

Kuriozitete
Përqafimi i përjetshëm: Eshtrat e dashnorëve 1 mijë e 500 vjeçar u zbuluan në Kinë
Published
4 years agoon
By
Betim GashiMbetjet skeletore të të dashuruarve, të cilët u varrosën së bashku më shumë se 1 mijë e 500 vjet më parë në Kinën veriore, u zbuluan kohët e fundit, ende “të mbyllur në një përqafim të përjetshëm”, ka zbuluar një studim i ri.
Është e mundur që gruaja, e cila kishte një unazë metalike në gishtin unazor të dorës së majtë, të sakrifikonte veten për t’u varrosur me burrin e saj, thonë studiuesit.
Edhe pse varrosjet e përbashkëta të burrave dhe grave nuk janë të rralla në Kinë, ky varrim i ndërthurur “me dy skelete të mbyllur në një përqafim me një shprehje të guximshme të dashurisë” është i pari i këtij lloji në vend dhe mund të pasqyrojë një ndryshim në qëndrimet ndaj dashurisë në shoqërinë kineze.
“Ky është [çifti] i parë që gjendet në një përqafim dashurie kudo në Kinë”, tha studiuesi kryesor Qian Wang, profesor në Departamentin e Shkencave Biomjekësore pranë Kolegjit të Stomatologjisë A&M të Teksasit.
Arkeologët zbuluan varrin në qershor të vitit 2020 gjatë gërmimeve të një varreze që u zbulua gjatë punës ndërtimore në provincën Shanxi. Varrezat përmbanin rreth 600 varrime nga Xianbei, një grup i lashtë nomad në Kinën veriore që u asimilua në kulturën Han, dhe datuan në kohën e dinastisë Wei të Veriut (386-534 pas Krishtit).

Për shkak se varrimi ishte unik, arkeologët vendosën të mos gërmojnë plotësisht mbetjet skeletore. Në vend të kësaj, ekipi i la ata të ndërthurur në mënyrë që dyshja të mund të ekspozonte në një ekspozitë muzeore të ardhshme.
Arkeologët kanë gjetur edhe dy çifte të tjerë të varrosur së bashku në të njëjtat varreza, por ato çifte nuk u përqafuan dhe gratë nuk kishin unaza, tha Wang.
Gërmimi i pjesshëm i këtyre të dashuruarve zbuloi ende shumë për ta. Burri ishte rreth 161.5 centimetra i gjatë dhe kishte disa lëndime, duke përfshirë një krah të thyer, një pjesë të gishtit që mungonte në dorën e tij të djathtë dhe frakturat në këmbën e tij të djathtë. Ai ndoshta ka vdekur midis moshës 29 dhe 35 vjeç, thanë studiuesit. Në të kundërt, gruaja ishte mjaft e shëndetshme kur vdiq. Ajo ishte 157.1 cm e gjatë dhe kishte vetëm disa probleme dentare, përfshirë kariesin. Ajo me siguri vdiq midis moshës 35 dhe 40 vjeç.
Kush e varrosi çiftin e bëri këtë me butësi. Trupi i burrit ishte i përkulur drejt asaj të gruas dhe krahu i tij i majtë shtrihej nën trupin e saj. Krahu i tij i djathtë u mbështjell me të, dora e tij u mbështet mbi belin e saj. Trupi i femrës u vendos “në një pozicion për t’u përqafuar”, shkruan studiuesit në studim. Koka e saj është kthyer poshtë, që do të thotë se fytyra e saj do të mbështetej mbi shpatullën e tij. Krahët e saj u mbështollën rreth trupit të tij.
Ndoshta kjo skenë pasqyroi angazhimin e çiftit ndaj njëri -tjetrit në jetë.
“Mesazhi [i varrimit] ishte i qartë – burri dhe gruaja u shtrinë së bashku për herë të fundit, duke u përqafuar për dashurinë e përjetshme gjatë jetës së përtejme”, shkruan studiuesit në studim.
Ekipi kishte disa ide se si çifti përfundoi në të njëjtin varr. Nuk ka gjasa që të dashuruarit të vdisnin në të njëjtën kohë nga dhuna, sëmundja ose helmimi, pasi ende nuk ka prova për ndonjë nga sa më sipër. Ndoshta burri vdiq i pari dhe gruaja sakrifikoi veten në mënyrë që ata të varroseshin së bashku, thanë studiuesit.
Është gjithashtu e mundur që gruaja të ketë vdekur e para dhe burri të sakrifikojë veten; megjithatë, kjo ka më pak gjasa sepse gruaja duket të ketë qenë më mirë në shëndet sesa partneri i saj.
“Ndërsa rrethanat që çuan në varrosjen intime të këtyre zogjve në dashuri mbeten një mister, varrimi i tyre është një shfaqje unike e emocioneve njerëzore të dashurisë në një funeral, duke ofruar një pasqyrë të rrallë në dashurinë, jetën, vdekjen dhe jetën e përtejme”, përfundoi Wang.
Kuriozitete
Një grua në SHBA fitoi çështjen e dëbimit duke përdorur ChatGPT
Published
4 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Një grua në Kaliforni ka arritur të përmbysë një vendim dëbimi dhe të shmangë dhjetëra mijëra dollarë gjoba, duke përdorur inteligjencën artificiale, përfshirë ChatGPT si “avokat” digjital, raporton Futurism, duke iu referuar NBC News.
Lynn White, e cila ishte prapa me pagesën e qirasë, humbi fillimisht një gjyq me juri dhe mori një njoftim dëbimi. Por në vend që të kërkonte ndihmë nga organizatat lokale të qiramarrësve, ajo vendosi të konsultohej me mjetet e AI-së për të përfaqësuar veten në apel.
ChatGPT e ndihmoi të identifikonte gabime procedurale në vendimin e gjykatës, i dha udhëzime hap pas hapi për veprimet që duhej të ndërmerrte dhe madje hartoi përgjigje zyrtare për t’i dorëzuar në gjykatë.
“Nuk mund ta theksoj mjaftueshëm sa shumë më ndihmoi AI. Kurrë nuk do ta kisha fituar këtë apel pa të,” – tha White për NBC.
Ajo nuk është e vetmja që ka përdorur inteligjencën për t’u përfaqësuar vetë me sukses në gjykatë. Një tjetër rast është ai i Staci Dennett, pronare e një biznesi fitnesi në shtëpi nga New Mexico, e cila përdori ChatGPT për të negociuar një marrëveshje për borxhin e papaguar.
“I kërkoja ChatGPT-së të sillej si profesor i drejtësisë në Harvard e të shqyrtonte argumentet derisa të ishin të përsosura,” – rrëfeu ajo.
“Në fund, edhe avokatët e palës tjetër më thanë se kisha bërë punë profesionale.”
AI, ndihmës apo rrezik ligjor?
Ekspertët paralajmërojnë se përdorimi i mjeteve të AI në proceset ligjore mbart rreziqe serioze. Chatbotët si ChatGPT mund të krijojnë “halucinacione” — informacione të sajuara që duken të besueshme, por janë plotësisht të rreme.
Një shembull i tillë është ai i Jack Owoc, themelues i një kompanie pijesh energjike, i cili u sanksionua pasi paraqiti një mocion me citime të sajuara nga AI. Ai u urdhërua të kryente 10 orë punë komunitare.
Në raste të tjera, edhe avokatë profesionistë janë gjobitur për përdorim të papërgjegjshëm të inteligjencës artificiale. Një avokat nga Nju Jorku u kap duke dorëzuar një dokument të gjeneruar dhe më pas përdori sërish AI për të shpjeguar gabimin, duke e përkeqësuar situatën.
“Ky rast shton një kapitull të ri në historinë e keqpërdorimit të inteligjencës artificiale në drejtësi,” shkroi gjykatësi në vendimin e tij.
Në një tjetër rast në Kaliforni, një avokat u gjobit me 10,000 dollarë pasi paraqiti një ankesë me 23 citime, prej të cilave 21 ishin plotësisht të sajuara nga një mjet AI. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Pse në Spanjë ndalohet adoptimi i maceve të zeza deri pas Halloween-it?
Published
8 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Në qytetin Terrassa të Spanjës, autoritetet kanë ndaluar përkohësisht adoptimin e maceve të zeza deri më 1 nëntor.
Kjo masë është marrë në prag të Halloween-it, për të parandaluar adoptimet e motivuara nga supersticionet apo ritualet e magjisë, që shpesh shoqërohen me këtë periudhë.
Në një video të postuar në Instagram, Noel Duque Alarcón, Këshilltar për Mirëqenien e Kafshëve në bashki, shpjegoi vendimin:
“Në Terrassa, nëse dëshironi të adoptoni një mace të zezë, do të duhet ta bëni këtë pas Halloween-it,” – tha ai, duke shtuar se qëllimi i pezullimit është të parandalohet abuzimi dhe të rritet ndërgjegjësimi për adoptimin e përgjegjshëm.
Sipas Qendrës Veterinare Bashkiake, në vitet e kaluara është vërejtur një rritje e pazakontë e kërkesave për mace me qime të errëta gjatë ditëve para Halloween-it, një fenomen që ka ngritur dyshime se jo të gjitha adoptimet bëhen për motive humane.
“Dyshojmë se jo gjithmonë ekziston një qëllim i vërtetë për të adoptuar,” – shpjegoi Duque, duke theksuar se masa është marrë për të mbrojtur kafshët dhe për të shmangur çdo rrezik të panevojshëm.
Vendimi është pritur pozitivisht nga organizatat për mbrojtjen e kafshëve, të cilat e cilësojnë këtë hap si një masë parandaluese të nevojshme për të mbrojtur macet e zeza – kafshë që shpesh janë viktima të paragjykimeve dhe miteve të lashta. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
E qeshura e një personi ndihmon NASA-n të gjejë astronautët e mirë
Published
10 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Kur NASA filloi të fokusonte më shumë vëmendjen tek profili psikologjik i kandidatëve për astronautë, zbuloi diçka shumë interesante: një lidhje mes aftësive të tyre dhe një element që neglizhohet, mënyra e të qeshurit.
Rezultoi se e qeshura e dikujt lidhet ngushtë me nivelin e inteligjencës emocionale të tij/saj.
Në librin e gazetarit Charles Duhigg, Supercommunicators: How to Unlock the Secret Language of Connection, përshkruhet sesi aftësitë komunikuese ndikojnë në çdo aspekt të jetës, aty përmendet edhe ky zbulim i NASA-s nga vitet ’80.
Gjatë misioneve, astronautët ndiheshin të dëshpëruar e përfshiheshin në debate, që ishte problematik për Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor, ku qëndronin për muaj të tërë në kushte stresuese të pazakonta.
Për këtë arsye, NASA nisi të kërkonte jo vetëm astronautë me përgatitje fizike e shkencore të lartë, por edhe me personalitet të qëndrueshëm për marrëdhënie të ndërlikuara ndërpersonale.
Në rishikimin e intervistave me astronautë të suksesshëm, u vu re një model: ata që pasqyronin të qeshurën e intervistuesit kishin nivelin më të lartë të inteligjencës emocionale.
Të gjithë kemi qenë në situata ku njerëzit qeshin në mënyra të ndryshme, disa me të vërtetë të sinqerta, të tjerë të rezervuar. Njerëzit me inteligjencë emocionale të lartë kanë tendencën të pasqyrojnë të qeshurat e të tjerëve, një fenomen i njohur si “pasqyrim emocional”.
Nëse dikush qesh me shpirt për diçka që nuk është domosdoshmërisht qesharake, ne qeshim me ta, jo për fjalët, por për mënyrën si reagojnë. Kjo krijon një lidhje emocionale, e NASA e identifikoi këtë si një shenjë kyçe për suksesin në punën në skuadër.
Kur krahasuan këto veçori me suksesin gjatë misioneve, u pa se ata që përshtateshin më mirë me energjinë dhe të qeshurat e të tjerëve arrinin të shkëlqenin edhe në detyra të vështira, sepse kishin aftësi më të mira për të ndërtuar marrëdhënie dhe për të përballuar stresin së bashku.
Pra, mos e nënvlerësoni kurrë fuqinë e një të qeshure, veçanërisht gjatë intervistave për punë. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Një fenomen i rrallë kozmik: Unaza të dyfishta të zbuluara në hapësirë
Published
4 days agoon
October 16, 2025By
UBT News
Një strukturë e pazakontë me unaza të dyfishta, e vërejtur së fundmi me ndihmën e shkencëtarëve, ka rezultuar të jetë një nga fenomenet më të rralla dhe më misterioze në univers.
“Ky është një ‘rreth radio’ ose ORC (Odd Radio Circle), një nga strukturat më të çuditshme kozmike,” tha Dr. Ananda Hota, autore kryesore e një studimi të publikuar në Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
ORC-të përbëhen nga plazma e magnetizuar, gaz i ngarkuar që ndikohet nga fushat magnetike, janë aq masive sa galaktika të tëra gjenden në qendrat e tyre. Duke u shtrirë për qindra mijëra vite dritë, unazat arrijnë 10-20 herë madhësinë e galaktikës tonë, Rruga e Qumështit, por janë tepër të zbehta dhe dallohen vetëm përmes radioteleskopëve.
“ORC-të janë ndër strukturat kozmike më të bukura dhe më të çuditshme që kemi parë. Ato mund të mbajnë të dhëna jetësore mbi evolucionin e galaktikave dhe vrimat e zeza,” shkroi Hota.
Një hap gjigant për shkencën
Rrathët e dyfishtë u zbuluan për herë të parë gjashtë vjet më parë, por mbetën të pakapshëm. Ky ORC i fundit u identifikua nga Teleskopi Low Frequency Array, një rrjet mijëra antenash në Holandë dhe në të gjithë Evropën, i specializuar në frekuenca të ulëta.
Edhe pse shkencëtarët e RAD@home nuk ishin trajnuar për kërkimin e rrathëve të dyfishtë, struktura e pazakontë tërhoqi vëmendjen.
Unazat duket se kryqëzohen, ndoshta për shkak të këndit nga i cili ato shihen nga Toka, por në hapësirë ato janë të ndara.
“Një shpërthim i fuqishëm në galaktikën qendrore ka ringjallur retë e plazmës së magnetizuar, duke i bërë të shkëlqejnë si unaza të dyfishta,” shpjegoi Hota.
Roli i vrimave të zeza
Vrimat e zeza nuk gëlltisin yjet, gazin e pluhurin; materiali përqendrohet në një disk rrotullues rreth vrimës së zezë.
Fushat magnetike të fuqishme ndihmojnë grimcat e mbinxehura të shpërndahen në rryma që afrohen me shpejtësinë e dritës, duke ndikuar në formimin e unazave të dyfishta. Të dy ORC-të e zbuluar ndodhen në galaktika brenda grumbujve të mëdhenj galaktikash, ku rrymat e vrimave të zeza supermasive bashkëveprojnë me plazmën e nxehtë përreth dhe ndihmojnë në formësimin e këtyre strukturave.
Enigma galaktike
Zbulimi ofron mundësi për të studjuar ngjarjet kozmike, duke regjistruar shpërthimet energjetike që formësuan galaktikat miliarda vjet më parë. Drita nga ORC udhëtoi 7.5 miliardë vjet për të arritur Tokën e jep njohuri mbi rolin e unazave të dyfishta në evolucionin e galaktikave.
“Duke i studiuar në periudha të ndryshme kozmike, kuptojmë si shpërthimet ndikojnë në gazin përreth, nxisin formimin e yjeve,” tha Hota.
Shumë pyetje janë për origjinën e madhësinë e unazave, duke e lënë ORC si një nga misteret më intriguese të universit. /A.Z/UBT News/

Yildiz: Nuk më pëlqen të krahasohem me Del Pieron

Deco: Nuk sjellim lojtar të rinj në janar

Drejtori i policisë ndan 19 vetura për policët e lagjes

Ish-lojtari i Real Madridit pëson goditje në tru

E përdorni çdo ditë, por furça e dhëmbëve mund të jetë plot mikrobe

Kosova temë diskutimi nesër në Këshillin e Sigurimit të OKB-së

Kombëtarja e femrave, Kosova publikon listën për dy ndeshjet e playoff-it

Pakënaqësi në kampin e Realit pas fitores ndaj Getafes

Guardiola njofton për lëndimin e yllit kryesor të skuadrës
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën