

Lajmet
Pesë vjet qëkur nisi lëvizja #MeToo: Si e tronditi botën një hashtag?
Që atëherë, gratë anembanë botës kanë protestuar kundër dhunës seksuale.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiPrej pesë vitesh, gratë kanë ndarë me publikun përvojat e tyre të ngacmimit seksual nën hashtagun #MeToo. Çka tutje?
Kur New York Times më 5 tetor të vitit 2017 publikoi një artikull për producentin e hiteve të shumta të Oscarit dhe Hollivudit, Harvey Weinstein, i cili abuzoi seksualisht me femra për dekada të tëra, nuk e imagjinoi se kjo se do të shkaktonte një fenomen global mediatik. Në këtë artikull, gazetarët Jodi Kantor dhe Megan Twohey hodhën dritë mbi ngacmimet dhe abuzimet seksuale që i kreu producenti.
Kjo rezultoi drejtpërdrejt në lëvizjen #MeToo: Pas një thirrjeje nga aktorja amerikane, Alyssa Milano, gratë ndanë përvojat e tyre të dhunës seksuale në rrjete sociale nën hashtagun “edhe unë”. Në ditën e parë, hashtag-u u përdor 200 mijë herë në Twitter. Të nesërmen, ai ishte përdorur më shumë se gjysmë milioni herë. #MeToo u bë trend në më shumë se 85 vende me degë në gjuhë të ndryshme.
Fillimisht u krijua nga aktivistja për të drejtat e njeriut, Tarana Burke, në vitin 2006 në rrjetin social Myspace. Që atëherë, gratë anembanë botës kanë protestuar kundër dhunës seksuale. Feministët në Perëndim bëjnë thirrje që sistemi të rishikohet.
Çfare ndodhi me pas?
Kanë kaluar pesë vjet dhe Harvey Weinstein po vuan dënimin me 23 vjet burg. Edhe disa të famshëm të tjerë janë dënuar me burg, psh. aktori amerikan, Bill Cosby.
Edhe fotografi francez, Jean-Claude Arnault u dënua me burg për dhunimin e një gruaje. Arnault, i cili është i njohur në skenën kulturore të Suedisë, ishte i martuar me një ish-anëtare të Akademisë Suedeze. Pas skandalit, akademia pezulloi dhënien e çmimeve në vitin 2018.
Së bashku me gazetarin Ronan Farrow, Jodi Kantor dhe MeganTwohey fituan çmimin e rëndësishëm të gazetarisë, Pulitzer për raportimin e tyre mbi këtë ngjarje. Mbi hulumtimin e tyre u realizua filmi “She Said”, nga një studio hollivudiane, me regji të regjisores gjermane, Maria Schrader.
Lëvizja #MeToo ngriti shqetësim edhe mbi të drejtat e abortit. Në vitin 2022, Gjermania lehtësoi Paragrafin 219a, të ashtuquajturin ndalim të reklamimit të abortit që e bëri të pamundur që mjekët të japin edhe informacione rreth procedurës në faqet e tyre të internetit.
Këtë vit, protestat për të drejtat e grave nën sloganin #MeToo u mbajtën në qytete të ndryshme, nga Parisi dhe Amsterdami deri në Katmandu.
Suksesi i lëvizjes dhe reagimi ndaj saj
Paralelisht me suksesin e lëvizjes, mund të vërehen edhe reagime kundër të drejtat e grave. Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në vitin 2018, avokati Brett Kavanaugh u emërua nga ish-presidenti Donald Trump si gjyqtar në Gjykatën e Lartë, gjykatën më të lartë të vendit – edhe pse ai u përball me akuza të rënda për sulm seksual.
Në vitin 2022, Gjykata e Lartë e ShBA-së anuloi një vendim gjykate të vitit 1973 (i njohur si “Roe vs Wade” sipas emrave të gruas paditëse dhe prokurorit) që kishte vendosur për dekada të drejta federale të abortit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Edhe Hungaria gjithashtu shtrëngoi të drejtat për abortin.
Dhe së fundmi, përballja në gjyq e Amber Heard me ish-bashkëshortin e saj, Johnny Depp, ua dëshmoi grave se edhe pse kanë guxim të dalin e të flasin publikisht mbi përvojat e dhunës seksuale, ato ende përballen me përbuzje e nënçmim.
Vepra në vend të fjalëve
Ndërkohë që gratë në Afganistan dhe Iran po rrezikojnë jetën e tyre për të mbrojtur të drejtat e tyre njerëzore pesë vjet pas nisjes së lëvizjes #MeToo, feministja britanike, Laura Bates po i bën thirrje Perëndimit që të ecë përpara me diskutim. Në librin e saj “Fix the Women, Not the System”, ajo bën thirrje për reforma urgjente në drejtësi, polici, politikë, arsim dhe media./UBTNews/
Aktualitet
Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar
Published
1 hour agoon
April 30, 2025
Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.
Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.
Lajmet
Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind
Published
2 hours agoon
April 30, 2025
Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.
Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.
Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?
Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.
Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.
Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.
Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.
Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.
Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.
Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj
Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.
“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.
Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.
Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.
Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.
Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.
“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.
Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.
Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë
Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.
Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.
“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.
Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.
“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.
Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?
Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.
Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.
Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.
“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.
Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.
“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.
ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.
Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.
Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.
Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.
“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.
Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.
Rasti vazhdon të hetohet.

Pse duket gjithmonë serioz? Ben Affleck tregon anën që s’e shihni shpesh

Smoothie nga boronicat dhe farat chia

Rudiger dënohet me gjashtë ndeshje moslojë

Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar

Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind

Publikohen librat “Mekanika I dhe II” nga Prof. Naser Morina! Autori flet për veçantitë e dy vëllimeve

Vetëm pesë minuta ushtrime të shpejta mund ta përmirësojnë shëndetin e trurit

Pse nuk duhet ta fshini fytyrën me peshqir?

Intervistë me Dr. Sc. Hazir Cadraku! Siguria në punë: Themel i shëndetit dhe produktivitetit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet3 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Kulturë1 month ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur