dhe shprehjeve të përdorura në gjuhën shqipe.

Fjalori ka gjithsej 124.000 njësi dhe ka një volum prej 23 milionë karakteresh dhe hapësirash, që mund të konvertohen në rreth 9.200 faqe kompjuterike ose 10.000 faqe A4, duke u bërë kështu një nga projektet më të mëdha dhe të ndërlikuara në fushën e leksikografisë shqiptare.

Mbështetje qeveritare dhe perspektiva për të ardhmen

Kryetari i Akademisë së Shkencave falënderoi Qeverinë shqiptare dhe Kryeministrin Edi Rama për mbështetje të plotë dhe financimin e këtij projekti madhor, i cili ka pasur mbështetje gjithashtu edhe nga Qeveria e Kosovës. Ai theksoi se ky fjalor është një monument kulturor dhe shkencor, që do të shërbejë jo vetëm si një burim i pasur për studiuesit e gjuhës dhe letërsisë, por edhe për përdoruesit e çdo niveli, nga mësues e studentë, deri te gazetarë, shkrimtarë, diplomatë e përkthyes.

Për më tepër, Gjinushi theksoi se ky fjalor nuk është seleksionues ndaj dialekteve të ndryshme të shqipes, duke ndjekur parimin e gjuhës standarde, ku çdo fjalë shkruhet sipas rregullave të gjuhës letrare, pavarësisht se cilit dialekt i përket. Kjo siguron një uniformitet dhe koherencë në përdorimin e gjuhës shqipe, duke mbajtur gjithashtu në konsideratë dhe zhvillimin e vazhdueshëm të saj.

Ky Fjalor i Madh është një vepër që do të mbetet si një pasuri e çmuar e kulturës shqiptare, dhe gjithashtu një pasqyrë e gjallë e zhvillimeve të gjuhës shqipe dhe të shoqërisë shqiptare në përgjithësi./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

Jackie Chan: Mësova anglisht përmes muzikës ‘country’ pasi u zhvendos në SHBA!

Published

on

Aktori tha se kur u transferua nga Hong Kongu në SHBA, kishte vështirësi në gjuhën.

Aktori i njohur Jackie Chan gjatë një interviste të fundit në emisionin “The Kelly Clarkson Show” ka zbuluar se muzika country ka luajtur një rol kyç për të në për të mësuar anglishten.

Aktori tha se kur u transferua nga Hong Kongu në SHBA, kishte vështirësi të mëdha në komunikim në setet e xhirimeve dhe mbështetej gjithnjë te përkthyesi.

Mësova anglishten përmes këngëve country, sepse janë të ngadalta dhe të qarta. Kështu u shpreh Jackie Chan. Ai mahniti publikun duke kënduar një pjesë të hitit “Always on My Mind” nga Willie Nelson.

Kënga, e cila fillimisht u publikua në vitin 1972 dhe u bë e famshme nga Elvis Presley dhe më vonë nga Nelson, ishte një nga mjetet që ndihmuan aktorin të kuptonte shqiptimin dhe kontekstin e fjalëve në anglisht.

Chan u shfaq në emision së bashku me Ralph Macchio dhe Ben Wang për promovimin e filmit të ri “Karate Kid: Legends”.

Continue Reading

Magazinë

Ndahet nga jeta në moshën 28-vjeçare ish-kandidatja për Miss Univers

Published

on

María Lorena Argüello Salazar, e cila ishte kandidate për Miss Universo Ecuador 2024, ka ndërruar jetë të dielën e kaluar në moshën 28-vjeçare. Lajmi u konfirmua nga llogaria zyrtare në Instagram e konkursit kombëtar të bukurisë.

Organizatorët e konkursit shkruan:

“Konkursi Kombëtar i Bukurisë shpreh dhimbjen e thellë për ndarjen nga jeta të Lorena Argüello, përfaqësuese e Quito DM dhe gjysmëfinaliste e CNB 2024. Jemi pranë familjes dhe të afërmve të saj me respekt dhe solidaritet në këtë moment dhimbjeje. Kujtimi i saj do të mbetet gjithmonë me ne.”

Lorena përfaqësoi Distriktin Metropolitano të Quitos në konkursin e zhvilluar më 8 qershor të vitit të kaluar në Machala.

Vdekja e saj shkaktoi një ndikim të madh, jo vetëm në botën e konkurseve të bukurisë, por edhe në shoqëri në përgjithësi.

Në rrjetet sociale u shpërndanë mesazhe të shumta ngushëllimi nga ndjekës, kolegë mjekë dhe konkurrente të tjera.

Kush ishte María Lorena Argüello?

E lindur më 12 mars 1997, u karakterizua nga disiplina dhe përkushtimi ndaj dy pasioneve të saj më të mëdha: mjekësisë dhe modelimit. Ajo u diplomua si kirurge, ushtroi profesionin e saj dhe paralelisht zhvilloi karrierën në konkurset e bukurisë.

Në konkursin Miss Universo Ecuador 2024 përfaqësoi qytetin e Quitos me elegancë dhe karizëm, duke fituar vlerësime nga publiku dhe organizatorët.

Edhe pse nuk fitoi çmimin kryesor, Lorena u kthye në një figurë frymëzuese për shumë të rinj në Ekuador falë ekspertizës profesionale dhe angazhimit social që e karakterizonte.

Continue Reading

Magazinë

Arnold Schwarzenegger: Më thoshin se ëndrrat e mia ishin të pamundura

Published

on

Arnold Schwarzenegger ka rrëfyer se përballja me paragjykimet dhe skepticizmin ishte e përditshme në fillimet e tij në Hollywood. Aktori 77-vjeçar, i cili nisi karrierën në SHBA si bodybuilder në vitet ’70, kishte sfida të shumta në industrinë e filmit.

“Kur erdha në Amerikë, Clint Eastwood dhe Charles Bronson ishin aktorët më të paguar, fitonin nga një milion dollarë për film. Mendova: ‘Duhet të bëhem pjesë e kësaj.’ Dhe, më vonë, arrita të fitoja 30 milionë dollarë për film. I zura”, ka kujtuar ai në  bisedë me djalin, Patrick Schwarzenegger, për serinë “Actors on Actors” të Variety, ka raportuar FemaleFirst.

“Të gjithë më thoshin: ‘Arnold, kjo nuk do ndodhë kurrë. Emri yt, Schnitzel apo çfarëdo qoftë, askush s’do ta mbajë mend. Je i madh për të qenë aktor’. Në vitet ’70, yjet e mëdhenj ishin Dustin Hoffman, Al Pacino, Woody Allen, që peshonin nga 60 kg, me thoshin ‘je 115 kg, dukesh si përbindësh’”, ka thënë aktori.

Por pavarësisht refuzimeve, Schwarzenegger nuk u dorëzua.

“E kisha të qartë vizionin tim. Doja të ngjitesha në majë. Kjo ishte gjithçka që më interesonte. Dhe arritja atje, ngadalë”, ka thënë ai.

Ai tha se momenti që ndryshoi gjithçka ishte roli në “Terminator”, pasi më herët kishte luajtur vetëm në filma si “Conan”, ku muskujt ishin në plan të parë.

“‘Terminator’ ishte një hap i madh përpara, sepse nuk kishte të bënte me muskujt. Ishte lëkura e zezë dhe roli i një makine. Ky ishte momenti që përmbushi ëndrrën time të fëmijërisë”, ka thënë tutje ai.

77-vjeçari ka treguar se nuk ka pasur kurrë një plan B në jetë.

“Urrej Planin B. Njerëzit performojnë më mirë kur nuk kanë Plan B. Unë nuk kam pasur kurrë një plan tjetër”, ka thënë ai.

Në një video në Instagram, ai e ka përmbledhur filozofinë e jetës së tij.

“E bëra një zotim të plotë: do të bëhem kampion i bodybuldingut, do të shkoj në Amerikë, do të hyj në industrinë e filmit dhe do të bëhem aktor kryesor. Çfarëdo që të kërkonte, do ta bëja. Do të punoja pa u ndalur, derisa ta arrija”, pati shkruar ai.

Continue Reading

Magazinë

Iggy Pop largohet nga skena e koncertin në Londër i futur në arkivol

Published

on

Iggy Pop u largua nga skena në arkivol gjatë një koncerti, duke habitur publikun me lëvizjen e tij dhe duke riafirmuar titullin e tij si një nga artistët më të çuditshëm në skenën e rokut.

Artisti e mbylli performancën e tij më 28 maj në Alexandra Palace në Londër në një mënyrë që askush nuk e priste.

Siç është kapur në video, papritmas, pak para fundit, në skenë u shfaq një arkivol i madh i zi.

Publiku mbeti pa fjalë kur pa 78-vjeçarin pa bluzë, të shtrirë brenda arkivolit, i cili u rrokullis, duke i dhënë fund kështu koncertit të tij.

Artisti postoi një video të daljes së tij të veçantë nga skena në llogarinë e tij personale në Instagram.

Ai madje qëndroi pranë arkivolit dhe u kërkoi miqve në internet të komentonin mbi zgjedhjen e tij specifike.

Siç shkroi në mbishkrim: “Londër. Ne e dimë si filloi dhe si mbaroi. Do të na pëlqente të shihnim mbishkrime imagjinative dhe të zgjuara për këtë! ».

Continue Reading

Të kërkuara