Teknologji
Pesë trendet e teknologjisë si pasojë e pandemisë që do të jenë me ne për një kohë të gjatë
Published
4 years agoon
By
UBT news18 muajt e kaluar kanë qenë plot përparime të papritura teknologjike, ndërsa e gjithë bota u zhvendos për të përmbushur kërkesat e një realiteti të ri. Por a janë këto risi vetëm një produkt i pandemisë apo do të vazhdojnë të qëndrojnë këtu?
Në vitin 2018, Erik Ekudden renditi ‘realizimin e prekjes zero’ si trendin e tij të parë në të ardhmen të teknologjisë. Pak e dinim se koha do të dëshmonte fjalët e tij – edhe pse jo në mënyrën që ai mund të ketë menduar.
Pandemia i detyroi njerëzit dhe bizneset të përshtaten shpejt me një realitet të ri. Një i tillë që mbingarkoi sistemet shëndetësore dhe na izoloi nga jeta normale. Por gjatë vitit të kaluar ne gjithashtu kemi parë inovacionin teknologjik të rritet për të mbushur këto boshllëqe.
Sot ndërsa njerëzit po vazhdojnë të vaksinohen dhe shumë prej jush me padurim presin kthimin e përqafimeve dhe thashethemeve në zyrë, keni pyetur veten – cila nga këto teknologji të reja do t’i rezistojë kohës?
Këtu janë pesë nga trendet kryesore të teknologjisë nga 2021 që ekspertët besojnë se do të qëndrojnë edhe për vitet që do të vijnë.
Trendi 1 – Puna online nga shtëpia

Deri në fund të qershorit 2020, 42 përqind e forcës së punës të Shteteve të Bashkuara po punonin nga shtëpia me kohë të plotë. Ndërsa u përpoqëm të gjenim mënyrat më të mira për të punuar në distancë, softueri i bashkëpunimit lulëzoi.
Në vitin 2020, tregu global i konferencave video arriti në 7.87 miliardë dollarë – më shumë se dyfishi i vitit të kaluar.
Në përgjithësi, punonjësit ishin përgjigjur pozitivisht lehtësisë së kësaj mënyre, por ata gjithashtu po vërejnë përfitimet – kosto më të ulët të qirasë së zyrave dhe mirëmbajtjes, për shembull.
Sipas një raporti, 60 përqind e vendimmarrësve janë shumë të kënaqur me aftësinë për të shkurtuar hapësirën për zyre, ndërsa 43 përqind besojnë fuqimisht se nuk do të kenë asnjë zyrë deri në 2030.
Indikacionet e hershme gjithashtu tregojnë se punëtorët në distancë janë deri në 40 përqind më produktivë sesa kolegët e tyre në zyrë.
Shumë prej gjigantëve të teknologjisë, duke përfshirë Twitter dhe Facebook, kanë njoftuar planet e tyre për të punuar nga shtëpia pas COVID, kjo bëri që shumë të jenë dakord se ‘biznesi i zakonshëm’ nuk do të jetë kurrë si dikur.
Trendi 2 – Mësimi Online

Në kulmin e pandemisë COVID, mbi 1.6 miliardë fëmijë në 195 vende rreth globit u dërguan në shtëpi pasi klasat u mbyllën.
Ndërsa mjete video konferencash, shërbime dixhitale, siç janë aplikacionet për të mësuar gjuhë, programet e tutorimit virtual dhe e-mësimi, të gjitha kanë parë rritje të mëdha të kërkesës.
Sipas OECD, 95 përqind e studentëve në Zvicër, Norvegji dhe Austri kanë një kompjuter për ta përdorur për punën e tyre shkollore, krahasuar me vetëm 34 përqind në Indonezi. Dhe në ShBA, pothuajse të gjithë 15-vjeçarët me një prejardhje e privilegjuar thanë se kishin një kompjuter për të punuar, ndërsa gati një e katërta e atyre me tjera kushte ekonomike nuk e kishin.
Ndërsa vazhdojmë punën e rëndësishme për të përmirësuar mundësitë arsimore përmes teknologjisë, duhet të sigurojmë se do të zvogëlojmë dhe jo të kontribuojmë, në pabarazinë në arsim.
Trendi 3 – Përparimi dixhital i industrisë së kujdesit shëndetsorë – Telehealth

Industria e kujdesit shëndetësor ka qenë tradicionalisht një nga më rezistentet kur bëhej fjalë për IT apo marrjen e teknologjisë dixhitale.
Sidoqoftë, pandemia COVID-19 tregoi potencialin e madh të teknologjive telehealth, si mjete jetësore për të ndihmuar në shmangien e përhapjes së viruseve përmes ndjekjes, testimit dhe trajtimit.
Në një projekt hulumtimi të vitit 2020, Spitali Universitar Ericsson, Telia dhe Sahlgrenska në Suedi përdorën Inteligjencën Artificiale për të ndihmuar në monitorimin dhe menaxhimin e kërkesës për burimet e kujdesit shëndetësor. Gjithashtu për krijimin dhe rafinimin e analizave të avancuara të Intelegjencës Artificiale.
Ericsson, Spitali Birmingham NHS Foundation Trust (UHB) dhe King’s College London gjithashtu bashkëpunuan në Ambulancën e Lidhur 5G – një mënyrë e re novatore për të lidhur pacientët, punonjësit e ndihmës së shpejtë dhe ekspertët e largët mjekësorë në kohë reale.
Kjo risi u mundësoi punonjësve të kryenin procedurën e parë diagnostike në Mbretërinë e Bashkuar mbi 5G, duke demonstruar potencialin e saj transformues për të mundësuar klinikët dhe paramedikët të bashkëpunojnë në mënyrë të rregullt, edhe kur ata janë me kilometra larg – dhe të ndihmojnë pacientët edhe nëse nuk mund të marrin qasje në një spital .
Telehealth gjithashtu ofroi mënyra për të adresuar sfidat e sigurimit të shërbimeve shëndetësore në shtëpi, përmes video konferencës, postës elektronike, telefonit ose aplikacioneve për smartphone.
Këto përparime ishin veçanërisht të dobishme për të moshuarit.
Trendi 4 – Kryerja e funksioneve pa kontakt

“Teknologjia pa kontakt” është përcaktimi i përvojës së klientit pas COVID-19, nga pagesa pa prekje deri te regjistrimi biometrik për udhëtime dhe akomodim.
Edhe kur bëjnë pazar në dyqan, gati 90 përqind e blerësve në ShBA tani preferojnë tiparet pa prekje, ose që mund të paguani vet me kartelë bankare, pa nevojë për arkë. Gjithashtu, keni dëgjuar se sistemet e sigurisë së njohjes së fytyrës po bëhen gjithnjë e më të zakonshme.
Këto risi janë bërë të mundur me procesorë dhe çipa memorie më të përparuar, sensorë më të mirë të imazhit, UA më të mençur dhe rrjete më të shpejta komunikimi, dhe të gjitha këto do të vazhdojnë të përmirësohen në vitet e ardhshme.
Trendi 5 – Përmbajtja e gjeneruar nga AI

Risitë e të mësuarit makinerik si Generative Adversarial Networks (GANs) kanë tërhequr shumë vëmendje në vitet e fundit. Këto modele gjeneruese të mençura përdorin të dhëna trajnimi për të ‘mësuar’ modelet për të gjeneruar të dhëna të reja që i ngjajnë inputit origjinal.
Një shembull i rezultateve është aftësia për të krijuar imazhe dixhitale që duken si fotografi të njerëzve të vërtetë, përshembull rasti i faqes në internet “This Person Does Not Exist”.
Kjo teknologji, e përdorur kryesisht për argëtim dhe aplikacione me filtra, po mëson dhe po “ushqehet” gjithnjë e më shumë nga ngjarjet, historitë dhe të dhënat tona personale.
Tashmë dihet se 50 përqind prej nesh nuk janë të qetë ngafakti se shumë nuk janë në gjendje të tregojnë dallimin midis njeriut dhe makinerisë, shqetësim ky i ngritur në 2018 në 10 Hot Consumer Trends. Por ku do të përfundojë kjo?
Një mundësi është që inteligjenca artificiale të bëhet gjithnjë e më e fuqishme me kalimin e kohës për shkak të ndryshimit të natyrës së konsumit tonë mediatik.
Por si mund të përputhet Intelegjenca Artificiale me prekjen njerëzore kur bëhet fjalë për kreativitet?
Epo, paragrafi i shkurtër më sipër u shkrua nga një gjenerator i tekstit AI. A vërejtët ndonjë ndryshim?
(Përktheu dhe përshtati UBTNews)
Teknologji
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy. liria fillon nga siguria
Published
24 minutes agoon
November 20, 2025By
UBT News
Në epokën digjitale duket sikur kemi bërë një marrëveshje të heshtur: komoditeti në këmbim të privatësisë.
Çdo klikim, çdo pëlqim dhe çdo hap që bëjmë regjistrohet, analizohet dhe kthehet në të dhëna tregu.
Ndihemi më pak si pronarë të pajisjeve dhe më shumë si produkti që shitet.
Por, a duhet të jetë patjetër kështu?
A është e mundur të përfitojmë nga teknologjia më e fundit pa i dorëzuar çelësat e jetës sonë personale?
Për Lirën – një profesioniste në fillim të karrierës, që e vlerëson autonominë mbi gjithçka, kjo nuk ishte pyetje filozofike. Ishte domosdoshmëri. Ajo u lodh duke u ndjerë e pasigurt sa herë që instalonte një aplikacion të ri apo dërgonte një dokument personal. Ajo kërkonte kontroll. Donte që privatësia e saj të mos ishte një mburojë pasive, por një forcë aktive. Dhe pikërisht këtë forcë e gjeti te Samsung Galaxy.
Themeli i besimit: Knox Vault
Hapi i parë drejt autonomisë ishte të dinte se identiteti i saj ishte i mbrojtur në mënyrë reale. Ajo zbuloi se Samsung nuk e trajton sigurinë vetëm si softuer, por si sistem të fortifikuar fizik.
Këtu hyri në skenë Samsung Knox Vault.
Përfytyroni kasafortë të vërtetë, harduerike, të integruar brenda telefonitm me procesorin dhe memorien e izoluar nga pjesa tjetër e sistemit. Ruhen të dhënat biometrike të Lirës, fjalëkalimet, çelësat e aksesit.
Tani ajo hap telefonin ose përdor aplikacionet bankare me një qetësi të re. Çelësat e identitetit nuk janë më linja kodesh, qëndrojnë të kyçur në një kasafortë që hakerat nuk mund ta prekin.
Kjo siguri e padukshme i dha asaj bazën për të vepruar pa frikë.
Fuqia për të vendosur rregullat: Privacy Dashboard
Dikur Lira kishte ndjesinë se aplikacionet po e vëzhgonin në heshtje. Sot, me Galaxy-n e saj, ajo është personi që vendos rregullat. Me Privacy Dashboard, mjafton një shikim të kuptojë saktësisht cilat aplikacione kanë përdorur kamerën, mikrofonin apo vendndodhjen e saj në 24 orët e fundit.
Dhe nëse diçka nuk i pëlqen? E ndryshon menjëherë. Revokon lejon me një klik.
Telefoni i saj nuk është më një kuti e zezë; është një hapësirë transparente ku ajo kontrollon gjithçka. Transparenca është forma më e pastër e fuqisë.
Autonomia në ndarje: Private Share
Momenti kur Lira ndjeu fuqinë e saj ishte kur duhej të ndante një dokument konfidencial me të dhëna personale. Dikur kjo do t’i shkaktonte ankth. Tani ajo përdori Private Share.
Ajo vendosi rregullat e dërgimit:
• caktoi një afat skadence – skedari do të zhdukej automatikisht pas 24 orësh;
• bllokoi gjithçka, nga screenshot deri te ri-shpërndarja.
Ndau informacionin, ruajti pronësinë. Kur shtypi “Dërgo”, s’humbi kontrollin, përkundrazi e forcoi atë.
Provoni vetë ndjesinë e kontrollit
Lira nuk është specialiste sigurie. Ajo është dikush që vendosi të mos jetë më spektatore në jetën e saj digjitale. Edhe ju mund të bëni të njëjtën gjë.
Me Try Galaxy, Samsung ju lejon të eksploroni ndërfaqen dhe veçoritë e sigurisë së Galaxy direkt nga telefoni që keni aktualisht – pa asnjë angazhim.
Shkarkojeni dhe provoni se çfarë do të thotë të kesh një panel kontrolli për jetën tënde digjitale.
Zbuloni se si privatësia, kur mbrohet siç duhet, nuk është pengesë, por superfuqi – fuqia për të qenë vetvetja, pa frikë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Elon Musk: Brenda 20 viteve puna tradicionale mund të zhduket
Published
2 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Miliarderi i teknologjisë, Elon Musk, bëri një deklaratë të guximshme mbi të ardhmen e punës dhe shoqërisë gjatë Forumit të Investimeve SHBA-Saudite në Uashington.
Ai tha se përparimi i inteligjencës artificiale dhe robotikës humanoide do të ndryshojë ekonominë globale, në një mënyrë që brenda 10 deri në 20 viteve, puna tradicionale nuk do të jetë më e domosdoshme.
Sipas Musk, njerëzit do të punojnë vetëm për kënaqësi, ashtu siç luajnë sporte ose lojëra kompjuterike.
Ai shtoi se teknologjia e avancuar do të eliminojë varfërinë, duke e kthyer mungesën e mjeteve në problem inxhinierik e jo shoqëror.
Robotët do të kryejnë shumicën e punëve, ndërsa njeriu do ketë luksin të zgjedhë nëse dëshiron të punojë apo jo. Ai e krahasoi të ardhmen me mundësinë për të blerë gjithçka në dyqan ose për të rritur vetë ushqimet në oborr, thjesht për kënaqësinë e procesit.
Në të njëjtën konferencë, Musk njoftoi një partneritet strategjik teknologjik: kompania xAI bashkëpunon me Humain, firmë e mbështetur nga shteti saudit, për të ndërtuar qendrën më të madhe të të dhënave të xAI jashtë SHBA-së.
Projekti, i zhvilluar me Nvidia, ka kapacitet deri 500 megavat energji elektrike, duke treguar intensifikimin e garës globale për inteligjencën artificiale. Vizioni i Musk është optimist, ai pranoi se ky ndryshim kërkon kohë, infrastrukturë të re dhe riorganizim të shoqërisë.
Sidoqoftë, drejtimi është i pandalshëm: shoqëria do të evoluojë drejt një realiteti ku puna fizike nuk do të jetë e detyrueshme dhe ku koncepti i parasë mund të humbasë gradualisht rëndësinë.
Nëse këto parashikime realizohen, brezat e ardhshëm mund të jetojnë në një botë ku punë për kënaqësi dhe zgjedhja personale do të jenë norma, duke shënuar një revolucion të ri shoqëror dhe ekonomik. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Teknologjia që rrit jetën e baterisë deri në 6 orë shtesë
Published
3 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Shkencëtarët kanë gjetur një mënyrë për të zgjatur jetën e baterisë së telefonave dhe tabletëve edhe për disa orë.
Ata shpjegojnë se nëse përdoruesit transferojnë të dhënat e aplikacioneve të tyre të preferuara në shërbimet cloud, bateria mund të zgjasë deri në 60% më shumë.
Teknologjia identifikon pjesët e aplikacioneve që konsumojnë më shumë energji dhe i zhvendos ato në cloud duke përdorur një teknikë të quajtur “code-offloading”.
Me këtë metodë, smartfonët mund të zgjasin jetën e baterisë deri në 6 orë shtesë në rastet më të favorshme.
Shkencëtarë kompjuterikë nga Aston University në Birmingham kanë zhvilluar një softuer prototip që ruan të dhënat në një kombinim hibrid, si në cloud ashtu edhe në aplikacion.
Kur aplikacioni ekzekutohet me pjesët që harxhojnë më shumë bateri nga cloud, pajisja nuk përdor komponentët e veta, duke kursyer energji dhe duke zgjatur jetën e baterisë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Apple humbet dizajnerin kryesor të iPhone Air
Published
7 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Abidur Chowdhury, një nga dizajnerët kryesorë që kontribuoi në zhvillimin e iPhone Air, është larguar nga Apple për t’u bashkuar me një startup të paidentifikuar të inteligjencës artificiale.
Chowdhury u bë i njohur për publikun pasi u shfaq në videon prezantuese të iPhone Air.
Edhe pse ai nuk ishte i vetmi përgjegjës për drejtimin e projektit, largimi i tij ka lënë boshllëk të ndjeshëm në ekipin e dizajnit të kompanisë.
Ai i’u bashkua Apple 6 vjet më parë, në një periudhë të afërt me largimin e dizajnerit Jony Ive, i cili themeloi agjencinë kreative, LoveFrom.
Një tjetër projekt i lidhur me Ive, i quajtur io, u ble nga OpenAI, megjithëse Ive dhe LoveFrom vazhdojnë të operojnë si entitete të pavarura.
iPhone Air raportohet se po përballet me shitje të dobëta, por burimet thonë se kjo nuk lidhet drejtpërdrejt me largimin e Chowdhury.
Më herët qarkulluan thashetheme se iPhone Air 2 mund të vonohet, por jo domosdoshmërisht të anulohet plotësisht. /A.Z/UBT News/
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy. liria fillon nga siguria
Maldivet bëjnë revolucionin anti-duhan: Ndalohet përgjithmonë për të lindurit pas 2007-ës!
Orav përgëzon Hamzën, pas zgjedhjes në krye të PDK-së: Pres me padurim të punoj me të
Agim Ademi flet për shortin e Kosovës
Catherine Zeta-Jones dhe Michael Douglas: 25 vite dashuri të pandryshuar
AUV asgjëson 2934 kilogramë tranguj të konservuar
Zgjedhjet lokale të 12 tetorit, ngrihet aktakuzë ndaj dy personave
4 ditë zgjedhore brenda një viti – KQZ tregon hapat pas shpalljes së zgjedhjeve të parakohshme
Rrezikohet pezullimi i transportit publik në Prishtinë
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
