

Shëndeti
Pesë fazat e alzheimerit – Çfarë duhet të dini rreth tyre?
Humbja e kujtesës është padyshim diçka e frikshme.
Published
3 years agoon
By
UBT newsShumica e njerëzve që kanë humbje të kujtesës nuk kanë një diagnozë specifike. Por nëse keni informacion e duhur rreth gjendjes tuaj, mund të bëni shumë më shumë për të frenuar përkeqsimin.
Askujt nuk i pëlqen të ndihet i pasigurt për shëndetin dhe humbja e kujtesës është padyshim diçka e frikshme.
Prandaj, është e rëndësishme të kuptoni se si Alzheimeri ndikon në tru, cilat janë shenjat të cilave duhet t’i jepni rëndësi dhe çfarë mundësish ka për të minimizuar dëmtimin nga sëmundja.
AgroWeb.org ju njeh më poshtë me fazat e kësaj sëmundjeje dhe se çfarë mund të bëni.
Faza e Parë – Ndryshime delikate në tru
Kjo fazë mund të ndodhë diku nga dhjetë deri në njëzet vjet përpara shenjave tipike klinike.
Ajo çfarë tashmë dihet është se ndodh një grumbullim i disa proteinave të caktuara, që janë toksike për trurin sepse vrasin neuronet.
Prandaj, efekti i parë që ka sëmundja e Alzheimerit është në nivel mikroskopik, ku fillon të formojë këtë akumulim.
Edhe pse shkencëtarët ende nuk e dinë me siguri se kur gjatë procesit fillojnë të krijohen këto proteina, ata mund të shquajnë praninë e tyre.
Faza e Dytë – Alzheimeri paraklinik
Pas fazës fillestare, patologjia grumbullohet me kalimin e viteve dhe tenton të prekë trurin në vende të parashikueshme.
Në rastin e sëmundjes së Alzheimerit, preket qendra të kujtesës dhe zona përgjegjëse për kryerjen e detyrave të thjeshta.
Në këtë fazë, analizat e nevojshme të shëndetit të trurit, mund të zbulojnë një diagnozë specifike të Alzheimerit.
Faza e Tretë – Dëmtimi i lehtë njohës
Në këtë fazë, një shumëllojshmëri e testeve njohëse përdoren për të vlerësuar zona të ndryshme të trurit.
Deficite të tjera që mund të zbuloni, përfshijnë vështirësinë në njohjen e personazheve në një fotografi.
Megjithatë, në jetën e përditshme, individi mund të jetë ende duke funksionuar normalisht, dhe askush të mos e ketë vënë re.
Faza e Katërt – Alzheimeri klinik
Kalimi në fazën e katërt është kur Alzheimer arrin pikën ku fillon të pengojë aftësinë funksionale.
Dëmtimi është në atë shkallë ku pacientët mund të paguajnë dyfish një faturë, të harrojnë se ku po shkojnë, nuk dinë më se si të shkojnë në dyqan apo të kthehen në shtëpi etj.
Në këtë pikë, sëmundja konsiderohet të jetë në fazën e saj të butë.
Faza e pestë – Rënia progresive
Faza e pestë e demencës është rënia e ngadaltë dhe e vazhdueshme. Truri po tkurret, grumbullimi i proteinave rritet me ashpërsi dhe pacientët bëhen gjithnjë e më keq.
Pacientët kanë nevojë për inkurajim për të bërë gjëra të tilla si të ushqehen shëndetshëm dhe ndoshta kanë nevojë për ndihmë tu veshur siç duhet.
Ndërsa sëmundja përparon, ndikimi përhapet në seksione të tjera të trurit. Tani edhe detyrat më të thjeshta mund të jenë të pamundura.
Në këtë fazë përfundimtare, pacientët humbasin oreksin dhe bëhen indiferentë ndaj botës përreth tyre.
Mungesa e lëvizjes çon më pas në probleme të tjera si pneumoni, infeksione, rëzime dhe fraktura.
Cilat janë efektet e tjera të Alzheimerit?
Ata që kanë sëmundjen e Alzheimerit priren të kenë një humbje të konsiderueshme të interesit për aktivitetet e tyre dhe shpesh kanë simptoma të tjera psikologjike ose të sjelljes si ankthi.
Njerëzit me demencë e kanë të vështirë të gjurmojnë kohën, mund të frikësohen dhe të hutohen.
Ata mund të bëhen lehtësisht nervozë, melankolikë dhe të përjetojnë emocione të tjera negative.
Mund të ndodhë që njerëzit të kenë psikoza, të tilla si halucinacione vizuale ose paranojë.
Pacientët ecin më pak, gjë që çon në dobësi të mëtejshme, dhe ndërsa sëmundja zhvillohet, ata fillojnë të humbasin koordinimin, siç është aftësia për të ngarë biçikletën.
Kjo është arsyeja pse është kritike që sëmundja të diagnostikohet herët dhe të krijohet një plan gjithëpërfshirës për të ndihmuar personin të jetojë në maksimum dhe të parandalojë lëndimet.
Çfarë duhet të bëjë një person nëse vëren këto shenja?
Nëse njerëzit vërejnë ndonjë simptomë, është e domosdoshme që ata të konsultohen me një profesionist mjekësor sa më shpejt të jetë e mundur dhe të fillojnë procesin e diagnostikimit.
Është jetike që pacientët të motivohen dhe të fillojnë të bëjnë gjëra për të përmirësuar shëndetin e përgjithshëm. /AgroWeb.org
Shëndeti
Çdo ditë bëni këtë gabim derisa i lani dhëmbët, prandaj ju bëhen të verdhë!
Published
19 hours agoon
April 24, 2025
Higjiena orale dhe dentare është shumë me rëndësi për shëndetin e përgjithshëm.
Ka gabime te larja e dhëmbëve të cilat me siguri i bëni çdo ditë dhe nuk keni haber që po e rrezikoni shëndetin e dhëmbëve tuaj.
Të gjithë e dimë që dhëmbët është e nevojshme t’i lani së paku dy minuta dhe së paku dy herë në ditë. Atë që e bëjmë gabimisht është kur i lajmë dhëmbët në shpejtësi, prandaj në ta ende ekzistojnë mbetje të ushqimit, gjë që mundësojnë zhvillimin e baktereve në gavrën e gojës.
Gurëzit e dhëmbëve, kariesi, inflamacioni janë disa nga problemet me të cilat përballen dhe luftojnë ata që nuk kujdesen në mënyrë të drejtë për higjienën e gavrës së gojës. Shumica gabojnë edhe me sasinë e pastës së dhëmbëve të cilën e vënë në brushë.
Nuk është e nevojshme të vihet pasta në gjithë sipërfaqen e brushës, sepse mund t’i dëmtoni dhëmbët dhe ata me kalimin e kohës marrin ngjyrë të verdhë.
Zmalti në dhëmbë dëmtohet, njerëzit i lajnë dhëmbët me brushë me qëllim t’ua kthejnë bardhësinë dhe shkëlqimin, mirëpo ata bëhen gjithnjë e më të errët.
Prodhuesit e pastave të dhëmbëve rekomandojnë larjen me brushë me sasinë e pastës së madhësisë së kokrrës së bizeles, mirëpo njerëzit shpesh e injorojnë këtë informacion dhe e mbushin brushën me pastë.
Kini parasysh këtë këshillë herën tjetër kur i lani dhëmbët!
Shëndeti
Sheqeri po dëmton seriozisht shëndetin tuaj, ja çfarë duhet të dini!
Published
1 day agoon
April 24, 2025
Konsumimi i tepërt i sheqerit është kthyer në një ndër rreziqet më të mëdha për shëndetin publik, sipas studimeve më të fundit të publikuara nga organizatat ndërkombëtare të shëndetit.
Ndonëse sheqeri është pjesë e pandashme e dietës moderne, efektet anësore mund të jenë më të rënda sesa mendohej më parë.
Sipas ekspertëve të shëndetit, konsumimi i rregullt i produkteve të pasura me sheqer lidhet ngushtë me një sërë sëmundjesh kronike si diabeti i tipit 2, obeziteti, sëmundjet kardiovaskulare dhe madje edhe probleme me kujtesën dhe përqendrimin.
Mjekët paralajmërojnë se sheqeri “i fshehur” në produktet e përpunuara është burim rreziku, përdoruesit nuk janë të vetëdijshëm për sasinë që konsumojnë.
“Është koha të fillojmë të shohim etiketat e produkteve me më shumë kujdes,” thotë dietologe Dr. Elira Gashi. “Një jogurt i zakonshëm apo një pije energjike mund të përmbajë më shumë sheqer sesa një kanaçe me pije të gazuar.”
Autoritetet shëndetësore po kërkojnë ndërhyrje më të forta nga qeveritë për të kufizuar përmbajtjen e sheqerit në ushqime dhe për të informuar më mirë publikun rreth pasojave të konsumit të tij të tepërt.
Shëndeti
Këto ushqime nuk duhet t’i hani gjatë ditëve të nxehta
Published
1 day agoon
April 24, 2025
Gjatë sezonit veror është e rëndësishme shmangia e disa ushqimeve, që jo vetëm ndikojnë keq, por edhe mund të bëhen shkaktarë për infeksione.
Nuk duhet të konsumoni ushqimet pikante dhe ato që nuk janë vegjetariane. Ushqimet pikante rrisin temperaturën e trupit duke qenë se rritet norma e metabolizmit. Vera nuk është koha më e mirë për të konsumuar mish, peshk apo të gjitha llojet e ushqimeve të detit.
Nëse konsumoni shumë mish do të djersisni më shumë e do keni probleme me tretjen.
Është e rëndësishme të shmangni ushqimet e gatshme apo të fast-food-eve që janë të pasura me yndyrë dhe vaj. Nuk duhet të konsumoni salcat, se përmbajnë sasi të lartë të një lënde që ndikon në shtimin në peshë. Ushqimet mund t’i konsumoni në gjendjen natyrale e nuk keni pse t’u shtoni salcë.
Duhet të tregoni një kujdes shumë të madh edhe ndaj ushqimeve të mbetura nga vaktet e kaluara. Sapo mbarohet ushqimi, pjesën që ngelet duhet ta ruani në ambient të ftohtë ose të ngrohtë, në varësi të llojit. Ushqimi i lënë jashtë mund të kthehet në problem, sepse hyn në një zonë problematike të temperaturës.
Nëse ushqimi lihet jashtë për më shumë se 4 orë, duhet hedhur menjëherë në kosh të plehrave.
Shëndeti
A përplaseni me objekte e mavijoseni lehtë? Mund t’ju mungojë një nga këto lëndë ushqyese
Published
2 days agoon
April 23, 2025
Edhe pse mavijosja është pjesë e jetës, një dietë e pasur me vitamina dhe minerale mund të ndihmojë në reduktimin e tyre
A ju duket se mavijoseni shpejt edhe pas goditjeve të lehta, ndërsa të tjerët mezi vënë re një ndryshim në lëkurë incidenteve të ngjashme?
Mavijosja e lehtë është një sinjal se trupit i mungojnë lëndët ushqyese që forcojnë enët e gjakut dhe lëkurën.
Edhe pse disa njerëz janë natyrshëm më të prirë ndaj mavijosjeve për shkak të gjenetikës ose llojit të lëkurës, ushqimi luan rol kyç në shpejtësinë e rikuperimit nga lëndimet e vogla. Ato ndodhin kur enët e vogla të gjakut nën sipërfaqen e lëkurës dëmtohen, duke bërë që një sasi e vogël gjaku të rrjedhë në indet përreth. Tek ata që mavijosen lehtë, ky proces intensifikohet dhe lëkura ka nevojë për më shumë kohë për t’u rikuperuar.
Mavijosja e lehtë mund të tregojë mungesë të lëndëve ushqyese, qarkullim të dobët apo edhe dehidrim.
Nëse vëreni mavijosje të shpeshta edhe pas ndikimeve të lehta, merrni parasysh rritjen e marrjes së vitaminave dhe mineraleve të mëposhtme.
Ushqyes që ndihmojnë në parandalimin e mavijosjeve
Vitamina C – Ndihmon në krijimin e kolagjenit, që mbështet strukturën e enëve të gjakut e lëkurës. Mungesa e saj mund të dobësojë enët e gjakut.
Burime të mira: agrumet, luleshtrydhet, specat, kivi dhe brokoli.
Vitamina K – Esenciale për koagulimin e gjakut, ndihmon në ndalimin e shpejtë të gjakderdhjes. Njerëzit me nivele të ulëta të vitaminës K janë më të prirur ndaj mavijosjes.
Burime të mira: perimet me gjethe jeshile si lakra jeshile, spinaqi.
Bioflavonoidet – Antioksidantë bimor që forcojnë kapilarët në kombinim me vitaminën C.
Burime të mira: agrumet, manaferrat, qepët dhe çaji jeshil.
Hekuri – Është thelbësor për formimin e rruazave të kuqe të gjakut dhe transportin e oksigjenit. Mungesa e hekurit mund të shkaktojë zbehje dhe të rrisë tendencën për të mavijosur lehtë.
Burime të mira: mish i kuq pa dhjamë, shpendët, peshku, fasulja, spinaqi dhe drithërat e fortifikuara.
Zinku – I rëndësishëm për riparimin e indeve dhe shërimin e plagëve. Mungesa e zinkut mund të ngadalësojë rikuperimin e lëkurës.
Burime të mira: mishi, butakët, bishtajoret, farat dhe arra.
Proteinat – Ato janë të nevojshme për të forcuar e riparuar indet, duke përfshirë lëkurën. Marrja e ulët e proteinave mund të çojë në enët e brishta të gjakut.
Burime të mira: vezët, pula, peshku, tofu, fasulet dhe kos grek.
Kur të bisedoni me mjekun?
Nëse vëreni se mavijosjet shfaqen shpesh ose janë të theksuara, konsultohuni me mjekun, pasi formimi i tepërt tregon probleme shëndetësore si çrregullime të koagulimit të gjakut, sëmundje të mëlçisë ose efekte anësore të disa ilaçeve.

Duda Balje: Nuk ndryshojmë qëndrim për koalicion me Vetëvendosjen

Murati: Propozimi për Albulena Haxhiun nuk do të ndryshojë, zgjedhjet janë opsioni i fundit

Krasniqi: Nëse nuk ka zgjidhje, zgjedhjet mund të mbahen në maj ose qershor

Dështon për të gjashtën herë konstitutimi i Kuvendit të Kosovës

Çitaku: Detyrë e Vetëvendosjes të gjejë zgjidhje për situatën

Malajzia heq vizat për qytetarët e Kosovës për qëndrime deri në 30 ditë

Fatmir Limaj para seancës konstituive: Nisma nuk ndryshon qëndrim për Haxhiun

Rutte: SHBA-ja dhe aleatët evropianë bien dakord se Rusia është një kërcënim afatgjatë

Zemaj: Me arrogancë nuk ka konsensus institucional
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet2 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore