Bota

‘Pika jugore’ e oqeanit të nxehtë po shkakton thatësirë tejet të madhe në Kili

Published

on

Në jugperëndim të Oqeanit Paqësor, është një rajon të madh me ujë jashtëzakonisht të ngrohtë që mbulon një zonë në madhësinë e Australisë, i njohur si “Pika Jugore”, transmeton UBT News.

Disa mijëra kilometra larg, kombi i Kilit në Amerikën e Jugut po përjeton një thatësirë tejet të madhe për më shumë se një dekadë, me shiun dhe furnizimet e pakëta me ujë.

Një lopë e kequshqyer në një fermë të prekur nga thatësira në Putaendo, Kili, më 23 shtator 2019.

Në sipërfaqe, këto dy ngjarje nuk kanë asnjë lidhje me njëra-tjetrën, por një studim i ri zbuloi se ato janë të lidhura nga forcat e padukshme të presionit dhe qarkullimit atmosferik global.

Pika Jugore, e vendosur në lindje të Australisë dhe Zelandës së Re, doli rreth katër dekada më parë, me siguri e shkaktuar nga një rënie natyrore e reshjeve mbi qendrën tropikale të Paqësorit. Por me kalimin e kohës, ndryshimet klimatike e kanë bërë atë më të madhe dhe më të nxehtë, sipas studimit.

Uji i ngrohtë sipërfaqësor që përbën pikën, pastaj ngroh ajrin mbi të – dhe ndërsa atmosfera ngrohet, ajo zgjerohet në një “zonë të madhe, të gjerë të presionit të lartë”, e njohur si një kurriz me presion të lartë, tha Kyle Clem, bashkë-autor i studimit dhe ligjërues i shkencës së klimës.

Kjo shtrihet përgjatë Paqësorit Jugor, ndryshon rrugën që stuhitë zakonisht marrin ndërsa lëvizin nëpër oqeane, të njohur si “gjurmët e stuhive”.

Një zonë e tharë e Liqenit Penuelas në Valparaiso, Kili, më 22 janar 2020.

Me stuhitë tani të ridrejtuara në Antarktidë, Kili është zhytur në kushte serioze të thatësirës që nga viti 2010, me dëmtime të përhapura në mjedis dhe jetesën e njerëzve, përcjell UBT News.

Kjo është thatësira më e gjatë e Kilit në të dhënat meteorologjike, sipas NASA-s. Thatësira e madhe e fundit e kësaj shkalle ndoshta ndodhi në rajon më shumë se 1.000 vjet më parë, sipas René D. Garreaud, një shkencëtar në Universitetin e Kilit dhe një nga bashkautorët e studimit.

Ngrohja globale ka bërë që Pika të zgjerohet dhe të nxehet shumë gjatë dekadës së fundit – dhe thatësira është bërë një shtrirje e vazhdueshme, e pafund.

Efektet e goditjes së Blob janë ndjerë edhe diku tjetër

Për shkak se zhvendosja bën që ajri më i ngrohtë të lëvizë drejt Antarktikut, ai ka shkaktuar një reduktim të akullit të detit Antarktik – i cili nga ana tjetër kërcënon ekosistemet delikate të rajonit dhe mund të ketë pasoja të gjera në ndryshimin e modeleve globale të motit.

Nuk është e qartë kur ose nëse efekti i Pikës Jugore do të shpërndahet, gjë që Clem dhe ekipi planifikojnë të studiojnë më tej.

Rënia e reshjeve pritet të zvogëlohet në një moment – por studiuesit nuk e dinë nëse kjo do të jetë e mjaftueshme për të ndikuar pozitivisht.

Vendpushimi i skive El Colorado me dëborë kryesisht të shkrirë, në mes të sezonit të tij të dimrit 2021, në Santiago, Kili.

“Një nga gjërat më interesante në lidhje me këtë është, ne kemi këtë sinjal antropogjenik (të shkaktuar nga njerëzit) në sistemin klimatik, i cili është Blob (Pika), i ulur atje në mes të askundit”, tha Clem.

“Por për shkak të mënyrës së konfigurimit të qarkullimit të oqeanit, ai ka aftësinë të ndikojë në klimat rajonale ku jetojnë sasi të mëdha njerëzish, dhjetëra mijëra kilometra larg”.

“Ajo që tregon studimi ynë është se, me ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njerëzit, ajo që ndodh në një vend nuk qëndron domosdoshmërisht aty [në vendin që ndodh]”./UBTNews

Bota

Irani synon të instalojë centrifuga ‘të reja dhe të avancuara’

Published

on

Irani ka njoftuar se do të fillojë instalimin e një numri centrifugash të reja dhe të avancuara, si përgjigje ndaj një rezolute të miratuar nga Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA), e cila kritikoi vendin për bashkëpunim të dobët dhe kërkoi që të përmbushë detyrimet ligjore. Komunikata e lëshuar nga Ministria e Jashtme dhe Organizata për Energji Atomike e Iranit, konfirmoi urdhrin e kreut bërthamor Mohammad Eslami për të filluar një seri të rëndësishme centrifugash të reja dhe të avancuara.

Rezoluta e miratuar më 21 nëntor nga IAEA, e mbështetur nga shtetet perëndimore si Franca, Britania dhe Gjermania, dhe Shtetet e Bashkuara, shprehu shqetësimin për aktivitetet bërthamore të Iranit, duke theksuar urgjencën e bashkëpunimit të plote të Iranit me hetimin ndërkombëtar pas gjetjes së grimcave të uraniumit në dy lokacione që nuk ishin raportuar më parë. Kjo masë vjen në një kohë të tensionuar politik, pasi Donald Trump është duke u përgatitur të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar, duke ngritur shqetësime për një mundësi të rritjes së presionit dhe sanksioneve ndaj Iranit.

Gjatë një vizite të shefit të IAEA-s, Rafael Grossi, në Iran, u arrit marrëveshja për të kufizuar sasinë e uraniumit të pasuruar deri në 60 për qind, ndërkohë që kërkesa për armë bërthamore është uranium i pasuruar deri në 90 për qind. Megjithatë, ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araqchi, ka paralajmëruar se Irani nuk do të negociojë nën presion, duke theksuar se vendi i tij ka të drejtë të zhvillojë programin bërthamor për qëllime paqësore, siç pretendon./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Kroacia gati për zgjedhje: Milanoviç tërheq vëmendjen me sloganin ‘President për president’

Published

on

Në muajin dhjetor, Kroacia do të mbajë zgjedhjet presidenciale, një ngjarje që pritet të ndikojë thellësisht në politikën e vendit. Kandidatët kanë nisur tashmë të prezantojnë sloganet dhe programet e tyre për këtë garë të rëndësishme, ndërkohë që presidenti aktual, Zoran Milanoviç, ka tërhequr vëmendjen e opinionit publik me sloganin e tij të zgjedhur: “President për president”.

Ky slogan është një thirrje për një Kroaci që, sipas Milanoviç, duhet të fokusohet në mbrojtjen e interesave të qytetarëve të saj dhe ruajtjen e sovranitetit kombëtar. Në një deklaratë të shpërndarë në mediat kroate, Milanoviç theksoi se një shtet i fortë dhe i respektuar duhet të ketë institucione që shërbejnë për të mirën e popullit dhe jo për interesa të ngushta individuale. “Kroacia që mendon për veten dhe mbron interesin personal duhet të jetë gjithashtu një shtet që respekton të gjithë qytetarët e saj dhe ku të gjitha institucionet shtetërore janë në shërbim të popullit kroat dhe jo të individëve,” tha ai.

Presidenti aktual ka deklaruar gjithashtu se prioriteti i tij ka qenë dhe do të mbetet mbrojtja e sovranitetit kroat, mbrojtja e institucioneve dhe, më e rëndësishmja, kujdesi për njerëzit kroatë. Ky mesazh ka ngjallur shumë diskutime, sidomos për mënyrën se si ai i është përkushtuar mbrojtjes së integritetit të shtetit kroat dhe forcimit të demokracisë brenda institucioneve të tij.

Në anën tjetër, qeveria kroate ka shpallur datën zyrtare për zgjedhjet presidenciale, të cilat do të zhvillohen të dielën, më 29 dhjetor 2024. Ky do të jetë procesi i tetë presidencial që nga shpallja e pavarësisë së Kroacisë. Vendimi i qeverisë kroate, i miratuar javën e kaluar, hyn në fuqi më 28 nëntor, ditën kur do të fillojnë afatet për mbledhjen e nënshkrimeve të nevojshme për kandidaturat.

Zgjedhjet e ardhshme pritet të jenë një betejë e fortë mes Milanoviç dhe rivalëve të tij politikë, të cilët gjithashtu do të paraqesin platforma për të ardhmen e Kroacisë. Sloganët dhe mesazhet e kandidatëve do të jenë një reflektim i drejtimit të ardhshëm të vendit dhe i politikave që ata synojnë të implementojnë për t’u përballur me sfidat e brendshme dhe ndërkombëtare që i presin./UBTNews/

Continue Reading

Bota

SHBA sanksionon 50 banka ruse

Published

on

Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë vendosur një raund të ri sanksionesh kundër Rusisë, duke i shtuar presionin mbi sistemin financiar të këtij vendi për shkak të vazhdimit të agresionit të tij në Ukrainë. Rreth 50 banka ruse janë përfshirë në listën e sanksioneve, përfshirë Gazprombank, një nga bankat më të mëdha dhe më të rëndësishme të vendit, që ka lidhje të ngushta me industrinë e energjisë ruse.

Deklarata zyrtare e Thesarit të SHBA-së thekson se këto sanksione janë pjesë e angazhimit të vazhdueshëm të Shteteve të Bashkuara për të vënë Ukrainën në pozitat më të forta të mundshme dhe për të shuar makinën e luftës ruse. “Ne do të vazhdojmë të marrim të gjitha masat për të mbështetur Ukrainën, duke përfshirë rritjen e asistencës së sigurisë dhe kufizime në aftësitë financiare të Rusisë,” tha Thesari i SHBA-së në komunikatën e tij.

Këshilltari i sigurisë në Shtëpinë e Bardhë, Jake Sullivan, e vlerësoi këtë hap si një mënyrë për të dobësuar më tej aftësinë e Rusisë për të përdorur sistemin financiar ndërkombëtar për të financuar luftën e saj. Ai theksoi se sanksionet janë një mjet kyç për të penguar mundësitë financiare të Moskës dhe për të zvogëluar mbështetjen e saj për veprimet ushtarake në Ukrainë.

Ky veprim i SHBA-ve vjen pas një periudhe të vazhdueshme të sanksioneve ndërkombëtare, të cilat janë vënë në zbatim që pas fillimit të pushtimit të Ukrainës nga Rusia më 24 shkurt 2022. Sanksionet financiare kanë pasur një ndikim të madh në ekonominë ruse, duke izoluar shumë banka dhe kompani ruse nga tregjet globale dhe duke kufizuar aksesin e tyre në transaksione ndërkombëtare./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Zelensky kërkon reagim nga bota pas përdorimit të raketave balistike nga Rusia

Published

on

By

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se përdorimi i një rakete të re balistike nga Rusia në Dnipro dje tregon një “përshkallëzim të qartë dhe të ashpër” të luftës.

Përdorimi i një rakete balistike kundër Ukrainës sot është edhe më shumë provë se Rusia nuk ka interes për paqen”, tha Zelensky në fjalimin e tij të natës dje.

Ky veprim ishte “hapi i dytë” i liderit rus Vladimir Putin në përshkallëzimin e luftës, tha Zelensky, pas përdorimit të më shumë se 10,000 ushtarëve të Koresë së Veriut në konfliktin në vazhdim.

Zelensky tha se Putin “i shpërfill thirrjet nga Kina, Brazili, vendet evropiane, Shtetet e Bashkuara dhe të tjerët” dhe ai “po bën gjithçka për të zgjatur” konfliktin që filloi më shumë se një mijë ditë më parë.

Bota duhet të përgjigjet”, tha ai, duke thënë se “mungesa e reagimeve të ashpra ndaj veprimeve të Rusisë dërgon një mesazh se një sjellje e tillë është e pranueshme”.

Continue Reading

Të kërkuara