Lajmet

Po sikur teknologjia jonë të kthehet kundër nesh?

Shumica e ideologjive aktuale janë të papërgatitura për këtë botë të re që po vjen.

Published

on

Nga Tyler Cowen, Bloomberg

Teknologjitë e reja, madje edhe ato të dobishme, përdoren përfundimisht ose si armë ose si instrumente lufte, përcjell UBT News.

Si t’i përgjigjemi ndryshimeve klimatike shpesh postulohet si pyetja kryesore e kohës sonë, dhe ndërsa kjo është padyshim e rëndësishme, unë kam një tjetër: Si do të ndalojmë që teknologjitë tona të reja dhe shpesh të shkëlqyera, të armatosen kundër nesh?

Unë e përdor termin armatim në kuptimin e plotë të fjalës – sulme me dron, sulme kibernetike, përdorime armiqësore të inteligjencës artificiale dhe sulme nga hapësira, bioarmë dhe më shumë. Është mirë që bota po del nga një periudhë stagnimi teknologjik, por këtu qëndron një rrezik: Është një parim i përgjithshëm i historisë botërore që teknologjitë e reja, madje edhe ato më të dobishmet, përdoren përfundimisht ose si armë ose si instrumente lufte. Kjo ishte e vërtetë për kalin, hekurudhën, aeroplanin dhe, natyrisht, energjinë bërthamore. Kjo ka të ngjarë të jetë e vërtetë edhe për këto zhvillime të reja.

Sulmet me dronë dhe kibernetike janë tashmë forca të rëndësishme në shumë pjesë të botës, mbi të gjitha në Lindjen e Mesme dhe rajonet përreth, dhe ato po rezultojnë efektive. Është një parashikim mjaft i sigurt se ato do të përhapen në më shumë pjesë të botës dhe do të përdoren me frekuencë më të madhe. Shumë amerikanë sot i shohin sulmet kibernetike kryesisht si një telash komercial ose burokratik, por mjete të tilla kanë potencialin të mbyllin pjesë të rëndësishme të ekonomisë ose të neutralizojnë disa asete ushtarake.

Intelegjenca artificiale armiqësore, sulmet nga hapësira dhe armët biologjike mund të jenë më larg. Por të paktën disa nga këto teknologji mund të bëhen faktorë kryesorë strategjikë brenda disa dekadash.

Shumica e ideologjive aktuale janë të papërgatitura për këtë botë të re që po vjen. Këto probleme nuk kanë zgjidhje të dukshme dhe as nuk ofrojnë ndonjë mënyrë të dukshme për të dhënë përparësi politike. SHBA nuk ka bërë as ndonjë përparim në përgatitjen për pandeminë e ardhshme, dhe kjo edhe pse më shumë se 2,500 amerikanë vdesin në ditë nga Covid-19.

Pikëpamjet standarde të “skifterëve”  të politikës së jashtme kërkojnë të shpenzohen më shumë për mbrojtjen kombëtare. Pavarësisht nëse jeni dakord apo jo, ato ideologji nuk adresojnë domosdoshmërisht pyetjet e duhura. Ciklet e prokurimit mund të zgjasin një dekadë ose më shumë, por teknologjitë përkatëse po përparojnë çdo vit.

Për më tepër, ushtria amerikane e ka gjithnjë e më të vështirë të joshë talentet më të mirë, duke pasur parasysh pagat e larta në sektorin e teknologjisë.

Shumica e ideologjive të Evropës, veçanërisht në Gjermani, thjesht supozojnë se këto probleme nuk do të arrijnë kurrë në brigjet e tyre. Një luftë e mundshme midis Rusisë dhe Ukrainës mund të shërbejë si një zgjim.

Kina, nga ana tjetër, ka një ideologji për të adresuar këto çështje – ideologjinë e mbikëqyrjes. Mbetet për t’u parë nëse këto mjete, të praktikuara mbi popullsinë e tyre, si dhe jashtë vendit, do ta bëjnë Kinën më të qëndrueshme ose do të çojnë në beteja të brendshme për pushtet politik. Në çdo rast, qëllimi duhet të jetë mbrojtja nga këto ideologji autokratike, dhe jo përqafimi i tyre, transmeton UBT News.

SHBA është i vetmi vend tjetër që praktikon nivele të krahasueshme të mbikëqyrjes, megjithëse më shumë në vendet e tjera sesa në popullsinë e vet. Për Amerikën është më pak një ideologji sesa një praktikë e fshehtë që pretendon të qëndrojë e ndarë nga pjesa tjetër e ideologjive kryesore amerikane (të cilat, me të drejtë, kanë aspektet e tyre imperialiste).

Pavarësisht se cili është këndvështrimi juaj për Edward Snowden, ai nuk ka qenë më një figurë e madhe publike ose nuk ka shkaktuar shumë debate të zakonshme. Amerikës mund t’i duhet të presë derisa të ndodhë diçka vërtet katastrofike përpara se të trajtojë çështje të tilla.

Ka ideologji që trajtojnë pjesë të problemit të armatimit. Qarqe të caktuara, veçanërisht ato që fokusohen në rreziqet e inteligjencës së përgjithshme artificiale (AGI), kanë frikë se një AI super-inteligjente mund të zhvillojë një mendje të vetën dhe do të na imponojë vullnetin e saj, ose ndryshe do të përfshihet në aktivitete të këqija.

Ky mund të jetë një shqetësim i madh, por frika ime është më e përgjithshme. Nëse AGI është kaq i fuqishëm, atëherë është e arsyeshme që produktet e ndërmjetme, në lidhje me përpjekjet njerëzore, mund të shkaktojnë shumë konflikte ushtarake. Problemi nuk është domosdoshmërisht që Skynet (nga filmi “Terminator”) të shfaqet drejtpërdrejt. Është se 40% e Skynet do të jetë mjaft i rrezikshëm.

Ludditët kanë gjithashtu një ideologji, sipas tyre, zhvillimi i teknologjive të reja duhet të ndalet fare. Dikush mund të debatojë për raportin përfitim-kosto të atij vendimi, por mjafton të thuhet se Kina, Rusia dhe shumë vende të tjera rivale nuk kanë plane të tilla dhe SHBA-ja nuk ka zgjidhje reale përveçse të përpiqet të qëndrojë përpara tyre.

Ky nuk është ndonjë vizion tejet shpresëdhënës për të ardhmen, por kështu qëndron situata. Për atë që mund të jetë çështja më e rëndësishme tani për tani, Amerika po i kryqëzon gishtat duke shpresuar për më të mirën./UBTNews/

Bota

Erdogan thotë se Putin dhe Zelensky “nuk janë ende gati” për takim ballë për ballë mbi luftën

Published

on

By

Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, deklaroi se ka diskutuar mundësitë për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë me, Vladimir Putin, gjatë takimit në Kinë, si dhe me, Volodymyr Zelensky, në një bisedë telefonike. Megjithatë, sipas tij, palët “nuk janë ende gati” për një takim në nivel liderësh.

Erdogan foli me gazetarët në bordin e aeroplanit të tij duke u kthyer nga Kina, ku u takua me Putinin dhe më pas tha se e telefonoi Zelenskyn-n. Ai tha se bisedimet në muajt e fundit midis zyrtarëve rusë dhe ukrainas në Stamboll treguan se rruga drejt paqes mbetet e hapur.

Turqia favorizon “ngritjen graduale të nivelit të negociatave” për të shndërruar shpresat për paqe në rezultate konkrete, tha ai, duke shtuar se çdo iniciativë në fund të fundit do të duhet të trajtohet në nivelin e udhëheqësve, megjithëse kushtet nuk ishin ende të vendosura, raporton Reuters.

Turqia, anëtare e NATO-s, ka mbajtur kanale të hapura si me Moskën ashtu edhe me Kievin që nga pushtimi i Rusisë në vitin 2022 dhe është përpjekur të ndërmjetësojë midis tyre./D.B/EO/CNN

Continue Reading

Lajmet

​Kushtetuesja po shqyrton ankesën e Listës Serbe, thotë s’është përmendur “Kuvendi i Prishtinës”

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese ka njoftuar se Lista Serbe në ankesën e saj për çështjen e nënkryetarit të Kuvendit, nuk e ka përdorur termin “Kuvendi i Prishtinës”, siç e kishte cekur në njoftimin publik vetë kjo parti.

Lista Serbe një postim në rrjetet sociale kishte njoftuar të shtunën se ka bërë ankesë në Kushtetuese për procedurën e zgjedhjes së nënkryetarëve të Kuvendit, nga radhët e komunitetit serbë gjatë seancës konstituive.

Rasti ka nxitur reagime të shumta, ndërsa tash zëdhënësi i Gjykatës Kushtetuese, Veton Dula ka konfirmuar se gjykata ka pranuar këtë kërkesë me 30 gusht dhe se po merret me ankesën e Listës Serbe.

Kërkesa e parashtruar nga përfaqësuesit e Listës Serbe, më 30 gusht 2025, është duke u proceduar nga Gjykata. Në kërkesën e parashtruar nuk figuron askund termi ‘Kuvendi i Prishtinës”, tha ai.

Kryeparlamentari Dimal Basha në seancën që ka nis zgjedhja e nënkryetarëve nga komuniteti serb, ka ndarë procesin e votimit për nënkryetarët nga radhët e komuniteteve.

Këtë procedurë Lista Serbe e pati quajtur si kundër ligjeve dhe rregullores së Kuvendit. Megjithatë, nëntë deputetët e kësaj partie nuk kanë marrë shumicën e votave në Kuvend për t’u zgjedhur nënkryetar.

Votat nuk i mori as deputeti tjetër serb, Nenad Rashiq, që nuk i takon këtij grupi.

Pavarësisht dështimit për të zgjedhur një nënkryetar serb, Basha e ka shpallur të konstituuar Kuvendin./D.B/KP

Continue Reading

Aktualitet

Tre nga viktimat e aksidentit të rëndë në Luksemburg bëhet e ditur se janë kosovarë

Published

on

Tre kosovarë janë në mesin e pesë viktimave nga aksidenti tragjik që ndodhi në Luksemburg, ku familjarët kanë njoftuar dhe kanë publikuar fotografitë e tre të vdekurve. Bëhet fjalë për E.K, U.B dhe U.B.

Sipas njoftimit aksidenti ka ndodhur dje në ora 17:00.

“Me dhimbeje te thellë ju njoftoje se dje rreth orës 17:00 ne Luxembourg Acidentalish humben jet 3 Engjullit Uka dhe Ujkani nipat e mi dhe djali i Tezakut Edonik Kastrati Allah ju shprblefte me Xhehnet e Motres tim Zoti ja letoft dhimbej dhe Dhondrrit Bajramit e Tezakt tim Zijas ju kujtojme per jet 3 Engjit e mi”, ka shkruar familjari.

 

Continue Reading

Lajmet

​Jasper Ostlund emërohet trajner i Kosovës në hendboll

Published

on

Suedezi Jasper Ostlund do të jetë në krye të Kombëtares së Kosovës në Hendboll duke e pasuar trajnerin e deritanishëm, Bujar Qerimi.

Presidenti i Federatës së Hendbollit, Edi Kolgeci tha në konferencë për media se ky është një moment shumë i rëndësishëm për hendbollin kosovar pasi që është hera e parë që në krye të këtij sporti vendoset një trajner i huaj, derisa u shpreh i bindur Ostlund do të sjellë energji të re në fushë si dhe rezultate pozitive.

Ndërsa, Ostlund theksoi se e ka pranuar me krenari dhe nder ofertën për ta drejtuar Kosovën.

Për dy vitet e ardhshme, ai tha se do të jetë sfiduese që Kosova ta krijojë një skuadër kompetitive që synon qartësisht kualifikim në kompeticione të mëdha të hendbollit si Kampionati Evropian apo Botëror.

Bashkë me Ostlund, pjesë e stafit të trajnerëve është angazhuar edhe Jasmin Zhuta nga Suedia.

/S.K/KP

Continue Reading

Të kërkuara