Lajmet

Pesë vjet qëkur nisi lëvizja #MeToo: Si e tronditi botën një hashtag?

Që atëherë, gratë anembanë botës kanë protestuar kundër dhunës seksuale.

Published

on

Prej pesë vitesh, gratë kanë ndarë me publikun përvojat e tyre të ngacmimit seksual nën hashtagun #MeToo. Çka tutje?

Kur New York Times më 5 tetor të vitit 2017 publikoi një artikull për producentin e hiteve të shumta të Oscarit dhe Hollivudit, Harvey Weinstein, i cili abuzoi seksualisht me femra për dekada të tëra, nuk e imagjinoi se kjo se do të shkaktonte një fenomen global mediatik. Në këtë artikull, gazetarët Jodi Kantor dhe Megan Twohey hodhën dritë mbi ngacmimet dhe abuzimet seksuale që i kreu producenti.

Kjo rezultoi drejtpërdrejt në lëvizjen #MeToo: Pas një thirrjeje nga aktorja amerikane, Alyssa Milano, gratë ndanë përvojat e tyre të dhunës seksuale në rrjete sociale nën hashtagun “edhe unë”. Në ditën e parë, hashtag-u u përdor 200 mijë herë në Twitter. Të nesërmen, ai ishte përdorur më shumë se gjysmë milioni herë. #MeToo u bë trend në më shumë se 85 vende me degë në gjuhë të ndryshme.

Fillimisht u krijua nga aktivistja për të drejtat e njeriut, Tarana Burke, në vitin 2006 në rrjetin social Myspace. Që atëherë, gratë anembanë botës kanë protestuar kundër dhunës seksuale. Feministët në Perëndim bëjnë thirrje që sistemi të rishikohet.

Çfare ndodhi me pas?

Kanë kaluar pesë vjet dhe Harvey Weinstein po vuan dënimin me 23 vjet burg. Edhe disa të famshëm të tjerë janë dënuar me burg, psh. aktori amerikan, Bill Cosby.

Edhe fotografi francez, Jean-Claude Arnault u dënua me burg për dhunimin e një gruaje. Arnault, i cili është i njohur në skenën kulturore të Suedisë, ishte i martuar me një ish-anëtare të Akademisë Suedeze. Pas skandalit, akademia pezulloi dhënien e çmimeve në vitin 2018.

Së bashku me gazetarin Ronan Farrow, Jodi Kantor dhe MeganTwohey fituan çmimin e rëndësishëm të gazetarisë, Pulitzer për raportimin e tyre mbi këtë ngjarje. Mbi hulumtimin e tyre u realizua filmi “She Said”, nga një studio hollivudiane, me regji të regjisores gjermane, Maria Schrader.

Lëvizja #MeToo ngriti shqetësim edhe mbi të drejtat e abortit. Në vitin 2022, Gjermania lehtësoi Paragrafin 219a, të ashtuquajturin ndalim të reklamimit të abortit që e bëri të pamundur që mjekët të japin edhe informacione rreth procedurës në faqet e tyre të internetit.

Këtë vit, protestat për të drejtat e grave nën sloganin #MeToo u mbajtën në qytete të ndryshme, nga Parisi dhe Amsterdami deri në Katmandu.

Suksesi i lëvizjes dhe reagimi ndaj saj

Paralelisht me suksesin e lëvizjes, mund të vërehen edhe reagime kundër të drejtat e grave. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në vitin 2018, avokati Brett Kavanaugh u emërua nga ish-presidenti Donald Trump si gjyqtar në Gjykatën e Lartë, gjykatën më të lartë të vendit – edhe pse ai u përball me akuza të rënda për sulm seksual.

Në vitin 2022, Gjykata e Lartë e ShBA-së anuloi një vendim gjykate të vitit 1973 (i njohur si “Roe vs Wade” sipas emrave të gruas paditëse dhe prokurorit) që kishte vendosur për dekada të drejta federale të abortit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Edhe Hungaria gjithashtu shtrëngoi të drejtat për abortin.

Dhe së fundmi, përballja në gjyq e Amber Heard me ish-bashkëshortin e saj, Johnny Depp, ua dëshmoi grave se edhe pse kanë guxim të dalin e të flasin publikisht mbi përvojat e dhunës seksuale, ato ende përballen me përbuzje e nënçmim.

Vepra në vend të fjalëve

Ndërkohë që gratë në Afganistan dhe Iran po rrezikojnë jetën e tyre për të mbrojtur të drejtat e tyre njerëzore pesë vjet pas nisjes së lëvizjes #MeToo, feministja britanike, Laura Bates po i bën thirrje Perëndimit që të ecë përpara me diskutim. Në librin e saj “Fix the Women, Not the System”, ajo bën thirrje për reforma urgjente në drejtësi, polici, politikë, arsim dhe media./UBTNews/

Lajmet

Nderohet me mirënjohje familja e dëshmorit Isuf Ferizi, Rama: Dëshmorët mbesin shtylla e lirisë

Published

on

Në përvjetorin e vrasjes së dëshmorit Isuf Ferizi, Kryetari i Komunës së Prishtinës, Përparim Rama, nderoi me mirënjohje familjen e dëshmorit për kontributin e madh që ai dhe të gjithë dëshmorët dhanë për lirinë e Kosovës.

Në një ceremoni të organizuar me këtë rast, kryetari Rama theksoi rëndësinë e ruajtjes së kujtimit dhe vlerësimit të kontributit të dëshmorëve. Ai shtoi se dëshmorët janë “shtylla e lirisë” dhe se institucionet kanë përgjegjësinë të mos i harrojnë kurrë ata. “Duke ju falënderuar dëshmorëve, vëllaut tuaj, sakrificave të tyre, sot jemi në këtë gjendje. Jemi falënderues përjetë për sakrificën. Ju kemi ftuar se nuk ju harrojmë as si institucion dhe as si popull”, tha Rama, duke shtuar se është krijuar një zyrë që merret me kontributet e dëshmorëve dhe që ka për qëllim ruajtjen e kujtimit të tyre të përjetshëm.

Nga ana e tij, vëllai i dëshmorit, Faik Ferizi, falënderoi për përkujdesjen institucionale dhe shprehu mirënjohjen për nderimin që po i bëhej familjes. Ai shtoi se për 26 vjet, familja e tij nuk ishte ftuar për të nderuar dëshmorin, duke theksuar se kishte menduar se do të harrohej. “Faleminderit për vullnetin tuaj për të na nderuar. Janë bërë 26 vjet. Kam menduar që na keni harruar krejt,” u shpreh Faiku.

Kjo ceremoni shënoi një moment të rëndësishëm për përkujdesjen dhe nderimin e kujtimit të dëshmorëve të Kosovës./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Franca kryesoi kërkesat e BE-së për azil për shkurtin

Published

on

Numri i kërkesave të reja për azil në Gjermani ka pësuar një ulje të dukshme në shkurt, duke u renditur pas Francës dhe Spanjës për herë të parë pas disa muajsh. Sipas të dhënave nga Zyrat e Migracionit të Bashkimit Evropian, Franca ka pasur 13,080 kërkesa për azil, ndërsa Spanja ka regjistruar 12,975 kërkesa. Gjermania ka pasur 12,775 kërkesa, më pak se dy vendet e tjera.

Kjo ulje e kërkesave në Gjermani ka shënuar një ndryshim të dukshëm krahasuar me vitet e kaluara, kur ky vend ka qenë shpesh destinacioni kryesor për azilantët në Evropë. Numri i përgjithshëm i kërkesave për azil në Gjermani për vitin 2024 ishte 250,615, ndërsa Spanja dhe Italia regjistruan gjithsej 166,175 dhe 158,605 kërkesa përkatësisht.

Në mars, kërkesat për azil në Gjermani ranë në 10,647, duke shënuar një rënie prej 19,7% krahasuar me muajin e kaluar dhe një ulje prej 45,3% në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Kjo ulje e madhe ka ardhur pas rënies së kërkesave nga emigrantët nga vende si Siria, Afganistani dhe Turqia./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Kurti kërkon avancimin e kërkesës së Kosovës për anëtarësim në BE

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka kërkuar që Bashkimi Evropian ta trajtojë kërkesën e Kosovës për anëtarësim në BE, duke thënë se Kosova nuk ka “plan B”, por është plotësisht e angazhuar për integrim në bllokun evropian.

Ka ardhur koha që Kosova dhe BE të intensifikojnë përpjekjet e përbashkëta për të tejkaluar pengesat që e pengojnë procesin e anëtarësimit të Kosovës në BE”, tha Kurti, gjatë një diskutimi në Bruksel të organizuar nga Qendra për Studime të Politikave Evropiane (CEPS).

Kjo do të thotë: të iniciohet Pyetësori për Kosovën, për të vlerësuar kapacitetet tona institucionale dhe ligjore për anëtarësim në BE; dhe të përgatitet një mendim të bazuar në merita për statusin e kandidatit të BE-së”, shtoi ai.

Kosova aplikoi për anëtarësim në BE më 15 dhjetor të vitit 2022, dhe tani ajo mbetet vendi i vetëm në rajon që nuk e ka ende statusin e vendit kandidat.

Kosovës mund t’i duhen vite të tëra për ta fituar këtë status, pasi që edhe vendet e rajonit kanë pritur ngjashëm – si Shqipëria që priti pesë vjet, dhe Bosnja dhe Hercegovina gjashtë vjet. Megjithatë, disa vende, si Ukraina dhe Moldavia, pritën vetëm disa muaj për ta fituar këtë status.

Kurti vuri theksin në arritjet e Kosovës në fushën e reformave dhe implementimit të standardeve të BE-së, duke përmendur angazhimin e Kosovës për të ndihmuar Ukrainën me ndihma ushtarake dhe të qenit në vijë me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të BE-së (CFSP).

Kosova ka dënuar luftën e paprovokuar të Rusisë kundër Ukrainës dhe ka mbështetur sanksionet ndërkombëtare ndaj Rusisë dhe aleatëve të saj.

Kosova është një partner i besueshëm i BE-së dhe beson fuqishëm në të ardhmen e saj evropiane”, deklaroi Kurti.

Ai theksoi se është koha që Bashkimi Evropian të tregojë se e sheh Kosovën si pjesë të së ardhmes së tij, duke forcuar kështu angazhimin e Kosovës për agjendën evropiane

Kurti gjithashtu kritikoi vonesat e procesit të zgjerimit dhe theksoi se qytetarët e rajonit, sidomos të rinjtë, janë të shqetësuar për ngadalësimin e këtij procesi, duke pasur parasysh se besimi në BE është duke u shuar.

Vendeve që i janë bashkuar BE-së në vitet 2004, 2007 dhe 2013 – tri zgjerimet e fundit të bllokut evropian – u janë dashur nga tetë deri në 14 vjet që nga dorëzimi i aplikimit e deri te anëtarësimi në BE.

Ky proces merr kohë, pasi që vendi kandidat duhet t’i përmbushë disa kritere, t’i përshtatë ligjet e veta me ato të BE-së, si dhe të presë ratifikimin e traktatit për anëtarësim në parlamentet e secilit vend anëtar të BE-së.

Kriteret për aplikim, të njohura si “Kriteret e Kopenhagës”, kanë të bëjnë me stabilitetin e demokracisë, sundimin e ligjit dhe funksionalitetin e tregut ekonomik.

Për vendet e Ballkanit Perëndimor janë vendosur edhe disa kushte shtesë, të përcaktuara përmes Procesit të Stabilizim-Asociimit.

Kroacia – vendi i fundit që iu bashkua BE-së, në vitin 2013 – kishte aplikuar për anëtarësim më pak se 1 vit e gjysmë pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit. Por, i gjithë procesi deri në anëtarësimin e Kroacisë kishte zgjatur 12 vjet.

Rrugëtimi i Kosovës mund të jetë më i ndërlikuar sesa ai i Kroacisë, pasi që kjo do të jetë hera e parë që një shtet aplikon për anëtarësim pa u njohur zyrtarisht nga të gjitha vendet anëtare të BE-së. Shtetet që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës janë Spanja, Rumania, Qipro, Greqia dhe Sllovakia.

Continue Reading

Lajmet

Konfirmohet aktakuza ndaj Naim Murselit dhe të akuzuarve tjerë për vrasjen e Liridona Ademajt

Published

on

Gjykata Themelore në Prishtinë ka konfirmuar aktakuzën ndaj Naim Murselit, Granit Plavës, Kushtrim Kokallës dhe Tom Dodajt, për rastin e vrasjes së Liridona Ademajt më 29 nëntor 2023. Gjatë seancës, kërkesat për kundërshtimin e provave dhe hedhjen e aktakuzës janë refuzuar, duke i lënë të pandehurit përballë akuzave të rënda.

Në aktakuzën e ngritur nga Prokuroria Themelore në Prishtinë më 15 janar 2025, Naim Murseli, Granit Plava dhe Kushtrim Kokalla akuzohen se janë përfshirë në një plan të mirëkoordinuar për të kryer vrasjen e Liridona Ademajt, me qëllim hakmarrjen dhe përfitim financiar nga sigurimi i jetës së saj. Sipas aktakuzës, Murseli ishte ai që e kishte orkestruar vrasjen për shkak të çrregullimeve në raportet e tij familjare dhe martesore me Liridonën. Ai ka siguruar armën dhe ka marrë marrëveshje me Granit Plavën që ai ta kryejë vrasjen për një shumë prej 30 mijë eurosh.

Plava ka përdorur armën për të qëlluar dhe vrarë Liridonën, ndërsa Naimi, në mënyrë të planifikuar, ka qëndruar me të bijtë dhe ka ndihmuar që të duket si një grabitje e inskenuar. Për këtë, ai është akuzuar për “Vrasje të rëndë” në bashkëkryerje me Plavën dhe Kokallën.

Në aktakuzë është gjithashtu përmendur se pas vrasjes, Kushtrim Kokalla nuk e ka raportuar ngjarjen, edhe pse ka pasur dijeni për planifikimin dhe realizimin e krimit. Kjo ka rezultuar në një akuzë shtesë ndaj Kokallës për “Moslajmërimin e veprave penale apo kryerësve të tyre”.

Përveç të akuzuarve të tjerë, Tom Dodaj është akuzuar për shitjen e paautorizuar të armës, e cila u përdor në vrasjen e Liridona Ademajt. Ai është ngarkuar me veprën penale “Importi, eksporti, furnizimi, transportimi, prodhimi, këmbimi, ndërmjetësimi ose shitja e paautorizuar e armëve”.

Në seancën e parë të mbajtur më 31 janar 2025, Naim Murseli e ka pranuar se është i përfshirë në vrasje, por është deklaruar i pafajshëm, ndërsa Granit Plava dhe Kushtrim Kokalla nuk janë deklaruar për fajësinë. Tom Dodaj pranoi fajësinë dhe është dënuar me 5 vjet burg dhe një gjobë prej 5 mijë eurosh.

Ky rast ka tronditur opinionin publik, pasi bëhet fjalë për një vrasje të planifikuar nga një burrë për të eliminuar bashkëshorten e tij, ndërsa pritet që gjykata të vazhdojë me shqyrtimin e provave dhe dëshmive që mund të ndryshojnë fatin e të akuzuarve./BetimipërDrejtësi/

Continue Reading

Të kërkuara