Kulturë

Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!

Published

on

Në ditën e dytë të Kuvendit Kombëtar për Gjuhën Shqipe, kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi, prezantoi me krenari Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe, një vepër monumentale që i kushtohet pasurimit dhe dokumentimit të pasurisë gjuhësore të shqipes. Ky fjalor, i cili është rezultat i një pune kërkimore dhe shkencore të shtrirë mbi katër vite, është hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me institucionet më të rëndësishme të gjuhësisë dhe albanologjisë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.

Nevoja për një fjalor të madh

Gjinushi theksoi se nevoja për një fjalor të madh të shqipes kishte lindur prej kohësh, pasi shqipja ishte një nga gjuhët e pakta që nuk dispononte një fjalor të tillë, përkundrejt gjuhëve të tjera evropiane. Ai e konsideroi këtë projekt si një hap të rëndësishëm në zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, që synon të përmbledhë në mënyrë të plotë dhe shkencore gjithë pasurinë leksikore të shqipes, duke pasqyruar zhvillimin e saj historik, kulturor dhe shoqëror.

Një bashkëpunim mbarëkombëtar

Kryetari i Akademisë së Shkencave u shpreh se ky projekt ishte një frymëzim i bashkëpunimit mbarëkombëtar, duke përfshirë ekspertë dhe akademikë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, dhe shqiptarët në diasporë, si dhe institucione shkencore nga Italia. Fjalori është një rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës, duke përfshirë gjithashtu një numër të madh institutesh dhe universititesh nga rajoni dhe më gjerë.

Për realizimin e këtij projekti, u ngrit një grup i përbërë nga 55 bashkautorë dhe 25 hartues, të udhëhequr nga një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë, që siguroi cilësinë shkencore të kësaj vepre. Po ashtu, për të mundësuar një punë të saktë dhe të shpejtë, u krijua një qendër e veçantë botimesh enciklopedike dhe albanologjike, e cila do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e mëtejshëm të fjalorit dhe të fushës së leksikografisë.

Përmbajtja dhe shtrirja e fjalorit

Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe është një vepër e përmasave të mëdha, e cila përfshin më shumë se 103.000 fjalë si fjalë-tituj, që janë më shumë se dy herë më shumë se në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe të vitit 1980. Pjesë e këtij fjalori janë rreth 5.000 emërtime të pathjeshta për realie, rreth 3.000 njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11.500 njësi frazeologjike, 1.400 shprehje të huaja të paasimiluara dhe 1.200 shkurtesa dhe akronime. Fjalori gjithashtu përmban më shumë se 40.000 vargje sinonimike dhe është një mjet i rëndësishëm për të kuptuar tërësinë e fjalëve dhe shprehjeve të përdorura në gjuhën shqipe.

Fjalori ka gjithsej 124.000 njësi dhe ka një volum prej 23 milionë karakteresh dhe hapësirash, që mund të konvertohen në rreth 9.200 faqe kompjuterike ose 10.000 faqe A4, duke u bërë kështu një nga projektet më të mëdha dhe të ndërlikuara në fushën e leksikografisë shqiptare.

Mbështetje qeveritare dhe perspektiva për të ardhmen

Kryetari i Akademisë së Shkencave falënderoi Qeverinë shqiptare dhe Kryeministrin Edi Rama për mbështetje të plotë dhe financimin e këtij projekti madhor, i cili ka pasur mbështetje gjithashtu edhe nga Qeveria e Kosovës. Ai theksoi se ky fjalor është një monument kulturor dhe shkencor, që do të shërbejë jo vetëm si një burim i pasur për studiuesit e gjuhës dhe letërsisë, por edhe për përdoruesit e çdo niveli, nga mësues e studentë, deri te gazetarë, shkrimtarë, diplomatë e përkthyes.

Për më tepër, Gjinushi theksoi se ky fjalor nuk është seleksionues ndaj dialekteve të ndryshme të shqipes, duke ndjekur parimin e gjuhës standarde, ku çdo fjalë shkruhet sipas rregullave të gjuhës letrare, pavarësisht se cilit dialekt i përket. Kjo siguron një uniformitet dhe koherencë në përdorimin e gjuhës shqipe, duke mbajtur gjithashtu në konsideratë dhe zhvillimin e vazhdueshëm të saj.

Ky Fjalor i Madh është një vepër që do të mbetet si një pasuri e çmuar e kulturës shqiptare, dhe gjithashtu një pasqyrë e gjallë e zhvillimeve të gjuhës shqipe dhe të shoqërisë shqiptare në përgjithësi./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

Seriali hit i Netflix “Adolescence” pritet të ketë një sezon të dytë

Published

on

“Adolescence”, i cili nga kjo javë u bë seriali i katërt më i ndjekur në anglisht në servis, së shpejti do të jetë i treti, me 114 milionë shikime.

Deadline raporton se kompania e prodhimit “Plan B” e Brad Pitt është në bisedime me regjisorin Philip Barantini për perspektivat për një sezon të dytë.

“Adolescence” është një mini-serial që ndjek djalin 13-vjeçar Jamie Miller (Owen Cooper), i cili akuzohet për vrasjen e një vajze adoleshente në klasën e tij. Historia zemërthyese tregohet në katër episode, secili i filmuar në një pamje të vetme, duke shtuar një eksperiencë të tensionuar qëllimisht për shikuesin.

Netflix do ta bëjë të disponueshëm serialin përmes shërbimit të tij të transmetimit Into Film+. Organizata bamirëse për marrëdhënie të shëndetshme, Tender, do të krijojë udhëzues dhe burime.

Që nga premiera e tij më 13 mars, seriali ka grumbulluar 24.3 milionë shikime në vetëm katër ditë, duke e bërë atë serialin më të vlerësuar të Netflix për javën 10-16 mars.

Continue Reading

Magazinë

“Kapitull i ri për markën luksoze”-Prada blen Versace për 1.25 miliardë euro

Published

on

Kompania e famshme “Prada” njofton se ka bërë një marrëveshje përfundimtare për të blerë “Vesace” nga Capri Holdings, për një shumë parash prej 1.25 miliardë euro.

“Jemi të lumtur të mirëpresim Versace në Grupin Prada dhe të fillojmë një kapitull të ri për një markë me të cilën ndajmë angazhim të palëkundur ndaj kreativitetit, kujdesit ndaj produktit dhe trashëgimi të fortë kulturore,” deklaroi në një postim Patrizio Bertelli, president dhe drejtor ekzekutiv i grupit Prada.

“Qëllimi ynë është t’i japim vazhdimësi trashëgimisë së Versace, duke festuar dhe rinterpretuar estetikën e saj të guximshme dhe të përjetshme, ne do të ofrojmë një platformë solide, të forcuar me kalimin e viteve nga investimet e vazhdueshme industriale dhe të shpërndarjes. Organizata jonë është e gatshme dhe e pozicionuar mirë për të shkruar një faqe të re në historinë e Versace, duke shfrytëzuar vlerat dhe konfidencën e grupit,” shtoi ai.

“Jam absolutisht e kënaqur që Versace po i bashkohet familjes Prada. Gianni dhe unë kemi pasur gjithmonë admirim të madh për Miuwia, Patrizio dhe familjen e tyre.

Jam i nderuar të lë shtëpinë në duart e biznesit familjar italian të besuar e jam gati të mbështes epokën e re për markën në çdo mënyrë të mundshme,” u shpreh Donatella në një postim në rrjetet sociale.

Continue Reading

Magazinë

Mbretëresha Camilla zbulon sekretet e martesës së lumtur me Mbretin Charles

Published

on

Mbretëresha e Mbretërisë së Bashkuar Camilla ka ndarë sekretet e një martese të qëndrueshme me Mbretin Charles, teksa çifti mbretëror festoi 20-vjetorin e martesës ditë më parë, gjatë një vizite shtetërore në Itali.

“20 vjet… kush do ta besonte?!” ka thënë ajo për mediat britanike, ka raportuar FemaleFirst.

E pyetur për sekretin e një martese të suksesshme, ajo u përgjigj me thjeshtësi dhe humor duke thënë se mendon që ka të bëjë me miqësinë.

“Të qeshësh për të njëjtat gjëra. Të vazhdosh përpara me jetën. Shpesh jemi si dy anije që kalojnë pranë njëra-tjetrës gjatë natës. Kalojmë me shpejtësi përkrah njëri-tjetrit”, ka thënë ajo.

Më herët gjatë ditës, Camilla kishte veshur një version të modifikuar të veshjes që kishte mbajtur në ceremoninë e martesës së tyre në vitin 2005, e rifreskuar me detaje të reja qëndisjeje.

77-vjeçarja ka treguar se ajo dhe mbreti kishin rezervuar “pak kohë për të biseduar pas pesë angazhimeve publike dhe para darkës shtetërore”. E pyetur nëse Charles do ta konsideronte një ditë pushimi si dhuratë për përvjetor, ajo tha me humor “Ëndërroj!”

E pyetur nëse arrijnë të relaksohen bashkë gjatë turneve zyrtare, Camilla ka thënë se flasin gjatë darkës.

“Po, kemi pak kohë për të biseduar gjatë darkës. Do të ishte bukur të kishim një ditë pushimi për të vizituar ndonjë vend, por nuk do të ndodhë!”, ka thënë ajo.

Çifti nuk kishte shkëmbyer dhurata për përvjetorin, por Camilla planifikonte t’i dhuronte Charlesit diçka tradicionale, një komplet porcelani, si dhuratë klasike për 20-vjetorin e martesës.

“Do ta bëjmë kur të kthehemi. Nëse e bën tani, gjithçka bëhet me ngut dhe nuk ke kohë të thuash asgjë me kuptim. Mendoj se në fund të ditës, do të nxjerrim diçka nga xhepi. Kam diçka gati.”

Camilla e ndiente veten veçanërisht të lumtur që përvjetori u festua në Itali, një vend me të cilin ajo ka lidhje personale që nga fëmijëria, pasi familja e saj kishte një shtëpi pushimi në Firence.

“E kam dashur gjithmonë Italinë. Këtu ndihesh më mirë. Janë kaq miqësorë, të dashur. Ushqimi, moti… është diçka në ajër. Gjithçka ka më shumë shije. Pse domatet e makaronat kanë më shumë shije? I merr me vete në Angli, por nuk kanë të njëjtin shije”, ka thënë ajo.

Gjatë darkës shtetërore me 150 të ftuar, mbreti Charles, në një fjalim plot humor dhe mirënjohje, ai ka thënë se kjo vizitë është e veçantë për çiftin pasi festojnë 20 vjetorin e martesës.

“Kjo vizitë është dhe më e veçantë për ne, pasi festojmë 20-vjetorin e martesës. Duhet të them se është w mirë nga ana juaj, zoti president, që na keni organizuar këtë darkë me qirinj për dy vetë”, tha Charles.

Pak orë para darkës, çifti ka bërë një vizitë të papritur te Papa Françesku, i cili u uroi përvjetorin gjatë një takimi 20-minutësh.

Pallati Buckingham më pas ndau një fotografi në rrjetet sociale, me mbishkrimin: “Mbretit dhe Mbretëresha u prekën shumë nga fjalët e Papës për përvjetorin e tyre dhe u ndien të nderuar që ndanë urimet personalisht me të”.

Continue Reading

Magazinë

Ed Sheeran mbështetës i pandashëm i Swift: Sekretet e miqësisë së tyre të fortë

Published

on

Ed Sheeran dhe Taylor Swift kanë një miqësi të gjatë që daton që nga viti 2012, kur Sheeran u bë akti mbështetës në turneun “Red” të Swift.

Pavarësisht angazhimeve të shumta profesionale, ata vazhdojnë të mbajnë një lidhje të ngushtë dhe të fortë.

Në një intervistë të fundit, Sheeran theksoi se ata takohen rreth katër herë në vit dhe kalojnë kohë të konsiderueshme së bashku, duke pasur biseda të thella që mund të zgjasin deri në gjashtë orë.

Për Taylor Swift, Ed është një nga pak njerëzit që e kupton jetën e saj si figurë publike, duke e përshkruar miqësinë e tyre si një formë terapie.

Kjo miqësi është shumë e rëndësishme për të dy, dhe takimi i fundit publik i tyre ishte gjatë turneut të Swift “Eras” në Londër, ku Sheeran u bashkua me të në skenë, duke dhënë një moment të paharrueshëm për fansat.

Pavarësisht shkrimeve dhe angazhimeve, miqësia e tyre vazhdon të qëndrojë një model i pasionit dhe mbështetjes reciproke.

 

Continue Reading

Të kërkuara