

Shëndet
Përse duhet të konsumoni prodhimet e stinës, frutat dhe perimet e shtatorit?
Prodhimet e stinës janë më të shëndetshme.
Published
3 years agoon
By
UBT newsShtatori është ajo periudhë e vitit ku gjatë së cilës nisin të “mbijnë” shumë sugjerime rreth ushqimeve të sezonit të vjeshtës.
AgroWeb ju njeh më poshtë me arsyen se pse këshillohet të konsumoni sa më shumë produkte të stinës dhe cilat janë ato të shtatorit.
Përse duhet të konsumoni prodhimet e stinës?
Edhe pse shumë lloje frutash dhe perimesh janë në dispozicion edhe në stinë të tjera, këshillohet ju duhet të blini produktet që prodhihen gjatë sezonit të tyre për disa arsye. Ato janë:
Prodhimet e stinës janë më të shëndetshme.
Kur blini fruta dhe perime në pikun e sezonit të tyre, do të përfitoni prej tyre lëndët ushqyese më të mira.
Prodhimet sezonale shijojnë më shumë.
Ushqimi i blerë në pikun e sezonit ka shijen më të mirë. Mund të rritet me bollëk në tokë dhe lulëzon me sasinë e duhur të diellit. Nëse keni blerë ndonjëherë luleshtrydhe jashtë sezonit, e dini mirë se ato janë pa shije dhe pa lëng.
Janë më të lira.
Frutat dhe perimet e sezonit janë me bollk gjatë kësaj periudhe, prandaj tregtarët zakonisht ulin edhe çmimet.
Frutat dhe perimet e Shatatorit
Mollët
Plot me lëndë ushqyese si fibra, vitamina C, kaliumi dhe vitamina K. Edhe pse janë me bollëk Mollët gjenden gjatë pjesës më të madhe të verës dhe vjeshtës, por shtatori është koha kur ato kanë shijen më të mirë.
Karrotat
Të pasura me vitamina K dhe C, fibra, kalium dhe antioksidantë karrotat janë një element kryesor për çdo vakt, veçanërisht gjatë shtatorit!
Lukelakra
Edhe pse në dispozicion gjatë gjithë vitit, lulelakra ka tendencën të jetë më e mirë kur temperaturat fillojnë të bien. Plot me folate, vitamina C, K dhe B, kjo është një perime e mrekullueshme për t’u konsumuar.
Specat djegës
Kapsaicina tek specat përmirëson funksionin e tretjes dhe mund të ndihmojë në humbjen e peshës. Specat djegës janë gjithashtu të pasur me vitamina A dhe C duke forcuar sistemin imunitar dhe mund të ndihmojnë kundër alergjive.
Misri
Shijojeni sa të mundeni! Plot me fibra dhe vitamina A, B dhe E, të jeni të sigurt që do të fitoni shumë lëndë ushqyese me këtë ushqim të shijshëm. Nëse keni mjetet e duhura, konservimi i misrit në shtëpi është një mundësi e shkëlqyer për ta ruajtur atë për në dimër!
Kastraveci
Kastravecat janë të pasura me kalium dhe fosfor, si dhe vitaminë C. Me përmbajtjen e tyre të lartë të ujit, ato janë të shkëlqyera për t’u ngrënë në ditët e nxehta në fund të verës.
Patëllxhanët
Shtimi i patëllxhanëve në tryezën tuaj është një mënyrë e shkëlqyer për të marrë fibra, proteina dhe mangan. Të ulëta në kalori, ato janë një burim i mirë antioksidantësh.
Rrushi
Duket sikur u rritën në çmim në mes të verës, por tani që po freskohet pak, ato janë në pikun e sezonit.
Bishtajat
Plot me vitamina A, C, B6 dhe acid folik, kalcium, hekur dhe kalium, bishtajat nuk duhet të mungojnë në tryezën tuaj. /AgroWeb.org
Top Channel
Shëndet
Këshilla të thjeshta për parandalimin e ndryshimeve hormonale
Published
9 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Ndryshimet hormonale nuk janë vetëm çështje e grave, ato ndikojnë gjithashtu edhe tek burrat. Hormonet kontrollojnë humorin, energjinë, tretjen dhe madje paraqitjen e jashtme.
Kujdesi ndaj shëndetit hormonal nis me largimin e stresit, aktivitet fizik dhe ushqyerje të shëndetshme.
Ushqyesit kryesorë për ekuilibrin hormonal:
Vitaminat B: Të domosdoshme për funksionin normal të hormoneve dhe pastrimin e organizmit nga toksinat. Suplementët më të lehtë për t’u përthithur janë më të efektshëm.
Acidet yndyrore Omega-3: Ndihmojnë kundër inflamacionit kronik dhe ruajnë ekuilibrin hormonal. Gjenden tek salmoni, sardelet, farat e linit dhe chia, ose në suplementë.
Probiotikët: Mbajnë florën intestinale të balancuar, përmirësojnë tretjen dhe pengojnë ndryshimet hormonale të shkaktuara nga stres dhe përdorimi i antibiotikëve. Ato prodhojnë vitamina dhe mbrojnë sistemin imunitar.
Dieta e pasur me këta ushqyes, me një stil jete të shëndetshëm, ndihmon në ruajtjen e ekuilibrit hormonal dhe mirëqenien e përgjithshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A është e sigurt të ruani ushqimet në letër alumini?
Published
12 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Shumica prej nesh e përdorin letrën e aluminit për të mbështjellë mbetjet e ushqimit ose për të paketuar ushqime për t’u marrë me vete.
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se ajo nuk është gjithmonë mënyra më e sigurt për të ruajtur ushqimin.
Ndryshe nga enët plastike ose qelqi që mund të mbyllen hermetikisht, letra e aluminit nuk e mbron ushqimin nga ajri.
Kjo shkakton prishje më të shpejtë e rritje të baktereve të dëmshme. Lagështia nga ushqimi mund të ndikojë në shijen dhe strukturën e tij.
Ushqimet acidike ose të kripura mund të reagojnë me aluminin, duke ndryshuar aromën dhe shijen e tyre dhe duke krijuar rreziqe të mundshme shëndetësore.
Nuk rekomandohet të mbështillni ushqimin e nxehtë direkt në letër alumini; është më mirë të prisni që të ftohet në temperaturën e dhomës dhe ta ruani vetëm për një ose dy ditë.
Për ruajtje më të sigurt dhe më të gjatë, përdorni enë qelqi ose plastike me kapak. Këto zgjidhje mbrojnë ushqimin më mirë dhe e ruajnë freskinë e tij për më shumë kohë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim i ri: Kanceri mund të shkaktojë 75% më shumë vdekje brenda tri dekadave
Published
14 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Numri i vdekjeve nga kanceri* në mbarë botën pritet të rritet me gati 75% gjatë 25 viteve të ardhshme, pavarësisht përparimeve në trajtime dhe përpjekjeve të vazhdueshme për të kufizuar faktorët e rrezikut, sipas një studimi të ri, të publikuar në revistën mjekësore “Lancet”.
Kanceri, një lloj sëmundjeje që përcaktohet nga ndarja e pakontrolluar e qelizave në një ose më shumë vende të trupit.
Kjo rritje jonormale ndikon në shëndetin e një personi në mënyra të ndryshme. Mund të ndërhyjë fizikisht në funksionet e organeve, të zëvendësojë qelizat funksionale, ose të shkaktojë çrregullime të ndryshme. Në raste të rënda, kjo ndikim mund të jetë fatal.
Kanceri është shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në mbarë botën, me vlerësim që 1 në 6 vdekje u shkaktua nga një formë e kësaj sëmundjeje më 2018. Kjo rritje nënkupton se 18.6 milionë njerëz pritet të vdesin nga kanceri në vitin 2050.
Rastet e reja të kancerit parashikohet të rriten mbi 60% gjatë kësaj periudhe, duke arritur në 30.5 milionë, sipas raportit.
“Rritja dhe plakja e popullsisë pritet të jenë faktorët kryesorë që do të nxisin këto rritje”, tha studimi, duke shtuar: “Më shumë se 40% e vdekjeve nga kanceri lidhen me 44 faktorë rreziku “të modifikueshëm”, si pirja e duhanit, dieta e pashëndetshme e sheqeri i lartë në gjak”.
Shtetet me të ardhura më të ulëta pritet të goditen më rëndë nga rritja e pritshme e rasteve të reja dhe vdekjeve nga kanceri.
Faktorët e modifikueshëm të rrezikut luajtën rol në 46% të vdekjeve nga kanceri te burrat në vitin 2023, kryesisht për shkak të duhanit, dietës, alkoolit, rreziqeve profesionale dhe ndotjes së ajrit.
Te gratë, për të cilat 36% e vdekjeve nga kanceri lidhen me faktorë të modifikueshëm; faktorët kryesorë ishin duhani, seks i pambrojtur, dieta, mbipesha dhe sheqeri i lartë në gjak.
“Ka mundësi të jashtëzakonshme për vendet që të përqendrohen te këta faktorë rreziku, duke parandaluar potencialisht raste kanceri dhe duke shpëtuar jetë,” tha Dr. Theo Vos, një nga autorët e studimit dhe studiues në “Institute for Health Metrics and Evaluation” në SHBA.
Raporti përfshiu 47 lloje kanceri në 204 vende dhe territore të ndryshme, duke ndjekur rastet dhe vdekjet nga periudha 1990-2023 dhe më pas, duke parashikuar këto shifra deri në vitin 2050.
Më 2023, pati 18.5 milionë raste të reja kanceri dhe 10.4 milionë vdekje në mbarë botën, të dyja rritje të mëdha që nga 1990-a. Megjithatë, shkalla e vdekjeve ka rënë kryesisht për shkak të uljeve në vendet më të pasura.
Pritet që barra e rritjes së numrit të vdekjeve si pasojë e kancerit të godasë më rëndë vendet me të ardhura më të ulëta në vitet e ardhshme. Ato do të përbëjnë më shumë se gjysmën e rasteve të reja të kancerit dhe 2/3 e vdekjeve nga tani deri në vitin 2050, sipas raportit.
Meghnath Dhimal nga “Nepal Health Research Council”, i cili gjithashtu punoi në studim, e quajti këtë fenomen “një katastrofë të afërt”.
Kërkuesit kërkuan përmirësim të qasjes në diagnoza më të shpejta dhe më të sakta të kancerit, trajtim cilësor dhe kujdes mbështetës, veçanërisht në vendet me të ardhura më të ulëta. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ndryshimet e motit prekin mushkëritë dhe organizmin tonë
Published
18 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
A ju ka ndodhur ndonjëherë të ndiheni papritur sikur ju merren mend?
Këto janë vetëm disa nga simptomat që lidhen drejtpërdrejt me ndryshimet e motit.
Vapa dhe djersitja
Trupi i njeriut ka mekanizëm mbrojtës kundër temperaturave të larta: djersitjen. Ky proces ndihmon trupin të ftohet, sidomos kur ajri ka pak lagështi. Shpesh nuk e vëmë re, sepse një pjesë e djersës avullon menjëherë.
Por, kur moti është i nxehtë dhe trupi nuk është i hidratuar siç duhet, aftësia për të djersitur dobësohet. Kjo e bën më të vështirë ftohjen e trupit, duke rritur rrezikun për mbingarkesë të zemrës.
Era dhe i ftohti
Dimri sjell temperatura të ulëta e erëra të forta, që ndikojnë negativisht në organizëm. Kur trupi ekspozohet në ambiente të ftohta, humbja e nxehtësisë ndodh më shpejt, sidomos kur ka erë. Rekomandohet të visheni sipas motit, që të shmangni probleme si hipotermia apo morthi.
Presioni, migrena dhe dhimbjet e kyçeve
Ndryshimet e presionit atmosferik (të ulëta apo të larta) mund të përkeqësojnë dhimbjet tek personat me artrit.
Këto ndryshime ndikojnë edhe tek sinuset, duke shkaktuar migrena e dhimbje koke edhe te personat që nuk kanë probleme të tilla.
Në këto raste, këshillohet që të merrni masa parandaluese dhe të jeni të përgatitur.
Çfarë thithim në mushkëritë tona?
Alergjitë sezonale janë një tjetër pasojë e motit dhe ndotjes së ajrit. Shumë njerëz përjetojnë kollitje të shpeshtë, sy të skuqur apo kruarje si pasojë e polenave, mykut, pluhurit, tymit dhe grimcave të tjera të ndotjes që qarkullojnë në ajër.
Nëse jetoni në zona urbane, ekspozimi ndaj ndotjes është i pashmangshëm. Ajo që thithim kalon nga mushkëritë në gjak, duke ndikuar jo vetëm tek frymëmarrja, por edhe tek organet e tjera.
Nëse ekspozimi është i zgjatur, pasojat shkojnë përtej alergjive të lehta e kthehen në probleme serioze për shëndetin. /A.Z/UBT News/

Çfarë ndodhi me vëllezërit nga Gaza që prekën botën? Historia e Jadoua dhe Khaled

Sony zyrtarizon një model të ri të PS5 Pro

Këshilla të thjeshta për parandalimin e ndryshimeve hormonale

Blanco flet pas martesës me Selenen: “U martova me një princeshë Disney”

YouTube rikthen përdoruesit e ndaluar për përhapje të keqinformimit

Si u krijua reklama më e shtrenjtë në historinë e televizionit?

Pse prona e Beyoncé dhe Jay-Z njihet si “fusha e rrezikut”?

City ia kërkon yllin kryesor skuadrës së Atleticos

Edi Rama për Ditën e Trashëgimisë: Një pasuri që lidh të kaluarën me të ardhmen
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega