Shëndeti

Përse duhet të hani ushqime tradicionale për një trup në formë?

Kultura dhe praktikat fetare luajnë një rol të rëndësishëm në mënyrën e të ushyerit.

Published

on

Ushqimi mund t’ju çojë në një kohë, vend dhe në një kulturë tjetër, prandaj gatimet tradicionale janë një mënyrë që lidh njerëzit me njëri-tjetrin.

Të gjithë kemi përjetuar momente kur kemi nuhatur apo ngrënë diçka që na ka kujtuar fëmijërinë, ose kemi rikrijuar një gatim që kemi provuar nga një vend të cilin kemi vizituar.

Edhe pse një regjim ushqimor i shëndetshëm përfshin edhe gatimet tradicionale, ky mesazh nuk është i dukshëm dhe shpesh nuk përcillet siç duhet.

Mesazhi kryesor i specialistëve është se çdo grup ushqimor ofron vitamina dhe minerale thelbësore të nevojshme për të mbështetur një shëndet të mirë.

Dhe në gatimet tradicionale, në një pjatë të vetme grupet e ushqimit kombinohen më së miri.

Ndërsa mungesa e përfaqësimit kulturor ose ilustrimeve të ndryshme etnike dërgon një mesazh të pashprehur se ushqimet vendase mund të jenë të pashëndetshme.

Ushqimi i shëndetshëm është më shumë nga ajo që shihni në faqet e internetit.

AgroWeb.org ju njeh me disa shembuj:

Është e vërtetë se kinoa është një burim i shkëlqyer i proteinave dhe fibrave, por ashtu janë edhe orizi dhe fasulet.

Salmoni është i pasur me acide yndyrore omega-3, por po ashtu janë edhe peshq të tjerë si sardelet.

Nëse kinoa dhe salmoni nuk janë të disponueshëm në vendin ku jetoni, kjo nuk do të thotë që regjimi juaj ushqimor është i varfër.

Ushqimi i shëndetshëm ndryshon nga vendi në vend, bazuar në aksesin dhe kultura në të ngrënë.

Si ndikon kultura në ushqimin që konsumoni?

Kultura, praktikat fetare, këndvështrimi juaj për mirëqenien dhe për kujdesin shëndetësor, luajnë një rol të rëndësishëm në mënyrën e të ushyerit.

Hulumtimet sugjerojnë se edhe mendimet tuaja rreth ushqimeve të caktuara dhe gatishmëria për të provuar ushqime të reja, ndikohen kryesisht nga prejardhja juaj kulturore.

Për më tepër, klasifikimi i asaj që konsiderohet si ushqim dhe çfarë jo, është gjithashtu i lidhur me kulturën tuaj.

Prandaj, ushqimi i shëndetshëm duhet të interpretohet dhe kuptohet brenda kontekstit të kulturës.

Ushqimet që rriten në vendin ku jetoni dhe gatimet tradicionale, përmbushin role jetike për shëndetin e komuniteteve dhe individëve brenda tyre.

Kuptimi i dallimeve kulturore rreth ushqimit është i rëndësishëm për një ushqyerje të shëndetshme dhe rezultate të kënaqshme shëndetësore./AgroWeb.org

Continue Reading

Shëndeti

Nervoza dhe zemërimi: Jo vetëm shoqërues të depresionit, por edhe shenja të dëmtimeve tjera

Published

on

Ndryshimet e humorit nuk janë pasojë e frikës apo tekave tona. Nervoza, edhe zemërimi pa arsye, janë pjesë përbërëse e disa sëmundjeve. Mjekët thonë se këto ndryshime të humorit nuk janë gjithmonë rezultat i frikës apo tekave të pacientit, por edhe i mekanizmave të caktuar që ndonjëherë formojnë gjendjen tonë shpirtërore.

Këto simptoma nuk janë domosdoshmërisht pjesë e sëmundjeve psikiatrike. Irritimi dhe shpërthimet e zemërimit, kur personi i sëmurë është i ashpër edhe ndaj vetes, mund të jenë shenja të dëmtimeve serioze organike.

Goditja në tru

Deficit neurologjik për shkak të dëmtimit të enëve të gjakut në tru, që pengon furnizimin me oksigjen dhe ushqyes në pjesë të trurit. Ajo shfaqet papritur; personi nuk është i vetëdijshëm për atë që ndodh dhe është normale që pacienti të ndihet i shqetësuar kur kalon faza akute e fillon rehabilitimi. Përveç frikës nga një goditje e dytë, nuk është e pazakontë që pacienti të përjetojë ndryshime të papritura të humorit, sidomos nëse goditja ka dëmtuar pjesë të trurit që kontrollojnë emocionet. Pacienti mund të ndihet i shqetësuar, i frustruar, i dekurajuar, por edhe të reagojë me zemërim të madh, ndonjëherë pa një “arsye të dukshme.”

Sëmundja e Alzheimerit

Forma më e shpeshtë e demencës është e Alzheimerit, e cila shoqërohet me ndryshime të personalitetit. Një person që ka qenë i qetë dhe me shumë takt, papritmas bëhet i irrituar, i shqetësuar dhe nervoz pa një shkak të qartë. Nervoza nuk është shenja e parë e kësaj sëmundjeje, e cila dobëson aftësitë intelektuale dhe shkathtësitë sociale. Shenjat e hershme janë të fshehura në mënyrën e të folurit të pacientit.

Autizmi

Autizmi është një çrregullim kompleks i zhvillimit që zakonisht vihet re gjatë tre viteve të para të jetës. Personat me këtë çrregullim reagojnë shumë keq ndaj situatave të paparashikuara. Ata preferojnë rutinën e përditshme, dhe çdo ndryshim i befasishëm mund të shkaktojë pakënaqësi të madhe, zemërim, madje edhe vetëdëmtim.

Depresioni

Një gjendje komplekse psikike që në disa raste dobëson sistemin imunitar. Stresi i përditshëm, në punë, financiar dhe familjar, ndikon fuqishëm në organizëm. Nervoza pa arsye apo zemërimi nuk janë vetëm pasojë e stresit, por maskë për depresionin. Gjendja e shqetësimit, pagjumësia, irritimi i ndërruar me lot që pengojnë funksionimin normal mund të jenë arsye për të kërkuar ndihmën e një specialisti.

Diabeti

Një sëmundje kronike që kërkon disiplinë të lartë dhe angazhim të pacientit, që mund të jetë burim stresi dhe ankthi. Rënia e papritur e sheqerit në gjak ndikon në sjellje e manifestohet me nervozizëm dhe zemërim Një problem i veçantë është se simptomat e rënies së sheqerit si: nauzea, rrahje të shpejta të zemrës, ndjenja e uri, djersitje, dridhje, marramendje e dobësi, shfaqen papritur dhe pa paralajmërim.

Dështimi i mëlçisë

Kur mëlçia nuk është në gjendje të largojë toksinat në mënyrë efikase, grumbullohen në trup e ndikojnë në tru. Kjo shkakton ndryshime të humorit dhe nervozizëm. Simptomat më të zakonshme të dështimit akut të mëlçisë janë lodhje e madhe, humbje oreksi, nauzea, dhimbje në pjesën e sipërme të djathtë të barkut dhe urinë me ngjyrë të errët.

Menopauza

Periudhë ndryshimesh në trupin e gruas, që përjetohen në mënyra të ndryshme nga çdo femër. Shfaqen valë të nxehtësisë, pagjumësi e shtim peshe. Disa gra mund të mos kenë asnjë nga këto simptoma, ose mund të jenë të lehta dhe të padukshme. Ndryshimet hormonale në menopauzë shkaktojnë reagime emocionale të forta, nervozizëm dhe shpërthime të papritura të zemërimit.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Njihuni me ushqimet që lehtësojnë tretjen në stomak

Published

on

Është e rëndësishme të ruani një sistem të shëndetshëm tretës dhe për fat të mirë ka ushqime që ndihmojnë për këtë. 

Bollgur

I shijshëm, i shëndetshëm dhe është i pasur me fibra beta-glukane, e cila lidhet me bakteret e shëndetshme në sistemin tretës. Gjithashtu ngadalëson tretjen e ushqimit, prandaj jemi të ngopur më gjatë dhe në këtë mënyrë parandalohet ngrënia e tepërt.

Farat e lirit

Janë me fibra e dihet se probiotikët dhe prebiotikët shpërbëhen nga trupi dhe marrin baktere të mira të dobishme për sistemin tretës.

Arra

Arrat, përveçse janë të shijshme, nxisin formimin e baktereve të mira, si dhe zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Kumbullat e thata

Përmbajnë fibra të patretshme dhe të tretshme. Të patretshmet stimulojnë jashtëqitjen e rregullt, ndërsa të tretshmet rregullojnë tretjen dhe thithin lëndët ushqyese nga ushqimi dhe kështu parandalojnë acarimin e zorrëve.

Rrushi i thatë

Ato janë me fibra të tretshme dhe prebiotikë, që ndikojnë në ekuilibrin e mirë të florës së zorrëve, dhe nxisin krijimin e baktereve të mira.

Continue Reading

Shëndeti

Kravatat pengojnë qarkullimin e gjakut në tru

Published

on

Kravatat janë një dukje standard për meshkujt që punojnë në zyrë, duke filluar nga qendrat e thirrjeve e deri tek bankat.

Megjithatë një studim i ri ka paralajmëruar se ky aksesor mund të pengojë performancën tuaj duke ushtruar presion mbi venat që janë qenësore për qarkullimin e gjakut në tru.

Studimi i përmasave të vogla me 30 meshkuj të rinj nga Gjermania ka gjetur statistikisht një ulje të funksionimit të trurit tek meshkujt që kishin të vendosura kravata gjatë skanimit MRI, me një qarkullim të gjakut më të ulët për 7.5%.

Përderisa një ulje e qarkullimit të gjakut në këtë nivel nuk nxitë ndonjë simptomë, ekspertët kanë paralajmëruar se është e mjaftueshme për të ndikuar në funksionet kognitive.

Continue Reading

Aktualitet

Kirurgu vaskular Krasniqi rekomandon personat pas moshës 55 vjeçare: Bëni një ultrazë për arteriet, mund t’ju shpëtojnë jetën

Published

on

Kirurgu vaskular, Halil Krasniqi ka dhënë një këshillë të rëndësishme për të gjithë personat mbi moshën 55-vjeçare gjatë podcastit “Shëndeti në rend të parë”, i cili mbështetet nga United Hospital.

Sipas tij, kontrolli i arterieve përmes ultrazërit është jetik në këtë grupmoshë, pasi mund të zbulojë në kohë ndryshime të rrezikshme që nëse nuk trajtohen mund të çojnë në pasoja fatale.

“Është e rëndësishme që mbi moshën 55-vjeçare të bëhet një ultrazë. Me ultrazë nuk shkaktohet dhimbje, janë vetëm 5 minuta kohë që mund të shohësh nëse është apo jo e zgjeruar (arteria). Pastaj vijnë ekzaminimet tjera”, Krasniqi.

Ai shtoi se përmes këtij ekzaminimi, mjekët mund të identifikojnë herët proceset patologjike dhe të vendosin për trajtimin e duhur.

“Pacienti duhet të shikohet me ultrazë që nga koka, sepse truri, koka dhe zemra janë më të rëndësishmet. Bëhet një ultrazë nga lart deri poshtë dhe bëjmë një ultrazë të qafës. Në qafë shihet arteria e cila furnizon trurin me gjak, këtu shihen edhe gjëndrat tiroide, limfatike, ndryshimet tjera morfologjike”, ka thënë Krasniqi.

Ushqimi i pashëndetshëm dhe ndikimi në shëndetin vaskular, kirurgu Halil Krasniqi tregon se çfarë duhet të dimë?

Sipas studimeve të fundit siç tha Krasniqi kontrolli me ultrazë e ul me mbi 50 për qind vdekshmërinë tek kjo kategori e popullatës.

Në rastet kur zbulohet zgjerim i arterieve mbi 5 cm, trajtimi mund të bëhet me procedurë minimale invazive – pa ndërhyrje kirurgjikale klasike.

“Nëse kalon mbi 5 cm, fillon trajtimi me stentim, pa operacion. Bëhen vetëm dy shpuarje në ije dhe vendoset stenti – dhe njeriu mbijeton”, shpjegoi kirurgu vaskular, Halil Krasniqi.

Për më shumë shikoni të plotë podcastin “Shëndeti në rend të parë”:

Continue Reading

Të kërkuara