Bota

‘Pika jugore’ e oqeanit të nxehtë po shkakton thatësirë tejet të madhe në Kili

Published

on

Në jugperëndim të Oqeanit Paqësor, është një rajon të madh me ujë jashtëzakonisht të ngrohtë që mbulon një zonë në madhësinë e Australisë, i njohur si “Pika Jugore”, transmeton UBT News.

Disa mijëra kilometra larg, kombi i Kilit në Amerikën e Jugut po përjeton një thatësirë tejet të madhe për më shumë se një dekadë, me shiun dhe furnizimet e pakëta me ujë.

Një lopë e kequshqyer në një fermë të prekur nga thatësira në Putaendo, Kili, më 23 shtator 2019.

Në sipërfaqe, këto dy ngjarje nuk kanë asnjë lidhje me njëra-tjetrën, por një studim i ri zbuloi se ato janë të lidhura nga forcat e padukshme të presionit dhe qarkullimit atmosferik global.

Pika Jugore, e vendosur në lindje të Australisë dhe Zelandës së Re, doli rreth katër dekada më parë, me siguri e shkaktuar nga një rënie natyrore e reshjeve mbi qendrën tropikale të Paqësorit. Por me kalimin e kohës, ndryshimet klimatike e kanë bërë atë më të madhe dhe më të nxehtë, sipas studimit.

Uji i ngrohtë sipërfaqësor që përbën pikën, pastaj ngroh ajrin mbi të – dhe ndërsa atmosfera ngrohet, ajo zgjerohet në një “zonë të madhe, të gjerë të presionit të lartë”, e njohur si një kurriz me presion të lartë, tha Kyle Clem, bashkë-autor i studimit dhe ligjërues i shkencës së klimës.

Kjo shtrihet përgjatë Paqësorit Jugor, ndryshon rrugën që stuhitë zakonisht marrin ndërsa lëvizin nëpër oqeane, të njohur si “gjurmët e stuhive”.

Një zonë e tharë e Liqenit Penuelas në Valparaiso, Kili, më 22 janar 2020.

Me stuhitë tani të ridrejtuara në Antarktidë, Kili është zhytur në kushte serioze të thatësirës që nga viti 2010, me dëmtime të përhapura në mjedis dhe jetesën e njerëzve, përcjell UBT News.

Kjo është thatësira më e gjatë e Kilit në të dhënat meteorologjike, sipas NASA-s. Thatësira e madhe e fundit e kësaj shkalle ndoshta ndodhi në rajon më shumë se 1.000 vjet më parë, sipas René D. Garreaud, një shkencëtar në Universitetin e Kilit dhe një nga bashkautorët e studimit.

Ngrohja globale ka bërë që Pika të zgjerohet dhe të nxehet shumë gjatë dekadës së fundit – dhe thatësira është bërë një shtrirje e vazhdueshme, e pafund.

Efektet e goditjes së Blob janë ndjerë edhe diku tjetër

Për shkak se zhvendosja bën që ajri më i ngrohtë të lëvizë drejt Antarktikut, ai ka shkaktuar një reduktim të akullit të detit Antarktik – i cili nga ana tjetër kërcënon ekosistemet delikate të rajonit dhe mund të ketë pasoja të gjera në ndryshimin e modeleve globale të motit.

Nuk është e qartë kur ose nëse efekti i Pikës Jugore do të shpërndahet, gjë që Clem dhe ekipi planifikojnë të studiojnë më tej.

Rënia e reshjeve pritet të zvogëlohet në një moment – por studiuesit nuk e dinë nëse kjo do të jetë e mjaftueshme për të ndikuar pozitivisht.

Vendpushimi i skive El Colorado me dëborë kryesisht të shkrirë, në mes të sezonit të tij të dimrit 2021, në Santiago, Kili.

“Një nga gjërat më interesante në lidhje me këtë është, ne kemi këtë sinjal antropogjenik (të shkaktuar nga njerëzit) në sistemin klimatik, i cili është Blob (Pika), i ulur atje në mes të askundit”, tha Clem.

“Por për shkak të mënyrës së konfigurimit të qarkullimit të oqeanit, ai ka aftësinë të ndikojë në klimat rajonale ku jetojnë sasi të mëdha njerëzish, dhjetëra mijëra kilometra larg”.

“Ajo që tregon studimi ynë është se, me ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njerëzit, ajo që ndodh në një vend nuk qëndron domosdoshmërisht aty [në vendin që ndodh]”./UBTNews

Bota

BE gjobit prodhuesit e makinave me 458 milionë euro

Published

on

Komisioni Evropian ka gjobitur 15 prodhues kryesorë të makinave dhe Shoqatën Evropiane të Prodhuesve të Automobilave (ACEA) me një total prej 458 milionë eurosh për pjesëmarrjen e tyre në një kartel lidhur me riciklimin e automjeteve të vjetra.

Sipas një njoftimi nga Komisioni Evropian, korporatës Mercedes-Benz iu dha imuniteti i plotë nga gjoba sipas programit të lehtësimit të BE-së, pasi ishte i pari që zbuloi ekzistencën e kartelit tek rregullatorët.

“Të gjitha kompanitë pranuan përfshirjen e tyre në kartel dhe ranë dakord për të zgjidhur çështjen”, tha Komisioni Evropian.

Automjetet e konsideruara si mbetje, ato që nuk janë më të përshtatshme për përdorim për shkak të vjetërsisë së tyre, konsumimit apo dëmtimit, çmontohen dhe përpunohen për riciklim dhe rikuperim. Qëllimi është reduktimi i mbetjeve dhe rikuperimi i materialeve si metalet, plastike dhe qelqi.

Hetimi i Komisionit Evropian zbuloi se 16 prodhues të mëdhenj të automjeteve, përfshirë Mercedes-Benz, për më shumë se 15 vjet ishin përfshirë në marrëveshje antikonkurruese dhe praktika të bashkërenduara të koordinuara përmes ACEA-s.

Shoqata e industrisë ACEA lehtësoi takime dhe komunikime të shumta që mundësuan funksionimin e kartelit. Ndër kompanitë e penalizuara, Volkswagen mori gjobën më të lartë me 127.7 milionë euro, e ndjekur nga grupi Renault/Nissan me 81.4 milionë euro dhe Stellantis me 74.9 milionë euro.

Continue Reading

Bota

Autoritetet turke dënojnë thirrjen për bojkot të dyqaneve dhe shërbimeve si “sabotim”

Published

on

Qeveria turke ka dënuar thirrjet e opozitës për një bojkot të mallrave dhe shërbimeve, duke i përshkruar ato si një “përpjekje sabotimi” të ekonomisë turke. Këto thirrje u bënë nga Partia Popullore Republikane (CHP), pas arrestimit të kryebashkiakut të Stambollit, Ekrem Imamoglu, i cili është rivali kryesor politik i Presidentit Rexhep Tajip Erdogan dhe kandidati presidencial i CHP-së në zgjedhjet e ardhshme.

Në një reagim të fortë, Ministri i Tregtisë, Omer Bolat, tha se thirrjet për bojkot ishin një kërcënim për stabilitetin ekonomik të Turqisë dhe akuzoi ata që i mbështesin se po përpiqen të dëmtojnë qeverinë. “Kjo është një përpjekje për të sabotuar ekonominë dhe përfshin elementë të tregtisë dhe konkurrencës së pandershme,” shtoi Bolat.

Këto thirrje për bojkot u shfaqën pas arrestimit të Imamoglu, një ngjarje që shkaktoi protesta të shumta në Turqi. Disa dyqane mbyllën dyert në shenjë solidariteti me ata që kritikojnë arrestimet si përpjekje politike dhe antidemokratike për të dëmtuar mundësitë e opozitës për të fituar zgjedhjet.

Ministrat e qeverisë dhe disa personalitete pro-qeveritare, si ish-futbollisti Mesut Özil, përdorën hashtagun #BoykotDegilMilliZarar (“Jo një bojkot, por një dëm kombëtar”) për të kundërshtuar bojkotin e kërkuar nga opozita. Ky bojkot u shoqërua gjithashtu me thirrje për protesta masive, të cilat janë ndër më të mëdhatë që ka parë Turqia në dekadën e fundit.

Ekonomia turke është goditur rëndë nga krizën e kostos së jetesës dhe zhvlerësimin e monedhës, duke shkaktuar inflacion të lartë, që aktualisht është 39% në shkurt të këtij viti. Qeveria ka paralajmëruar se thirrjet për bojkot mund të përkeqësojnë më tej situatën ekonomike, duke theksuar se këto veprime janë të dënuara me dështim./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Sekuestrohet kanabis me vlerë 2.2 milion euro në një qark të Irlandës

Published

on

Një operacion i përbashkët i autoriteteve irlandeze ka rezultuar në sekuestrimin e një sasie të madhe kanabisi me vlerë 2.2 milionë euro në qarkun Donegal, në veri të Irlandës. Policia dhe oficerët e të ardhurave arritën të kapnin rreth 112 kg kanabis në qytetin Lifford të martën, 1 prill 2025. Ky aksion u realizua në bashkëpunim me Byronë Kombëtare të Drogave dhe Krimit të Organizuar të Gardës, Njësinë e Divizionit të Drogave Donegal dhe Shërbimin Doganor të të Ardhurave.

Si pasojë e operacionit, dy burra të moshës rreth 30 vjeçare u arrestuan në lidhje me ngarkesën e kanabisit. Ata aktualisht ndodhen në paraburgim, ndërsa hetimet janë duke u zhvilluar për të zbuluar nëse ka individë të tjerë të përfshirë në këtë aktivitet kriminal të trafikut të drogës. Autoritetet kanë shprehur angazhimin për të vazhduar luftën kundër krimit të organizuar dhe trafikimit të lëndëve narkotike në territorin irlandez.

Ky operacion i suksesshëm është një tjetër hap drejt ndalimit të trafikut të paligjshëm të drogës, një problem i vazhdueshëm për autoritetet e sigurisë në Irlandë.

 

Continue Reading

Bota

Bashkimi Evropian jep mbi 3 miliardë euro shtesë në Ukrainë

Published

on

Ukraina ka marrë një ndihmë shtesë prej 3,5 miliardë euro (3,8 miliardë dollarë) nga Bashkimi Evropian, njoftoi qeveria e Kievit. Kjo mbështetje financiare është konsideruar thelbësore për ruajtjen e stabilitetit makroekonomik të vendit, në një periudhë të vështirë për shkak të luftës.

Kryeministri i Ukrainës, Denys Shmyhal, e quajti këtë ndihmë si një faktor të rëndësishëm në stabilizimin e ekonomisë, duke e vlerësuar atë si një mjet të nevojshëm për të mbajtur balancat financiare të vendit gjatë periudhës së luftës me Rusinë. Shmyhal shprehu mirënjohjen për mbështetje dhe theksoi se ky financim është i nevojshëm për të përballuar sfidat ekonomike dhe për të mbajtur operacionet e qeverisë në funksionim.

Paketa financiare përfshin 3,1 miliardë euro kredi me interes të ulët dhe 400 milionë euro grante, tha Ministria e Ekonomisë e Ukrainës. Këto fonde janë pjesë e programit të Bashkimit Evropian për “Ukraine Facility”, i cili ka si synim të sigurojë një mbështetje financiare prej 50 miliardë eurosh deri në vitin 2027.

Ukraina ka marrë tashmë 16 miliardë euro nga ky program vetëm këtë vit, duke theksuar angazhimin e BE-së për të mbështetur Ukrainën në mbrojtjen e saj kundër pushtimit të Rusisë, i cili ka vazhduar për më shumë se tre vjet.

Qeveria ukrainase ka deklaruar se që nga fillimi i luftës, Ukraina ka marrë afërsisht 110 miliardë euro në ndihma ndërkombëtare, duke përfshirë edhe kontributet nga shtetet dhe organizatat perëndimore, të cilat kanë qenë të domosdoshme për ruajtjen e stabilitetit të buxhetit të shtetit dhe financimin e shpenzimeve ushtarake.

Continue Reading

Të kërkuara